Heimskringla - 17.01.1940, Blaðsíða 7
WINNIPEG, 17. JANÚAR 1940
HEIMSKRINGLA
7. SÍÐA
MERKISBÓNDINN
MAGNÚS MAGNÚSSON
á Eyjólfsstöðum í Hnausa-
bygð áttræður
Þann 7. des s. 1. átti Magnús
^agnússon á IJnausum áttatíu
ára aldursafmæli; komu þá sam-
an börn hans og vandafólk hans.
En vegna óhjákvæmilegra anna
Kátu ekki öll börn hans verið
bar og þess vegna var þetta fá-
ftiennara en margur hefði kosið
eins og sýna mörg vingjamleg
skeyti og orð sem þeim hjónum
hafa borist síðar ásamt kvæði
s«m hér fylgir frá gömlum vini
°£ verkamanni hans Bergi J.
Hornfjörð.
Þó manni finnist áttatíu árin
langur aldur geta það ekki tal-
ist nein tíðindi , því svo margir
^omast á og yfir þann aldur, og
lítil afrek eftir skilið en um
starf Magnúsar er um enga með-
almensku að ræða, því þar hefir
Verið samfara hyggni og hag-
fræði, dáð og drengskapur, hóg-
v*rð og heimilisprýði, með því
allra bezta sem mönnum er gef-
'ð. Margt af þessu talar fyrir
si? sjálft, þar sem er fjármuna-
jeg heimilis hagsæld og heiðar-
e?t uppeldi ellefu barna af
í’rettán sem þau hjón hafa eign-
asf. Þarf þar ekki útskýringar
a en hugarfar og hjartalag geta
^eir einir um borið sem hafa
Persónuleg kynni, sem er einn af
mörgum, sá er þetta skrifar,
Sem er búinn að kynnast Mag-
núsi yfir tuttugu ár. Það er
orðið algengt líkinga mál að
vinátta og viðkynning manna
brúi eða slétli fjarlægðir og er
svo oft talað um að samhugur
sé búinn að brúa Atlanz ála milli
Austur- og Vestur-íslendinga og
fáa veit eg leggja þar sterkari
strengi en Magnús, sem eftir
um fimtíu ár, heldur uppi stöð-
ugum bréfaviðskiftum við syst-
kini sín heima með allri þeirri
fjárhjálp sem kraftar og kring-
umstæður leyfa, en svo eg brúki
þessa brúargerð sem vináttu
samtenging, þá hefir Magnús
bygt brú að hálfu leyti milli
Barðastrandar og Borgarf jarðar,
þó þar sé ekki yfir heimshöf
að brúa þá eru það flrðir og
fjöll, og ekki annar kunnleiki á
milli fslands og Ameríku, en með
viðkynningu við Magnús og bréf-
um frá systkinum hans. Finst
mér eg sjá ættarmót af ráðdeild
frá Reykhioltsdal, en þó ætti mér
ekki síður að vera kunnugt um
hinnaðal þessarar brúar, þar sem
er Ingibjörg frænka mín kona
Magnúsar. Það er ekki nema
um fjörutíu ár síðan þær Svarf-
hólssystur, Ijósmæðurnar Þuríð-
ur og Jórunn þóttu bera af flest-
um konum Borgarfj. að ment-
un, höfðingskap og hugarfari.
Þriðja systirin, Þorgerður, sem
ekki stóð hinum neitt að baki og
varð þeim fyllilega samhliða,
svo engum sem hana þekti, kem-
ur það að óvörnu þó dóttir henn-
ar Ingibjörg, finni sína aðal á-
nægju að gleðja aðra, og hefir
því nær í fjörutíu og fimm ár
hladist í hendur ánægja.
Óska eg að þeirra æfikvöld
mætti verða heiðríkt og ham-
ingjusamt eins og öll þeirra líf-
stefna hefir verið.
Nágranni.
Tvö af þessum Svarfhóla syst-
kinum eru enn á lífi, bæði í Riv-
erton, Valgerður Sigurðsson og
Jón H. aldraður maður.
VINARORÐ
til Magnúsar Magnússonar
Hnausa, Man.
