Heimskringla - 14.01.1942, Side 6

6. SIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 14. JANÚAR 1942
Sonur Öræfanna
Hún hafði áður skotið úr skammbyssu.
Það varð að spenna hana til þess að hún gæti
unnið . Hún spenti byssuna hægt og gæti-
lega og læddist síðan gætilega upp úr klef-
anum. Hún hélt hendinni fyrir aftan bakið
þangað til hún kómst upp á þilfarið. Þá hóf
hún vopnið og miðaði á brjóst Sams.
Það var einkennileg sjón. Hú horfði eft-
ir skambyssu hlaupinu með starandi augum,
sem gljáðu eins þau væru úr gleri. Hún var
náföl en það var engin skilfing í svip hennar;
bara kuldi. Nú skyldi hann fá að sjá að hún
var dóttir máttugs guðs. Hún sneri bakinu í
vestur og síðustu kveldgeislarnir leiftruðu um
hana eins og töfrabrynja og glóðu eins og gull
í hári henanr. Sam hrökk við þegar hann sá
hana, en brátt horfði hann í augu við hana
alvarlegur og rólegur.
“Snúðu bátnum,” skipaði hún honum.
Hann hristi höfuðið.
“Þetta er alvara, Sam, snúðu bátnum,”
sagði hún.
Hann leit við með vilja og horfði á mark-
ið, sem hann sigldi eftir.
“Júní, þegar tár þín gátu ekki hrært
mig, því heldur þú þá að þetta geti það?”
“Það lítur ekki út fyrir að þú skiljir mig,”
Hún miðaði alt af á hann byssunni. “Eg skal
skjóta þig ef þú hlýðir ekki.”'
“Skjóttu mig bara,” sagði hann,“ef þú þarft
ekki lífs míns með, þá þarf eg þess ekki held-
ur. Þú átt það og getur gert við það hvað
sem þú vilt. Skjóttu bara, sé skambyssan
hlaðin þá fer skotið af strax.”
Hún saup hveljur.
“Byssan er hlaðin, ef þú heldur að þú
getir blekt mig----”
“Eg hugsa ekki. En það hangir hlaðinn
riffill niðri í klefanum. Reyndu bara skam-
byssuna fyrst og sé hún tóm taktu þá riffil-
inn.”
Hendi henar seig hægt niður.
“Eg er ekki viss um að eg hefði drepið
þig, bara sært þig til þess að eg hefði getað
komist heim. Eg hefði vel getað gert það —
eg hefði haft fullan rétt til þess--”
“Já, þú hefir rétt til þess en gerðir það
samt sem áður ekki. Hver veit nema að þú
hefðir drepið mig, Júní.”
“Ó, þú breytir ekki heiðarlega . . . hvað á
eg að gera-------?”
Hún reikaði og skambyssan féll glamr-
andi niður á þilfarið. Hann slepti stýrinu og
greip hana í faðm sinn og bar hana niður í
klefann. Hún var í yfirliði.
Hann lagði hana á bekkinn, svo tók hann
skambyssuna og stakk henni í slíðrið á
veggnum og tók síðan stýrisveifina.
Júní sofnaði út úr yfirliðinu og þegar hún
vaknaði skein tunglið. Fyrst vissi hún ekki
hvar hún var. Hana hafði dreymt hræðileg-
an draum, en nú var draumurinn liðinn—hún
starði út í myrkrið og hinn hræðilegi sann-
leikur rann upp í huga hennar.
Hún stökk á fætur, en hneig svo niður á
ný. Hún gat ekkert gert. Ekkert gat snúið
manninum við stýrið. Það var ekki til neins
að vera að gráta, þó grét hún bæði sárt og
lengi eins og hjarta hennar ætlaði að springa.
' Hún gat ennþá heyrt stunur vélarinnar.
Sam stýrði bátnum gegnum myrkrið með-
fram hvítu ströndinni. Þetta var eins og
hitaveikis órar. Hinn kaldi vindur, gutlið í
öldunum á kinnungum bátsins og hin jöfnu
högg vélarinnar.
Alt í einu hætti hún að gráta og fór nú
fyrst að athuga ástand sitt fyrir almöru. Hún
reyndi að finna ráð til að sleppa frá honum.
Hún rendi augunum um og sá að skambyssan
var komin á sinn stað og fyrst í stað horfði
hún á hana án umhugsunar. Hún gat ekki
notað hana til að hræða Sam með henni. Til
þess var hún þýðingarlaus. Hann hafði notað
sér veikleika hennar og mundi gera það oftar,
en vopnið gat kannske orðið henni að liði á
annan hátt.
