Heimskringla - 12.08.1936, Blaðsíða 6

6. SÍÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 12. Á'GÚiST, 1936
I Vesturvíking
Þýtt úr ensku
Hann var líkur flestum okkar að því leyti,
að náttúran í honum var náminu ríkari, og
þar af kom að frá þeirri stundu byrjaði lávarð-
urinn, gegn betri vitund, að fremja það sem
gekk nærri ódrengskap eða varmensku. Mér
þykir verra, að letra það um þann mann, því
að ef mér hefir tekist að lýsa honum nokkurn-
veginn rétt, þá ætti ykkur að vera orðið vel til
hans og leggja á hann góða virðing. En það
sanna er, að það sem eftir var í honum af vel-
vild til Peter Bloods, kafnaði í löngun til að
uppræta og eyðileggja keppinaut. Hann hafði
heitið Arabellu því, að hann skyldi beita sínu
mikla áhrifavaldi til að bæta um fyrir Blood.
Mér þykir bágt, að hið sanna var, að hann
gleymdi því loforði og þar á ofan gerði hann
í laumi alt hvað hann kunni til að eggja og
aðstoða föðurbróður Arabellu, í hans ráðagerð
til að gildra fyrir og leggja að velli hinn al-
ræmda víking. Hann mátti vel berja því við,
að hann gerði ekki annað í því efni, heldur en
það sem skyldan bauð honum. En því mátti
með sanni svara svo, að skyldurækni hans í því
efni var aðeins ánauðugur þræll ábrýðinnar.
Þegar Jamaica flotinn lagði upp nokkru
síðar, fóru þeir báðir þó hvorugs þyrfti með
og þó varastjórinn ætti, skyldu sinnar vegna,
að vera kyr, og lávarðurinn Julian væri gagns-
laus maður á skipi, eins og við'vitum. Eigi
að síður lögðu báðir upp, að elta Captain
Blood, létu í veðri vaka, að þeir væru að gæta
skyldu sinnar, þó hvorum um sig gengi það
eitt til að iþjóna vild sinni. Og þó þeir væru
næsta ólíkir að uppeldi og innræti, þá stofn-
aðist einskonar vinátta með þeim af þessu
sameiginlega markmiði þeirra, sem alls ekki
heföi getað átt sér stað að öðrum kosti.
Nú hófst eltingarleikur. Þeir sigldu um-
hveríis Hispaniola og gættu siglingaleiða og
þoldu voik mikið af ógurlegum rigningum,
sem í hitabeltinu gerast á vissum tímum árs-
ins. Et'tir niánaðar útivist voru þeir engu
nær og héldu aítur til Port Royal og þar biðu
þeirra mikil tíðindi og uggvænleg.
Á þeim tíma, sem nú er komið sögunni,
var Norðurállan í uppnámi af ofmetnaði Loð-
víks 14. Herskarar hans gengu yfir Rínardal
og Spánverjar voju gengnir í ófriðinn með
óvinum hans. Önnur tíðindi voru þó verri:
að innanlands styrjöld var í aðsigi á Englandi
og það stæði til að fá Vilhjálm, kendann við
Oranje, að koma yfir til Englands og taka
fyrir trúhræsni og harðstjórn konungsins Jak-
obs.
Eftir það komu ný tíðindi með hverju
skipi. Vilhjálmur fór herskipum til Englands
í marzmánuði 1689, fréttu þeir, og að kon-
ungurinn Jakob hefði flúið á náðir hins
franska kóngs. Sunderland lávarður hafði
verið æðsti maður í stjórninni og fyrir frænda
hans og fulltrúa voru þetta mikil tíðindi og
ill. Þar með fylgdi tilkynning til varastjórans
Bishop, að stríð væri upp komið milli Eng-
lands og Frakklands, og með tilliti til að þetta
gæti náð til nýlendanna, yrði nýr landstjóri
sendur til Vestindia, lávarður Willoughby, og
með honum herskip undir stjórn admíralsins
van der Kuylen, til að styrkja þarverandi ensk-
an herflota, hvað sem í kynni að skerast.
