Heimskringla - 19.07.1939, Blaðsíða 7

WINNIPEG, 19. JÚLÍ 1939
HEIMSKRINGLA
7. SÍÐA
HERMAN OG RóSA
Frh. frá 3. bls.
bænum og vita hvað við fáum
marga að byrja með. Eg hefi
sjálfur verið í stúku í mörg ár. j
West stendur upp og segir: Eg
er með þér og eg skal hjálpa þér ^
og sjálfum mér alt sem eg get.
Svo kveður hann og fer heim til
sín. |
Hér hefi eg dálítinn hlut, segir
Herman, sem eg ætla að gefa
minni góðu tilvonandi konu. —
Hann tekur lítinn kassa upp úr
vasa sínum og réttir Rúsu. Hún
opnar hann og segir: ó, dem-
antshringur. Er hann ekki in-
dæll, og hann passar svo ve!.
Hún stendur upp og gefur hon-
um trúlofunar kossin, og hann
var lengri en kossar eru vana-
lega.
Frú Hill stendur upp og segir:
Mér finst eg vera orðin ung í
annað sinn. Mér finst eg vera
komin inn í annan heim, segir hr.
Hill, en áður en eg fer þangað
ætla eg að segja ykkur dálítið
æfintýri. Það eru yfir 20 ár
síðan eg var staddur á emigranta
húsinu í Winnipeg að leita mér
eftir vinnumanni. Þegar eg kom
þangað, þá voru flestir farnir
þaðan nema ein ung hjón og
það voru þau fallegustu hjón
sem eg hefi séð. Eg geng til
þeirra og spyr þau að hvaðan
þau hafi komið. Frá íslandi,
segir maðurinn, sem dálítið tal-
aði í ensku. Vantar ykkur
vinnu?, spyr eg mannin. Hann
segir já. Ef þið viljið vinna út
á landi hjá mér þá skal eg gefa
ykkur vinnu stöðuga, $40.00 da!i
í kaup yfir sumarmánuðina og
$30.00 yfir vetrarmánuðina. En
hvað heitið þið ?, spyr eg. Kona
mín heitir Rósa en eg heiti
Pálmi Jónsson. Eg sagði þeim
hvar eg ætti ^hesma. Innan
klukkutíma lögðum við öll þrjú
á stað hefm til mín, þau voru
vel kát á leiðinni, þau sungu ís-
lenzka söngva, þótt eg skyldi
ekki eitt einasta orð, þá var eg
hrifin af þeim indæla söng.
Kona mín tók vel á móti okkur
þá heim kom, og meir að segja
hún kysti Rósu, henni þótti hún
svo falleg, og eg skal segja
ykkur það, að þeim kom vel
saman, og þá okkur Pálma
ekki síður. — Þau lærðu
enskuna fljótt, þegar dagsverkin
voru búin, þá sungu þau fyrir
okkur. Það vorái skemtileg
kveld. En við vorum ekki svo
lánsöm að hafa þau lengi hjá
okkur. Eftir liðugt átr varð
'Pálmi bráðkvaddir, það var sár
söknuðúr að missa hann. Sex
mánuðum seinna eignaðist Rósa
mjög fallegt stúlkubarn. Þeim
mæðgum heilsaðist vel, litla
stúlkan var skírð og nefnd Rósa
í höfuðið á móður sinni.