Hún gat ekki aftur notað vopnið með
köldu blóði gegn Sam, en hún gat hugsað sér
þær kringumstæður að það gæti verndað
hana. Hún stóð upp, tók byssuna og rann-
sakaði hana eins vel og hún gat í myrkrinu.
Hún sá að hún var hlaðin. Hún hengdi byss-
una og hulstrið á beltið sitt.
Þá fór hún að hugsa um vélina. Gat hún
eyðilagt hana, svo að Sam gæti ekki haldið
lengur áfram? Við nánari umhugsun sá hún
að það var ómögulegt. Hún gat ekki komist
inn í vélarúmið án þess að Sam sæi hana.
Júní var ung stúlka, sem ætíð hafði hrós-
að sér af því að hún gæti snúið sig út úr hvaða
vanda, sem væri, og það sem meira var, hún
var að eðlisfari hugrökk. Hún vissi að nú var
sá tími kominn að eitthvað varð til bragðs að
taka, og að hún mátti eigi láta örvæntinguna
buga sig.
Það var henni ómögulegt að bifa Sam.
Það sem þurfti að gera, varð hún að gera ein.
Hún varð að berjast sjálf til að geta komist
heim. Þessvegna mátti hún ekki láta yfir-
bugast, en hafa augun opin og grípa tækifær-
ið þegar það gæfist. Síðar meir þegar frá liði
mundi hann ekki verða eins árvakur og þá
yrði hún að vera tilbúin.
Það var þýðingarlaust að eyða kröftun-
um í vonlausa baráttu. Hitt var miklu skyn-
samlegra að taka því sem að höndum bar með
rósemi og reyna að koma hounm til að verða
síður árvakur en hann var nú. Á meðan hún
barðist gegn honum mundi hann gæta hennar
vel. Hún varð að gera sér upp eftirlátssemi,
sem hún átti þó ekki til.
Nú stansaði vélin. Hafði Sam stansað
hana eða var eitthvað að henni? Vonin bloss-
aði upp í brjósti hennar. Hún lá grafkyr og
hlustaði. Nú heyrði hún lágt þrusk sem hún
hafði ekki fyr heyrt.
Hún reis á fætur eins hægt og hún gat og
gægðist út. Hún sá hvað um var að vera.
Frá vestri kom skip. Sam hafði stansað
vélina til þess að ekki heyrðist til hans. Júní
horfði út í myrkrið með eftirvæntingu. Henni
þótti vænt um að hún hafði hrest sig upp.
Nú var tækifærið til að snúa á Sam. Skipið
var ennþá langt í burtu. En héldi það þess-
ári stefnu mundi það fara framhjá þeim til-
tölulega nálægt. Gat hún gefið því nokkuð
merki?
Það mundi árangurslaust að kalla á
hjálp. Rödd hennar mundi ekki ná þeim á
skipinu. En við belti hennar hékk tryggur
bjargvættur, og rómur hans í kyrð nætur-
innar mundi ekki einungis heyrast heldur
krefjast rannsáknar. Skot var venjulegt
neyðarmerki á hafinu.
En hún varð að bíða þangað til skipið
kom nær *-----skyndilega stóð Sam við hlið-
ina á henni.
Hún stundi hátt er hún sá hann, því að
hún óttaðist að hann mundi sjá ráð það, er
hún hafði í hyggju. Hann virtist ekki sjá
hana, en starði á skipið. Hún herti upp hug-
ann og reyndi að veita Jrá sér öllum grun,
sem hann kynni að hafa, og dylja fyrir honum
skambyssuna, sem hékk við beltið hennar.
“Þarna sérðu, að þeir eru komnir,” sagði
hún.
“Hverjir?”
“Hann faðir minn. Eg sagði þér að þú
gætir aldrei komið þessu í framkvæmd. —
Hann er strax búinn að ná þér.”
“Þetta skip kemur úr annari átt.”
“Það er hjálparskip, sem hann hefir sím-
að eftir. Það er að leita eftir okkur. Hefir
þú í raun og veru trúað því fyrir alvöru, að
þú gætið sloppið?”
“Þetta er Stjarnan,” sagði hann.
“Stjarnan?”
“Já, póstskipið, sem fer einu sinn á mán-
uði frá Bristolflóanum til Seward. Þeir eru
ekki að lejta eftir okkur. Það munu líða
margar klukkustundir þangað til skip kemur
til að leita okkar.”
