Heimskringla - 11.12.1940, Síða 2

2. SIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 11. DES. 1940
KVENLÖGREGLAí
BANDARÍKJUNUM
Tæplega mun auðið að benda
á nokkurt það starf, er konur í
Bandaríkjunum telja jafnæfin-
týralegt og lögregluþjónsstarf-
ið.
— Hvað gerir kvenlögregl-
an? Eruð þið girtar sverði eða
vopnaðar löngum kylfUm? Hve
marga takið þið fasta á dag?
Er ekki ægilega spennandi að
vera lögregluþjónn?
Þannig eru kvenlögreglu-
þjónarnir spurðir dags daglega.
í stað þess að svara þessum
spurningum beinlínis, skal hér
reynt að lýsa nokkuð starfi
kvenlögreglunnar í Bandaríkj-
unum.
Stúlka í ameríska kvenlög-
regluliðinu nú á dögum er
mentaður sérfræðingur á sínu
sviði, oft með háskólamentun
að baki sér. Hún hefir nokk-
urra ára reynslu sem starfs-
maður í þágu þjóðfélagsins og
á sér auk þess í ríkum mæli
það, sem Ameríkumenn nefna
“common seríse” (þ. e. heil-
brigða skynsemi). Hún ekur í
einkalögreglubíl sínum, iðkar
daglega leikfimi og keppir við |
karllögregluþjónana í því, að
skjóta af skammbyssu. Hún er
ekki einvörðungu vel að sér í
glæpamálabókmentum, heldur
kann hún mjög sæmilega skil
á bókmentum Norðurlanda, ,
þeim, er þýddar hafa verið á
ameríska tungu. Hún er sið-1
mentuð kona, sem ann starfi
sínu eins og raunar flest sann-
mentað fólk. Og hún fylgist
allra manna best með hinum
gifurlega hraða, sem einkennir
daglega lífið í stórborgum
Bandaríkjanna.
Það er eiginlega ekki fyr en
eftir heimsstyrjöldina, að kven-
lögregluþjónum fer verulega að
fjölga vestur í Bandaríkjunum.
Stríðið markaði í þessum efn-
stúlkurnar í henni eru hvorki
stórar né þreklegar. Þær eru
ekki í neinum viðhafnarbún-
ingi, en þær eru klæddar
þokkalegum, nýtísku fötum.
Það má einna helst þekkja þær
frá öðru kvenfólki á fullkomnu
látleysi í framgöngu og íburð-
arleysi i klæðaburði. En kven-
lögregluþjónn hefir tvö ótví-
ræð einkenni, sem bæði eru fal-
in í handtösku hans: skamm-
byssu og lögreglumerki sitt.
Hið fyrnefnda notar hann sér
til varnar, en þótt merkilegt
megi teljast, hafa amerískir
kvenlögregluþjónar sjaldan
þurft að grípa til byssu sinnar
í varnarskyni, þótt starf þeirra
sé engan veginn hættulaust.
Hins vegar þurftu þeir oft að
sanna réttindi sín með því að
sýna merki sitt.
Við ökum af stað í lögreglu-
bíl. Þar sem við erum í De-
troit, er þetta vitanlega Ford-
bíll. Hann er að öllu leyti eins
og venjulegir bílar. Enginn
fær séð, að hér sé lögreglan á
ferð. Við ökum eftir hinum
breiðu og glæsilegu aðalgötum
borgarinnar, þar sem umferðin
er gífurleg. Það er eins og
uppljómaðir skýjakljúfarnir
renni að lokum saman við blá-
an kvöldhimininn. Við sjáum
alls ekki, hvar turnar þeirra
enda. Við ökum áfram, því að
starfssvið okkar er ekki á þess-
um alfaravegum, heldur úti í
fátæklegri borgarhlutum, þar
sem göturnar eru ekki eins
uppljómaðar og hér.
