Heimskringla - 03.08.1938, Page 6

6. SíÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 3. ÁGÚST 1938
sem voru fast á eftir þeim.
“Eg má til að skilja við ykkur hérna,”
mælti hann. “Eg hefi gert Miss Brokan grein
fyrir þessu, eg kem strax aftur.”
Hann fór tafarlaust aftur niður að strönd-
inni. Eins og hann bjóst við sáust þau Jeanne
og félagi hennar þar ekki. Þau gátu samt ekki
hafa komist í burtu nema í eina átt í svona
skjótri svipan, og það var til höfðans. Er hann
náði skógarjaðrinum hraðaði hann sér eins og
hann mest mátti. Hann komst að höfðanum.
Er hann hafði farið hina mjóu götu, sem lá að
einstíginu, kom maður á móti honum. Það var
Indíánadrengur og gekk hann til hans til þess að
spyrja hann. Ef Jeanne og Pierre höfðu farið
þessa leið, hlaut drengurinn að hafa séð þau.
Áður en hann gat sagt nokkuð hljóp dreng-
urinn til hans og rétti honum eitthvað, sem
hann hélt á. Spurningin á vörum Philips
breyttist í gleðióp, er hann þekti vasaklútinn,
sem hann hafði lagt á klettinn fyrir fáum.
dögum síðan. Annað hvort var þetta sami
klúturinn eða annar svo líkur honum, að þeir
þektust ekki að. Klúturinn var hnýttur saman
og fann hann að innan í honum var bréf. Hann
var svo ákafur að leysa utan af bréfinu að hann
næstum reif hinn smágjörva klút. Á brefmu
stóðu -þrjár línur, skrifaðar með fallegri
gamaldags rithönd, en það var nóg til að koma
hjarta hans til að slá hraðara.
Vill monsieur koma upp á klettinn
hérna í kvöld, einhverntíma milli klukkan
níu og tíu.
Undir þessum miða var ekkert nafn, en
Philip vissi, að engin önnur en Jeanne hefði
getað skrifað hann, því að stafirnir voru sauð-
smáir og eins fíngerðir og hinir hárfínu knipling
ar sem voru utan um bréfið. Höndin var svo
undarleg, að hún hlaut að vekja forvitni hans a
því hverskonar fólk þetta væri. Hann las bref-
ið aftur og aftur og er hann leit upp, sá hann að
drengurinn var að læðast í burtu á milli klett-
anna.
“Heyrðu, þú þarna! hrópaði hann á ensku.
“Komdu hingað!”
Það skein í hvítu tennurnar á drengnum
er hann hló og um leið og hann fjarlægðist leit
hann upp á klettinn rétt sem snöggvast, eins
og hann væri að leita þar einhvers. Philip fylgdi
augnaráði hans. Hann skildi það á svipstundu,
Jeanne og Pierre höfðu frá höfðanum séð komu
hans. Þau höfðu mætt drengnum og notað
hann til að tefja þannig fyrir honum. Þau
voru líklega að horfa á hann núna. Philip varð
svo glaður yfir þessu, að hann veifaði húfunm
og hló eins og merki um að hann tæki boðinu
þótt það væri dálítið óvenjulegt.
Hann furðaði sig dálítið á því, hvernig á
því stæði, að þau hefðu boðað hann á sin fund
þetta kvöld, þegar þau gátu hitt hann þarna
eftir fáeinar mínútur um hábjartan daginn. Er
málefni hans voru orðin upp á síðkastað svo ó-
skiljanleg og flókin, að hann nenti ekki að
brjóta heilann um svona smáatriði, og hélt því
áleiðis til Churchill með þeirri tilfinningu, að alt
færi vel.
