Heimskringla - 07.10.1936, Blaðsíða 5

WINNIPEG, 7. OKT. 1936
HEIMSKRINGLA
6. SlÐA
um sem tó'ku þátt í stríðinu
mikla. Eg hefi oft lagt fyrir þá
þessu spurningu: ‘‘Hvernig var
hugarfar þitt og félaga þinna
í garð Þjóðverja? Funduð þið
til mikils haturs gegn þeim? —
Þeir hafa allir gefið hið sama
svar: “ó, nei, við hötuðum þá
ekki. Við skutum þá, ef við
fengum færi á þeim, af því að
þettavar það starf, sem við mátt
um til að inna af hendi. Ef svo
bar undir gáfum við hver öðirum
sígarettur og reyktum þær sam-
an eins og góðir ifélagar. Við
vissum, að þeir sóttust eftir lífi
okkar af sömu ástæðum og við
eftir þeirra, og o'kkur datt ekki í
áug að kenna þeim sjálfum per-
sónulega beinlínis um það.”
Þetta segja mennimir sjálfir,
sem voru með í stríðinu. OS eS
hygg, að það sé rétt, að alþýða
manna í hvaða landi sem er, vilji
e'kki stríð. En hinu verður held-
ur ekki neitað, að það er oft
furðu auðvelt að æsa fólkiö upp
í hernaðaranda, ekki sízt ef
stríð er á annað borð hafið. Það
eina sem við þessu er hægt að
gera, er að leggja í tæka tíð
stund á mannúð, kærleika og
umburðarlyndi í uppeldi bernsku
og æsku. Kennið unglingunum
að skilja fleiri tungumál, trúar-
brögð, bókmentir, sögu og siði
annara þjóða, og kennið þeim
að virða þetta og dást að því.
Og temjum bæði þeim og sjálf-
um oss að umgangast hverir
aðra án haturs og óvildar.
Hvernig eigum vér að stuðla
að tryggum heimsfriði ef vér
kennum litlum drengjum fyrst
og fremst að leika sér að byss-
um, ef vér rífumst á heimilun-
um, hötum hver annan út af
pólitík, eða fyrirlítum hver ann-
an út af kirkjumálum. Ef vér
viljum frið milli 'þjóðanna, þá
reynum að ala: upp heilbrigða
einstakinga með hverri þjóð,
heilbrigða á sál og líkama,, —
nienn sem geta deilt án þess að
hata, hugsað án þess að tauga-
veiklun ein ráði úrslitum, rætt
ágreiningsatriði án manndrápa
og morða. — Jesaja spámann
dreymdi um þá tíma, er þjóð-
irnar smíða plógjárn úr sverðum
sínum og sniðla úr spjótum sín-
um. — í Andesfjöllunum smíð-
uðu menn líkneski friðarhöfð-
ingjans úr fallbyssum. — Vér
sjáum í anda þá tíð, 'þegar
nxennirnir hafa smíðað mynd
Krists úr sjálfum sér. — Sælir
eru þeir, sem að þessu vinna,
saelir eru friðfylgjendur, því að
Þeir munu “guðs synir kallaðir
verða.”
GUÐRON ÞÓRÐARDÓTTIR
(Dánarminning)
Þann 5. sept. andaðist á Gam-
uinienna heimilinu Betel, Gimli,
^an., konan Guðrún Þórðar-
úóttir. Hún var fædd 1851 á
^jarnastöðum í Hvítársíðu í
klýrarsýslu á íslandi. Foreldrar
kennar voru þau hjónin Þórður
árnason af Háafellsætt og Guð-
rún Grímsdóttir frá Grímsstöð-
11 ux í Reykholtsdal. Foreldrar
puðrúnar sál. fluttust að Stað
1. Hrútafirði í Strandasýslu og
Þuv ólst hún upp þar til foreldrar
úennar fluttust vestur um haf
0100 fjöls'kyldu síxía sumarið
Settust þau fyrst að í
^ilwaukee, Wisconsin, og þar
úó faðir hennar. Þaðan fór móð-
lr hennar með Grími elzta syni
sínum til Shawano Co., Wis., og
litlu síðar til Garðar, N. Dak.„ og
Settust þar að.
