Heimskringla - 23.12.1936, Síða 2

2. SÍÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 23. DES. 1936
Pantið fyrir hátíðahöldin
frá gömlu og velþektu ölgerðarhúsi
Riedle Brewery
STADACONA og TALBOT
Phone 57 241

lagað og mótað fyrir bújörð yðar
eða verzlun er stór ávinningur.
Það “kemur yður á kortið.”
Vér leggjum yður til prentmótin
fyrir ein- eða tvíiituð bréfsefni.
Afgreiðsla fljót og verkið ábyrgst.
•id|Grip & Batten Ltd.
Photo-Engravers Electrotijpers
Commerciel Photogrephers
290 VAUGHAN ST.
"9V M. ISÍ ISí I W.G MONTRCAL
A.C. •ATTCN. PMCS.
Pétur ílli
Jóla-Ieikrit
eftir Leon Tolstoi
Leikrit þetta kom fyrst
út í enskri þýðing 16. sept.
1936. Kemur þá út í ‘Maga-
zine Digest’. Þaðan er sú
þýðing sem hér birtist á ís-
lenzku. — Leikritið vekur
meiri athygli sökum þess
að það varpar dálitlu ljósi
á einkalíf hins fræga Rúss-
nesska rithöfundar. Leik-
urinn gerist í Syría á þriðju
öld eftir Krist.
I. ÞÁTTUR
Stórt ferhymt svæði um-
kringt af ríkmannlegum húsum.
Á tröppunum á einu þeirra sitja
tvær konur og þrír karlmenn.
Fólk streymir þar fram og aft-
ur. Betlarar rétta út hendurnar
og biðja að gefa sér. Sumir
gefa. Aðrir neita. Vesalings
Pílagrímur kemur inn á leiksvið-
ið.
PÍLAGR. Góðan daginn, vin-
ir!
1. BETLARI.
að?
Hvaðan ber þig
PfLAGR. Frá Cairo, vinir.
Líður ykkur vel hér?
1. BETLARI. Nei, mjög illa,
sem eðlilegt er, því hér eru svo
fáir auðmenn.
PÍLAGR, Hvað áttu við með
því að segja að hér séu svo fáir
auðmenn? Hverjir eiga öll þessi
stóru 'hús ? (Hann bendir á eitt
húsið, sem blasir við þeim).—
Þetta til dæmis? Eigandi þess|
hlýtur að eiga þúsundir þús-
unda.
1. BETLARI. Auðvitað er
hann ríkur, en hann mundi fyr
drepast en láta nokkuð gott af
sér leiða.
2. BETLARI. Allir þekkja
Pétur illa, eins og hann er al-
ment kallaður hér. Eg hefi átt
hér heima yfir þrjátíu ár, og
hefi ekki ennþá orðið þess var
að hann hafi miðlað svo miklu
sem brauð-molum til hinna fá-
tæku.
3. BETLARI. Og konan hans
og dóttir eru ekkert betri.
2. BETLARI. Nei. Konan
hans er ekki eins afleit, eftir
því að dæma, sem einn af þén-
urum hans sagði mér.
1. BETLARI., Nú jæja. Hvað
svo sem því líður, þá er það
eitt áreiðanlegt, að það er ekki
til nískari maður í veröldinni
en Pétur, því hann gefur aldrei
agnar-ögn til nokkurs manns.
PfLAGR. Heyrið mig nú
augnablik, vinir. — Hver ein-
asti maður, sem veit hvernig
hann á að biðja, verður ávalt
eitthvað ágengt.
1. BETLARI. Ertu nú viss
um það? Reyndu það, og þú
munt sanna hvernig fer.
PÍLAGR. Viljið þið veðja?
1. BETLARI. Hvernig eigum
við að veðja? Við erum bláfá-
tækir.
PÍLAGR. Við skulum þá
veðja þrem skildingum.
1. BETLARI, Gott, ágætt!
Hér eru peningarnir. Við skul-
um láta konuna þarna geyma þá
fyrir okkur. (Báðir rétta kon-
unni veðféð).
2. BETLARI. Varið ykkur!
This advertisment is not inserted by the Government Liquor Control Commission. Thc
Commission is not responsible for statements made as to quality of products advertised.
Hann er að koma! Hann er að
fara með brauð til prinsins.
(Pétur nálgast þá. Með honum
er þræll, sem heldur á körfu
fullri af brauði.)
Pi'LAGR. (Gengur í veg fyrir
Pétur). Viltu gefa eitthvað ó-
sköp lítið fátækum og heimilis-
lausum manni — í guðs nafni?