í tilefni af 80 ára afmæli hans
7. des. 1939
HUGSAÐ A ÞRETTANDA
INNKÖLLUNARMENN HEIMSKRIN6LU
I CANADA:
Amaranth..............................J. B. Halldórsson
^ntler, Sask........................Jí. J. Abrahamson
A^nes...............................Sumarliði J. Kárdal
A^borg................................G. O. Einarsson
Eaidur.........................................Sigtr. Sigvaldason
Beckville.............................Björn Þórðarson
Belmont..................................G. J. Oleson
Bredenbury.............................H. 0. Loptsson
Brown.............................Thorst. J. Gíslason
Churchbridge.........................H. A. Hinriksson
Bypress River............................Páll Anderson
~afoe...................................S. S. Anderson
Bbor Station, Man...................K. J. Abrahamson
Elfros..............................J. H. Goodmundson
Bnksdale...............................ólafur Hallsson
^ishing Lake, Sask.....................Rósm. Árnason
Eoam Lake............................H. G. Sigurðsson
Biinll..................................K. Kjernested
“eysir...........................................Tím. Böðvarsson
Þlenboro.................................G. J. Oleson
Bayland..............................Slg. B. Helgason
Becla...............................Jóhann K. Johnson
Hnausa..............................L..Gestur S. Vídal
Húsavík..........................................John Kernested
B}nisfail...„......................ófeigur Sigurðsson
Randahar.'.............................S. S. Anderson
, eewatin.......................................Sigm. Björnsson
Langruth...........................................B. EyjóHsson
,eshe...............................Th. Guðmundsson
Lundar........................Sig. Jónsson, D. J. Líndal
Markerville................J....... ófeigur Sigurðsson
^f°zart................................S. S. Anderson
Hak Point...........................Mrs. L. S. Taylor
2.U(>...........................................Björn Hördal
Jney.................................. S. S. Anderson
Hed Deer..T._.......................Ófeigur Sigurðsson
Heykjavík........................................Árni Pálsson
H’vcrton ............................Björn Hjörleifsson
^elkirk, Man...........Mrs. David Johnson, 216 Queen St.
^inclair, Man.......................K. J. Abrahamson
°ieep Rock.......................................Fred Snædal
^ony Hill.......................................Björn Hördal
i hornhill..........................Thorst. J. Gíslason
X1?5ir...........................................Aug. Ei^arsson
Y^ncouver............................Mrs. Anna Harvey
innipea Beach........................John Kernested
wynyard................................S. S. Anderson
I BANDARÍKJUNUM:
^ra....................................Th. Thorfinnsson
Baniry ................................E. J. Breiðfjörð
Bellingham, Wash.................Mrs. John W. Johnson
B'aine Wash....................Séra Halldór E. Johnson
^avalier.............................Th. Thorfinnsson
^ystal................................Th. Thorfinnsson
Edinburg.............................Th. Thorfinnsson
^arðar...............................Th. Thorfinnsson
Ballson..............................Th. Thorfinnsson
Bensel...............................Th. Thorfinnsson
jvanhoe............................Miss C. V. Dalmann
V?s Angeles, Calif....
Jíilton....................................S. Goodman
“Jiöneota..........................Miss C. V. Dalmann
"J°Untain............................Th. Thorfinnsson
Hational City, Calif.....John S. Laxdal, 736 E 24th St.
^oint Roberts.........................Ingvar Goodman
^eattle, Wash.........J. J. Middal, 6723—21st Ave. N. W
Þvold................................Th. Thorfinnsson
^Pham..................................E. J. Breiðfjörð
Tfee Viking Lhniteð
Winnipeg;, Manitoba
Við aldurs, háan,
æfiferil
manns er hefir,
mikið starfað
sjást þau merki,
sem að heita:
Grettistök
er geyma sögu.
Þess er vann,
að verki slíku
útsjón með,
sem einir kunna.
Er með gætni
áform leiða
til sjálfstæðis
“Sigurhæða”.
Kom þú sæll; Minn kæri forni
vinur,
eg kem í anda glaður þinn á
fund;
og inn til þín eg arka aldni hlyn
ur
eg aðeins tef um vissa klukku-
stund.
