Heimskringla - 23.12.1936, Blaðsíða 7

WINNIPEG, 23. DES. 1936
HEIMSKRINGLA
7. SlÐA
ERINDI
Frh. frá 3. bls.
fyrir sín málefni, og því urðu
þau ýmist vinsæl mönnum eða
óvinsæl.
Hér á Gimli þótti skarð þetta
óbætanlegt því helmingur þess-
ara rita hafði verið gefinn út
bér, og fanst mönnum ekki við
sh'kt unandi “því andinn lifir æ
binn sami, þótt afl og þroska
aauðir lami.” Gimli-búar skyldu
bað til hlýtar, að ef íslenzkur
bóklestur legðist niður, væri ís-
^nzk menning á förum um leið,
“því blindur er bóklaus maður”,
en fáir svo efnum búnir að þeir
kætu keypt bækur sem þörf
brafði, og almenningur átti held-
ur ekki aðgang að þeim. Þetta
ástand og hugleiðingar sem
feddust út af því, varð til þess
að fáeinir menn á Gimli komu
saman á fund 26. marz 1911, til
að ræða þetta mál, og varð sú
fiiðurstaða fundarins, að helzta
ráðið væri að stofna áslenzkt
iöstrarfélag, svo allir sem vildu
&ætu tekið þátt í, þeir mintust
°k bókaleifapna frá Áróru félag-
luu, og það 'eina sem hægt væri
að nota það til, var að byggja á
þeim nýtt félag.
Menn voru kosnir til að semja
tóg fyrir væntanlegt félag, voru
þeir Guðni Þorsteinsson póst-
^eistari á Gimli, Hjálmur Þor-
steinsson, Magnús Guðlaugsson,
sem geymdi bókaleifar “Áróru”,
Sveinn Björnsson og Stefán Eld-
íárnsson.
Annan apríl s. á. var svo fund-
ur haldinn á ný. Þar var laga-
tfumvarpið lagt fram, það rætt
°g síðan samþykt. Undir það
rita nöfn sín Guðni Þorsteinsson
°e Stefán Eldjárnsson.
Lög þessi mæla svo fyrir með-
al annars að félagið heiti
‘Gimli”, og félagsgjald yfir árið
sé 1 dollar. Þessir menn voru
bosnir í stjórnarnefnd: Guðni
í'orsteinsson forseti, Stefán Eld-
•lárnsson ritari, S. P. Tergesen
téhirðir og Hjálmur Þorsteins-
s°n bókavörður.
Þá var stjórnarnefndinni jafn-
tfamt falið að semja við fyrver-
andi félaga lestrarfélagsins Ár-
eru viðvíkjandi bókum þess, hef-
lr það vafalaust tekist greiðlega,
um leið eru þær orðnar stofn-
lr>n að lestrarfélaginu “Gimli”,
®n margar höfðu glatast, og þar
a meðal allar dönsku bækurnar.
Þeir sem gerast fyrstir félag-
ar þessa nýja lestrarfélags voru
að tölu 38 og nafnaskrá þeirra
þessi: 1. Jónas Stefánsson, 2.
Björn Guðmundsson, 3. Bergþór
Þórðarson, 4. Benedikt Frí-
mannsson, 5. Stefán Eldjárns-
son, 6. Hjálmur Þorsteinsson, 7.
Sigtr. Jónasson, 8. H. P. Terge-
sen, 9. Einar Jónasson, 10. Sig-
urður Sigurðsson, 11. Albert
Kristjánsson, 12. Guðni Þor-
steinsson, 13. Hannes Kristjáns-
son, 14. J. H. Hannsson, 15.
Þróður Þórðarson, 16. Einar
Guðmundsson, 17. Benedikt
Bjarnason, 18. A. J. Stefánsson, j
19. Björn B. ólson, 20. Stefán j
Finnsson, 21. Ólafur Bjarnason,
22. Gísli P. Magnússon, 23. Ein-
ar Jónasson, 24. Mrs. Gísli P.