Hafðu meðaumkun með okkur,
því þú ert sá eini maður, sem
við getum sagt vandræði okkar!
f frelsarans nafni gefðu mér
eitthvað, því eg er alveg að
deyja úr hungri. (Pétur heldur
áfram án þess svo mikið sem að
líta við Pílagrímnum, sem fylg-
ir honum samt eftir. Pílagr. fell-
ur á hné, gengur á hnjánum við
hlið hans og grípur í jakkalafið
hans.)
PÉTUR. Farðu burtu! Láttu
mig vera!
PfLAGR. Batioushka! — Ó,
faðir minn góði!
PÉTUR. Farðu burtu! Farðu
burtu segi eg! (Pílagr. víkur
sér að hinni hlið hans og fellur
aftur á kné.
PÍLAGR. Batioushka! Hjálp-
aðu mér áður en eg svelti í hel!
PÉTUR. Láttu mig vera! Ef
þú hættir ekki skal eg drepa
þig . . . .! (Hann beygir sig
niður og nær í stein.)
PÍLAGR. ó, góði faðir, gerðu
þetta ekki, hafðu meðaumkun
með mér, eg er svo mikill aum-
ingi. (Hann tekur um hönd
Péturs og fær hann til að sleppa
steininum).
PÉTUR. Ætlarðu lekki að
láta mig vera? Hoj ! Farðu frá
mér áður en eg drep þig . . .!
(Um leið þrífur hann eitt brauð
úr körfunni og varpar því af
hendi í Pílagr. og heldur síðan
áfram í illu skapi. Pílagr. gríp-
ur brauðið og snýr aftur til
betlaranna.)
PfLAGR. Jæja þá! Hver
okkar var réttari, vinir? Eg
hafði rétt fyrir mér! Ekki
satt ? Þetta er vegurinn! Hér
er það, sem Pétur illi gaf mér.
(Hann sýnir þeim brauðið.) Og
nú á eg peningana.
Tjaldið. •
II. ÞÁTTUR.
Hús Péturs. Kona hans og
dóttir sitja fremst, að baka til
er rúm og í því bröltir Pétur
eins og vitlaus maður.
PÉTUR. Þeir eru búnir að
eyðileggja mig, djöflarnir þeir
arna! Hvað hafa þeir gert v«ð
|alt hveitið? Borgið! Boi'gið,
eða eg skal drepa ykkur!
(Stutt þögn). Hvað er að gerast
umhverfis mig? Eg heyri blóm-
lin syngja svo yndislega. . . Það
er enairinn. . . . Verið þið >:æl.
Verið þið öll sömun . . . sæl! —
(Hann þegii um stund.)
KONA I’ÉTURS. Það eru n«í
þrír dugar síðan hann fcr að
þjást svi na hræðilega. Og
hann er síst betri enn. Eg er
hrædd um að hann deyji bráð-
um. ifstöðulaus stúlka kerriur
I inn.)
S’íuLKAN. Guðan daginn
mín yndislega! Altaf ertu að
gráta, gráta sökum þess að þú
ert hrædd um að maðurinn þinn
deyji. Hættu að gráta. Hann
deyr ekki strax. Hann er ekki
tilbúinn. Hann hefir veriö að
afla sér auðæfa í þrjátíu ár, og
hann þarf eins taörg ár til að
eyða þeim. Eg veit. Eg veit.
Hann mun ekki deyja fyr en
hann hefir losað sig við alla
peningana.
KONA PÉTURS. Hættu þéss-
ari fjarstæðu Daunia, þegjuðu!
Ertu svöng?
STÚLKAN. Eg er ekki hungr-
uð. He. he! Heyrðu mig gamla
kona — heyrðu mig! (Dóttir
Péturs gengur út eymdarlega.
En Pétur sýnist hlusta eftir því
sem fram fer og tautar eitthvað
við sjálfan sig). Ríkur maður
fær ekki inngöngu í himnaríki.
Þú getur aldrei keypt þig þar
inn. Þér verður hrundið frá í
hvert sinn sem þú reynir að
komast þar inn. Og þegar guð
hefir afneitað þér, fellur þú nið-
ur í hinn eilífa eld. (Læknir
kemur inn).
PÉTUR (Bröltir í rúminu).
Hvað ert þú að gera hér? Ert
þú nú kominn til þess að kvelja
mig líka?
LÆKNIR. Svona, svona, —
Vertu nú góður. Þú ert í raun
og veru ekki mikið veikur. Þú
nærð þér aftur eftir dálítinn
tíma. (Hann hjálpar Pétri of-
anundir). Þetta er ágætt. —
Kúrðu þig nú niður, kúrðu þig
nú niður!