Ekki höfum við ekið lengi
um eitt af þessum hverfum, er
við komum auga á unga stúlku,
er reikar þar fram og aftur, án
þess að hún eigi sér nokkurn
sérstakan ákvörðunarstað. Við
veitum henni athygli góða
stund, en að því loknu tökum
við hana tali, skýrum henni
frá því, að hér sé lögregluþjónn
á ferð, og biðjum hana að segja
okkur, hvert hún sé að halda.
i >
stúlka teymir hann á afvikinn 1 ferðisafbrotum.
stað, dregur upp lögreglumerki
sitt og segir: — Þér eruð hér
með tekinn fastur!
Spákonur eru þjóðarböl í
Bandaríkjunum. Þær hafa
sumar hverjar gífurlegar tekj-
Manngarmurinn var tveim ! ur> sem verulegu leyti eru
um sem víðar merkileg tíma-
mót. Nú fjölgar þeim konum ^*ar sem svur hennar eru mjög
hins vegar jafnt og þétt, sem ! lo®m hún er ekki nema 16
starfa í þágu lögreglumálanna ara gömuh ökum við henni til
vestra. Og í öllum borgum, | lögr°glustöðvarinnar. f>ar ger.
sem eru að íbúafjölda á borð hún brátt ræðnari og hrein-
við Reykjavík eða þaðan af skilnari.
fjölmennari, finnast konur í Hún er ein af þeim þúsund-
lögregluliðinu. j um ungmenna, sem hafa yfir-
Það er fyrst og fremst hin gefið sveitirnar í þeirri trú, að
mikla aukning á afbrotum Þau gætu hlotið atvinnu og
meðal æskulýðsins vestra, sem höndlað gæfuna í borginni. —
gert hefir það að verkum, að Skemtanafýsnin hefir þyrlað
konur hafa í stórum stíl verið rnörgum ungum stúlkum úr
kvaddar þar til lögreglustarfs. átthögum þeirra alla leið út á
Glæpahneigð æskunnar í j malbik stórborganná. Dögum
Bandaríkjunum er fyrir löngu saman hefir þessi unga stúlka
orðin ráðandi mönnum landins árangurslaust leitað sér at-
ærið áhyggjuefni. í baráttunni vinnu. Þegar peningarnir, sem
gegn þessu þjóðarböli er fólgið
veigamesta viðfangsefni kven-
lögreglunnar þar í landi. Ment-
un hennar er einmitt miðuð
við þörf unglinganna á margs-
j hún hafði að heiman, voru
þrotnir, sá hún ekki annað ráð
! sér til framdráttar en að ofur-
selja sig næturstarfi hinna
' lauslátari kvenna. Lögreglan
konar vernd og hjálp á hinni virðist hafa skorist hér í leik-
hálu braut freistinga og af- hm á réttri stund. Hún veitir
brotahneigðar.
Fáar borgir í Ameríku eiga
nú þessum 16 ára gamla ungl-
ingi þá hjálp, sem hann hefir
sér betra kvenlögreglulið en árangurslaust leitað. Hér hefir
Detroit, bær Henry Fords. Þar erm einu mannslífi verið forð-
eru fjórir lögreglustjórar. Einn
af þeim er kona, Eleonor Hut-
zel að nafni. Hjá henni starfa
54 kvenlögregluþjónar.
Varðstarfið er mikilvægasta
starfsemi amerisku kvenlög-
reglunnar í baráttu hennar fyr-
ir siðgæðisvernd æskulýðsins.
Þetta starf vinnur hún í félagi
við karllögregluna, enda þótt
hver lögregluþjónn sé að jafn-
aði einsamall. Og starfið er
vitanlega unnið jafnt á nóttu
sem degi.
Við skulum fylgja amerísk-
um kvenlögregluþjóni ,á vörð
að frá yfirvofandi tortímingu.
