Heimskringla - 07.09.1938, Blaðsíða 3

WINNIPEG, SEPT. 7. 1938
HEIMSKRINCLA
3. SÍÐA
þetta snertir á nákvæmlega sama j M. a. er verið að smíða tvö
hátt og hinn þekti rússnesk- orustuskip, sjö beitiskip, eitt
ítalski sósíalisti Angelica Bala-
banoff, sem í mörg ár var í nánu
samstarfi við Mussolini, meðan
hann taldist til sósíalistaflokks-
ins. Alsstaðar kemur tvískinn-
ungseðlið í ljós 1 starfi Mussol-
inis, eðli ljósins — og refsins.
Það er sama hvort um er að
ræða Korfu, Abessiníu eða af-
skiftin af Spáni.
Sérstaka athygli vekja um-
mæli Borghese um innrásina í
Abessiníu. Eftir áliti hans
reiknaði Mussolini með mörgum
möguleikum. Hann átti von á
ósigri, eða hálfum sigri. Hann
var þess albúinn að hætta við
æfintýrið og það hefði verið
hægt að neyða hann til þses, ef
England hefði ekki svikið. En
ástæðan til þess var tevnnskonar
— fjárhagslegir hagsmunir
Englands og kaþólsk áhrif í
enska aðlinum.
Verður Mussolini ekki gamall?
Ástæðan fyrir því að Mussol-
ini hefir á síðustu árum verið
nokkuð róttækari og ofstopa-
fyllri en áður, er sú, að hann
óttast, að dagar sínir séu að
verða taldir. Það hefir fylgt
ætt hans að deyja um fimtugt.
Nú hefir hann náð fimtugsaldri,
og hann óttast að þá og þegar
komi kallið, segir Borghese. —
Skýringin á framkomu han^ um
síðari ár liggur í þessu, en ekki í
því, að þjóðin sé orðin svo fjöl-
menn, að landið geti ekki fætt
hana, eða að það vanti hráefni.
Meðan Mussolini Var enn ung;
ur, sagði hann: “ítalía myndi
verða mér kærari, ef hún væri á
eins háu mennigarstigi og hið
litla land Danmörk, en þó að hún
væri eins stór og fjölmenn og
hin stórveldin.”
En Mussolini hefir sannarlega
gert ftalíu öðruvísi en Dan-
mörku, segir prófessorinn. Á
ftalíu er engin frjáls menning
og þjóðina þyrstir eftir menn-
ingu og frelsi, sem hún fær ekki
vegna þess, að martröð fasis-
mans kyrkir alla frjóanga
sannrar menningar.—Alþbl.
SVIGRÚM
BRETAR VERJA NÆST-
UM ÞVf EINNI MILJóN
STERLINGSPUNDA Á
DAG TIL HERNAÐ-
ARÞARFA
(Brezka stjórnin ver til víg-
búnaðarþarfa einni miljón sterl-
ingspunda á degi hverjum. Til-
gangurinn er sá, eins og lýst
hefir verið af stjórnlnni, að
Bretar verði svo sterkir fyrir
hernaðarlega, að þeir þurfi ekki
að óttast árás á Bretaveldi, og
hafi aðstöðu til þess, að koma í
veg fyrir styrjöld. Brezku ráð-
herrarnir segja, að höfuðmark-
mið þeirra sé ekki aukinn víg-
búnaður, heldur að vernda frið-
inn í heiminum, en reynslan hafi
kent Bretum, að þeir geti ekki
beitt sér í þágu afvopnunar og
friðar að fullu gagni, ef aðrar
þjóðir vígbúast en þeir láta reka
Ú reiðanum.
Og engin þjóð í heiminum
efast nú um, að Bretum er al-
vara. Þeir ætla sér að verða
reiðubúnir undir hvað sem fyrir
kann að koma. Auk þess, sem
landher, sjóher og flugher eru
útbúnir betur, er safnað miklu
af matvælum og bensíni og öðru,
sem ella kynni að verða skortur
á ef til styrjaldar kemur. Þjóðin
öll er búin undir styrjöld, og
almenjiri herskyldu verður kom-
ið á, undir eins og þátttaka
Breta í styrjöld er orðin að
veruleika.)