Yfir næstu klukkutímana mundi hann
fá skýringu á öllum þessum flækjum, og auk
þess mundi hann hitta Jeanne og Pierre. Hugs-
unin um Jeanne, en ekki um þessi vandamál var
efst í huga hans, er hann hraðaði sér aftur til
vígisins. Hann ætlaði nú að fara og finna
Elínu og föður hennar, en breytti þeirri fyrir-
ætlan sinni. Hann ætlaði fyrst að finna Greg-
son og byrja þar. Hann vissi að málarinn biði
eftir honum og fór því beint heim í kofann.
Hann gekk í skógarjaðrinum til þess að láta
eigi sjá för sína.
Gregson stikaði fram og aftur um kofa-
gólfið þegar Philip kom. Auðséð var á því
hvernig hann gekk að hann var æstur mjög.
Hann hafði hendumar í buxnavösunum og hinn
mesti f jöldi vindlingastúfa bar vott um, að hann
var í djúpum þönkum. Hann stansaði þegar
vinur hans kom inn í kofann og horfði á Philip
steinþeigjandi um stund.
“Jæja,” sagði hann loksins, “hvað dettur
þér í hug að segja?”
“Ekkert,” svaraði Philip. “Mér er þetta ó-
skiljanlegt, Greggy.”
“í hamingju bænum reyndu að gefa mér
einhverja skýringu.”
Drættirnir í andliti Gregsons voru hörku-
legir og alt annað en kvenlegir. Málrómur hans
var næstum spottandi er hann svaraði.
“Þú vissir altaf,” sagði hann kuldalega, “að
Miss Brokan og stúlkan, sem eg teiknaði, var
ein og sama persónan. — Hver var tilgangur
þinn með þessu undarlega spaugi?”
Philip skifti sér ekki af þessari spurningu.
Hann gekk hratt til Gregsons og greip í hand-
legg hans.
“Það er ómögulegt!” hrópaði hann lágt.
“Það getur ekki verið. Skipið, sem hún kom
með hefir hvergi lent síðan það fór úr Halifax
þangað til hér í Churchill. Miss Brokan er eins
ókunnug þessu landi og þú. Að ætla annað væri
ekkert annað en óðs manns æði.”
“Engu að síður,” svaraði Gregson rólega,
“er það Miss Brokan sem eg dró myndina af
hérna á dögunum, og þarna er myndin, myndin
af henni.” Hann benti á myndina og losaði á
sér handlegginn til að kveikja í öðrum vindlingi.
Hann var svo einkennilega ákveðinn er hann
sagði þetta, að Philip sá að þýðingarlaust var
fyrir hann að reyna að rökræða þetta til að fá
hann ofan af því. Gregson horfði á hann yfir
logandi eldspýtuna.
“Það var Miss Brokan,” sagði hann á ný.
“Það er kannske óskynsamlegt að ætla, að hún
hafi komið til Churchill í loftbát, stansað til að
borða hádegisverð, farið í burtu í loftbát og á
einhvern yfirgengilegan hátt dottið um borð í
skipið, sem hún kom með. En hvernig sem
þetta hefir gerst, þá var hún í Churchill fyrir
fáum dögum síðan. Á þeim grundvelli ætla eg
að gera athuganir mínar, og samkvæmt því
ætla eg að fá lánað hjá þér bréf Fitzhugh lá-
varðar um óákveðinn tíma. Viltu lofa mér því
upp á æru og trú að nefna ekki þetta bréf við
nokkurn mann í fáa daga ennþá.”
“Það er næstum því nauðsynlegt að sýna
Brokan það,” sagði Philip hikandi.
“Já, hér um bil, en ekki alveg,” greip Greg-
son fram í fyrir honum. “Brokan veit hversu
alvarlegt þetta mál er án þess. Líttu nú á
Phil. Farðu út til verbúða þinna og berstu
þar, en láttu mig sjá um þessa hlið málsins.
Segðu Brokan ekki frá mér. Eg vil ekki hitta
hana — strax, þótt hamingjan viti, að væri það
ekki vegna þessa bansetta kunningsskapar okk-
ar, þá færi eg með þér núna á augabragði.
