Heimskringla - 06.11.1940, Side 6

6. SlÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 6. NÓV. 1940
ÆÆk
’ FISKIÖRNINN
“Þú skalt og mátt til að gera það,” sagði
hún og bar ótt á. “Það hefir verið nóg af
blóðsúthellingum og dauða í þessari hræði-
legu ferð. Þegar við hættum lífinu til að
frelsa Hamilton, gerðum við það sem rétt
var, það sem þurfti til að frelsa mörg manns-
líf í framtiðinni, en þetta er ónauðsynlegt —
lögleysa og ilt. Hvaða rétt hefir þú til að
láta þessa tvo menn drepa hvern annan? Þú
verður samsekur í glæpnum. Æ, hefirðu enn-
þá ekki svalað blóðþorsta þínum?”
Nansen hristi höfuðið á ný.
“Þig langar bara til að sjá þá fljúgast á
— það er það eina sem þig langar til,” sagði
hún með beiskju. “Það er villidýrið í þér,T’
og hún bætti við með bænarrómi: “Sigraðu
það, Kris. Gleymdu því ekki að þú ert sið-
mentaður, amerískur maður, en ekki villi-
maður. Flyttu Chianga aftur til Bandarikj-
anna. Láttu dómstólana ákveða hvaða hegn-
ingu hann skuli fá. Þú ert ekki dómari yfir
lífi og dauða. Vertu miskunnsamur eins og
þú vilt að þér verði sýnd miskunnsemi.”
“Sýndi Chianga miskunnsemi þegar hann
hafði fjölskyldu Abós á valdi sínu? Nei, og
nú verður hann að gjalda fyrir það, María,
eg kenni í brjósti um þig. Þetta hefir verið
hræðileg reynsla fyrir þig, og þú heldur að þú
þolir ekki meira. En eg segi þér, að eg get
ekki skift mér um þetta. Það er ekki minn
dómur sem hér dæmist. Það er æðri dómur.”
“En þú getur afstýrt þessu ef þú vilt.”
“Það get eg, en eg vil það ekki.”
“Þú vilt það ekki?” Hún endurtók orð
hans með raunablæ í rómnum. “Þetta er þá
öll ást þín á mér.” Hin fögru augu hennar
fyltust tárum. Hún greip um hendur hans.
“Kris, eg bið þig að gera þetta — fyrir mínar
sakir. Eg bið þig að gera þetta fyrir mig ef
þú elskar mig. Og ef þú elskar mig í raun
og veru, segir þú ekki nei.”
Hún var trú því að vera kona. Hún not-
aði vopn, sem voru næstum ómótstæðileg.
Tár hennar snertu hann meira en alt annað.
“Eg elska þig,” sagði hann svo lágt að
hinir gátu ekki heyrt það. “Um það mátt
þú aldrei efast. En það kemur þessu máli
ekkert við. María, eg segi ennþá einu sinni,
að eg get ekki skift mér af málefnum þeirra
Abós og Chianga.”
“Og eg segi þér---” hrópaði hún “að
gerir þú það ekki’ hindrir þú ekki þetta morð
getur ekkert samband orðið með okkur fram-
ar.”
Nú varð löng þögn. Nansen átti í hörðu
stríði við sjálfan sig, var sú barátta eins hörð
og sú er fyrir höndum var milli hvíta’ bjarn-
arins frá Norðrinu og tígrisdýrsins frá Austr-
inu. Andlit hans var afmyndað og eldur
brann úr augum hans. Hann starði á hina
upprennandi sál, eins af þeim gæðum for-
feðranna, sem hann gat aldrei afneitað. Loks
dró hann djúpt andann.
En María vissi hverju hann mundi svara
áður hann tók til máls. Hún var kona. Hann
var karlmaður. Nokkur hluti hans var hul-
inn augum hennar. Hann var hafið. Hún
var skip. Hún gat hvílt í. faðmi hans, en
aldrei lært að þekkja þá guði, sem stjórn-
uðu honum. Hann bjó yfir djúpi, sem hún
gat aldrei mælt. Hann var leiddur af öflum,
sem hún þekti ekki. Hann laut lögmálum,
sem hún hafði aldrei heyrt nefnd.