Systkini Guðrúnar sál. voru
Grímur, dáinn 1911; Þórður,
ieeknir í Minneota, Minn.; Hjört-
Ur rafmagsnfræð'ingur í Chi-
CaSo, 111., Árni Guðmundur í
Galiforníu og Mrs. Ingibjörg
Hanson í Montana. Fyrstu árin
1 þessu landi dvaldi Guðrún sál.
1 Chicago og hjálpaði yngri
®ystkinum sínum, er seinna
°mu þangað, að komast á-
ram °S átti hún mikinn og góð-
an ^att í því að koma Hirti
bróður sínum á braut þá er
hann síðan hefir gengið til fjár
og fralma.
Frá Chicago fór hún til Gríms
bróður síns að Garðar, N. D., og
var þar til heimilis til dauða
hans, 1911. Fluttist hún |þá með
ekkju hans, sóma konunni Ingi-
björgu Snæbjarnardóttir til
Minneapolis, Minn., og síðan til
Ohicago, en seinustu ár sín var
hún hjá bróðurdætrum sínum í
Bottineau, N. D.
í júlí síðastliðið ár kom hún
hingað á elliheimilið Betel. Var
hún þá orðin þrotin að kröftum
og naut hún hér hjúkrunar og
aðhlynningar húsmóðurinnar, á-
gætiskonunnar Miss I. Johnson
og hennar aðstoðar konu, Mrs.
Th. Jónasson. Húskveðja var
haldin hér á heimilinu, stýrði
séra B. A. Bjarnason, prestur
Gimli-safnaðai’ henni. Flest
heimilisfólk var viðstatt. Að-
komnir voru þeir Hjörtur bróðir
hennar, sem kom fyrir andlát
hennar, frá Chicago og Dr. B. J.
Brandson frá Winnipeg. Mr.
A. S. Bardal sá um útförina. Fór
svo Hjörtur bróðir hennar með
líkið suður til Minneapolis og
var þar venjuleg greftrunar-at-
höfn viðhöfð að viðstöddu
mörgu af skyldfólki hennar og
líkið brent eftir ósk hinnar
látnu.
Guðrún sál. varði lífi sínu til
hjálpar og aðstoðar systkinum
sínum og venzlafól’ki; hún var
ógift alla æfi. Hún var við-
mótsþýð en fáskiftin hversdags-
lega en skemtileg viðræðu í hópi
vina og vandamanna. — Guð
blessi minningu hennar!
G. S. G.
FJÆR OG NÆR
Mrs. Guðný Valgerður Gunn-
arsson frá Glenboro, Man., dó
s. 1. þriðjudag að heimili dóttur
dóttur sinnar Mrs. V. Green, 401
Agnes St. í Wpg. Hin látna var
80 ára. Hún var í hópi fyrstu
landnema í Glenboro-bygð. Kom
þangað 1887 með manni sínum,
er dó 1904, og bjó þar unz hún
fluttist til Winnipeg 1929. Með
líkið verður farið til Glenboro
og fer jarðarförin þar fram n. k.
föstudag kl. 2. e. h.
* * v
Sunnudaginn 11. október
messar séra Guðm. P. Johnson
í Mary Hill skólanum kl. 11 f. h.
og í Stony Hill skóla kl. 3. e. h.
sunnudaginn þ. 18. okt.
* * *
Samkomur með myndasýn-
ingu (Film slides) hefir séra
G. P. Johnson,, sem fylgir: í
Mary Hill skóla föstud. 9. okt
kl. 8. e. h. í Stony Hill skóla
laugardaginn 10. okt. kl. 8. e. h.
12. 13. og 14. okt. á ýmsum
stöðum,, og verður það auglýst
nánar á hverjum stað fyrir sig.
Inngangur er alstaðar frí en
samskot tekin. Einnig verður
stór samkoma í Darwin skóla,
föstud. 16. okt. kl. 8. e. h. Dr.