Þegar hún var tveggja ára
gömul, þá veiktist móðir hepn-
ar mjög hastarlega. Við hjónin
vorum yfir henni til skiftis, við
fengum læknir handa henni;
hann sagði að það væri ekkerti
hægt að gera fyrir hana, enda
INNKÖLLUNARMENN HEIMSKRINGLU
I CANADA:
Amaranth...............................J. B. Halldórsson
Antler, Sask..........................K. J. Abrahamson
Árnes................................Sumarliði J. Kárdal
Árborg.................................G. O. Einarsson
Baldur..........................................Sigtr. Sigvaldason
Beckville..............................Björn Þórðarson
Belmont...................................G. J. Oleson
Bredenbury.............................H. O. Loptsson
Brown................................Thorst. J. Gíslason
Churcþbridge.........................H. A. Hinriksson
Cypress River............................Páll Anderson
Dafoe....................................S. S. Anderson
Ebor Station, Man....................K. J. Abrahamson
Elfros...............................J. H. Goodmundson
Eriksdale..............................ólafur Hallsson
Fishing Lake, Sask.....................Rósm. Árnason
Foam Lake...............................H. G. Sigurðsson
Gimli.,...................................K. Kjernested
Geysir..............................................Tím. Böðvarsson
Glenboro..................................G. J. Oleson
Hayland..............................Slg. B. Helgason
Hecla...............................Jóhann K. Johnson
Hnausa.................................Gestur S. Vídal
Húsavík................................John Kernested
Innisfail............................Ófeigur Sigurðsson
Kandahar...A.............................S. S. Anderson
Keewatin..........................................Sigm. Björnsson
Langruth...............................'..B. Eyjólfsson
Leslie...'...........................Th. Guðmundsson
Lundar........................Sig. Jónsson, D. J. Lfndal
Markerville........................ ófeigur Sigurðsson
Mozart...,...............................S. S. Anderson
Oak Point..............................Mrs. L. S. Taylor
Otto...............................................Björn Hördal
Piney....................................S. S. Anderson
Red Deer........................................Ófeigur Sigurðsson
Reykjavík...........................................Árni Pálsson
Riverton..........................................Björn Hjörleifsson
Selkirk---------------------------- Magnús Hjörleifsson
Sinclair, Man........................K. J. Abrahamson
Steep Rock.........................................Fred Snædal
Stony Hill.........................................Björn Hördal
Tantallon..............................Guðm. Ólafsson
Thornhill............................ Thorst. J. Gíslason
Víðir..............................................-Aug. Einarsson
Vancouver..............................Mrs. Anna Harvey
Winnipegosis.......................Finnbogi Hjálmarsson
Winnipeg Beach......................................John Kernested
Wynyard.................................S. S. Anderson
í BANDARÍKJUNUM:
Akra...................................Jón K. Einarsson
Bantry..................................E. J. Breiðfjörð
Bellingham, Wash..................Mrs. John W. Johnson
Blaine, Wash......................Séra Halldór E. Johnson
Cavalíer..............................Jón K. Einarsson
Crystal...............................Th. Thorfinnsson
Edinburg..............................Th. Thorfinnsson
Garðar................................Th. Thorfinnsson
Grafton...............................Mrs. E. Eastman
Hallson................................Jón K. Elinarsson
Hensel..................................J. K. Einarsson
Ivanhoe.............................Miss C. V. Dalmann
Los Angeles, Calif....Thorg. Ásmundsson, 4415 Esmeralda St.
Milton......................................S. Goodman
Minneota...........................Miss C. V. Dalmann
Mountain............................,...Th. Thorfinnsson
National City, Calif......John S. Laxdal, 736 E 24th St.
Point Roberts.........................Ingvar Goodman
Seattle, Wash..........J. J. Middal, 6723—21st Ave. N. W.
Svold....‘.............................Jón K. Einarsson
Upham...................................E. J. Breiðfjörð
The Vikásag Press Lhsíed
Winnipeg, Manitoba
vissi hún sjálf að sér mundi ekki
batna. Eitt kveld segir hún við^
okkur: Hvað ætli verði um blessj
að barnið mitt, þegar eg er far-J
in? Kona mín segir: Við skul-
um ala hana upp og kalla hana
okkar dóttir ef þú vilt gefa okk-
ur hana. Já með ánægju, seg’r
hún. Guð blessi ykkur góðu
hjón og elsku dótturina mína.
Svo dó hún þessi góða kona, og
litla stúlkan sem við tókum frá
sinni deyjandi móðir er nú þessi
Rósa okkar sem er nú trúlofuð
hr. Hanson.
Rósa heypur í fangið á sínum
góðu fósturforeldrum, með tárin
í augunum og segir: Svo eg er
þá íslenzk eins og Herman og
komin út af góðum foreldrum.
Þið góðu hjón, segir Herman,
eigið skilið að eiga góða og rólega
ellidaga.
Á búargði hr. Hill gengur alt
ljómandi vel. Herman vinnur
eins og víkingur og gömlu hjón-
in elska hann eins og hann væri
þeirra eigin sonur. Eitt kveld
sátu gömlu hjónn inni í húsi og
eru að tala saman, þá koma þau
Herman og Rósa. Þá segir hr.
Hill: Það er heldur dauft hér í
kveld, getur þú ekki sagt okkur
sögu Herman til að stytta
kveldið?
Eg kann ekki margar sögur,
segir Herman, en eina ætti eg að
geta sagt ykkur. Hún er svona:
Eg var lengi í fæði hjá ís-
lenzkum hjón í Winnipeg. Rétt
hjá þeirra húsi var annað lítið
hús, í því bjuggu hjón barnlaus.