Bishop sá að þar með væri hans æðstu
völdum lokið, jafnvel þó að honum leyfðist að
halda embættinu framvegis, sem landstjóra
fulitrúi eða varastjóri Lávarðurinn Julian
fékk engar fyrirskipanir um sig og sín erindi
og vissi ekkert um hver áhrif þessir atburðir
kynnu að hafa á hans framtíð. En hann
hatði trúað Bishop fyrir vonum sínum um
ráðahag við Arabellu, og er hinn fyrnefndi sá
fyrir endann á sínum völdum, gerðist hann
því fúsari að mægjast við svo færan og fram-
ann mann og nákominn stórum höfðingjum,
sem lávarðurinn var.
Þeir töluðu loks með fullum trúnaði um
þetta mál og lávarðurinn skýrði frá öllu sem
hann vissi. •
“Ein er fyrirstaða fyrir okkar ráðagerð
um fyrirhugaðar mægðir,” sagði hann. ‘‘Sú
fyrirstaða stafar frá skiparanum Blood. Hún
elskar hann.”
Þegar Bishop fékk orði upp komið, segir
hann: “Þú ert ekki með öllum mjalla.”
“Það er von þú segir svo,” svaraði lávarð-
urinn dapurlega. “En það vill svo til, að eg
er með fullu viti og tala um það sem eg veit
með vissu.”
“Með vissu?”
“Arabella hefir sagt mér það sjálf.”
Bishop talaði eins og sá sem heldur þræla
og stjórnar með svipunni: “Hún kann ekki
að skammast sín. Viti það Guð, að eg skal
koma vitinu fyrir hana.”
‘‘Láttu ekki eins og flón, Bishop.” Pyrir-
litningartónninn í tilsvarinu var svo ramur.
að Bishop stiltist. “Svoleiðis aðferð tjáir ekki
við stúiku sem hefir annan eins kjark til að
bera og Arabella. Ef þú vilt forðast að mínar
kærustu vonir verði eyðilagðar til fulls og alls,
þá skaltu gæta þess vandlega, að halda þér
saman og láta þetta mál alveg afskiftalaust.”
“Hvað? Afskiftalaust? Guð minn góð-
ur, hvað á þá að taka til bragðs?”
“Heyrðu hvað eg segi, maður. Hún er
stööuglynd. Eg hugsa að þú sért ekki vel
kunnugur bróðurdóttur þinni. Hún er fast-
lynd. Meðan Blood er á lífi, þá bíður hún
eftir honum.”
“Ef Blood deyr, þá kannske kemur hún
vitglórunni fyrir sig.”
“Nú sér á skilning hjá þér,” sagði lávarð-
urinn. “Það er fyrsta og helzta bragðið.”
Við það gerðist Bishop röskur til ráða-
gerða og þeir báðir. Þeir þóttust sjá þann
leik á borði, að úr því England væri komið
í stríð við Frakkland, þá væri óhætt að leggja
að víkingabælinu Tortuga í nafni hins enska
kóngs “og það skulum við taka herskildi og
1 leggja í ösku,” sagði Bishop. “Ef við gerum
það, þá mun nýja kónginum líka vel og við
komast í náð hjá honum.”
“Ah!” sagði lávarðurinn og fitlaði við vör-
ina.
“Eg sé þ úskilur hvað eg meina,” sagði
Bishop og hló hryssingslega. ‘‘Tvent í takinu,
hvað? Við skulum sækja þennan skolla í
grenið, beint undir nefið á franska kóngin-
um, og ná honum þennan ganginn, þó við
verðum að leggja allan staðinn í rústir til að
koma því fram.”