Árið 1938 verja Bretar alls
yfir 340 miljónum sterlings-
punda til vígbúnaðar. Minstur
hluti þessarar gífurlegu upp>-
flugvélastöðvaskip og þrjá kaf-
báta. Það er fullyrt, að Bretar
ætli ekki að smíða fleiri 35 þús.
smálesta orustuskip, en það var
hámarksstærð orustuskipa sam-
kvæmt flotamálasamningnum,
sem nú er úr sögunni, af því að
Japanir skárust úr leik. En
þeir ætla sér að smíða enn stærri
herskip, og Bandaríkjamenn
líka.
Tala nýrra herskipa, að með-
töldum þeim, sem lokið verður
smíði á þetta ár, að smáskipu-m
meðtöldum, er 139.
Flugfloti Breta verður stækk-
aður um helming á yfirstandandi
ári. í brezka flugliðinu eru um
7000 flugtnenn. Hjálpar- og
varaflugliðið verður mikið auk-
ið, flugstöðvar stækkaðar og
nýjum komið upp. Nýlega hefir
stjórnin samið um smíði á 1000
hraðfleygum hernaðarflugvélum
við Nuffield lávarð og verður
feikna stór verksmiðja reist við
Birmingham í þessu skyni.
Landherinn hefir verið endur-
skipulagður algerlega. Fasta-
herinn brezki er ekki stór, en
hann er prýðilega æfður og bú-
inn öllum fullkomnustu hernað-
artækjum. f fastahernum eru
aðeins 212,000 menn. En Bret-
ar geta aukið landher sinn á
örstuttum tíma:
Mikil áhersla hefir verið lögð
á að efla virki Breta víða um
heim. Frægast þeirra er Singa-
pore, þar sem mesta flotastöð
þeirra í Asíu er. Þar hefir verið
unnið árum saman að því, að
efla víggirðingarnar. Þar hefir
verið komið fyrir fallbyssum,
sem eru langdrægari en fall-
byssur nokkurra herskipa. Mik
ill vígbúnaður er á Malta, eyju
Breta í Miðjarðarhafi. Þar hafa
allar víggirðingar verið endur-
bættar og þangað hafa verið
sendar sex deildir af flughern-
um til viðbótar þeim, sem fyrir
voru. Bretar og ftalir hafa gert
með sér samkomulag, sem að
vísu er enn ekki komið til fram-
kvæmda, en Bretar ætla sér ekki
að láta ítali eina um það, að
láta “blika á vopnin” þar syðra.
Ef Bretar hefði ekki verið veikir
fyrir, þegar Musolini hóf Abes-
siníustyrjöldina, er vafasamt,
að hann hefði nokkuru sinni
hætt sér út í það æfintýri. Og
hvað sem samningum líður hafa
Bretar nú sannfærst um, að
vissara er að hafa vopnin í lagi
og púðrið þurt.
Malta er í rauninni orðinn
gríðarstór flugvöllur — öll eyj-
an. Og svo mætti lengi áfram
halda. Um gervalt Bretaveldi
er verið að treysta landvarnir.
En hvergi er viðbúnaðurinn
meiri en heima fyrir — á Bret-
landseyjum. Það er unnið að
því, að efla loftvarnir Lundúna-
borgar og annara borga. Áætl-
un hefir verið gerð um það og
undirbúningur hafinn að því, að
unt verði að flytja alla íbúana á
örugga staði, er loftárásir
standa yfir. Járnbrautarfélögin
ætla að vinna í samráði við
stjórnina og á 72 klst. verður
|hægt að flytja burt úr borginni
Eg vil hafa víðtækt veldi,
Vitja þín á björtu kveldi,
Sitja að þínum ástar-eldi,
Orna mér hjá þér,
Lögmætt lífið er.
Meira svigrúm sálin þráir.
Sanna gleði öðlast fáir.
Um það fást þó ekki tjáir.
Eilífð bíður mín og þín;
Þá úr suðri sólin skín.
Sagt er mönnum sút að gleyma.
Svif eg reyni um betri heima.
Þjóð mín fær sín gull að geyma.
Girnist eg ei hefð né völd.
Önnur þrái gleði gjöld.
Svigrúm, svigrúm eg vil eiga,
Andans gleði hreina teiga.
óspart reyna orku fleyga,
Eilífð fagna því og má.
Hvað er í sölum suður frá?
ALT Þó EKKI LÁTI AÐ LYNDI
Leitir þú að lífsins yndi:
Loga brátt hin sollnu tár.
Alt þó ekki láti’ að lyndi
Ljóst er eitt:
Þér margt er veitt.