Þau hétu hr. og frú Jones, hann
var enskur en hún skozk. Sam-
komulag þeirra hjóna var heldur
stirt, hann drakk út hér um bíl
hvert cent sem hann innvann
sér. Þegar hann kom heim á
kvöldin slompaður þá tók frú
Jones hann og fleygði honum
upp í rúm, rétt eins og hann
væri ullarpoki, því hún var stór
og sterk, en hann lítill og enginn
maður á móti henni. Hún vann
fyrir heimilinu, tók inn þvott og
hrensaði föt.
Eitt kvöld sem oftar fór Jones
ofan á bjórstofu; kona hans sér
til hans og fer á eftir honum
og alla leið inn í bjóstofuna.
Þar voru margir inni, og þeirra
á meðal var maður hennar. Hún
gengur að honum og dregur
hann heim með sér formála-
laust og þegar þau voru komin
inn í hús þá las hún yfir honum
pistilinn. Eg heyrði og sá til
þeirra í gegnum opin glugga
sem var skamt frá mér, þar sem
eg var að lesa í bók. Eg vil ekki
hafa upp öll þau orð sem hún
sagði við hann, því þau voru
ljót.
Næsta kvöld sat eg í sama
stað og eg var kvöldið áður,
þegar þau hjónin eru búin að
borða, þá tekur frú Jones af
borðinu leirtauið og fer með það
fram í eldhús að þvo upp. En
hr. Jones laumast þangað sem
hattur frú Jones hangir, tekur
hann og felur niður í kjallara.
Þegar hann kemur út, segir
hann við sjálfan sig: Hún eltir
mig ekki hattlaus. Hann þekti
ekki sína duglegu konu. Þegar
frú Jones var búin með sitt verk,
fer hún að gá að manni sínum,
og sér að hann er farin út. Hún
fer þangað sem hatturinn henn-
ar átti að vera, en hún sér hann
ekki. Þá segir hún: Fari hann
nú norður og niður, hann hefir
farið með hattinn minn. Eg á
ekki til nema einn og verð eg því
að fara á eftir honum hattlaus;
og það gerir hún.
Þegar hr. Jsnes kom inn í
bjórstofuna litu menn upp stór-
um augum og sögðu: Það er
betra fyrir þig, hr. Jones, að fara
strax heim til þín, því þú mátt
vera viss um að kona þín kemur
að sækja þig, og þá verður hún
ekki létthent á þér.
Ekki trúi eg því að hún komi
hattlaus, því eg faldi hann niður
í kjallara og hún á ekki til nema
einn garm. f því kemur frú
Jones inn, hattlaus, og segir:
Svo þú faldir hattinn minn,
drykkjusvolinn þinn, út með þig
strax í bili; svo rekur hún hann
á jundan sér heim. Þegar þau
eru komin inn í húsið þá geng
eg inn á eftir þeim, því eg var
hræddur urn að húh mundi
misþyrma honum.
Gott kvöld, góðu hjón, segi eg. í
Erindi mitt er að vita hr. Jones
hvert þú ekki vildir ganga í
Goodtemplara stúkuna. Jones
lítur upp á hann stórum augumj
og segir: Þá má eg aldrei
bragða bjór.
Ef þú heldur áfram að drekka
segi eg, þá verður það til þess
að kona þín skilur við þig og
þú verður að mesta ræfli og
enginn vill hafa þig. Eg lái
konu þinni ekki þó hún sé nokk-
uð hörð við þig, því þú átt það
skilið. Ef þið viljið fara að
mínum ráðum þá ættuð þið að
byrja nýtt líf og ganga bæði í
stúkuna, hún mun hjálpa ykkur
ef þið ]j>urfið hjálpar með. Á
endandum gat eg komið þeim í
stúkuna, og nú líður þeim vel.
Eg þakka þér fyrir söguna
segir hr. Hill. Eg vona að þér
gangi vel að stofna stúku hér.
Eg er búinn að fá 40 nöfn str^x
og hr. West hefir um 20, svo ætl-
um við í kvöld að finna fleiri.
Tíu dögum seinna var stúkan
stofnuð með 150 meðlimum. Þá
söng hr. Hanson sóló sem öllum
þótti svo indælt að heyra.