“María, þetta er ekki málefni, sem til-
heyrir dómstólunum. Það er ekki til sá dóm-
stóll, sem getur dæmt það með réttlæti.
Glæpur framinn á ófriðartímum í Finnlandi,
er ekki glæpur í voru land. Eini dómstóll-
inn, sem hægt er að sækja sökina fyrir er
hérna á þessu hafi. Málið verður að útkljást
eftir lögum, sem eru eldri en nokkur lög á
jörðinni.”
Hann þagnaði snöggvast og leit í augu
hennar og bætti svo við með alvarlegum
tignarblæ.
“María, eg vona að þér hafi ekki verið al-
vara með þetta, sem þú sagðir. Eg vona að
þú, þegar þú hefir yfirvegað málið, ásakir
mig ekki fyrir að breyta samkvæmt því, sem
eg tel rétt. En jafnvel þótt þetta sé alvara
þín, get eg ekki breytt öðruvísi. Eg get ekki
blandað mér í þetta mál. Eg get ekki gengið
á milli Chianga og þeirrar refsingar, sem
beðið hefir hans í öll þessi ár. Morð unga
drengsins, móðirin, blóðið á gráum hærum
föðursins — fyrir það verður að bæta nú.”
Hann þagnaði. Hann sá hana snúa sér
við og ganga grátandi yfir í dimt stýrishúsið
á “Chelsea”. Með handahreyfingu benti hann
Abó og Michael Chianga að þeir gætu hafið
einvígið.
17. Kapítuli.
Einkennilegt bros breiddist yfir gult and-
litið á Michael Chianga. Er hann tók klæðin
af brjósti sínu hneigði hann sig lítið eitt fyrir
Nansen. “Skipstjóri, eg er yður mjög skuld-
bundinn,” sagði hann hreinskilnislega. “Þér
hafið veitt mér tækifæri til að ljúka lífi mínu
á þann hátt, sem hver hermaður óskar helst.
En samt langar mig til að biðja yður einnar
bænar.”
“Og hver er hún?”
Ameríkumenn hrósa sér af drengskap
sínum, eg bið yður og félaga yðar að sýna mér
hann. Það er Abó sjálfur, sem óskað hefir
eftir þessum bardaga. Þér hafið svo gott sera
boðið honum að setja mig upp að vegg og
skjóta mig, en hann hefir neitað tilboðinu.
Þessvegna ætti þetta að verða hlutdrægnis-
laust einvígi.”
“Það skal það líka verða.”
“Og sigurvegarinn á að hafa sérstök for-
réttindi. Hvort sem það verður Abó eða eg.”
hélt Chianga áfram rólega. “Ef Abó drepur
mig þá arfleiði eg hann að poka með gim-
steinum, sem hann finnur í fórum mínum
niðri í klefa mínum hér á skipinu, og eina
skilyrðið, sem eg set er það, að hann gefi einn
gimsteininn, sem hefir komið við þessa sögu
okkar — ungri og hraustri Bandaríkjastúlku,
sem eg dáist mjög að. Eg hugsa að henni
muni þykja vænt um að eiga hann til minja
um þessa ferð. Ef eg aftur á mtói drep Abó,
krefst eg sérstakra launa.”
Hann þagnaði og andlit hans var eins
rólegt og fjöllin í Mansjúríu.
“Hvers krefjist þér?” spurði Nansen.
“Fyrst og fremst að Kubli og menn hans
fái að halda heim til Rússlands. Því næst að
mér sé ekki sýnt neitt ofbeldi nema hvað
það snertir að þið getið sett verði yfir mér í
sólarhring. Eftir þann tíma beiðist eg að fá
leyfi til að yfirgefa þessa jörð á þann hátt,
sem eg sjálfur óska mér.”