Nú var undinn svo bráður bugur að
þessu ráði, að tveim dögum síðar lögðu þeir
burt öllum herskipunum og mörgum öðrum
skútum og sögðu Arabellu og öllum öðrum,
að þeirri herferð væri stefnt til Hispaniola,
þess hlutans sem laut frönskum í þann tíð,
en engin önnur herferð gat afsakað það, að
varastjórinn yfirgaf embættisstöðu sína á svo
hættulegum tímamótum. Skyldan bauð hon-
um vitanlega að vera kyr í Port Royal, en
skyldurækni hans var kæfð af hatri og hefnd-
argirni—sem er fánýtust og meinlegust af
öllum mannlegum tilfinningum.
XXV. KAPÍTULI.
f þjónustu Loðvíks konungs
Nú skal venda frásögninni til þess sem
gerðist þrem mánuðum áður, þegar skipherr- [
ann Blood, með hjartað fult af beiskum harmi
og heipt, fór brunandi undan vetrar stormi
inn á þann hömrum horfna vog Tortuga,
tveim dögum á undan Wolverstone, þó farið
hefði á stað frá Port Royal degi síðar. Þar
biðu hans fjögur skip og fögnuðu komu hans
með skothlunkum og marglitum fánum um
allan reiða. Við þennan ágang úti á höfn-
inni kom skriö á bæjarbúa, svo að þegar Blood
lét róa með sig til lands, voru allar bryggjur
settar fólki, karlar og konur af ýmsum lönd-
um, þjóðum og tungumálum.
iSkipstjórnarmenn hans — Hagthorpe,
Christian og Yberville — voru þar og svo
hundruðum skipti af víkingum. Hann tók
kveðjum þeirra stuttlega, og er þeir leituðu á
hann með spurningum, við hvað honum hefði
dvalist, þá bað hann þá að bíða komu Wolver-
stones, hann myndi segja þeim söguna af
því. Við það skildi hann við þá og gekk í
þvöguna, en þar voru kaupmenn enskir, fransk-
ir og hollenskir, jarðeigendur, sjómenn, vík-
ingar, markamenn, Indíánar, kynblendingar
með ávexti til sölu, svartir þrælar, kvenfólk
af ýmsum löndum að stunda þá ævagömlu at-
vinnu, að svala holdsins bruna, og mjög margt
annað fólk, svo að staðurinn var sem óvönduð
eftirmynd af þeim alræmda Babelsturni. Gegn-
um þessa þvögu tróðst Blood og gekk til hallar
landstjórans Ogeron í heimsókn til þeirra vina
sinna.
Fyrst datt víkingum í hug, að Wolver-
stone kæmi á herteknu skipi með fágætt her-
fang, en von bráðar fengu þeir annað að vita
af skipverjum á Arabella. Þeir voru að vísu
ekki margmálir, vildu ekki halla á foringja
sinn, vissu líka að ef hann hefði gert nokkuð
vítavert, þá væru þeir í sömu sök, voru þar
að auki einfaldir menn, til harðneskju lagnir
og hreystibragða, meir en til athugunar og
íhugunar, gátu því varla gert sér né öðrum
grein fyrir, hvað fram hefði farið. Þeir voru
þess vegna sagnafáir, en eigi að síður komst
kvittur á loft um ódrengilegt og svívirðilegt
athæfi foringjans, það er að segja, svívirðilegt
frá víkingum að sjá.
Ef Wolverstone hefði ekki borið að, þá
er full líklegt, að farið hefði í svarra. En et
hinn gamli Úlfur rendi inn á höfn annan dag
eftir, vendu allir spurningum til hans. Sá
stórvaxni maður var eineygður, sá þó betur
með því eina auga, en flestir aðrir með tveim,
og þó hæruskotinn væri—með strók vafinn
um höfuð, grænan og rauðan—,þá var hjartað
í honum heilt og hraust sem í æskumanni.
Hann sá Arabellu liggja fyrir akkerum á Tor-
tugahöfn, þegar hann sigldi inn úr sundinu,
fyrir höfðann sem virkið stóð á, hélt þá að
hann sæi oísjónir og brá fingri á augað, til
að nudda úr því stýrurnar. Eigi að síður
þóttist hann ekki sjá rétt. í því bili gall við
Dyke, sem hafði kosið að fara með honum:
“Háu himnar, er þetta Arabella sjálf eða
er hún í tveim stöðum í einu?”