Mér var það sagt,—þú áttatíu
ættir,
nú ár að baki þennan heilla dag!
Því er mín ósk, að öllu starfi
hættir
og ættir rólegt fram á sólarlag.
sögu þinni sem eg veit þú hef-
ur,
lér saman dregið æfiliðinn þráð
er öllum vinum upplýsingar gef-
ur
með eigin hendi frásögnin er
skráð.
Þar ekki er villu efans um að
ræða,
?ar afrek sýna sterkan viljans
þrótt,
?ar ástardísin ei lét að sér hæða
sín áform vann, — þó alt það
færi hljótt.
Þú fslendinga erfðir skapið
forna,
að ýta á hafið fríðum veiði knör.
En aldrei þér við eld og yl að
orna
þá ákveðinn var langsótt veiði-
för.
Og Winnipeg ef vatnið gæti
hjalað,
það væri saga flestum bæjum á
að úpp á ísinn alveg óumtalað,
hann auð minn dró mér stórkost-
lega frá.
Svo átt þú það sem öllum auð er
betri,
sem eru börn og valið gæða fljóð.
Það kvíða þarf ei köldum elli
vetri,
þótt kallast megi veröld: “Helj-
arslóð”.
Því óteljandi vinir vörð þar setja
því vinsælt nafn er ætíð Magnús-
ar,
hann hefir sýnt, — að sönn þar
væri hetja,
sem hefir unnið vel til gæfunn-
Hátíðin ljóssins er horfin á ný;
hvað lifir eftir þeim minningum
í?
Hjartað, sem meðtók Guðs sann-
leikans sól,
séð hefir friðarins himnesku jól.
Kertið er bunnið, í reyk upp það
rann,
rétti út ljóshringinn meðan það
brann.
Askan er eftir og útkulnað skar,
alt fer í eyðing sem fagrast þó
var.
Myndin er augljós að dýrðin sú
dvín
deyr út sá ljómi sem blaktandi
skín.
Eitt er sem varir á æfinnar
braut:
eilífa ljósið í gleði og þraut.
Ingibjörg Guðmundson
ENDURMINNINGAR
FRÁ KYRJÁLANESI
Frh. frá 5. bls.
ungur finskur listamaður, sem
dvaldi í þessu þorpi, bjó til nokk-
urskonar vélbyssu, sem skaut
vatni og sandi á beljurnar.
Miklu hættulegri en beljurnai
voru þá höggormarnir, en barn-
ur spýtum og varpa þeim
maurunum, sem voru m,
sólgnir í höggormskjöt.
Okkur þótti mjög gaman
klifra upp á Makienmaki”
“Fjall fjallanna” — þó að á ís-
landi mundi það varla vera ki
að annað en hóll. Á þe
venju guðrækinna Gyði
kveikti á kertum á köstudags-
ardeginum.
þorpinu, að
Héldu því börnin
hann væri galdra
ur af honum.
eina kú. Þ
til valda í ]
þeir fyrst
valdi sínu
og fremst
gegn “auc
að
ar!
B. J. Homf jörð
AFMÆLISKVEÐJA
Magnúsar á Eyjólfsstöðum
Eg minnist að áttatíu árin í dag
af æfinni þinni eru liðin,
en dagsverkið langa er heimi '
hag
hagsæld er efldi og friðinn.
Ef samtíðin fleiri ætti svoleiði
menn
•neð sjálfstjórn og fórnfýsi
vinna
. ;ð lifðum í heiminum tímamó4
tvenn
pó tölunni fækkaði hinna.
Daníel Halldórsson
mannsins eignarnami og ]
því yfir, að hún væri “eign ]
arinnar”. Þetta var hið
afrek þeirra, því að »brátt l
hvítliðar (þjóðernissinnaðir
Finnar), sem skiluðu kúnni aft-
ur, og er beljan þar með úr sög-
unni.
▲
Að seytján árum liðnum kom
eg aftur á þessar sömu slóðir.