Fyrst þér nægi fengur smár.
Húm er yfir heimsins gæðum,
Höpp þó falli þér í skaut.
Jörð í sínum sumarklæðum
Sjálf ei þekkir
Alt hvað blekkir.
Flest er bundið böl og þraut.
Jón Kernested
og aldrei hefir þörfin verið
meiri, hér eða annarstaðar, á
þessari öld hégómaskaparins og
hópmenskunnar. — Til saman-
burðar fjölda kvenna í öðrum
stéttum á ítalíu má geta þess, að
1,252,500 ítalskar konur vinna í
iðnaðinum, en um 280,000 í við-
skiftalífinu og um 220,000 í
ýmsum öðrum greinum.
Á ítalíu þykir stúlkum það
engin óvirðing, að vinna hús-
störf — að vera “vinnukona” er
af öllum álitið hið heiðarlegasta
starf í löndum eins og ítalíu og
Þýzkalandi. Á ftalíu eru 473
þúsund vinnukonur og vinnu-
konur í sveitum ítalíu vinna úti-
verk sem inni. Á ítalíu og í
Þýzkalandi er mikil áhersla
lögð á það á síðari tímum, að
búa stúlkur sem best undir hús-
störf, enda eru stöðugt gerðar
meiri kröfur til vinnukvenna,
sem heimilisstörf vinna, að því
er þekkingu snertir.
Heimilisstörfin á ftalíu hvíla
allþungt á húsmæðrum sem öðr-
um konum heimilanna, segir
Ravotto, því að í hverri meðal-
fjölskyldu ítalskri eru 4—5
miljómfm sterlingspunda er var-
ið til þess að koma betra skipu-
lagi á slökkvilið breskra borga,
svo að ekki verði hægt að
kveikja í heilum borgarhverf-
um með íkveikjusprengjum. —
Og svo mætti lengi telja. Bretar
eru eins og alkunnugt er seinir
til, en þjóða seigastir, þegar
þeir hefjast handa. Þeir drógu
á lan^inn aí vígbúast, af því að
þeir gerðu sér í lengstu lög von-
ir um, að hægt yrði að ná sam-
komulagi um allsherjar afvopn-
un. Það brást, og í skjóli þess,
að Bretar voru veikir fyrir hern-
aðarlega, var réttindum þjóða
traðkað, þær sviftar sjálfstæði
sínu. Bretar hafa verið ásak-
aðir um að vera hikandi og kall-
aðir hugleysingjar, af því að
þeir hafa ekki barið í borðið,
þegar frekja ítala og fleiri þjóða
hefir keyrt fram úr hófi. En
þess er nú merki, að aðstaða
Breta sé nú aftur að verða svo
sterk, að nokkur þjóð muni ætla
sér út í styrjöld, ef Bretar taka
ákveðna stefnu móti þeim.
—Vísir.
f bæ enium var verið að taka
nýliða í herinn og við læknis-
skoðun spurði læknirinn einn
nýliðann, hvort hann fengi ekki
hjartslátt þegar hann dansaði.
— Það fer alveg eftir því, við
hverja eg dansa, svaraði piltur-
inn.
* * *
— Drekkið þér áfengi fyrir
alla yðar peninga?
— Sussu nei, það fer töluvert
í sektir.
* * *
Prestur: Hvernig líkaði þér
ræðan hjá mér, Níels minn?
Níels: Ágætlega eins og vant
er. Ræðurnar prestsins eru svo
framúrskarandi uppbyggilegar.
Við vissum ekki hvað synd var
fyr en þér komuð hingað.
* * *
— Komdu heim með mér og
hlustaðu á nýja hátalarann
minn.
— Þori það ekki, minn bíður
með matinn.
ISL AN DS-FRÉTTIR
Hvorugur fslendinganna komst
í úrslitakepni í Wembley
Sundmeistaramóti Evrópu í
Wembley lauk á laugardag. —
Hvorugur fslendinganna, Jónas
eða Ingi, komust í úrslit í þeim
þremur kepnum, sem þeir tóku
þátt í.
En Ingi Sveinsson var þriðji
Dóttir Pilsudskis marskálks * aukakePni' seni fram fór með-
_____________,'.i__i-i..-*_.-j? ai þeirra, sem ekki komust í ur-
slit. Varð hann á undan Hol-
börn. Innan við 1% hjónabanda
eru barnlaus, en í 43% eru börn.
in yfir 10, en í 27% hjónabanda
er barnafjöldinn 4—6.