Hún hugsaði eins fljótt og hún gat. Hún
mátti ekki fara frá hlið hans, því að það
mundi vekja grun hans. Hún gat ef til vill
framkvæmt fyrirætlan sína í myrkrinu. —
Skipið var eins nálægt og það mundi verða
og hendi hennar læddist að skambyssunni.
En hún hafði ekki tekið með í reikninginn
hina einkennilegu hæfileika Sams. Hún hafði
gleymt hversu vel hann sá. Hendi hans
læddist líka niður til þess að hræða hana
ekki. Hún sá þetta, hljóðaði hátt og reif
bysuna ur slíðrinu. Hann var fljótur í hreyf-
ingum sínum. Hana hafði aldrei dreymt
um að nokkur gæti verið svo fljótur. Hendi
hans hreyfðist með leiftur hraða.
Hún fann ekki til þegar hann sló á hendi
hennar. Það var jiæstum því ótrúlegt. Hann
negldi blátt áfram handlegg hennar að hlið
hennar. Hún sveigði sig aftur á bak til að
slá hann með hinni hendinni, en hann stöðv-
aði þá hreyfingu eins fljótt og hina. Henni
hefði verið ómögulegt að útskýra hvernig
hann fór að þessu. Hún vissi bara að báðir
handleggir hennar voru eins og negldir við
síðurnar og að munnur hennar var nístur upp
að yfirhöfninni hans.
Þetta var í fyrsta skiftið að hann hafði
beitt hana valdi, og hann beitti því á vissan
hátt með ósegjanlegri blíðu. Það voru engin
áflog. Engir hnýttir vöðvar. Það var eins og
hún væri reirð upp að vegg. Það var eigi ein-
göngu vegna þess að hún sá að þýðingarlaust
var fyrir sig að sýna mótþróa, að hún hreyfði
sig ekki, heldur að miklu leyti vegna þess að
hún gat hvorki hreyft legg né lið. Hann hélt
henni þannig meðan skipið fjarlægðist, er
Ijós þess voru horfin slepti hann henni.
Hún stökk til baka og stóð andspænis
honum í myrkrinu. Þá fyrst var lif hans í
alvarlegri hættu. Hún hélt á byssunni og í
brjósti hennar æddi ofviðri mjög andstæðca
tilfinninga.
Augnablik liðu, hann var hólpinn. Geisl-
ar tunglsins stöfuðu á andlit hans, með hinu
daufa brosi.
Hún fleygði sér niður á bekkinn og grét.
Hvort það var af sorg eða af feginleik vissi
hún ekki sjálf.
Þegar hún vaknaði á ný var orðið bjart af
degi. Vélin var kyr, en Sam hafði dregið
upp tsegl og báturinn sigldi fyrir góðum byr.
Hún reis á fætur og horfði á Sam. Hún
bjóst við að sjá hann fölan og uppgefinn af
hinni löngu næturvöku, en auðvitað var hann
það ekki. Hún furðaði sig heldur ekkert á
því, að sjá hann þarna eins og nýsleginn tú-
skilding — og bros hans bjart eins og sólskin.
Hún hafði kynst Sam Moreland miklu betur
nú. Til hvers var að berjast við mann sem
var þolin sem úlfur, þolinmóður eins og
gaupa, er liggur fyrir bráð sinni.
“Góðan daginn,” sagði hann glaðlega.
Júní var glaðlynd og sá hið spaugilega í
viðburðum lífsins.
“Góðan daginn, Sam,” svaraði hún í
sama tón. “Eg sé að ferðin heldur áfram.”
“Já, Júní, en það stendur handtaska
þarna inni, eg keypti hana í gær. 1 henni eru
sápa og arinað því um likt til að búa sig upp
á, eg hugsaði að vel gæti verið að þú gleymd-
ir að taka slíkt með þér. Það er heitt vatn
í þvottaskálinni.”
“Þakka þér fyrir, eg kem brátt aftur.”
Hún bjó sig og hresti það hana mjög og
gladdi líka. Hún hafði löngu síðan öðlast þá
sannfæringu, að vatn væri hið besta meðal
sem til væri. Á meðan hún þvoði sér og
greiddi gerði hún ákvörðun, sjálfrar sín
j vegna en ekki vegna Sams, ætlaði hún að
leika sitt hlutverk í þessum leik. Hún ætlaði
að dylja örvæntingu sína og reiði, og vera
eins almennileg við Sam og hún hafði áður
verið. Hún hafði nóga skynsemi til að sjá
að það var eina ráðið til að komast vel út úr
þessari klípu. Auk þess mundi þessi aðferð
veikja tortryggni hans og gefa henni tæki-
færi til að flýja.