Hún er jafnvel ennþá fallegri núna, en þegar
eg sá hana síðast.”
“Þá kannastu við mun,” sagði Philip hlægj-
andi.
“Nei, engan mun, en séð í nýju ljósi,” leið-
rétti málarinn.
“Það yrði illa ástatt fyrir þér Greggy, ef eg
fyndi hina stúlkuna. Hamingjan veit að þetta
mál er að fá bæði skoplega og raunalega hlið.
Eg skyldi gefa, þúsund dali til að leiða hina ljós-
hærðu blómarósina fram á sjónarsviðið.”
“Eg skal gefa þér þúsund dali, ef þú kemur
með hana,” svaraði Gregson.
“Gott er það,” svaraði Philip og rétti vini
sínum hendina. Eg læt þig vita seinni partinn í
dag, eða í kvöld hvað gerist.” Honum var samt
ekkert létt í skapi er hann lagði leið sína til
Churchill. Hann hafði ætlað að fá einhvern
skilning á þessari flækju í félagi við Gregson,
en Gregson hafði brugðist honum gersamlega
með því að halda því fast fram, að hafa séð Miss
Brokan fyrir eitthvað rúmri viku síðan. Var
það mögulegt, að svo væri? Að skipið hefði
stansað einhversstaðar við ströndina ? Sú hug-
mynd var fjarri öllum sanni. En áður en hann
hitti Brokans feðginin fór hann til skipstjórans
og fékk hjá honum þær fréttir, að skipið hefði
komið beint frá Halifax, án þess að breyta neitt
um venjulega leið. Þessi frétt frá skipstjóra
skýrði fyrir honum sumt, er ruglaði hann að
öðru leyti. Hann var sannfærður um, að Freg-
son hefði ekki séð Miss Brokan fyr en þennan
morgun. En hvar var þá stúlkan, sem líktist
henni svona ? Hver var hún nú ? Hvaða atvik
höfðu dregið þær báðar hingað á sama blettinn,
á þessum sama tíma? Honum var ómögulegt
annað en setja stúlkuna, sem líktist Elinu svona
nákvæmlega, í eitthvert samband við Fitzhugh
lávarð og samsærið gegn félaginu hans. Hann
fann til þess eins og með skelfingu, að ef þessi
grunur hans væri réttur, voru þau Pierre og
Jeanne eitthvað bendluð við þetta líka; því
hafði Jeanne ekki af misgáningi heilsað Elinu
eins og góðum vini?
Hann hélt beint til hins faktorsins og barði
á dyrnar að herbergjum þeim, sem Brokan og
dóttir hans dvöldu í. Brokan opnaði fyrir hon-
um, og er hann litaðist um eftir Elinu benti
Borkan honum á lokaðar dyr og sagði að Elin
væri að hvíla sig. “Þetta hefir verið örðugt
ferðalag fyrir hana. Hún hefir ekki sofið í tvær
nætur samfleytt, síðan við fórum frá Halifax.”
Philip fanst sjón sögu ríkari um það, að
Brokan sjálfur hefði lítið sofið á leiðinni. Augu
fjárbraskarans voru dauf og húðin í pokum
undir þeim, en að öðru leyti bar ekkert á, að
hann væri þreyttur né órólegur. Hann leiddi
Philip til sætis í stól fast hjá hinum mikla arni,
þar sem birkiviður var tekinn að brenna, bauð
honum vindil og komst strax að efninu. “Þetta
er djöfullegt,” sagði hann með hörðum og ró-
legum málrómi, eins og hann væri að berjast við
að láta eigi ofsann brjótast út. Að þremur mán-
uðum liðnum hefðum við verið farnir að vinna
og hlutirnir að borga sig. Eg var kominn svo
langt, að eg hafði gert samninga er voru oss
fimm hundruð prósent í hag. Og nú kemur
þetta.”