Úlfur gamli rendi auga á Dyke og brá
sundur hvoptum til að segja eitthvað. Skelti
þeim svo saman og það fast og sagði ekki
neitt. Honum var mikil varúð lagin, einkum
í þeim efnum sem hann skildi ekkert í. Hann
gat ekki framar efast um að þetta væri Ara-
bella. Úr því svo var kaus hann að hugsa sig
vel um, áður en hann segði nokkuð. Hvern
rækallann var Arabella að vilja hér? Og var
skiparinn Blood með henni eða höfðu skip-
verjar, sem eftir urðu, strokið með hana og
skilið skiparann eftir í Port Royal?
Dyke hélt á spurningu sinni og fékk nú
svarið: “Þú hefur tvö augu í höfði en eg eitt,
samt spyr þú mig, hvað það sé, sem þú sérð.”
“En eg sé Arabellu, segi eg enn.”
“Vitanlegu, úr því hún liggur þarna fyrir
akkerum. Á hverju öðru áttirðu von?”
Dyke glápti á hann. “Áttir þú von á að
Arabella væri hér fyrir?”
Wolverstone rendi auga yfir hann fýlu-
lega og fyrirlitlega og segir svo hátt að allir
heyrðu:
“Vitaskuld! Hvað annað?” Og nú hló
hann kuldahlátri, svo að Dyke fanst hann
hlægja að sér og sinni heimsku. Að svo búnu
snéri hann burt að segja fyrir um að varpa
akkerum.
Þegar hann kom á land hópuðust aðrir
að honum til að spyrja hann spjörunum úr,
en af spurningum þeirra skildi hann hvernig
á stóð, að Blood hefði af kjarkleysi, eða ein-
hverjum öðrum ástæðum neitað að gera grein
fyrir hvað tafið hafði ferðir hans, og þóttist
góður að hafa gætt tungu sinnar. Síðan tal-
aði hann til Haythorpe og annara meiri háttar
víkinga á þessa leið:
“Skiparinn hefir alla tíð verið lítillátur og
óframur maður. Það er ekki hans eðli að
vera sjálfhælinn. Nú, en eg skal segja ykkur
alt saman eins og það gekk til. Við mættum
þeim herra, Don Miguel, og skutum hann
sundur og saman. Þar tókum við kvenna-
gull frá Lundúnum, útsendann af ráðherranum
að bjóða skiparanum fyrirliðastöðu í sjóflot-
anum, ef hann vildi vera vænn og hætta vík-
ing. Skiparinn sagði honum norður og niður.
Svo urðum við fyrir Jamaica flotanum og þeim
gráa, gamla skolla, Bishop, og þarf eg að segja
ykkur að við sáum allir bráðan bana okkar?
Svo eg fer til skiparans og segji: “Taktu þessa
bévuðu ekki sen stöðu; farðu í kóngs flíkurn-
ar og bjargaðu svoleiðis þínu eigin lífi og
okkar allra.” Hann á augnabragði gerði eins
og eg sagði, Lundúna bokkinn dubbaði hann
til sjóliðsforingja upp á stundina og Bishop
ætlaði að kafna, þegar honum var sagt það.
En það var klappað og klárt og hann varð að
renna því niður. Við vorum allir orðnir kóngs-
ins kappar og sigldum inn til Port Royal í
flotanum. En Bishop trúði okkur illa. Hann
þekti of vel á okkur. Ef lávarðurinn hefði
ekki verið náunginn frá Lundúnum, þá hefði
Bishop áreiðanlega hengt skiparann, hvað
sem foringja tigninni leið. Blood ætlaðl að
læðast út af Port Royal þá sömu nótt, en
Bishop hafði varann við, bévaður hundurinn,
og þeir í virkinu héldu vandlega vörð. í hálf-
an mánuð urðuna við að hanga þar, sama
samt, Blood fann ráð á endanum til að fara
í kringum hann. Hann lét mig kaupa skip
og fara burt með flestalla skipverja, svo ætl-
aði hann að látast elta okkur, strokumenn úr
kóngsins þjónustu, til að færa okkur til baka.