Magnússon, 25. Jón Björnsson,
26. Sveinn Björnsson, 27. P. F.
Rafnsson, 28. Sigurjón Jóhanns-
son, 29. Guðm. Magnússon, 30.
Jósef Schram, 31. Pálmi Lárus-
son, 32. Magnús Guðlaugsson,
33. Arnljótur B. Ólson, 34. Jón
Guðmundsson, 35. Sigurður Ein- j
arsson, 36. Magnús Halldórsson,
37. Einar Gíslason, 38. S. P.
Tergesen.
Það leynir sér ekki að þetta
unga félag hefir fljótt gerst um-
svifamikið í framkvæmdum, því
strax á öðru starfsári eru t. d.
þessar bækur keyptar: Fornald-
arsögur Norðurlanda, Minningar
feðra vorra, Gullöld fslands,
Dagrenning, íslenzkt þjóðerni,
Austurlönd, Hellas, Nítjánda
öldin, Halla, Hjeiðarbýlið 1-4,
Leysing, Borgir, Smásögur, Lík-
amsæfingar, Sundreglur, íslenzk
glíma, Dýrasögur, Ofanúr sveit-
um, Kátur piltur, Maður og kona,
Piltur og stúlka, Mannamunur,
Alþingisrímur, Sögur herlækis-
ins I-VI, óðinn frá byrjun, Nýj-
ar kvöldvökur, Vornætur á Elgs- j
heiðum, Brazilíufararnir, Staf-
setningarbók, Sumargjöf, Quo
Vadis?, Heimskringla Snorra.
Árið 1914 sótti félagið um
nokkurn styrk til bæjarráðsins
á Gimli. Leit bæjarráðið svo áj
að hér væri um verulegt menn- !
ingar fyrirtæki að ræða, brást
vel við nauðsyn félagsins, og
veitti því 50.00 dali.
f lögum félagsins er ekki gert
ráð fyrir að embættismena þess
taki laun fyrir störf sín, en 1917
er þó sú breyting gerð á því, að
bókavörður fær $1 í þóknun um
hvern mánuð, og eftir því sem
starfið óx virtist hann því frem-1
ur vinna til þess. Árið 1919 er j
PHONE 9 2 2 4 4
for quick home delivery, direct from
the warehouse of
Es+ablished
1832
LABATTlS
Cold and pure from the thousand foot depth of our own Artesian
well, comes the water with which this pleasant light beverage is
•>rewed, with the skill of a century of experience. Bottled in
clear bottles.
44
The Consumer Decldes

Also—
EXTRA STOCK
ALE
INDIA PALE
ALE
BROWN STOUT
At Parlors, Clubs & Cash & Carry
Stores
JOHN LABATT LTD.
191 Market Ave. E. (Just off Main)
WINNIPEG
það fært upp í 1.50 um mánuð-
inn, og seinast 1927 er það hækk-
að upp í 50 cents hvern dag sem
bækur eru lánaðar út; fer það
fram á sunnudögum frá kl. 10 f.
h.
Tvisvar hafa bækur félagsins
verið verðlagðar til eldsábyrgð-
ar 1915 og 1929.
Bókaskrár tvær hafa verið
prentaðar, sú fyrri 1917, en sú
síðari 1927.
Þegar Árni Pálsson prófessor
við háskóla íslands kom hér
vestur, gekst stjórn félagsins
fyrir því að bjóða honum til
Gimli, varð hann vel við því
boði, og hélt hann þá fyrirlestur
hér 5. maí 1930.
Árið 1918 gerði félagið Guðna
Þorsteinsson póstmeistara á
Gimli, heiðursfélaga sinn fyrir
langa og holla starfsemi við bæði
lestrarfélögin, auk mikilla bóka-
gjafa; er hann nú einn lifandi á
Gimli þeirra manna sem stofn-
uðu félagið “Áróra”.