“Hann fleygði hálfreyktum vindlinum inn
í eldinn og beit eins og í reiði endann af öðrum
Philip var að kveikja í sínum vindli og
báðir þögðu uns fjármálamaðurinn sagði:
“Eru menn þínir búnir til bardaga?”
“Ef það er nauðsynlegt,” svaraði Philip.
Við getum að minsta kosti treyst sumum þeirra.
Einkum mönnunum við aðal stöðvarnar. En
þessi bardagi — er hann nauðsynlegur ? Því
heldur þú að til þess komi? Ef slíkt kemur
fyrir erum við frá hér norður frá.”
“Já ef þetta fólk ræðst á okkur alment, þá
erum við farnir. Það megum við aldrei láta
viðgangast. Það eitt getur bjargað okkur. Eg
hefi gert alt sem í mínu valdi stendur til að
stemma stigu fyrir þesari ofsókn gegn okkur
þar suður frá, en mér hefir mistekist það. Ó-
vinir okkar eru algerlega faldir sýn. Þeir hafa
unnið almennings fylgi, vegna blaðanna og
næsta ráð þeirra er að ráðast beint á okkur hér.
Og það mun brátt verða. Þeir ætla sér að ráð-
ast á okkur, eyðileggja eignir okkar og hafa
það svo fyrir auglýsingu að það sé gert vegna
svívirðinga, sem framdar séu af mönnum okkar.
Það getur verið að þessi árás verði ekki gerð af
fólki hér eingöngu, heldur af mönnum, sem
fluttir hafa verið inn í þessum tilgangi. Niður-
staðan verður hin sama ef árásin hepnast. Hún
á að verða gerð að óvörum. Eina tækifæri
okkar er að verða á undan þeim, og gefa þeim
ráðningu, sem dugar í eitt skifti fyrir öll, og
handsama nógu marga af þorpurunum til að fá
allan þann vitnisburð, sem við þörfnumst.”
Brokan var æstur. Hann lagði áhersluna á
orð sín með miklu handabaði, steytti hnefana
og varð eldrauður í framan. Hann var ekki
lengur hinn gamli, kæni, ósigrandi Brokan, sem
ætíð hafði vald yfir tilfinningum sínum og sí-
felt var rólegur, og furðaði Philip mjög á þess-
ari breytingu. Hann hafði búist við því, að hinn
slægi Brokan, kæmi með tylft ráða til að rekja
úr þessum vandræðum á kyrlátan hátt. En í
stað þess var hér nýr Brokan, er í stað þess að
berjast bak við brjóstvarnir laganna, og gefa
hvergi höggstað á sér, ráðlagði að berjast blóð-.
ugum bardaga opinberlega! Philip hafði sagt
Gregson, að það yrði bardagi og hann var alveg
sannfærður um að svo yrði, en aldrei hafði hann
búist við að Brokan mundi taka þátt í honum.
Hann beygði sig yfir að fjármálamanninum. Á
andliti hans var roði bæði frá eldbjarmanum
og svo af meðvitundinni um það, að Brokan
var að fela honum alt þetta vandamál. Ef til
bardaga kæmi mundi hann vinna. Hann var
viss um það. En------
“Hver verður afleiðingin ef við vinnum?”
spurði hann.
“Ef við náum þeim, sem vilja bera vitni
okkur í vil. — Þann vitnisburð, að þessi andróð-
ur gegrn okkur sé samsæri til að eyðileggja
félagsskap okkar, þá mun stjórnin standa með
okkur,” svaraði Brokan. “Eg hefi tilkynt þeim
það opinberlega, að slíkt samsæri eigi sér stað,
og hefi fengi loforð um að lögreglan skuli
rannsaka málið. En áður en það verður munu
óvinir okkar hefjast handa. Það er enginn
tími fyrir bréfaskriftir eða rannsóknir. Við
verðum að Vinna sjálfir fyrir okkar eigin sálu-
hjálp, og þessvegna verðum við að berjast.”