Hvort hann hefir brúkað það bragð til að kom-
ast burtu, veit eg ekki, en nokkuð er víst, að
burt hefir hann sloppið og var hingað kominn
á undan okkur.”
Wolverstone hafði það rétta lag til ímynd-
•unar, að víkja ekki lengra frá því sanna en
óhætt er og að bregða því ljósi yfir frásögn
atburðanna, sem honum þótti bezt henta.
Mikill sagnaritari hefði hann orðið, ef hann
hefði lagt það fyrir sig. Þessi blanda af sönnu
og lognu rann Ijúflega niður í þá sem hún
var ætluð og jók enn meir á frægð og frama
Bloods meðal víkinga. En þegar Wolverstone
fór að finna hann, í lyftingu á rauðhúf, þá
var sá maður í því ásigkomulagi, sem enginn
hafði séð hann í áður—miður sín af vín-
drjdíkju. Hann leit rauðúm, blóðhlaupnum
augum upp á þann sem inn gekk, hvesti þau
eitt augnablik, þegar hann sá hver maðurinn
var; fór svo að hlægja, háðslega og þó fífla-
lega.
“A, Úlfur karlinn!” sagði hann. “Loks-
ins komstu, hva? Og hva’ ’arð’ að gera við
mig, hva?” Mál hans var ekki vel skýrt og
öðru hvoru setti að honum hixta.
Sá eineygði hvesti á hann augað og
þagði við. Hann hafði horf't upp á margt
hroðalegt um dagana, og ekki kipt sér upp
við það, en af að sjá skipherrann Blood svona
á sig kominn, setti að honum hrygð. Það lét
hann í ljós með blótsyrðum. Annað hafði hann
aldrei að segja til sorgar eða gleði. Svo
keifaði hann til sætis og segir:
“Drottinn minn, Peter, hvað er þetta?”
“Romm,” sagði Peter. “Romm úr Jam-
aica.” Hann ýtti til hans flösku og staupi,
en Wolverstone lét sem hann sæi það ekki.
“Eg er að spyrja þig hvað gengur að
þér?”
“Romm,” svaraði Peter enn og glotti.
“Bara romm. Eg svara öllu sem þú spyrð.
Því svararðu ekki því sem eg spyr? Hva’
’lafðu að gera við mig?”
“Eg er búinn að gera það sem dugir.
Þakkaðu Guði að þú hafðir vit á að halda þér
saman þangað til eg kom. Ertu svo ófullur
að þú skiljir mig?” «
“Skil þig altaf, fullur og ófullur.”
“Taktu þá eftir.” Þar næst sagði Úlfur-
inn söguna, hvar þá var komið, en hinn hafði
sig allan við að fylgjast með. í sögulokin
sagði Blood:
“Það dugar, eins vel og það sanna. Og
. . . ó, sama! Mikið vænt af þér, Úlfur karl-
inn. Var það ómaksins vert? Eg er ekki
ræningi framar. Búið!” Hann sló hnefanum
í borðið.
“Eg ætla að koma aftur og tala við þig,
þegar rommið er runnið af þér,” sagði hinn
og stóð upp. “En gleymdu ekki því sem eg
hef sagt þér og varastu að gera mig að ó-
sannindamanni. Þeir trúa mér allir, jafnvel
þeir sem voru mér samferða frá Port Royal.
Ef þeir héldu að þú hefðir orðið konungs-
maður í alvöru, í sama skyni og Morgan gerði,
þá máttu geta nærri hvað á eftir fer.”
“Helvíti fer á eftir,” sagði skiparinn.
“Og það er það eina sem eg er hæfur fyrir.”
“Þú ert fullur og volaður,” urraði Wol-
verstone. “Við tölum saman á morgun.”