“Er það ætlan yðar að svifta sjálfan yður
lífinu?” spurði Nansen.
“Eg er ekki frá Vesturlöndum,” svaraði
hann vingjarnlega. “1 mínu landi lítum við
öðruvíis á það mál. Við rísum ekki upp á
móti fórsjóninni. Þegar við töpum síðasta
spilinu, hættum við að taka þátt í leiknum.
Auk þess erum við stoltir. Það hæfir ekki
að eg snúi til Moskva, til leyniráðsins og segi
frá ósigri mínum. Eg sór að fengi eg tæki-
færi til að taka þátt í þessu tafli og tapaði
þá skyldi eg ekki lifa þá svívirðingu. Flestir
munu sjálfsagt þakka fyrir að hafa nokkuð
meira með Michael Chianga að gera og hann
yrði sjálfsagt dæmdur til dauða. Eg óska
samt sem áður að fá stuttan frest til að
sættast við sérstaka guði, sem eg lengi hefi
vanrækt, og dauðdagann vil eg sjálfur velja
mér.”
Nansen hugsaði sig ekki lengi um.
“Ósk yðar skal verða uppfylt,” sagði
hann. “Yður skal heimilt að fylgja yðar
eigin löngunum og enginn skal hamla yður
neitt nema hvað snertir varðveislu okkar
sjálfra. En ef hvorugur ykkar Abós lifir
þetta einvígi, hvað viljið þið þá að gert verði
við eignir ykkar?”
“Eg á aðeins tvo minjagripi, þar á meðal
skemda mynd, sem eg vil að Kúlbi sé afhent.
Hann mun afhenda þá vinum mínum í Sovét
ríkinu. Hvað gimsteinana snertir heyra þeir
til sigurvegurunum. Við Asíu mennirnir vilj-
um að herfanginu sé skift, eins og þér vitið.”
“Það gerum við líka Ameríkumennirnir
hvort sem okkur fellur það vel eða illa.”
“Þeir eru ekki margir, en svo fáir sem
þeir eru, eru þeir góðir. Þeir voru eign hinna
göfugustu ætta í hinu forna Rússlandi, og
Kotzitof hefir gefið mér þá sjálfur. Eins og
eg sagði áðan, þá vil eg að gimsteinn hennar
hágöfgi verði afhentur Miss Hunter. Af-
ganginum verðið þið að skifta sjálfir.”
Hann þagnaði. Hann hafði auðsæilega
engu við að bæta. Nansen sneri sér til óvin-
ar Chiagna, sem stóð og hallaðist upp að
borðstokknum.
“Abó, er það nokkuð, sem þú óskar að
gert væri ef svo færi — ef svo færi að þú
gætir ekki gert það sjálfur?”
Abó hristi höfuðið.
“Eg hefi ekkert í erfðir að gefa, nema
fötin sem eg stend í, og hefi engan til að
skilja neitt eftir, þótt eg ætti eitthvað. Eg
er tilbúinn að byrja.
“Byrjið þá,” sagði Nansen þurlega.
Hinir tveir jötnar, naktir í beltisstað
gengu fram. Þeir mældu hvor annan með
augunum. Áður en fyrsta höggið var greitt,
vissu þeir fyrir víst að þeir stóðu gagnvart
mótstöðumanni, sem aldrei gæfist upp meðan
hann drægi lífsandann.
Þangað til Abó hafði tekið af sér skyrt-
una, hafði Chianga ekki látið svo lítið að líta
á hann. Hann taldi sér sigurinn vísan. Oft
og tíðum á meðan Chianga var ungur, og var
ekki kominn í þann háa sess, er hann síðar
komst í, hafði hann barist við fræga mót-
stöðumenn og sigrað þá alla. En hin möndlu-
löguðu auguK Chianga kipruðust saman er
hann sá hið hvíta, þreklega brjóst Finnans.