Til að auka tekjur félagsins,
hefir það tíðkast nálega undan-
tekningarlaust, að halda mann-
fagnaðar samkomu á hverjum
vetri og hlutavelta höfð sem
inngangur hennar, en að öðru
leyti er söngur, ræðuhöld, upp-
lestur og hljóðfærasláttur með
dansi. •
Félagið hefir lagt hið mesta
kapp á að fá sem færustu menn
til að leysa skemtiskrána af
hendi, hvern á sínu sviði, og er
jafnan fjölmenni að þessum
mannfagnaði. Hlakka Gimlibú-
ar og aðrir til hans, sem mestu
hátíðar ársins, og mætti geta
til að í framtíðinni yrði honum
markaður ákveðinn dagur með
feitu letri. í Almanaki ólafs
Thorgeirssonar.
Embættismenn félagsins hafa
verið:
Forsetar:
Guðni Þorsteinsson, 6 ár
Hjálmur Þorsteinsson, 9 ár.
Bergþór Þórðarsson, 4 ár.
Árni Þórðarsson, 2 ár.
Hallgrímur Austman, 3 ár.
Jón Guðmundsson, 1 ár.
Féhirðir:
S. P. Tergesen, 3 ár.
Einar Jónasson, 2 ár.
Þórður Þórðarson, 20 ár.
Skrifarar:
Stefán Eldjárnsson, 7 ár.
Sveinn Björnsson, 1 ár.
Sveinn Magnússon, 2 ár.
S. P. Tergesen, 1 ár.
Bergþór Þórðarsson, 5 ár.
Hjálmur Þorsteinsson, 9 ár.
Bókaverðir:
Hjálmur Þorsteinsson, 8 ár.
Árni Þórðarson, 1 ár.
Sveinn Magnússon, 1 ár.
W. E. Lund, 1 ár.
Einar Sveinsson, 4 ár. .
Erl. Guðmundsson, 5 ár.
Ingólfur Þórðarson, 2 ár.
Ingólfur og í fjarveru hans
Erl. Guðmundsson, 2 ár.
Hallgrímur Austman, 1 ár.
Skýrsla lestrarfélagsins
“Gimli”
KIEWELS
llitc 5cuf/
#
KIEWEL BREWING
COMPANY LIMITED
ST. JOSEPH and DUMOULIN STS.
ST. BONIFACE
Phone 96 361
This advertisment is not inserted by the Government Liqudr Control Commission. The
ommissirn is not responsible Jor statements made as to quality oj products advertised.,
Ár Félagar Lánaðar bækur
1911 . 38 ... 206
1912 . 34 ... 250
1913 _ 24 ... 341
1914 . 38 ... 407
1915 . 17 ... 312
1916 . 27 ... 317
1917 . 17 ... 213
1918 . 18 ... 279
1919 . 16 ... 414
1920 . 33 ... 390
1921 . 22 ... 600
1922 . 22 . 1300
1923 _ 38 • ... 950
1924 . 36 ... 995
1925 . ....... 46 . 1284
1926 . 35 . 1104
1927 . 41 . 1480
1928 . 48 . 2020
1929 . 55 . 1593
1930 . 34 .. 1332
1931 . 43 .. 1955
1932 . 36 . 1850
1933 . 39 . 1978
1934 . 42 . 1911
1935 . 39 .. 1970
Bókaeign. félagsins er nú á ‘
ra afmæli þess 973 bækur
bandi, og á annað hundrað ó-
bundnar, en víða eru bundin inn
2—4 rit í sömu bók ef þau voru
lítil, og mætti geta til, að með
réttu lagi ætti að telja bókaeign
félagsins á 12 hundrað bindi.
Einn af erfiðleikum þ|eirra
sem félagið hefir átt í höggi við,
er húsnæðis óhægð; ýmsir hafa
verið bókaverðir ,en engir þeirra
áttu ráð á þeim húsakosti, að
þeir gætu miðlað nægilegu hús-
rúmi fyrir bækur félagsins og
rekstur þess, og því síður sem
þeim fjölgaði með hverju líðandi
ári.
Af fundabókinni sézt, að
fyrsta starfsárið 1911, hafa þær
verið í kjallara Unitara kirkj-
unnar, var þá bókavörður Hjálm-
ur Þorsteinsson. Árið eftir 1912,
voru þær, á vegum þáverandi
bókavarðar Árna Þróðarsonar.