Svo gerðu þeir og marga daga þar á
eftir, en alt til ónýtis. Þá voru rigningarnar
byrjaðar. Áður langt um leið fann Wolver-
stone af hyggjuviti sínu, að romm var ekki
aðalmeinið, heldur að nokkuð annað gengi að
Blood, sem drykkfeldni hans stafaði frá og
afskiftaleysi og tregða til athafna, eitthvert
hugarstríð, og sá aldraði Úlfur þóttist fara
nær um hvað ylli. Hann bölvaði öllu sem
í nærpilsi var, og með því að hann þekti á
veröldina, beið hann lags, að veikindin liðu
hjá.
En þau liðu ekki hjá. Blood gerði ýmist,
kastaði teningum og drakk á knæpunum í
landi, með þeim félagsskap sem hann leit
ekki einu sinni við, meðan hann hélt sér
iheilum, ellegar sat einsamall í lyftingu á
skipinu Arabella, og lokaði að sér. Vinum hans
í stjórnarhöllinni þótti miður og reyndu að
hæna hann að sér og einkum féll Mademoiselle
d’Ogeron næsta illa, að heyra hvernig komið
var, og gerði boð eftir honum á hverjum degi,
en því sinti hann örsjaldan.
Seinna, þegar liðið var langt á rigningar-
tímann, gengu skipstjórnarmenn á fund hans
og báru upp við hann ráðagerðir u» að herja
á spánska staði, þar sem févon var. En öllu
slíku tók hann með tregð og kæruleysi, og þeg-
ar rigningum létti og veður gerðust byrvænleg,
voru víkingar reiðir og mikill kurr þeirra á
milli, þar til einn dag að Christian, sem stýrði
Clotho, kom og heimtaði að hann gerði ráð
fyrir liði sínu og setti drjúgum ofan í við
hann fyrir aðgerðarleysið. Blood hlýddi á
hann þegjandi, en er hann lauk máli sínu,
bað skiparinn hann fara norður og niður.
Christian gekk burt reiður og morguninn eftir
létti Clotho akkerum og sigldi burt. Hásetar
á þeim skipum sem eftir voru vildu gera hið
sama, en stýrimönnum tókst að aftra því,
sem enn héldu trygð við Blood.
Ekki vantaði það, að Blood reyndi að
taka sjálfan sig taki og spyrði sjálfan sig,
af hverju hann hefði horfið aftur til Tor-
tuga. Hann hafði lofað því staðfastlega, með-
an hann sótti eftir Arabellu, og hann sveið sem
sárast undan fyrirlitningu hennar á þjóf'um
-og ræningjum, að vera aldrei við víking rið-
inn upp frá því. Af hverju var hann þá hingiað
kominn? Þeirri spurningu svaraði hann alt-
af með annari: Hvert átti hann að fara?
Hiann þóttist hvorhi geta hreyft sig fram né
aftur, honum sýndust allar leiðir lokaðar.
Allir sáu á honum mikla afturför. Fyrr-
um var hann skrautlega klæddur og ákaflega
vel snotraður, en nú var það af, vel rakaður
líka, en lét nú lubbann vaxa, vel og vandlega
kliftur og krullaður, en nú stóð hárflókinn,
kolsvartur, síður og vanhirtur, í allar áttir og
andlitið gerðist grátt og bláleitt og augun bláu
og skýru korguð og grugguð af hugarvíli.
Wolverstone var sá eini sem grunaði or-
sökikna til þessarar afturfarar, og sá harðfari
tók sig til einu sinni—en ekki nema einu
sinni—að taka honum tak og tala við hann
djarft og hreinskilnislega. “Mikið er, Peter,”
sagði tröllið blótandi, “á þetta aldrei að enda?
Ætlarðu að eyða ævinni stúrandi og hvomandi
brennivín út af því að hörundsbjartur stelpu-
bjálfi út í Port Royal vill ekki sjá þig? Blóð-
straumar og brestir! Ef þig langar í píkuna,
því ferðu þá ekki til og sækir hana?”