“Og ef við töpum?”
Brokan baðaði út höndunum til að gefa til
kynna hvað þá kæmi fyrir.
“Það hefir hræðilegar afleiðingar fyrir
okkur,” svaraði hann. “Það mun sýna, að alt
norðurlandið er á móti okkur, og stjórnin mun
draga til baka leyfið. Við verðum gjaldþrota
og hluthafarnir munu tapa hverjum eyri, sem
þeir hafa lagt í fyrirtækið.”
Svo litla stund gat Philip ekki haldið kyrru
fyrir. Hann stóð upp og gekk léttum skrefum
fram og aftur um gólfið eftir gólfábreiðunni í
hinu stóra herbergi, er nú var fult af tóbaks-
reyk. Átti hann að bregðast loforði sínu og
segja Brokan frá Fitzhugh lávarði ? En er hann
hugsaði betur um það, hvaða gagn gat það gert?
Brokan vissi um hve ástæður þeirra voru alvar-
legar. Á einhvern hátt, sem honum var laginn
vissi hann að óvinir þeirra ætluðu að láta til
skarar skríða með þeim innan skamms, og það
sem hann vissi sannaði þetta aðeins. Hann
ætlaði að efna loforð sín með Gregson, að
minsta kosti í einn eða tvo daga. Þeir voru í
einn eða tvo tíma einir í herberginu, og að þeim
tíma loknum voru ráð þeirra fullgjör. Philip
átti næsta morgun að fara til meginstöðva
þeirra og vígbúa þær. Brokan ætlaði að leggja
af stað þremur dögum síðar.
Philip fanst sem þungum steinj væri af sér
létt er hann yfirgaf Brokan. Eftir marga mán-
uði af áhyggjum og aðgerðaleysi, sem varaði
vikum saman vissi hann nú fyrst hvaða stefnu
og athafnir hann skyldi hafa. Einnig fanst
honum nú, að eitthvað hefði komið fyrir sig í
fyrsta sinni á æfinni, sem veitti honum óskilj-
anlegan innri fögnuð, og kom honum til að
gleyma dapurleika þeim, sem hina síðustu mán-
juði hafði þjakað sál hans. Hann mundi sjá
Jeanne í kvöld. Hann fyltist unaði við þá til-
hugsun og smátt og smátt gleymdi hann, að
hann átti að tala við Elinu líka. Fáum dögum
áður hafði hann sagt Gregson, að það gengi
sjálfsmorði næst að berjast við norðlending-
ana, nú var hann þyrstur í bardagann, þyrstur í
að byrja og ljúka við málið — að sigra eða tapa.
Hefði hann standsað til að rannsaka sjálfan
sig, mundi hann hafa fundið, að þetta var að
þokka fallegu stúlkunni, er hann hafði séð á
höfðanum tunglskinskvöldið góða. Og þó var
Jeanne norðlendingur og móti henni eins og
öðrum þar norður frá, ætlaði hann að berjast.
En hann hafði trú á sjálfum sér og á því sem
þetta kvöld mundi til leiðar koma. Hann var
eins og maður, sem losnað hefir úr langri áþján
og ekkert sem framtíðin bar í skauti, gat kæft
hina nýju gleði er hann hafði fundið. Er hann
hraðaði sér heim til kofans síns, taldi hann sér
trú um, að bæði Jeanne og Pierre hefðu lesið
bréfið innan í klútnum; svo þetta bar vott
um, að þau skildu það, sem hann hafði sagt þar,
og inst í huga hans talaði rödd, sem sagði hon-
um að ef til bardaga kæmi þá yrðu það þau
þrjú, Pierre, Jeanne og hann, sem berðust sam-
an, sigruðu eða féllu saman. Fáeinar stundir
höfðu breytt honum í það, sem Gregson sagði
að hann væri, bardaga maður. Hinir löngu og
leiðinlegu mánuðir, með undirferli og fjár-
brögðum, mútum og óheiðarlegu gróðabralli,
sem hann hafði verið neyddur til að taka þátt
í eins og dauður hluti í vél, voru nú liðnir. Hann
hafði völdin. Brokan hafði viðurkent vanmátt
sinni. Hann átti að fá að berjast. Hreinlegri,
drengilegri baráttu fyrir sínum rétti. Blóðið
streymdi heitt og heilbrigt um æðar hans eins
og sókndjarfar hersveitir. Þetta kvöld þarna á
klettinum, ætlaði hnan að segja Pierre og
Jeanne hvernig öllum sínum högum væri háttað.