Hitti eg marga gamla kunn-
ingja. Hinir fornu leikfélagar
mínir báru flestir hinn gráa ein-
kennisbúning varnarbandalags-
ins, en stúlkurnar voru orðnar
“lottur”. Ek reikaði um lyngi-
j vaxinn skóginn og rataði eg
ennþá leynistigina yfir mýr-
arnar, þar sem ókunnugir menn
mundu varla komast áfram, og
ef til vill farast í fenjunum —
Finnland er ekki svo auðvelt
yfirferðar.
Eg tók margar myndir af
æskustöðvunum. Þetta þótti
lansmanninum” (hreppstjór-
anum) grunsamlegt. Hann bað
mig að sýna sér allar myndirnar
áður en eg færi burt, og myndi
hann gera upptækar þær mynd
ir, er hefðu hernaðarlega þýð-
ingu. Gamla manninum datt
ekki ananð í hug, en að eg myndi
sýna honum allar myndirnar,
þótt eg kynni að vera njósnari!
Hann var, heiðarlegur, eins og
flestir Finnar eru, og þess vegna
var það svo fjarlægt honum að
gruna aðra um svik.
Eg kom á skrifstofu hans áður
en eg fór. Hann var sjálfur ekki
við. En aðstoðarmaður hans,
sem fór að rannsaka þetta mál,
hafði meiri áhuga fyrir mynd-
unum af stúlkunum, isem höfðu
að vísu nokkra hernaðarlega
Þýðingu, þar sem þær voru “lott-
- NAFNSPJÖLD -
Dr. M. B. Halldorson 401 Boyd Bldg. Skrlístoíusíml: 23 674 StuncLar sérstaklega lungnasjúk- dóma. Er að flnnJ á skrlfstofu U. 10—lv f. h. og 2—6 e. h. Helmlll: 46 Alloway Ave. Talsími: 33 lSt Thorvaldson & Eggertson Lögfræðingar 705 Confederation Life Bldg. Talsími 97 024 )
Ovric* Phoni Rks Phoni 87 293 72 409 Dr. L. A. Sigurdson 10« MKDICAL ART8 BUILDINO Ornc* Houss: 12-1 4 r.M. - 6 r.M. MTD BT APPOINTMENT M. HJALTASON, M.D. ALMENNAR LÆKNINOAR Sérgrein: Taugasjúkdómar Lætur úti meðöl 1 vlðlögum Vitstalatímar kl. 2—4 e. ii 7—8 að kveldlnu Siml 80 867 666 Vletor 8t.
Dr. S. J. Johannesiion 806 BROADWAT Tahiiml 30 877 Vlðt&lstimi kl. 3—6 e. h A. S. BARDAL aelur llkklstur og annast um útfar- lr, Allur útbúnaður sú bestl, — Ennfremor selur hann allskonar mlnnisvarða og legsteima. 843 SHERBROOKK 8T. Phone: SS 007 WINNIPEO
1 J. J. Swanson & Co. Ltd. REALTORS Rental, Inturance and Financial Agentt Sími: 26 821 308 AVENUE BLDG.—Winnlpeg Rovatzos Floral Shop 206 Notre Durne Ave. Phone 04 054 Fresh Cut Flowers DaUy Plants In Season We specialize in Wedding A Concert Bouquets & Pimeral Deslgns Icelandlc spoken
Jacob F. Bjamason —TRAN SFER— Baggage and Furniture Moving 591 SHERBURN ST. Phone 35 909 Annast allskonar flutnlnga fram og aítur um bœinn. 1 MARGARET DALMAN TEACHBR OF PIANO IS4 BANNINO ST. Phone: 26 420
DR. A. V. JOHNSON DENTIST 506 Somerset Bldg. Office 88 124 Res. 27 702 410 Medical Arts Bldg. Dr. K. J. AUSTMANN Stundar eingöngu Augna, eyrna, nefs og kverka sjúkdóma 10 til 12'f.h,—3 til 5 e.h. Skrifstofusimi 80 887 Heimasimi 48 551
'x ur”. Samt var engin mynd gerð 1 upptæk. I A Eg heimsótti marga bændur ' þar í sveitinni. Margir þeirra a eru fátækir, en vel mentaðir, því ‘ lang flestir hafa gengið á lýðhá- a skóla. Sumir þeirra senda börn II sín á mentaskóla og háskóla. Á THL WATCH SHOP Thorlakson Baldwin Diamonds and Wedding Rings Agents for Bulova Watches Marriage Ltcenses Xssued 699 Sargent Ave.