STÚLKAN. Heimskingi! —
Maðurinn er heimskingi! Hann
hefir eyðilagt öll mín áform. Eg
vil aldrei sjá hann framar! —
(Hleypur út.)
LÆKNIR. (Við konu Péturs).
Viltu hjálpa mér héma snöggv-
ast? Haltu honum fyrir mig
svona. Þetta er ágætt. (Hann
hlustar sjúklinginn með því að
banka hann með fingrunum og
muldrar í skegg sitt um eið.)
Ekkert hérna. Hér byrjar það.
Eg get auðveldlega læknað
þetta. öll hans vanlíðan á upp-
tök sín frá þessum litla bletti.
Ligðu bara alveg kyr, svona,
hreyfðu þig ekki. (Hann tekur
flösku upp úr! vasa sínum. Hellir
meðali í glas og réttir það til
sjúklingsins, sem tekur við þ.ví
og drekkur úr því án möglun-
ar.) Tjaldið.
II. Sýning.
Pétur er einn inni. Hann
hrærir ekki legg né lið um stund.
Alt í einu sezt hann upp í rúm-
inu.
PÉTUR. Hvað hefir komið
fyrir? Er þetta dauðinn? Eg er
hræddur um að eg sé rétt kom-
inn í dauðann. Eg sé að engill
kemur að taka á móti sál/ minni.
En læknirinn sagði þó að mér
mundi batna? En hvernig get
eg búist við því að mér batni,
þegar dauðinn horfir í augu
mér og á aðeins eftir að grípa
mig? Ó, guð! Hvað á eg að
gera þarna neðra? Er það satt
að ríkur maður fái ekki inn-
göngu í guðsríki? Er það satt,
að alt, sem eg hefi ilt gert, sé
skrifað ? Og er það satt, að eg
verði ákærður fyrir að hafa
aldrei gefið fátækum, og fyrir
að hafa aldrei haft meðaumk-
un með ekkjum og munaðar-
lausum, bágstöddum og veikum ?
Hvernig á eg að gera grein fyrir
því að mér kom þetta aldrei til
hugar? Guð fyrirgefi mér! Það
er mikið betra að gefa allar
sínar eigur, heldur en að berjast
altaf við þessa illu anda. Þarna
eru þeir! — Þeir eru víst komn-
ir að sækja sál mína. (Hann star-
ir upp í loftið). Og þarna er
vogin, vogin, sem alt er vegið
á, alt sem eg hefi aðhafst hér á
jörðinni, ilt og gott. Eg sé að
þeir setja í aðra vogar-skálina
alla þá peninga, sem eg hefi
tekið frá ekkjum og munaðar-
lausum, og einnig alla þá pen-
inga, sem eg hefi haft af starfs-
fólki mínu og þeim, sem hafa
slasast, og ennfremur öll þau
blótsyrði, formælingar, illindi og
ógæfu, sem eg hefi helt yfir þá,
sem treystu mér. Og sjáið
hvernig vogin sígur miskunar-
laust, hinum illu öndum til á-
nægju? ó-ó! Hvílík hræðileg
neyðaróp! Eg er tapaður! En
hvað er þetta, sem þeir eru að
setja í hina vogar»skálina? Að-
eins eitt brauð. Aðeins eitt lítið
brauð? Það er brauðið sem eg
henti í betlarann, sem lé^ mig
aldrei í friði. Hvernig víkur
þessu við, Batioushka? Þetta
eina brauð vegur meira en alt
það illa, sem eg hefi aðhafst í
lífinu? Bara að eg þyrfti nú
ekki að deyja strax, fyrst eg
hefi fundið hina réttu leið! Hér
eftir veit eg hvemig eg á að
breyta. Samkvæmt Krist kenn-
ingu á eg að gefa alt sem eg á
til þeirra fátæku. Guð! Kom
þú til mín og hjálpaðu mér. —
(Hann fellur aftur á bak á kodd-
ann og sofnar.)
Tjaldið.
III. ÞÁTTUR
1. sýning
Pétur stendur á tröppunum á
húsi sínu. Geysistór hópur af
fólki stendur muldrandi fyrir
framan hann. Hann heldur á
peninga-pung í hendinni og eys
peningunum út á meðal fólks-
ins.
1. BETLARI: (Til eins af fé-
lögum sínum). Þú tekur of mik-
ið. (Stjakar honum til hliðar.)