Og aftur ökum við af stað,
samkvæmt skipun lögreglu-
varðstofunnar, sem alla nótt-
ina tekur á móti aðstoðarbeiðn-
um utan úr bænum. Að þessu
sinni hefir eigandi kvikmynda-
húss eins kvartað undan manni
nokkrum, er ekki láti kvenfólk
í friði, meðan á sýningunni
stendur.
Kvenlögregluþjónninn okkar
fær að vita, hvar maðurinn
situr, og sest hjá honum. Áður
en varir, er þessi náungi farinn
að fitla við stúlkuna. Hann sér,
hennar út i eina af stórborgum i að hún er ung og lagleg, og hin
Bandarikjanna kl. 11 síðd. — j dillandi hljómlist kvenmynd-
Orðið lögregluvörður minnir arinnar örvar kvensemi hans
okkur einna helst á burða- tvímælalaust. Von bráðar hef-
mikla og fílhrausta karlmenn, j ir hann gripið um handlegg
klædda einkennisbúningum stúlkunnar ,en slíkt athæfi
með gyltum hnöppum. En hér varðar refsingu í Bandaríkjun-
á ekkert slíkt við. Kvenlög- um. — Hvemig haldið þið nú,
regla Bandaríkjanna er yfir- að manntetrinu hafi orðið við,
leitt ekki einkennisbúin, og þegar þessi unga og fallega ! MmarSmmi no Irw-
dögum seinna dæmdur til
þriggja mánaða fangelsisvist-
ar. Slíkt er nú, að því er virð-
ist, allhörð refsing fyrir það
eitt, að hann hafði tekið um
handlegg á laglegum kvenlög-
regluþjóni! En vafalaust er
þessi ráðstöfun áhrifarík í þágu
kvennaverndar í Bandaríkjun-
um!
Næst förum við þangað, sem
dansinn dunar. 1 Ameríku er
ótölulegur fjöldi af náttklúbb-
um, sem eingöngu eru sóttir af
þeim, er sæmileg fjárráð hafa.
En miklu fleiri eru þó þeir
staðir, þar sem hver dans er
seldur á nokkra aura. Allir
þessir skemtistaðir eru háðir
eftirliti karl- og kvenlögregl-
unnar í sameiningu.
Ódýru danssalirnir (the taxi
dance halls”) eru ekki beinlín-
is ákjósanlegir staðir fyrir ung-
ar stúlkur. Lög mæla svo fyr-
ir, að þar megi ekki dansa
yngri stúlkur en 18 ára gamlar.
En það ákvæði er furðu oft
virt að vettugi. Þetta kvöld
finnum við t. d. þrjár 15 ára
gamlar stúlkur, sem dansa í
ákafa, til þess að vinna sér
inn peninga. Afleiðingarnar
verða þær, að eigandi skemti-
hússins fær allháa sekt, en
stúlkunum er leiðbeint inn á
brautir, sem eru þeim hollari.
Þannig starfar ameríska
kvenlögreglan nótt eftir nótt.
Hún stendur stöðugt andspæn-
is nýjum viðfangsefnum og ó-
þektum andlitum. Ný tækifæri
bjóðast, til þess að rétta villu-
ráfandi sálum hjálparhönd. í
glæsilegri, uppljómaðri stór-
borg eru því miður furðu mörg
óholl skúmaskot.
I HoIIywood, kvikmynda-
bænum heimsfræga, hefir
kvenlögreglan mikið og marg-
víslegt verk að vinna. Þar
verður hún að hafa eftirlit og
umsjá með öllum þeim hundr-
uðum kvenna, er jafnan
streyma til bæjarins hvaðan-
æfa að. Margar þessara stúlkna
dreymir um gull og græna
græna skóga á sölutorgi kvik-
myndabæjarins. Þær eru þess
albúnar, að feta í fótspor
Grétu Garbo eða Marlene Diet-
rich. En því miður liggja spor
margra þeirra ekki í áttina til
heimsfrægðar á léreftinu held-
ur — til lögreglustöðvarinnar.