Árið 1913 voru þær í húsi Sveins
Magnússonar, er það ár var
bókavörður. Árið 1914 eru þær
en færðar í kjallara Únítara-
kirkjunnar, þótt ekki þætti það
ákjósanlegur staður, og fór svo
fram til 1917 að komist varð að
samningi við bæjarstjórnina á
Gimli, að félagið mætti flytja
inn í ráðhús bæjarins, og af-
greiða félagsmenn sína þar. —
Voru þetta að vísu umskifti til
bóta, en af því þetta var myrk-
asti staður hússins, urðu menn
bráðlega leiðir á honum.
Loksins árið 1924 eða 5, fékkst
rentað hornherbergi þar í bygg-
ingunni, þar var sæmileg birta,
en líkamleg þrengsli svo mikil
að minti um of á lýsinguna á
stofunni gömlu í Viðey.
Upp úr þessu, fór óánægjan
með húsnæðiíi stöðugt í vöxt, og
1930 komst hún svo langt, að því
var hreyft á almennum fundi,
hvað nægilegt húsnæði mundi
kosta, en ekkert frekara var þó
aðgert að því sinni, og málinu
frestað um óákveðinn tíma. Leið
svo fram til yfirstandandi árs,
að það kom enn til umræðu á al-
mennum félagafundi sem haldin
var 26 apríl á Gimli. Kom þá í
ljós að menn voru orðnir svo
samhuga á þörf fyrir nægilegt
húsnæði að ákveðið var að koma
upp húsi 20 x 14 að stærð og fá
lánað hússtæði á eign únítara-
kirkjunnar, jafnframt voru haf-
in samskot meðal félagsmanna.
Þá var kosin nefnd þriggja
manna til að annast um fram-
hald á fjársofnun. og standa fyr-
ir byggingunni. Þórður Þórðar-
son, Jón B. Jónsson og Pétur
Magnússon.
Þá var ennfremur vakið at-
hygli manna á því, að á þessu
ári væri liðinn fjórðungur aldar
síðan “Gimli” lestrarfélagið var
stofnað. Þótti það orð í tíma tal-
að, og samstundis kosin 5 manna
nefnd til að annast um að halda
minningar samkomu þess at-
burðar. Þessir hlutu kosningu:
Mrs. H. P. Tergesen, Mrs. Ingi-
björg Sveinsson, Guðmundur
Magnússon, Pétur Magnússon
og Þórður ísfjörð. Ákvað nefnd-
in að halda þessa afmælisminn-
ingu 14. ág. þ. á.
Af skýrslu byggingarnefndar
og fjársöfnunar má sjá, að efni
í húsið hefir kostað $206.62
Samskotin í peningum ....$135,05
Borgað úr sjóði félagsins 43.67
Skuld ....................27.90
Dr. M. B. Halldorson
401 Boyd Bldg.
Skrifstofusími: 23 674
Stundar sérstaklega lungnasjúk-
dóma.
Er að ílnni á skrifstofu kl. 10—12
f. h. og 2—6 e. h.
Heimili: 46 Alloway Aye.
Talsími: 33 ÍSS
Jacob F. Bjarnason
—TRANSFER—
Baggage and Furniture Moving
591 SHERBURN ST.
Phone 35 909
Annast allskonar flutnlnga fram
og aftur um bæinn.
Dr. K. J. AUSTMANN
Wynyard —Sask.
MARGARET DALMAN
TEACHER OF PIANO
SS4 BANNING ST.
Phone: 26 420
Dr. O. BJORNSSON
764 Victor St.
OFFICE & RESIDENCE
Phone 27 586
Gunnar Erlendsson
Pianokennari
Kenslustofa: 701 Victor St.
Sími 89 535
RAGNAR H. RAGNAR
Planisti oo kennari
Kenslustofa: 518 Dominion St.
Sími 36 312
Eftir þeim gögnum sem eg
hefi fengið í hendur er bygging-
ar kostnaður talinn $147.55 og
af honum var talsvert gefið, en
eigi að síður stendur fjárhagur
félagsins höllum fæti nú sem
stendur, þó sízt þurfi að óttast
að þeir sem ráða mestu í bygg-
ingarmálinu finni eigi góð ráð og
skjót við því meini, svo starf-
semi félagsins bíði ekki lang-
saman hnekki.