Hann ætlaði að segja þeim um samsærið til að
ónýta félagið hans, og frá starfi því, sem fyrir
höndum væri. — Og að því búnu---------
Hann opnaði dyrnar að kofanum og
var í mjög góðu skapi. Listamaðurinn var
ekki heima. Philip tók eftir því, að stutthylkja
beltið og skammbyssan, sem venjulega héngu
yfir rúmi Gregson voru horfin. Hann fór aldrei
svo um dyrnar, að hann tæki ekki eftir mynd-
inni af Elinu, sem hékk á kofaveggnum. —
Myndin var þar ekki lengur.
Hann tók af sér hattinn og fór úr yfir-
höfninni, fylti pípuna sína og tók að ganga frá
dótinu sínu. Það var komið um hádegi áður en
hann var búinn, og ekki kom Gregson. Hann
hitaði sér kaffi og settist niður og beið. Klukk-
an fimm átti hann að borða kveldverð með
Brokans feðginunum og faktornum. Elin hafði
beðið föður sinn að skila til hans að koma og
tala við sig í einn eða tvo tíma, áður en þau
borðuðu kveldverðin. Hann beið þangað til
klukkan var fjögur og skildi svo stutt bréf til
Gregsons á borðinu.
Það var rökkvað í skóginum. Af hálsinum
sá Philip síðast bjarmann af sólinni er seig til
viðar í suðvestrinu. Daufur bjarmi skein yfir
höfði hans og blandaðist við fráa rökkrið, sem
þykknaði yfir hafinu. Hinumegin við flóann
virtist hinn mikli, hvítkrýndi höfði nálgast og
gnæfa, tröllslegri en ella, í hinu hvikula ljósi
kvöldsins. í eitt augnablik leiftraði rauður
geisli á hnúknum, og er hinn rauði bjarmi kuln-
aði út, fanst Philip að þetta væri viti, sem
benti sér. Eftir fáar stundir mundi hann hitta
Jeanne þar, sem geislinn hefði skinið. Og nú
beið Elin eftir honum þarna niðurfrá.
Hjarta hans sló örara er hann gekk fram
hjá gamla víginu og grafreitnum inn í Chur-
chill. Hann hitti engan heima hjá faktornum,
en hurðin að herbergi Miss Brokans var hálf
opin. Eldur logaði þar glatt á arni og sá hann
Elinu sitja í eldbjarmanum og brosa við sér er
hann kom inn. Hann lokaði hurðinni og er
hann sneri sér við, þá hafði hún staðið upp og
rétti honum nú báðar hendurnar. Hún hafði
klætt sig fyrir þessa samfundi, næstum því
alveg eins og kvöldið á dansleiknum hjá Bro-
kan. í hinum blaktandi bjarma arineldsins
skinu herðar hennar og hinir forkunnar fögru
handleggir í undrafegurð. Augu hennar litu
á hann broshýr og hið gullna hár hennar bylgj-
aðist og svall. Að vitum hans barst daufur
fjóluilmur, sami ilmurinn og hann hafði fundið
löngu áður á dansleiknum og af vasaklútnum,
sem hann fann á klettinum og kniplingaband-
inu, sem hafði verið um hár Jeanne.
Elin gekk til hans. “Philip,” sagði hún,
“þykir þér nú ekki vænt um að sjá mig?”