“Hvað líður morgunmatnum?” kallaði
hún.
Hann brosti.
“Þú ert ágæt Júní. Eg vissi altaf að þú
varst það.”
Hún varð strax köld eins og ísmoli. Hún
gleymdi strax ákvörðun sinni.
“Ekki skaltu treysta því svo mjög,” svar- -
aði hún og varð þung á brúnina. “Eg vil bara
ekki láta mér líða illa meðan eg bíð eftir því
að þessi brjálaði flótti taki enda. Eg ætla
að látast taka þátt í honum, en það er upp-
gerð.”
“Eg hefi þá tapað þér?”
“Já, algerlega.”
“Sé svo, þá hefi eg aldrei átt þig. Eg
hafði kanske rangt fyrir mér, en eg verð samt
að fylgja lögmálinu-----lögmálinu-------en
brostu aftur Júní. Eg skal ekki misskilja
þig framar.”
“Það er gott.” Hún var nú glöð á ný.
“Og hvað morgunverðinn snertir, þá neyðist
maður til að borða þótt manni sé rænt. Á eg
að útbúa matinn?”
“Ef þú vilt gera svo vel . . það er rottu-
eitur þarna í skápnum.”
“Það væri viðbjóðslegt að sjá mann
deyja af þeim ástæðum. Eg hugsa að eg láti
ekki svo lítð aði eiga við það. Hvað segir þú
um flesk og lummur?”
“Það væri ágætt.”
“Það verður strax tilbúið yðar sjóræn-
ingja hátign.”
Þau höfðu borðað morgunmatinn og hún
sat á þilfarin, þar sem hún hafði setið daginn
áður. Hún horfði um alt hafið eftir skipi, en
ekkert sást. Hún bjóst við að leitin mundi
hafin miklu nær Máfshöfðanum.
Er þau höfðu siglt í langan sveig í kring
um Heiden höfnina, nálgaðist báturinn nú
æskustöðvar Sams. Hann þekti hvern klett
þar um slóðir, hvern dal, hvert fjall í baksýn-
inni. Það var stórt svæði en ekki í hans aug-
um. Og þennan dag sýndi hann henni björn.
Hann sýndist eins og lítill blettur í laxánni.
Dagurinn leið og sólin nálgaðist aftur
sjóndeildarhringinn, og rétt áður en myrkrið
skall á feldi hann seglin og setti vélina af
stað. Hann lét bátinn berast með flóðöldunni
inn að ströndinni.
Hún vissi að þetta var hættulegt. Hann
brosti nú ekki, en augu hans voru kuldaleg
og árvökur og hendi hans tók létt á stýris-
sveifinni. Báturinn rann hægt áfram. Hann
leit ekki eftir henni nú. Þetta var kannske
góð stund til undankomu, til að ráðast á hann.
Ef hún bara vissi hvernig það væri best. 1
stað þess að stefna á fjarlægt mið, sýndist
hann stýra bátnum eftir skugga hans í vatn-
inu.
Hún skildi að hann var að stýra bátnum
yfir flæðisker. Hin hvössu augu hans gátu
séð þau niðri í sjónum. Hann sneri bátnum
til hægri og vinstri, og einu sinni heyrði hún
kjölinn skafa klettinn. Hún hafði aldrei séð
Sam svona rólegan og alvarlegan. Hún sat
i
líka grafkyr. Hún reyndi ekki að trufla hann
neitt. Hana brast blátt áfram kjark til að
gera það. 1 fyrsta skiftið síðan þau fóru að
heiman virtist hann vera í vanda staddur.
Það mundi vera auðvelt að leyðileggja öll
hans ráð á þessari stund, ráðast á hann, gripa
hendi hans af stýrissveifinni, snúa bátnum og
stefnunni og láta hann stranda á skerinu.
Þetta var ágætt tækifæri fyrir hana, en hún
notaði það ekki. Hún fann að hún átti að
1 sitja kyr. Það var eins og hún væri af sama
huga og hann, og tæki þátt i áhyggju hans.
Var hún tamin, hafði hún sætt sig við
forlög sín ?
Hún starði út í rökkrið til að sjá strönd-
ina. Hún sá að hún lá óbrotin án þess að
nokkur höfn sæist neinstaðar. Það voru
hólar og sendin strönd, fram undan þeim
var klettur. Hann stýrði beint að honum og
komu fast að honum.
Augnabliki síðar stöðvaði Sam vélina,
varpaði atkerum og breiddi út faðminn af
gleði.
“Nú erum við komin,” sagði hann.