Tala hjóna jókst um 20% árið
1936 á ítalíu.—Vísir.
HITT OG ÞETTA
FRÁ
MARKERVILLE, ALTA.
ing example of progress” í Al-
berta, þessi síðast liðin þrjú ár
Og svo koma skammirnar úr
heiðskíru lofti frá manninum
sem hefir grætt svo vel síðan
social credit stjórnin kom til
valda.
Nóg af þessu nú að sinni, því
eg sé að Hjálmar þarf ekki
mína hjálp til að reka þessa
herrarrtenn á stampinn, S. G. og
S. S.
Og sný eg mér nú að öðru
skemtilegra máli, nefnilega því,
að þakka hr. Jónasi Jónsson
fyrir komuna til Markerville 10.
ágúst. Vegir voru ekki sem
beztir, en samt komu flest allir. þræðinum, en
eldri og eins og enskarinn kall-1 árangur.
ar Það (first generation) ís-j Rennarinn las
lendingar og það er eg viss um! ... Landið var fagurt og
að allir hofðu góða skemtun af frítt 0g fannhvítir jöklanna
O A 1 A n n m /I . T A. — M £ :
Jadwiga, hefir nýlega tekið svif-
flugspróf. Hún hefir ávalt haft
mikinn áhuga fyrir flugi, en
fékk ekki ,sjálf að stýra flugvél
á meðan faðir hennar var á lífi.
* * *
Fyrir nokkrum árum var
börnum í 7. bekk Miðbæjarbarna
skólans sagt fyrir að læra kvæði
Jónasar Hallgrímssonar, “fsland
farsældar frón”.
Daginn eftir tók kennarinn
einn nemanda up og bað hann að
segja fram kvæðið. En piltur
steinþagði og gat ekki munað
eitt orð.
Kennarinn byrjaði að lesa upp
kvæðið og hætti við og við til að
,vita, hvort drgngurinn næði ekki
það bar engan
■
heiður og
Þá gellur strákur við og segir:
“Hafið var hyldýpis haf”.
í 50 enskra mílna fjarlægð
3,500,000 manns. Allir íbúar
Bretlands, ungir og gamlir, eiga
að fá gasgrímur, skotheldar
gryfjur verða gerðar í öllum
skemtigörðum og víða annars-
staðar, og komið upp fullkomnu
kerfi til þess að aðvara menn
gegn loftárásum. fbúúm borg-
anna er kent hvernig þeir geti
gert hús sín gasheld á kostnað-
arlítinn hátt. Alt þetta verður
skipulagt. Eftirlitsmenn hafa
hver sitt svæði og sjá um, að
alt fari fram reglum samkvæmt.
Þegar hafa verið framleiddar 40
miljónir gasgríma. — Átta
klukkustundum eftir að styrjöld
hæðar gengur til landhersins, j hefst á hvert mannsbarn í Bret-
heldur til flotans og flughersins. j landi að hafa gasgrímu. Milj-
Til aukningar flotans er varið , ónum sterlingspunda er varið til
meira á íyfirstandandi ári en I þess að koma í veg fyrir, að
nokkuru sinni áður á einu ári á J hægt sé að eyðileggja vatns
friðartíma, eða 123,707.00 stpd. leiðslur stærstu borganna.
Kæri Ritstj. Hkr.:
Bara fáar línur til að æfa mig
í íslenzkunni, og um leið að
þakka hr. Hjálmar Gíslason fyr-
ir hans ágæta svar til hr. S. Guð-
mundssonar; hver sanngjarn
maður og kona geta séð og skilið
að S. G. með sinni níðmælgi og
rangfærslum er nú búinn að
eggja þann mann upp á móti
sér, sem hefir höfuð og herð-
ar yfir hann (S. G.) að vits-
munum, sanngirni og góðum til-
lögum. Og margur mun álíta
það bezta sem S. G. gæti nú gert
væri að taka sér langa hvíld.
Og sama má segja um hr. S.
Sigurðsson, Calgary. Skammir
hans í Lögbergi í sumar voru
honum einum ;til skammar, en
ekki þeim sem hann réðist á.