F. Walkin, frá Ashem sýnir þar
líka fræðandi skuggamyndir, og
er aðal tilgangur þeirrar sam-
kamu að myndað sé Ungmenna-
félag í Darwin bygðinni, sem
taki þá þegar til starfa, og vinni
að farmgangi allra góðra og
göfugra málefna í þeirri bygð,
og víðar.
Allir eru hjartanlega boðnir
og velkomnir.
* * *
Commercial Girls
Celebrate 5th Birthday
On Sat., Oct., lOth, the Annex
of the T. Eaton Company’s
store will be the scene of great
activity, when the members of
the Commercial Girls’ Club will
hold their FIFTH Birthday Tea
from 3 to 6 p.m. For many
weeks now the various Com-
mittees in charge have been en-
deavoring to make this Fifth
Birthday of theirs a Red Letter
Event, and it is hoped that a
great imany friends and ac-
quaintances will attend in order
to show their enccfhragement
for the wonderful work the Club
is accomplishing.
The Club was formed five
years ago “to alleviate to the
best of its ability, the need cre-
ated by unemployment amongst
Commercial Girls”. Not only
have they helped to secure po-
sitions for the unemployed
members, but they are also
striving to help those not so
fortunate to fill in their en-
forced leisure profitably. There
are Club Rooms equipped with
a free library, Sewing machine
(where the girls may do their
own sewing), also cooking uten-
sils, which privileges are avail- j
able free of charge at all times
to any unemployed member. — j
The members have reason to be
proud of their Club Roojns, and
they are always pleased to wel-
come any interested visitors.
The annual Tea is the Big
Event of the year and the Club
depends very largely on the re-
ceipts derived therefrom for the
furtherance of the year’s work.
They are anxious to make new
friends and cordially invite you
to co,me to the Tea and hear
how they carry on. You will
find it well worth your while. j
ÚTFARARSIÐIR Á
INDLANDSEYJUM
Malajar kenna flest veikindi,
einkum geðveiki, áhrifum illra
anda, og þess vegna er um að
gera að útreka þá. Ef svo langt
er komið, að hinn sjúki er í
andarslitrunum, !þá halda menn
að sálin hafi yfirgefið líkamann,
og nú er um að gera að beita
öllum ráðum til þess að fá hana
til að hverfa aftur.
Hjá Iþeim þjóðflokki, sem
nefnist Kajandajak, er þá gerð-
ur út sáluveiðari, sem nefnist
Dajong. Elr það venjulega ung
stúlka, sem hefir fengið vitrun!
um það í draumi,, hvemig hún
eigi að fara að þessu. Hún
byrjar á því að falla í dásvefn
(trance), svo að sál hennar geti
elt hina sálina, sem er komin
langt á undan áleiðis til bústað-
ar hinna framliðnu, náð henni ^
og talið hana á að hverfa aftur.
Sjúklingurinn er lagður á mitt
gólf og ættingjar hans leggjast |
í kring um hann. Dajong geng- t
ur nú með lokuð augu um-
hverfis hópinn og tautar fyrir
munni sér brot úr söngvum og
bænum til guðanna. Af og til I
lætur hún svo sem hún verði að
gefast upp við það að kalla sál
hins sjúka heim. En þá lofa
ættingjarnir henni ríkulegum
gjöfum fyrir það' að 'halda á-
fram. Og stundum tekst þetta.
En þegar tekist hefir að kalla
sálina heim, er næsti vandinn
sá, að fá hana til þess að hverfa
í líkamann aftur. Grípur þá
Dajong oft sverð til þess að
ógna henni til hlýðni. Og þ.egar
það hefir tekist að koma sálinni
inn í líkamann, leggur Dajong
einhvern hlut, venjulega hrís-
grjónargraut, á enni sjúklings-
ins, en með pálmatrefjum er
bundið fast um úlfliði hans, svo
að sálin taki ekki upp á því að
flýja líkamann aftur.
Þegar þessu er lokið er fórn-
að hænu, eða þá svíni, ef um
mjög alvarlegt tilfelli hefir ver-
ið að ræða. Blóðinu, eða hlaut-
inu, er stökt á pálmatrefjarnar
á úlfliðum sjúklingsins.