En starf amerísku kvenlög-
reglunnar miðar ekki einvörð-
ungu að því, að hlífa og hjálpa
þeim, sem reika á barmi glöt-
unarinnar. í New York er tal-
ið, að hún taki árlega fasta
ekki færri en 500 menn!
Stúlkurnar í þessari lögreglu
hafa ekki ástæðu til að kvarta
um tilbreytingarleysi i starfi
sinu. Til þess eru störf þeirra
of margvísleg. Þær eiga að
grafast fyrir alt óleyfilegt
lækningakukl og afla sér í
þeim efnum sannana, er leitt
geti til ákæru. Hér koma til
greina allar glæpsamlegar
fóstureyðingar, en þeim f jölgar
mjög um þessar mundir. —
Skottulækningar eru afar tíðar
í amerískum stórbæjum, eink-
um þó meðal mislits fólks (þ. e.
blökkumanna, rauðskinna og
þeirra gulu).
Njósnarastarfsemi kvenlög-
reglunnar á þessu sviði er eng-
an veginn hættulaus. Venju-
lega verða lögreglustúlkurnar
siálfar að látast vera veikar og
taka skottulæknana síðan
fasta. þeear beir eru í bann
veeinn að ráðast í að fram-
kvæma aðo'erðir sínar.
Þá bevra oe öú ólönlee kvn-
ferðisafhrnt nndir starfssvið
bnqcai-nr k^ænlnp'rpp'ln nr
OfirrmloiíS’C traoda á sknbim
bnrria1r>5VTranTirv> ncr baðsfnðnm
TT'n 5 crlrlrrrrn o+?rðirm pr bmð*
peningar, er ungar stúlkur
hafa unnið sér inn með súrum
sveita. Ofboðslegir spádómar,
ásamt alls konar gjaldþvingun,
hafa leitt til margvíslegra,
hörmulegra viðburða í Ame-
ríku, þar sem samviskulausir
bragðarefir hafa átt skifti við
meinlaust og heiðarlegt fólk.
Slíkt athæfi á kvenlögreglan
að koma í veg fyrir. Einnig á
hún að sjálfsögðu að berjast
gegn hinni marghöfðuðu vasa-
þjófahersingu, sem er alls stað-
ar nálæg í borgunum vestan
hafs, að búðaþjófunum ó-
gleymdum. Fjöldi kvenlög-
regluþjóna hefir alveg sérstak-
lega lært að fást við þetta
þjófahyski og koma í veg fyrir
ófremdarstarfsemi þess. Verð-
ur ekki annað sagt en lögregl-
unni hafi í þeim efnum orðið
mikið ágengt.
Kvenlögreglan í New York er
einstöku sinnum í einkennis-
búningi. 1 öðrum borgum tíðk-
ast sá búningur ekki, enda
vilja lögreglustúlkurnar helst
ekki klæðast honum.
Það er ekki hlaupið að því
að komast í lögregluna í
Bandaríkjunum. Með hverju
ári, sem líður, aukast kröfur
þær, er gerðar eru til lögreglu-
liðsins þar í landi. Fyrir nokkru
voru 20 stúlkur ráðnar í lög-
reglusveit New York borgar.
Þær skyldu hafa lokið prófi,
er nánast jafngildir stúdents-
prófi hér á landi, og auk þess
urðu þær að hafa starfað árum
saman í þágu þjóðfélagsins
Helst var þess óskað, að þær
hefðu numið húkrunarfræði.
Enn þá fleiri kröfur voru gerð-
ar: Þær máttu ekki vera þyngri
en 65 kg. og ekki lægri vexti
en 160 cm. Þær urðu að vera
góðar í langstökki og færar
um að lesa sig upp eftir kaðli
Og áður en við þeim væri litið,
urðu þær að ganga undir
þriggja klukkustunda gáfna-
próf.