Júní litaðist árangurslaust um eftir opnu
hafinu . Hún skildi nú í öllu þessu — hann
hafði siglt bátnum inn í lítinn leynivog á bak
við klettinn. Ekkert skip, sem framhjá færi
gæt fundið hann.
“Þú hefir hugsað þetta vel út,” sagði hún
háðslega.
“Já, og nú ætla eg að sofa. Eg vil ráð-
leggja þér að gera hið sama.
“Hvar — hvar ætlar þú að sofa?”
“Hérna á þilfarinu. Og Júní, það er þýð-
ingarlaust fyrir þig að reyna að flýja í nótt.
Eg heyri ef þú reynir að setja björgunarbát-
• inn út og þú kæmist heldur ekki langt í hon-
um. Þú gteur skorið stjórafærið ef þú'vilt,
bátinn rekur ekki út héðan nema um flóð og
ef hvessir er það okkur bráður bani.”
Hún virtist ekki heyra hvað hann sagði.
Hún var langt í burtu með hugsanir sínar.
Hann. mundi ekki sitja við stýrið í nótt, en
hann var sjálfsagt léttsvæfur. Hún sneri sér
við til að ganga ofan í klefann, en staðnæmd-
ist. Hún var náföl. Hinar titrandi varir
hennar báðu um þá tryggingu sem hún þorði
ekki að biðja um.
“Hvað gengur að þér Júní?” spurði Sam
lágt.
“Eg er hrædd. Þú getur ekki láð mér
það. Geturðu það Sam? Hvernig get eg
vitað hvað þú ætlast fyrir-----”
“Þekkir þú mig ekki betur en svo?”
“Eg hélt það — en þú hefir sýnt nýja hlið
Þú fylgir aiveg nýjum siðfreðisreglum. Þeg-
ar þú fylgir hinum nýju reglum þínum á
þennan hátt, því mundir þú þá ekki fylgja
þeim á hinn veginn?”
“Eg fylgi lögmálunum Júní. Það er þér
trygging, en engin hætta. Lögmál öræfanna
bjóða manninum að vernda konuna, en ekki
að tortíma henni. Og hann bætti við gremju-
lega: “Þú ert nú ekki í menningarheiminum
og þú getur því verið alveg róleg.”
“Þetta eru stóryrði,” svaraði Júní en'
hræðsla hennar hvarf og kom aldrei aftur.
Hún dáðist að sjálfstjórn hans meira en
nokkru sinni fyr. Hann var vörn hennár en
ekki óvinur hennar.
“Eg trúi þér,” sagði hún — “við sjáumst
aftur — á morgun.”
Hún sneri sér við til að fara, hún heyrði
hann segja með rödd sem var mjög hrærð:
“Góða nótt Júní, og guð blessi þig.”
Hún var komin inn í klefann áður en hún
ákvað að svara. Hún gekk út aftur og andlit
hennar ljómaði, þótt fölt væri þar í myrkrinu.
“Guð blessi þig líka, Sam,” sagði hún
vingjarnlega, þrátt fyrir það þótt hún væri
reið við hann, og þrátt fyrir þau rangindi, sem
hann hafði beitt hana. En það var Júní líkt.
Hún var svona gerð. Hún gat ekki verið
öðru vísi. Hjarta hennar var víðsýnt og göf-
ugt.
Stuna braust yfir varir Sams. Hann hafði
háð hina hörðustu baráttu æfi sinnar — Júní
sá það ekki þótt skygn væri — og nú var hún
ekki í neinni hættu framar.
15. Kapítuli.
Næsta dag kom Sam flutningnum í land.
Hann leit lika eftir veðri og horfði oft á hafið.
Síðari hiuta dagsins sáu þau fyrsta leitarskip-
ið sigla fram hjá. Næsta dag kom vindurinn,
sem hann beið eftir.
Hann kom fljótar en hann bjóst við.
Hann haiði hugsað að vel gæti verið að hann
yrði dögum saman í litlu höfninni. Það er
ekki ætíð, að vindurinn í landi öræfanna er
svo hagstæður. Hvassar vindkviður fóru
yfir hafið frá suðvestri, og nú gat hann komið
ráðum sínum í framkvæmd. Hann útskýrði
það fyrir Júní, að hann ætlaði að fara með
bátinn út fyrir skergarðinn, reisa seglið og
láta hann reka í norðaustur, og þá mundi
hann kenna straumsins og berast með honum
inn í Bristol-flóann. En þó svo færi ekki
mundi hann samt finnast langt frá felustað
þeirra.