Þeir sem lesa ensk blöð, Cal
gary Herald og Albertan, og
eins þeir, sem auglýsinga tal
Sigurðar & Co. heyra yfir radíó-
ið, rak í roga stanz, þegar þeir
lásu bréfið í Lögbergi, því Sig-
urður fer ekki dult með það
hvað hann geri ágætlega vel í
Calgary. 1935 voru auglýsingar
hans Í4 blaðsíðu í 'lAbertan,
1936 1/2 blaðsíða, 1937 heil
blaðsíða, og Alberta Furniture
Og Co., var haldið fram sem “shin-
að hlýða á erindi Jónasar og í tindar. Himininn
framtíðinni vona eg að margirj þiár, hafið
hafi gott af því, að hlusta á
hann; hann talaði hægt og ró-
lega, gaf öllum fult tækifæri til
að grípa það sem hann sagði,
og um leið gátum við fylgst
með honum. Kæra þökk fyrir
komuna Jónas og sömjuleiðis
erum við þkaklátir séra Rögn-
valdi Pétursson og konu hans.
Þetta er nú meiri íslenzka
heldur en eg hefi skrifað um
langan tíma; læt eg því nú stað-
ar numið að sinni.
Virðingarfylst,
B. Thorlakson
lendingnum Gerkens, sem ier
frægur sundmaður. Aðeins einn
Norðurlandabúi, Björn Borg,
frægasti sundkappi Svía komst
í úrslit á mótinu.
28 þjóðir höfðu skráð kepp-
endur í sundkepnum þeim, sem
íslendingarnir tóku þátt í, en
aðeins 9 mættu til leiks, og var
kepnin afarhörð, því að aðeins
afbragðsmenn tóku þátt í þeim.
íslendingarnir fengu mjög góðar
viðtökur í Wembley.
Þetta er eftir símskeyti, sem
Sundráði Reykjavíkur hefir bor-
ist frá fararstjóranum, Erlingi
Pálssyni yfirlögregluþjóni.
—Alþbl. 15. ág.
Bækurnar eru til fróðleiks og
skemtunar. Góðar bækur eru
dýrmæt eign. Látið þær einn-
ig vera til prýðis í bókaskápnum
yðar, með því að senda þær í
band til Ðavíðs Bjömssonar á
“Heimskringlu”. Verkið vel af
hendi leyst.
ITALSKAR KONUR, SEM
ERJA JÖRÐINA
Margir kynnu að ætla, að
fleiri ítalskar konu ynnu í hin-
um ýmsu iðngreinum landsins
en á öðrum sviðum. En svo er
ekki. Sú atvinnugrein, sem
flestar ítalskar konur stunda,
er jarðrækt í einhverri mynd.
Það eru 1,538,700 konur, sem
erja jörðina á ítalíu, segir
Joseph D. Ravotto, einn af
fréttariturum United Press, og
eru þá meðtaldar konur bænda
og dætur. Jarðrækt er höfuð-
atvinnuvegur ítala, þó landið sé
víða hrjóstrugt, og Benito Mus-
solini, einvaldsherrann ítalski,
hefir ávalt gert sér ljóst, að
framtíð, þjóðarinnar er undir
því komin, að hún haldi trygð
við ætt og óðul. En þetta skilja
leiðtogar flestra þjóða og þess
vegna er með mörgu móti hlynt
að jarðrækt og landbúnaði í
hinum ýmsu löndum álfunnar,
All-Canadian victory for pupils of
DOMINION BUSINESS
COLLEGE at Toronto Exhibition
Pupils of the DOMINION BUSINESS COLLEGE,
Winnipeg, were awarded FIRST PLACE in both
Novice and Open School Championship Divisions of
the Annual Typing Competition.
Miss GWYNETH BELYEA won first place
and silver cup for highest speed in open
school championship with net speed of 92
words a minute..
Mr. GUSTAVE STOVE won first place and
silver cup for highest speed in Novice Sec-
tion of typing contest. His net speed was
76 words a minutp.
Miss HELEN BRIX, another D. B. C. pupil,
won second place for accuracy in the novice
division!
Miss DOROTHY MAXWELL, a D. B. C.
student, came fourth in the open school
championship section!
The Dominion sent four pupils to Toronto
and they won two firsts, a second and a
fourth place!
The contest officials announced at the Coliseum before an
audience of 9,000 ppople that the Dominion Business
College, Winnipeg, had the best showing of any com-
mercial school in the competition!
There were 107 contestants!
ENROL NOW
DOMINION
BUSINESSCOLLEGE
WINNIPEG
FOUR SCHOOLS: THE MALL—
ST. JAMES — ST. JOHN’S — ELMWOOD