Yfir 3000 stúlkur sóttu um
þessar 20 kvenlögregluþjóns-
stöður. Þar af reyndust ekki
færri en 1000 starfinu vaxnar,
samkvæmt framangreindum
kröfum.
— Hvað ber þá amerískur
kvenlögregluþjónn úr býtum
fyrir hið mikla og vandasama
starf sitt? mun menn spyrja
Kaupið er frá 2—3000 dollar-
ar á ári, og eftirlaunin eru
mjög sæmileg. Reynist konan
prýðilega í starfi sínu, ber hún
vanalega sama kaup úr býtum
og karlmaður. En það er ekki
nóg, að hún sé góð í langstökki,
hafi stúdentsmentun o. s. frv.
Til þess að geta orðið lögreglu-
þjónn, verður hún að ganga á
lögregluskóla. Þar sitja nú
þessar 20 hamingjusömu stúlk-
ur, sem valdar voru á dögunum
úr 3000 kvenna hópi vestur í
New York, belgtroðnar við að
læra refsilöggjöf, hvers kyns
bókleg lögvísindi, alls konar
líkamlegar æfingar og glimu-
brögð. Eftir nokkra mánuði
sendir skólinn þær út í lífið —
annars vegar til mannúðar-
starfa, hins vegar til þrotlausr-
ar barátu við glæpafólkið á
refilstígum miljónabæjarins.
—Samtíðin.
Sparnaður
VOGUE
0G VÖRUGÆÐI f
FINSK0RNA
TÓBAKI
Vefðu vindlinga þína sjálfur
og notaðu VOGUE Fínskorna
Tóbak. Þá veiztu hvað skemt-
un er af reykingum—og gildi
vöru er hvergi meira en í lOc
pakka af því og % pda. dós á
65c. Vogue Fínskorið Tóbak
með VOGUE Sjálfbrennandi
Vindlingapappír—það er óvið-
jafnanleg samstæða.
Til þess að vefja sjálfur vindlinga. er Vogue óviðjafnanlegt
í SÍLóAM
Smásaga
Eftir Helga Valtýsson
Maður nokkur af Norður-
landi lá á margbýlisstofu á
Landsspítalanum. Eitt kvöld
hélt læknir nokkur útvarps-
fyrirlestur um lús. Þá varð
Norðlendingnum að orði: —
“Hann heldur því fram, að lús
komi af sóðaskap. Jæja, mitt
heimili er eitthvert mesta sóða-
heimili á landinu, og það segja
allir, sem þar koma. En þar
er aldrei lús.”
LESIÐ HEIMSKRINGLU
Þungar öldur æstra og tryll-
ingslegra tilfinninga geisuðu
um allan stóra samkomusal-
inn, sem var troðfullur af fólki
úr öllum áttum landsins. Það
var landsmót “Hvítasunnu-
safnaðarins” norska í unaðs-
legu sveitaþorpi “vestanfjalls.”
Inni á ræðupallinum stóðu
sex stúlkur og tveir piltar. Þau
sungu hvelt og hjáróma og
léku undir á gítar. Raddirnar
voru óþjálar og sundurleitar,
en sterkar og gjallandi. Var
auðheyrt á framburðinum, að
söngfólkið var sitt úr hverri
áttinni. Ein stúlknanna hafði
þó skæra rödd og fallega, en
öldungis ótamda og misbeitti
henni hörmulega. Söngurinn
reif óþægilega í næm eyru, en
þó var eitthvað við hann, er
vakti eftirtekt og hreif ein-
kennilega. Einhver falinn eld-
ur, sem veitti söngnum alveg
sérkennilegt ástríðuþrungið
magn, er braust út og ruddist
fram eins og á í leysingum og
gerði þennan sundurleita og
hjáróma söngflokk að miðstöð
dularfullrar andlegrar orku, er
sendi áhrif sín út um allan
salinn.