öllum heimilum er bókahilla,
eins og hér á íslandi. En fremst
í hillunni getur ætíð að líta
“Kalevala” (hinn fræga þjóð-
kvæðabálk). Kunna Finnar
margt úr honum utanbókar.
Ein af aðalhetjum kvæðisins
heitir Vainemöinen, og nafn
hans sennilega dregið af orðinu
Vainejoki, en þannig kalla Finn-
ar Dauguva ána (á þýzku Duna),
igem rennur gegnum landsvæði
langt fyrir sunnan Finnland,
þar sem Lettar og Lithauar búa
Bendir þetta í þá átt, að Finnar
hafi farið yfir þetta svæði áður
en þeir komu til hins núverandi
Finnlands. Þessvegna er í finsk-
unni svo mikið af lithauiskum
tökuorðum, sérstaklega að því er
snertir landbúnað, enda munu
þeir sennilega hafa lært landbún-
að af Lithauum, sem þegar í
fornöld voru kunnir fyrir dugn-
að sinn á því sviði (samanber
ummæli rómverska höfundarins
Tacitusar). Þó að Finnar séu
tengiliður milli Norðurlanda og
Eystrasaltslandanna og bera Lit-
hauar mikla virðingu fyrir Finn-
um og hafa samúð með þeim,
miklu meiri samúð en þeir geta
sýnt af skiljanlegum ástæðum.
Finnar hafa einnig sýnt mikinn
skilning á málum Lithaua. því
að eins og Lithauar hafa lengi
átt stórt landsvæði ásamt hinni
fornu höfuðborg sinni (Vilna)
'undir erlendum yfirráðum, þann-
ig eiga Finnar allmikið land, sem
bygt er mönnum af finskum
uppruna, undir yfirráðum ann-
ara, þ. e. Austur-Kyrjálaland,
milli Ladogavatns og Hvítahafs.
Þar sem Finnar og Lithauar
hittast, eru þeir altaf vinir.
Einu sinni sat eg með nokkr-
um Finnum á svölum veitinga-
húss í hinni fornfrægu Viborg.
Við fórum að tala um. hve
skjaldarmerki lítilla þjóða bera
oft vott um mikinn hernaðar-
anda. T. d. er skjaldarn.erki
, , ... t-h , Fmnlands ljon. Þa sagði emn
oskyldir Lithauum, eru þessar ... < _
A___j__________Ifmsku piltanna, sem var nokkuð
við skál, en dálítið dapur í
þjóðir tengdar gömlum vináttu-
böndum, er stafa frá sameigin-
legri baráttu þeirra gegn Rússa-
keisara. Þessi vináttubönd eru
endurnýjuð ár hvert á stúdenta-
mótum, sem haldin eru á víxl í
öllum Eystrasaltslöndunum. —
(Vorið 1940 var ráðgert að halda
sérstakt stúdentamót í Kaunas
(Lithauen) fyrir öll Norðurlönd
og Eystrasaltlöndin, og að sjálf-
sögðu átti íslendingum einnig að
vera boðið þangað. En nú veit
enginn hvernig fer með þettf
mót).
Finnland hefir lengi verið
bragði: “Finnland er svo lítið,
það er ekkert Ijón, það er aðeins
örlítill héri’’. En þá sögðu hin-
ir: “Ef þörfin krefðist, þá mun
þessi héri berjast eins og ljón”.
Þótt okkur dytti þá ekki í hug,
að orð þeirra mundu rætast svo
fljótt, sem raun er á orðin, skál-
uðum við fyrir þessum orðum og
hrópuðum:
Elakö-öt rahkeat suomalaiset!
Lifi hinir djörfu Finnar!
Teodoras Bieliackinaz
—Mbl 15. des.