Undir hinni hvitu húð sáust hinir þróttmiklu
vöðvar Abós. Það voru vöðvar íþróttamanns.
Handleggir Abós voru óeðlilega langir og
enduðu með stórum höndum með löngum
fingrum. Hann var herðabreiður og beraxl-
aður og frá herðunum mjókkaði likami hans
niður, jafnt niður að öklunum og voru línur
vaxtarlagsins skarpar mjög. Hann var ákaf-
lega hálsdigur. 1 hvítu hörundinu sáust berar
æðarnar, sem titruðu snöggvast og hurfu
svo. Já, Abó var fæddur bardagamaður.
Hann var eins og hinn stóri, hvíti björn norð-
urheimsskautslandanna, sem skrælingjarnir
segja svo hræðilegar sögur af. Tartarinn sem
var fimur eins og köttur kunni að vinna sig-
ur, en hann yrði ekki auðveldur.
Chianga tryltist. Á svipstundu skifti
hann um ham. Stundum var hann hinn
dreymandi, dulræni maður Austurheimsins,
og í næstu andrá blóðþyrstur tartari, sem
æðir yfir fjallgarða Amúrs til að ræna og
myrða. Hann stökk fram með ótrúlegu afli
og hitti hið hvíta brjóst mótstöðumannsins
eins og lifandi spjót.

Allir gátu nú skilið hversvegna Chianga
hafði fengið viðurnefndið. Fimleiki hans, á-
samt afli óargadýrsins og villudýrsæðið — alt
minti á hið síðhærða tígridýs frá Mansjúríu,
sem stekkur á bráð sína. Hár hans virtist
rísa eins og strá á hundi og hendur hans voru
heljar greipar.
Áhorfendurnir voru sem steini lostnir, er
þeir sáu frumhlaup Chianga. Það sýndi
trylling og æðisgang, sem vestrænum mönn-
um er óskiljanlegur. Gillmore einn hafði séð
eitthvað svipað, er hinir svörty Sikhar réðust
á skotgrafirnar í Frakklandi. En enginn
skildi í hversvegna Abó laut ekki strax í
lægra haldi fyrir slíkum hamförum. En Abó
hélt velli. Hann reikaði en féll ekki. Hann
hafði lotið áfram þegar Chianga sló hann og
með því dregið litið eitt úr högginu. Tartar-
inn rak upp grimdaröskur er hann sá að
fjandmaður sinn féll ekki.
Tígrisdýrinu dettur ekki í hug að sleppa
bráð sinni. Nema að það fari langt fram hjá
markinu, hugsar það sig ekki um, en stekkur
á hana strax aftur. Abó var hálf lamaður af
hinu æðisgengna tilræði og gáði því ekki að
sér. Chianga reyndi því þrælmannlegt bragð,
sem alt af hafði veitt sigur austurfrá. Hann
sjó með útspentum fingrum. Hann miðaði á
barkakýlið undir höku Abós. Það högg er
banyænt ef það hittir. Finninn uppgötvaði í
tíma á hverju hann ætti von. Hann beygði
höfuðið og hendin hitti hökuna. Annars hefði
bardaginn endað áður en hann byrjaði í raun
og veru.
Brátt varð það augljóst að tartarinn
hefði beðið meira tjón en finninn. Við þenn-
an' árekstur brotnaði litlifingur Chianga. —
Óhapp þetta var ekki mikilvægt á þessu stígi
bardagans, en það gat orðið mikilvægt atriði
síðar meir.
Inngangnum var nú lokið og bardaginn
hófst fyrir alvöru. Gulir handleggir vöfðust
um hvíta handleggi. Brúnar herðar nístust
að hvítum lifandi snjóskafli. Þeir reyndu að
varpa hvor öðrum til jarðar. Þeir reikuðu
þannig fram og aftur um þilfarið um hríð,
riðandi og stynjandi og hoppandi eins og í
stríðsdansi. Áhorfendurnir viku frá til að
verða ekki fyrir þeim.