Eitt laugardagskvöld eru þau
Herman og Rósa á gangi í bæn-
um og mæta prestinum. Hann
heilsar þeim og segir: Mikið
værir þú góður Mr. Hanson, ef
þú vildir svo vel gera og syngja
sóló við messu á morgun og
kenna á sunnudagsskólanum með
okkur. Þú ert sá maður sem
hefir sett nýtt líf í þennan bæ.
Já, eg skal koma og gera alt
sem eg get fyrir ykkur, segir
Herman. Næsta laugardag voru
þau Herman og Rósa gefin sam-
an í kirkjunni, og það var í
fyrsta sinni að allir gátu ekki
fengið sæti, svo var margt fólk.
Hr. West stóð upp með Herman,
en systir prestsins (ógift) stóð
upp með Rósu. Þegar öllum
lukkuóskum var lokið, segir hr.
West við Herman: Þú stendur
upp með mér bráðum. — Stór
veizla var haldin í samkomu-
húsinu, húsfyllir, því allir voru
velkomnir.
ER EKKI KOMINN TIMI
TIL AÐ RUMSKAST?
- HAFKSPJÖLD -

Dr. M. B. Halldorson 401 Boyd Bldg. Skrlfstofusiml: 23 674 Stundar sérstaklega lungnasjúk- dóma. Er að finnl & skrifstofu kl. 10—12 f. h. og 2—6 e. h. Heimlll: 46 Alloway Ave. Talsimi: 33 ÍSS Thorvaldson & Eggertson Lögfræðingar 705 Confederation Life Bldg. Talsími 97 024

Orrici Phoni Ris. Phoni 87 293 72 409 Dr. L. A. Sigurdson 109 MEDICAL ARTS BUILDINO Orrici Houss: 12-1 4 P.M. - 6 P.M. IND 8T APPOINTMINT M. HJALTASON, M.D. ALMENNAR LÆKNINOAR Sérgrein: Taugasjúkd&mar Lsetur útl meðöl í vlðlögum ViBtaistímar kl. 2—4 e. 1. 7—8 ats kveldinu Simi 80 867 666 Vlctor Bt.

Dr. S. J. Johannesion 272 Home St. Talsíml 30 877 ViOtalstlmi kl. S—5 e. h. , A. S. BARDAL selur llkklstur og annast um útíar- lr. Allur útbúnaður sú bestl. Enníremor selur hann allskonar minnlsvarða og legsteina. 843 SHERBROOKE 8T. Phone: SS 607 WINNIPEO
J. J. Swanson & Co. Ltd. RBALTORS Rental, Insuranee and Flnancial - Agents Simi: 26 821 308 AVENUE BLDG.—Winnipeg THL WATCH SHOP Thorlakson Baldwin Diamonds and Wedding Rings Agents for Bulova Watches Marriage Licenses Issued 699 Sargent Ave.

Gunnar Erlendsson Pianokennarl Kenslustofa, 796 Banning St. Sími 89 407 Rovatzos Floral Shop 806 Notre Dame Ave. Phone 94 954 Freeh Cut Flowers Daiiy Plants in Season We specialize in Weddlng & Concert Bouquets & Funeral Designs lcelandlc spoken

Jacob F. Bjamason —TRANSFER— Baggage ani Furniture Moving 691 SHERBURN ST. Phone 35 909 Annast all.sk.onar flutnlnga fram og aftur um bselnn. MARGARET DALMAN TEACHER OF PIANO 354 BANNINO ST. Phone: 26 420

DR. A. y. JOHNSON DENTIST 506 Somerset Bldg. Office 88124 Res. 36 888 410 Medical Arts Bldg. Dr. K. J. AUSTMANN Stundar eingöngu Augna, eyrna, nefs og kverka sjúkdóma 10 til 12 f.h.—3 til 5 e.h. Skrifstofusími 80 887 Heimasími 48 551
Þegar þjóðeyrisstefpan eða
Social Credit hreyfingin, hófst
í Alberta-fylkinu og dró að sér
athygli allra landsmanna, með
hinum glæsilega kosningasigri
William Aberharts, sem tók þar
við völdum ,vaknaði mikill áhugi
víðsvegar um þetta land, fyrir
því að skilja undirstöðuatriði
hreyfingarinnar og þær hag-
fræðikenningar, sem hún grund-
vallast á. Þær eru orðnar ljósar
mörgum, sem vissu lítil eða eng-
in deili þeirra áður. — Mörgum
virðist þó veita örðugt að átta
sig a hinni nýju kenningu og er
það að vonum, þar sem hag-
fræðikerfið, sem vér búum við
nú á tilveru stfna fyrst og fremst
að þakka fáfræði almennings á
peninga og viðskiftamálum. —
Mikill þorri alþýðu er auk þess
lítt hneigður til gaumgæfilegra
íhugana og sættir sig jafnaðar-
legast við nasasjónina eina, enda
grípur almenningur oftast eitt-
hvert lítið brot eða jafnvel
aukaatriði úr hverri kenningu,
og miðar við það álit sitt og af-
stöðu. Menn hafa til dæmis
talsvert* alment þá skoðun að
Social Credit meini 25 dali á
mánuði, sem þeir eigi að fá fyrir
ekki neitt. Og hvað margir
mundu hafa á reiðum höndum
svar við því hvað liberalismi
væri, sósíalismi og kommúnismi ?