Þessi aðferð gefsf oft vel og
segja læknar, að það sé vegna
þess, að isjálfstraust og lífs-
þróttur sjúklingsins magnist við
þetta.
Deyi sjúklingurinn samt sem
áður, þá eru barðar bumbur til
þess að tilkynna það sálum
framliðinna í undirheimum. Það
fer eftir mannvirðingum hins
framliðna, hve mörg högg eru
slegin á bumbuna.
Meðan líkið stendur uppi, er
það haft í beztu skartklæðum.
Dýrindis perlur eru látnar undir
.augnalokin. Hjá líkinu brennur
sífelt eldur, og hjá því eru einn-
ig látnir nestisböglar og síga-
rettur, sem sálinni eru ætlaðar.
Sígarettur senda vinir og frænd-
ur oft í hundraðatali. Tveir eða
iþrír menn vaka stöðugt yfir lík-
inu og halda uppi stanslausum
harmagráti.
Útfarardaginn kemur Dajong,
sest hjá líkinu og hefur upp
söng til þess að leiðbeina sál-
inni yfir fljótið milli þessa heims
og annars heims, því að nú skil-
ur sálin við líkamann fyrir fult
og alt. Síðan eru tvær brúður,
sem eiga að tákna karlmann o^
konu, bundnar sinn á hvorn
enda líkkistunnar, og eru það
leifar af þeim sið, þegar þj-ælum
og ambáttum var fórnað til þess
að þjóna húsbónda sínum í öðr-
um heimi. Fjalagólfið í húsinu
er rifið upp og kistan látin fara
þar niður og síðan dregin út
undan húsinu. Annað er ekki
vogandi, því að ef farið væri
með kistuna út um dyrnar,
mundi andi hins framliðna auð-
veldlega rata inn í húsið aftur.
Þetta er gert til að villa hann.
Kistan er nú borin niður að á.
Þar er bátur, veifum og flöggum
skrýddur, og á honum er kistan
flutt til greftrunarstaðarins. 1
öðrum bátum, sem koma á eftir,
eru vinir og vandamenn, og
verða þeir að steinþegja ajlan
tímanri.
Þegar heim er komið lætur
Dajong búa til lítið hús, skamt
frá svefnherbergi hins fram-
liðna, og inn í það er raðað
matnum og sígarettunum. Síð-
an fer hún bónarveg að sál hins
framliðna og biður ,hana að
koma, þiggja það sem fram sé
borið og segja hvers hún óski.
Með stuttu m,illibili hlerar svo
Dajong, og segir ættingjunum
að nú sé sálin komin og sé að
gera sér gott af sígarettunum
og matnum. Síðan flytur hún
þeim óskir hins framliðna og er
öllu hlýtt,, sem hún segir.
Sorgarathöfninni lýkur þann-
ig, að hauskúpa er borin inn í
húsið, og Iþá hefst gleði 'og
glaumur og átveisla mikil. Að
henni lokinni er hauskúpan
skreytt með pálmablöðum og
hún lögð á gröf hins framliðna.
—Lesb. Mbl.
KEYPTA KONUEFNIÐ
Frh. frá 1 bl*.
ur stelast burtu frá húsbændum
sínum. Að strjúka vogaði hún
því ekki.
Það var aðeins ein mann-
eskja, sem stúlkan gat snúið sér
að í von um hjálp. Það var
systir sem hún átti í Regina. Og
hún kom einu sinni eða tvisvar
að sjá Shimie Fong. En þær
fengu ekki að sjást eða tala
saman einar. Hún gat því ekki
sagt systur sinni óhamingju
sína. Bréfum var heldur ekki
hægt að skiftast á. Eftir öllu
var litið.
Loks fór systir hennar að
gruna margt. Og einu bréfi kom
Shimie Fong loks til hennar, er
kam öllu upp.
Systir hennar fór þá á fund
lögfræðings í Winnipeg. Lög-
fræðingurinn vissi ekki hvort
hann átti að trúa sögunni, en
fór samt af stað og fékk lög-
reglumann með sér.