Þá er þessu áhugamáli lestrar-
félagsins framgengt orðið. —
Byggingin, þó ekki sé stórhýsi,
er snotur hið ytra, en falleg og
smekkleg hið innra. Bækur fé-
lagsins með giltum kjölum, blasa
við eigendum sínum á hyllunum
fyrir þverpm stafni og gengt
dyrum. Borð er þar sem í verzl-
unarbúð þvert yfir hú?ið, og fall-
hleri yfir inngangi. Bekkjum
má haga sem í öðrum samkomu-
húsum, með gang í miðju og
með vegg.jum, og rúma um 50
sæti. Birtan er góð og svipur-
inn sérstaklega brosandi og að-
laðandi fyrir alla, en einkum fyr-
ir bókhneigða menn.
Hver er svo tilgangur þessa
félags ?
Hann stendur skráður í annari
grein laga þess, “að viðhalda ís-
Inezkum bókmentum og íslenzku
þjóðerni, með því að kaupa ís-
lenzkar bækur og lesa”. Þessa
grein er þeim mun betra að
rækja, sem hin mesta alúð hefir
verið lögð við að velja bækurnar
sem fjölbreyttastar að efni, svo
þær geti frætt og skemt sem
Frh. á 8 bls.
G. S. THORVALDSON
B.A.. LL.B.
LögfrœOingur
702 Confederation Life Bld*.
Talsími 97 024
W. J. LINDAL, K.C.
BJÖRN STEFÁNSSON
ÍSLENZKIR LÖGFRÆÐINGAR
á öðru gólfi
32S Main Street
Talsimi: 97 621
Hafa einnig skrifstofur aö
Lundar og Gimli og eru þar
að hitta, fyrsta miðvikucteiJ: 1
hverjum mánuði.
M. HJALTASON, M.D.
ALMENNAR LÆKNINGAR
Sérgrein: Taugasjúkdómar
Lætur úti meðöl í vlðlögum
VltStalstímar kl. 2—4 e. h.
7—8 atS kveldinu
Sími 80 857 665 Victor St.
A. S. BARDAL
selur llkkistur og annast um útfar-
lr. Allur útbúnaður sá bestl. —
Ennfremur selur hann allskonar
minnlsvarða og legsteina.
843 SHERBROOKE ST.
Phone: 86 607 WINNIPEG
Dr. S. J. Johannesion
218 Sherbum Street
Talsfml 30 877
Viðtalstimi kl. 3—5 e. h.
Rovatzos Floral Shop
206 Notre Dame Ave. Phone 94 954
Fresh Cut Flowers Daily
Plants in Season
We specialize in Wedding &
Concert Bouquets & Funeral
Designs
Icelandlc spoken
thl watch shop
Thorlakson Baldwin
Diamonds and Wedding
Rings
Agents for Bulova Watchea
Marriage Licenses Issued
699 Sargent Ave.
Dr. A. V. JOHNSON
tSLENZKUR TANNLÆKNIR
212 Curry Bldg., Winnipeg
Gegnt pósthúslnu
Simi: 96 210 Heimilis: 33 32*
J. J. Swanson & Co. Ltd.
REALTORS
Rental, Insurance and Financial
Agents
Simi: 94 221
600 PARIS BLDG.—Winnlpeg
Office Phone Res. Phone
21 834 72 740
DR. J. A. BILDFELL
216 MEDICAL ARTS BLDG.
Office Hours
4 PJÆ.—6 P.M.
and by appointment
Residence: 238 Arlington St.
Orric* Phoni
87 293
Res. Phone
72 409
Dr. L. A. Sigurdson
109 MEDICAL ARTS BUILDINO
OrncE Hours :
12 - I
4 F.M. - 6 r.M.
*N1> BT APPOINTMKNT
J. WALTER JOHANNSON
Umboðsmaður
New York Life Insurance
Company