Andlit söngfólksins voru öll
himinvend, og hafði sumt lok-
að augunum. Þetta voru ein-
kennileg andlit. Allir drættir
þeirra voru stirðnaðir eins og
hjá svefngengli. Þau voru svip-
laus og hreyfingarlaus, en á
þeim öllum Ijómaði sérkenni-
legur bjarmi eldmóðs og öldu-
róts hrifklökkra tilfinninga. —
Sálmarnir voru flestallir San-
key-söngvar, illa þýddir og fá-
tæklegir. En þó var einmitt
eins og þessi ömurlegi söngur
vekti djúpt bergmál í hjörtum
safnaðarins. Hér var auðsjá-
anlega töluð þeirra tunga. —
Allra augu mændu á söngfólk-
ið:
'----Skrúðgöngum til Zion,
fríðu og fallegu Zion.
Já, förum nú upp til Zion,
guðs dýrðlegu dásemda borgt
'----ó, eg veré ánægður,
ánægður, ánægður,
sá er eg vakna upp þann dýrð-
ardag!
Ó, sæti unaður, ó, sæti unaður,
já er eg vakna upp þann dýrð-
ardag!------------”
Sámsaman tóku fleiri og
fleiri undir sönginn, einkum
viðlögin, og að lokum bergmál-
aði allur salurinn:
“Undir hans væng, undir hans
væng
enginn úr hönd hans dregur.
Undir hans væng, undir hans
væng
er óhult mín sál,
eilífur dúnn hans vegur!
Viðlag:
Gleðibjöllur hringi
dýrðarhelgum tónum!
Heilög börnin syngi
að eilífum nónuml
Heyr, heyr vor helgu ljóð
og klukknahljóð!----------”
“—Kom heim, kom heim
þú færð kálfakjöt nóg,
skikkju, gullhring og skó.
Gleym ei glóheitum arn,
mitt glataða barn!
Kom heim, ó kom heim!--------”
Nú voru allar stíflur opnað-
ar. Tilfinningar manna slitu
af sér öll bönd og tóku völdin í
þessum fjölmenna hóp.
Sálmasöngur, ræður, hróp, á-
kallanir og fyrirbænir kváðu
við úr öllum áttum. Og inn í
þennan klið blandaðist grátur,
örvæntingaróp og kvalastunur
syndum þjáðra og sundur-
kraminna hjartna, er ekkert
eygðu framundan sér annað en
eilífa fordæmingu, eilífa glöt-
un og útskúfun í hin yztu
myrkur. — Og á hinn bóginn
fagnaðar- og sigur-óp hinna, er
sáu *blasa við sér öll . hlið
himnaríkis, opin upp á gátt, og
guð föður sjálfan sitjandi fyrir
miðjum dyrum í logagyltu há-
sæti. En fyrir utan “Perlu-
portið” stóð sjálfur frelsarinn
með útbreiddan náðarfaðminn
öllum þeim er trúðu og hlotið
höfðu fyrirgefningu syndanna
fyrir lambsins blessaða blóð.
Hellalúja! — Og þessir trúðu!
Örvæntingin, fögnuðurinn og
sálmasöngurinn runnu saman
í þungan, sterkan nið, er fylti
allan salinn, eins og dimt og
geigvænlegt flóð. Og upp úr
dökku djúpinu stigu kvalaópin
og hallelúja-hrópin, eins og
oddhvassir drangar úr hafi.
En hátt yfir haf og dranga
hófu sig raddir þeirra, er töl-
uðu tungum eftir innblæstri
heilags anda. Þær voru eins
og þungfleygir dökkir fuglar,
er garga hátt og sterkt gegnum
vindþyt, bárugnauð og brim-
svarr langra, svartra sanda.
Yfir þessum dökku djúpum
grúfði kæfandi molluloft og
hitasvækja, þar sem mannaþef-
urinn var yfirgnæfandi. Loftið
í samkomusalnum var stint og
óveðursþrungið, og rauðgló-
andi þrumufleygar hugróts og
hamslausra tilfinninga ristu
öðru hvoru gegnum sortann,