En þessar stefnur hafa verið
uppi svo lengi, að menn láta sér
nægja ef þeir kunna rétt að
nefna þær. Með þjóðeyrisstefn-
una eða Social Credit er öðru
máli að gegna, hún er svo ný, að
menn hafa naumast áttað sig
nægilega á henni, jafnvel til
þess að skapa sér vitlausa skoð-
un, sem þá mundi nægja þeim
eins og vitlausar skoðanir um
aðrar stefnur og málefni. Eg
hefi því verið að leitast við að
finna fáorða skýringu á Social
Credit, sem þó gæfi sæmilega
hugmynd um hugsunina, sem
liggur til grundvallar stefnunni,
og hún er þessi:
Að ýta undir holla neyzlu
þjóðarinnar svo að eftirspurnin
ireki á eftir framleiðslunni unz
framleiðslumáttur og neyzla
,haldist í hendur. Þetta er að
1 mínu áliti grundvallaratriði, sem
alþýða manna þyrfti að koma
auga á. Fullnaðarskilningur á
! víðtæku og vísindalegu hag-
fræðikerfi verður því miður
seint eign alþýðu, jafnvel ekki
þótt það væri í notkun, hvað þá
heldur á meðan það er aðeins
óframkvæmd hugsjón. Social
Credit er í insta eðli sínu þessi
hugsun: Að afla og neyta, og
að beita þeim kröftum sem undir
1 núverandi fyrirkomulagi fara til
ónýtis til þess að bæta úr þeim
þörfum, sem nú eru ófyltar.
Hvað sem skilningi almenn-
I ings á hagfræði líður, er alþýð-
an ekki svo skyni skroppin, að
hún leyfði sér ekki að brosa að
þeim bónda, sem svelti heimilis-
fólkið og léti hið vinnufæra fólk
heimilisins ganga vinnulaust,
heldur en afla nauðsynja sinna.
Samt er þetta einmitt það, sem
canadiska þjóðfélagið er að gera
með núverandi háttalagi. Hundr-
uð þúsunda vinnandi og vinnu-
lausra manna verða að neita sér
um brýnustu nauðsynjar sið-
aðra manna, þótt landið sé fult
af auðsuppsprettum, og ákvarð-
anirnar um hvað framleiða megi
og hvers megi neyta, eru á valdi '
manna, sem hugað er um það
eitt að halda við úreltu hag-
fræðikerfi er leyfi þeim að arð-
ræna þjóðfélagið í nútíð og fram-
tíð. Slíkar ákvarðanir eiga að
vera í höndum alþýðunnar eða
þeirra er fara með umboð fyrir
hana, fyr getum vér engan Social
Credit haft, og ekkert lýðræði
getur raunverulega átt sér stað á
meðan alþjóð manna er haldið í
hagfræðilegum þrældómi.
Oss hryllir við að hugsa til
þess að skamt aftur í fortíðinni
fórnuðu menn ungu fólki, meyj-
um og sveinum til þess að mýkja
skap hinna grimmu goða og á-
vinna sér hylli þeirra eða vin-
áttu, en sinnu og hugsunarleysi
steinblindar oss svo á yfirstand-
andi tíma, að vér sjáum ekki, að
þar sem forfeður vorir aftur i
fyrnskunni, fórnuðu sennilega
tylft eða tug, þá fórnum vér,
hinir siðmentuðu menn nútím-
ans, tugum og hundruðum þús-
unda ungra manna og kvenna
árlega, fyrir hásæti hinnar nýju
harðstjórnar, sem svikist hefir
til valda á meðan alþýða manna
og þeir er hags hennar skyldu
gæta hafa sofið svefni andvara
og ábyrgðarleysis.
Er ekki kominn tími til að
rumskast?
Páll Guðmundsson