2. BETLARI. Lygari! Þú
hefir komið þrisvar sinnum til
baka sjálfur. Kant þú ekki að
skammast þín?
RÖDD f HÓPNUM. Ekki að
stjaka — vertu kyr, þar sem
þú ert — ekki að hrinda.
3. BETLARI. Gefðu mér
svolítið líka. — Eg á fimm börn,
fimm vesalings börn sem eru að
deyja úr hungri. (Það eru stimp-
ingar hér og þar í hópnum.)
PÉTUR. Hafið þið frið á
meðal ykkar, bræður. Það er
hér nóg handa ykkur öllum. —
Ekki að rífast, og ekki að berja
hvor annan. Eg hefi sært nógu
marga. Fyrirgefið mér það í
frelsarans nafni. Vissulega er
eg sekur!
KONA PÉTURS. (Kemur inn
lafmóð af hlaupunum.) Hvað
ertu að gera, þú heimskingi ? —
Langar þig virkilega til þess að
eyðileggja okkur? Áður varstu
ofmikill grútur, en nú ertu að
sínu leyti eins of örlátur. Þjóf-
ur! Morðingi! (Hún þrífur af
honum peninga-punginn og þýt-
ur svo inn í húsið. Skammar
fólkið, sem smátt og smátt tín-
ist á burt, æpandi og ragnandi
af reiði.
Tjaldið
2. Sýning.
Pétur gengur eftir strætinu.
f fylgd með honum er þræll
hans Elíazar.
PÉTUR. Þú verður að vinna
eið að því, að þú skulir fram
kvæma það, sem eg ætla að
biðja þig að gera.
ELÍAZAR. Eg lofa því. Eg
elska þig nú meira en eg elskaði
móðir mína og föður. Eg elska
þig sökum þess að eg sé hinn
guðlega anda birtast í þér.
PÉTUR. Þú lofar mér því
þá? Þú vinnur eið að því?
ELfAZAR. Eg lofa því. Eg
sver það!
PÉTUR. Taktu þá eftir. —
Kona mín og dóttir, vilja ekki
lofa mér að gefa eigur mínar til
fátækra. Sé það satt, að eg
megi ekki setja mig upp á móti
vilja þeirra, þá verð eg slaka til.
Og það gerir ekki svo mikið til,
því eg get þá farið öðruvísi að.
Eg veit hve syndum seldur eg er,
og þessvegna vil eg reyna að
snúa mér frá allri synd og fylgja
guðs vilja. Því það stendur
skrifað. “Seldu alt, sem þú átt
og gefðu þeim fátæku pening-
ana!” Þau vilja ekki lofa mér
að selja eigur mínar. En á lík-
ama mínum hefi eg þó ráð, og
get gert við hann hvað, sem mér
sýnist. Eg bið þig því að koma
með mér út á þræla-sölu torgið,
binda hendur mínar og selja mig
eins og eg væri þræll þinn, og
gefa síðan peningana til fá-
tækra.
ELÍAZAR. Þetta er mér ó-
mögulegt, herra minn.
PÉTUR. Eg hefi loforð þitt.
Eg hefi eið þinn.
ELIAZAR. Þér skal verða
að ósk þinni!
Tjaldið.
IV. ÞÁTTUR.
Hús Egypta eins í Egypta-
landi. Mállaus þræll fylgir inn
kaupmanni og lækninum, sem
vér sáum í öðrum þætti. Eftir
að hafa með bendingum gefið
þeim í skyn að hús-herrann
komi bráðum, gengur þrællinn
út.
\
LÆKNIR. Eg held hann eigi
við það að húsherrann komi
bráðum að fagna okkur. Við
skulum taka okkur sæti.
KAUPM. Já, alveg rétt. Eg
veit að Egyptar eru flestir á-
gætis menn og sérstaklega gest-
risnir. (Húsherrann kemur inn.)
stærð
Gerið veizluhöldin
glaðari með því að
veita DREWREYS.
Gestum yðar mun
falla vel í smekk,
hin hressandi glitr-
andi gæði þess.
Pantið það hjá
verzlunarmanni
yðar.
Gleðileg Jól! Farsælt nýtt ár!
Er innileg ósk vor til allra vorra viðskiftavina — og
um leið þökkum vér þeim öllum fyrir hið liðna ár.
J. J. SWANSON & CO., LTD.
601 PARIS BUILDING, WINNIPEG
WISHING YOU AND YOURS
21 fflttvp Cíjríatmas
AND
21 Iþappp Jleto öear
,-Wi„„ipegpa|nt
óljtlass c&u
8