Þeir fóru þangað sem stúlkan
bjó. Lögreglumaðurinn hringdi
dyrabjöllu og spurði eftir Shimie
Fong. Hún kom til dyranria, en
var nærri hnigin niður af hræslu
við að sjá lögreglumanninn.
“Viltu vera hér eða komast
burtu?” spurði lögreglumaður-
inn.
“Eg kýs að komast héðan,”
svaraði stúlkan.
“Hversvegna ferðu þá ekki?”
spurði lögreglumaður.
“Eg þori það ekki,” svaraði
stúlkan.
“Viltu fara nú þegar með
systur þinni?” (sem einnig var
í bíl lögmannsins) spurði lög-
reglumaður.
“Já.”
iS'himie Fong tók föggur sínar
saman og fór alfarin af þessu
heimili. Á skrifstofu lögfræð-
ingsins var sagan af þessu öllu
sögð. Og að því búnu tóku syst-
urnar lestina til Regina.
Daginn eftir var kaupandi
stúlkunnar kallaður niður á
skrifstofu lögfræðingsins. Hann
spurði hverju .þetta sætti, að
Shimie Fong hefi verið tekin
burtu ? Hann skyldi ekki þessi
lög landsins.
Lögfræðingurinn sagði að
stúlkan hefði kosið að komast
burtu og vildi ekki giftast syni
hans.
“En hvað er imeð peningana
sem eg borgaði föður hennar
fyrir hana í Kína? Hver ætlar
að greiða mér þá?” spurði kaup-
andi stúlkunnar.
“Þú verður að eiga um það
við hann,” svaraði lögfræðing-
urinn.
— Og Iþetta skeði alt saman
í Winnipeg,
FUNDARBOÐ
Fundur verður haldinn í Jóns
Bjarnasnoar skóla föstudags-
kveldið kemur 9. þ. m. kl. 8 e.h.,
meðal þeirra er gengust fyrir
samtökum hér í bæ, með
1 að taka þátt í undirbúningi við
Imóttöku Landstjórans að Gimli
121. sept. Lagðar verða fram
| skýrslur yfir störf nefndanna er
! kosnar voru og inntektir og út-
j gjöld o. fl. Óskað er eftir að þeir
sem þátt tóku í undirbúnings
fundunum sæki fundinn.
Rögnv. Pétursson, fundarstj.
Siglið
Beinu Leiðna
Til
ÍSLANDS
Tiðar siglingar frá Montreal til
Islands, yfir Skotland. Fargjöld
fram og tif baka lág. Fáið full-
komnar upplýsingar um þetta frá
nœsta umboðsmanni yðar eða —
W. C. CASEY, General Passenger
Agent, C. P. R. Bldg., Winnlpeg.
Símar 92 456-7.
CANADIAN
PACIFIC
STEAMSHIPS
WORLDS GREATEST TRAVEL SYSTEM
11'^
Skilninéur
<t>
AA INNUGIR um það, iað á sléttum
•V* Vesturlandsins búa menn og konur
sem komið hafa hingað, sem næst frá
öllum löndum veraldar, með því augna-
miði að stofna hér voldugt innanlands
ríki, hefir EATON’S ávalt reynt að skilja
þessa mismunandi þjóðflokka, þjóðarein-
kenni þeirra og þarfir.
Brautryðjendur Vesturlandsins og af-
komendur þeirra hafa orðið þessa ásetn-
ings varir og því ósjálfrátt snúið sér til
EATON’S eftir þörfum sínum; vitandi að
það gerði engan mismun á hvaða tungu
kvaðir þeirra væru skráðar, þeim myndi
verða sint eftir sem áður og eigi misskild-
ir. Tiltrú á EATON'S Vöruskrána rættist
fastlega í hugum þeirra.
EATON’S, er kunnað hafa að meta þessa
tiltrú, hafa lagt sig alla fram til þess að
varðveita þessa tiltrú. Yður er óhætt að
skrifa frítt og frjálst til EATON'S á yðar
eigin máli ef þér viljið; þér munuð verða
þess varir að þar er skilingi og þjónustu
að mæta.
E ATO N ’S