Þeir gáfu ekkert hljóð frá sér, því að þeir
þurftu framar öllu öðru, að spara kraftana.
Eftir að Chianga hafði rekið upp hið trylta
öskur er frumhlaup hans mistókst, heyrðist
við og við drynjandi urr af vörum hans. Abó
andaði gegn um tennurnar og ekkert heyrðist
til hans.
Skyndilega skrikaði fótur finnans og
hann féll þunglega til jarðar. Chianga þaut
ofan á hann eins og elding og greip báðum
höndum um háls hans. Áhorfendunum virt-
ist það heljartök. Þessir gulu fingur mundu
áreiðanlega ekki sleppa tökunum fyr en önd-
in hefði skroppið úr Abó. Það mundi að-
eins heyrast dauðakurrið í hinum gilda
svíra hans.
En Abó barðist áfram, er blóðið tók að
stíga honum til höfuðsins hepnaðist honum
að koma handleggjunum milli handleggja
Chianga. Vöðvar hans hnykluðust út eins og
belgir. Svo mikill kvalasvipur kom á andlit
hans að fiskimennirnir sárkendu í brjósti um
hann. Þeir biðu þess kannske í huganum,
að þjáningar hans yrðu brátt á enda. Andlit
þeirra sjálfra afmynduðust er þeir horfðu á
hann.
Hinir löngu handleggir hans neyttu allra
sinna krafta og loks flugu hendur Chianga
frá hálsi hans og Abó var laus.
Það var eins og þeir hvíldu sig um stund.
Þeir lágu grafkyrrir og nístu hvor annari.
Svo tóku þeir að hreyfast eins og hraunleðja
í eldgíg. Ýmist hreyfðist fótur eða handlegg-
ur. Þeir ultu eftir þilfarinu, voru hreyfingar-
lausir og ultu svo aftur.
Bardaginn varð æðisgengnari. Chianga
reyndi bragð eftir bragð, en öll urðu þau á-
rangurslaus. Þegar tartarinn reyndi að
krækja augað úr Abó með þumalfingrinum,
lukust hinar hvítu tennur Abós um hendi
hans. Hann beit þangað til holdið hékk í
flyksum og Chlanga slepti.
Við og við greiddu þeir snögg og þræls-
leg högg. Einu sinni greip Abó um mitti
Chianga, lyfti honum upp fyrir höfuð sér og
slengdi honum frá sér. Chianga féll með
dynk miklum niður á þilfarið. Hann virtist
bjargarlaus eitt augnablik, með snarleíka
bjarnarins, sem er öruggur að hremma bráð
sína, réðist Abó á hann. En Chianga var
ennþá snarari að rísa á fætur og mætti hon-
um á miðri leið. Hinn skínandi líkami
finnans var ekki lengur hvítur. Hið gula
brjóst Chianga var málað með stríðsmáli
eins og indíánans, sem hann hafði leikið.
Þessi bardagi gat ekki varað lengi ennþá.
Þótt tröllauknir væru voru kraftar þeirra
samt að þrotum komnir. Bardaginn var kom-
inn að lokum. Ennþá einu sinni lágu þeir í
banvænum faðmlögum og voru krafkyrrir.
Nansen virtist sem ljómi breiddist yfir andlit
Abós. Hin ljósu augu hans, sem voru rauð
og sokkin,. leiftruðu snöggvast — rétt eins og
blys, sem blossar upp áður en stormurinn
slekkur það — það var eins og hann mintist
liðinnar hamingju, sem lengi hafði verið
gleymd og grafin. Það virtist sem honum
hefði verið blásið eitthvað í brjóst á þessari
örlagaþrungnu þrautastund. Á hinum blæð-
andi vörum hans virtist votta fyrir brosi.
Nansen flaug í hug að Abó hefði á svip-
stundu leitað til máttarlindar trúarinnar.
En hann hafði þar rangt fyrir sér. Jahve
var ekki í þessum stormi. Finninn barðist
sinni eigin baráttú og treysti á mátt sinn og
megin. Að leita hjálpar forsjónarinnar í
þessum atriðum, hefði verið guðlast. Hann
hlaut sjálfur að ljúka við það, sem hann hafði
byrjað og biðja ekki guð að gera það fyrir
sig.
Félagi sá er Abó hét á á þessari stund og
hafði vakið fjörglampann í augum hans var
af þessum heimi, en átti ekki heima á hímn-
um. Það var hafið — hið forna gráa haf, sem
er hinn annar guðdómur sjómannsins.
Það hafði mörgum sinnum reynst Abó
vinur. Það hafði gefið honum daglegt brauð,
þegar rauðliðarnir æddu yfir Finnland hafði
það gefið honum griðastað, bárur þess höfðu
borið hann burt og höfðu seint og um síðir
flutt hann að hinni hrjúfu strönd Alaska.
Þarna hafði það leitt hann til fjandmanns
hans.
Það hafði ekki leitt hann svona langt til
þess að bergðast honum í þessari þrekraun
hans. Hinar voldugu gráu hendur þess mundu
hjálpa honum til að sigra þennan máttuga
óvin. Myrkur þess mundi svelgja æðigengið
Ijós þessara skásettu augna. Það mundi
svelgja Chianga-------afmá hann og sam-
stundis mundi það veit.a Abó ljúfan aldurtila.
Það mundi vagga honum, láta vel að honum,
veita honum hvíld. Það mundi kæla bruna-
sviðann í augum hans og svala þjáðum lík-
ama hans. Borðstokkurinn var ekki nema
tvö fet í burtu. Ef hann gæti brotist þangað
var hann viss um sigurinn. Eins og um-
kringdur hermaður, sem heyrir óp liðsauk-
ans, barðist hann með nýjum kröftum. Chi-
anda fann strax breytinguna. Maðurinn, sem
þreytti við hann fangið varð tröllaukinn.
Rétt þegar flóðaldan var að stíga tartaranum
í vil, náði Abó sér fyrir síðustu aflraunina.
Hann hóf nú sóknina í þessum tryllingsleik.
I ljósgráu augunum hans skein nýtt ljós, en
lét von Chianga að engu verða, hinar lemstr-
uðu varir hans glottu.
Þeir utlu út að borðstokknum og börðust
út við hann um stund. Hinir löngu hvítu
handleggir vöfðust ennþá einu sinni um mitti
Chianga. Ennþá einu sinni hóf hann hann
upp þumlung í senn. Nú lá Abó á hnjánum.
Hann virtist ekki finna hin hræðilegu högg,
sem fjandmaður hans greiddi honum. Eins
og þegar tröllvaxinn hvítabjörn lyftir rost-
ungi í bardaga norðurljósanæturinnar, þann-
ig lyfti Abó fjandmanni sínum yfir riðið
kring um boðstokkinn.
Það var auðséð hvað hann ætlaði sér.
Trylt gleði fylti huga skipverjanna frá “Chel-
sea”. Fiskimennirnir stóðu eins og stein-
gerfingar; og María Hunter mundi nú jafnvel
sjálf hafa óskað að bardaganum lyki. Það
virtist ekki lengur vera mannleg barátta,
heldur viðureign frumkrafta, sem ósjálfrátt
berðust svo að ný blessun mætti fæðast. Að
stöðva þá nú, mundi vera hið sama, sem að
stöðva hinn hrikalegasta sjónleik sem nokkru
sinni væri leikinn á leiksviði lífsins.
Chianga skildi líka hver tilgangur fjand-
manns síns var. Hann öskraði hátt. Heróp
frá hinni ótömdu æsku hans er hann reið frá-
um fáki í liði keisarans — og handleggir
hans læstust um herðar Abós. Ef hann fær-
ist skyldi sigurvegari hans fara með honum.
Hann hékk lengi yfir grindurnar. Hægt
Frh. á 7. bls.