Heimskringla - 31.10.1945, Blaðsíða 7

WINNIPEG, 31. OKTÓBER 1945
HEIMSKRINGLA
7.S1ÐA
TÍMATAL
Eg sé ií Lögberigi grein um
Tímatal”, sem tekin er eftir
blaðinu “Fálkinn”, sem gefið er
út í Reykjavík.
Er sú grein all-ítarleg, iþó að
smá galla megi finna á henni.
Annaðhvort eru þar að finna all-
merkilegar prentvillur, eða þá að
sá er samdi þessa ritgerð, hefir
verið smá-rangeygður.
Til að fá þessa sögu rétta, er að
líta í einhverja fjölfræðisbók,
svo sem Encyclopedia Brittanica
eða Nelson’s Encyclopedia, eða
einhverja þvílíka fjölfræðisbók.
Þar sem minst er á Sosigenes,
sem Júlíus Cæsar fékk til að
reikna út lengd ársins, þá reikn-
aðist Sosigenes að lengd ársins
væri 365 dagar og 6. kl.tímar.
Þetta var tekið fyrir gott og gilt,
þangað til kristna -kirkjan fann
að þar var um villu að ræða. Það
var að sönnu leiðrétt 325 að því
að árið var þá fært til baka um
10 daga, en útreikningurinn ekki
lagfærður fyr en 1582, þá í -tíð
Gregoríusar páfa XIII. En þá
reiknaðist Clavíusi að árið væri
365 dagar, 5 klukkutímar, 48
naínútur og 49 sekúndur, en ekki
eins og segir í Fálkanum og Lög-
bergi. Þessi reikningur, sem að
ofan er sýndur, var miðaður við
‘Sóltima, en ek-ki stjörnutíma,
sem er ögn styttri. En þetta er
kanske prentvilla.
Júlíanska tímatalið (tímabil
fyrir tímatal er ambaga), var í
gildi í kris-tni frá árinu 1 B.C.
þanað til 4. okt. árið 1582.
Árið 1 B.C. var, eftir róm-
versku tali 752. En 1 A.D. var
talið fæðingarár Krists. Árið 1
B.C. var hið reglulega byrjunar
ár kristninnar, en Kristur var
ekki látinn fæðast fyr en hann
var ársgamall. Þá var árið látið
byrja með vetrarsólstöðum, og
Krists fæðing 3 nó-ttum þar á
eftir. Var það almenn regla
þeirra tíma og fyr, með fæðingu
Sól-guðanna, svo sem Baldur,
Júpíter, Zeus o. s. frv.
752, eða 1 B.C., var fyrsta ár
tunglaldar og paktar 8. Og þá
var sunnudagsbókstaifur D.C.,
því þá var ih-Iaupár og ár Sólald-
ar 9. En það var síðasta ár í öld-
inni næst á undan kristni. En
árið 1 A. D. var fyrsta ár fyrstu
aldar, og þess vegna var það talið
fæðingarár kristna Sólguðsins,
þó talið sé frá 1 B. C. Þessvegna
er Kristur einu ári eldri en hann
cr alment sagður. En tölurnar
Ijúga ekki þó guðfræðin--------
En það er regla að telja öld-
ina frá síðasta ári næstu aldar á
undan. T. d. 20. öldin byrjaði
.með árinu 1900, og þá var gyll-
inital 1, eins og árið 1 B.C. Lö-g-
berg hefði gert eins vel að taka'
tímatals fróðleik sinn úr Heims-
kringlu, þar sem ritað er um
“Islenzka tímatalið” fyrir nokkr-
um árum. Sú ritgerð er bygð á
fjölfræðisbókum, sem eg trúi
betur en “Fálkanum”. Og aðal
heimild mína tók eg úr íslenzk-
um almanökum, sem eg skoðaði
góða íhe-miild.
Gamlastíl (Júlíanska tímatal-
ið) og Nýjastíl (Gregoriska tíma-
I
tíi
TOTAL SURRENDER
Efri myndin sýnir -hvar yfirmaður loftflotans, Sir Arthur
William Tedder, er að undirskrifa “Sigurskjalið” í Berlín eftir
að Þjóðverjar höfðu beygt sig undir vald samherjanna.
Neðri myndin sýnir um borð í skipinu U.S.S. “Missouri”
er þá var statt í Tokyo-flóa, og General Douglas MacArthur,
æðsta mann yfir loft-, land- og sjóher bandaþjóðanna í suð-
vestur Kyrrahafinu, þar sem hann er að undirrita “friðar-
beiðni” Japana.
VIÐ gátum ekki undirritað þessi beiðniskjöl . . . en við
getum ÖLL undirritað “SIGURSKJALIД.

X)^xaaot VtCty
Manitoba-búar skrifa undir “Sigurskjalið”
líkt því sem að ofan er sýnt, sem sönnun þess,
að þeir hafi skrifað sig fyrir Canada stærsta
Sigurláni.
Skjalið verður svo geymt í þar -viðeigandi
stjórnarskrifstofum til varðveizlu fyrir seinni
tíma. /
talið) greinir ekki á annað en
lengd ársins og hla-upárin. í
Gamlastíl var hlau-pár -um hver
aldamót en í Nýjastíl aðeins
frjóða -hverja öld, eins og rétt er
skýrt frá í Fálkanum.
En þegar Norðurlönd — og Is-
land með — tók upp Nýjastíl,
árið 1700, þá var breytingin gjör
3. nóv. og 15. nóv. settur næst á
eftir, því þá varð að fella úr 11
da-ga, því árið hafði lengst um 1
da-g frá 1582.
Svo mörg eru nú þessi orð.
En nú langar mig til að minn-
ast í fáum orðum á Alheims
tímatalið — “The World Per-
petual Calendar”. — Fyrst ihafði
eg birt aðaldrættina í Free
Press, og síðar í almanaki mínu
fyrir 1935, og víðar.
Þessi grein af “The World Per-
petual Calendar” (Alheims tíma-
tal) er sú fullkomnasta, sem eg
hefi séð aí þeirri tegund og hefi
eg nokkrar séð. Það er sérstak-
iega af því að ih-ún -kemur næst
kristnu tímata-li, hvort (heldur
það er gamli eða nýi stíll.
En til að ná því takmarki fylli-
le-ga, verður að stytta vikuna í 6
da-ga viku, og síðan að 1-áta árið
byrja 21. des. í stað 1. jan. eins og
Cæsar gerði. Sú grilla Cæsars
bygðist ekki á neinum tíma-
fræðislegu-m vísdómi (chrono-
logy). Hann bygði á því að þá er
jörðin næst sólu, eins og hún er
fjærst sólu 2. júlí. En að láta
árið byrja 21. des., er að leggja
til -grundvallar styztan sólar-
gang. Þegar da-gur er styztur,
á jörðin eftir 10 daga til að kom-
ast á þann pungt, sem næstur er
sólu. Lengstur dagur verður
því 21. jún-í.
Páskar koma fyrst, samkvæmt
reglu kirkjuþingsins í Nikeau,
325. Þá -voru paktar 28, gyllini-
tal 3, og sdb. eftir gamla stíl, C,
svo páskar urðu það ár 18. apríl.
Nú vil eg, undir þessu nýja
tímatali, ná páskunum á þann
fyrsta dag sem kristnum pásk-
um var ætlaður, en sem var, og
er, 22. marz. En það yrði ebki
hægðt nema -með þeirri breyt-
in-gu, sem eg hefi þegar tekið
fram.
Það eru ýmsar.aðrar tillögur,
sem hafa komið fram, en engin
alveg eins og mín, þó á sumum
þeirra sé lítill munur. Það virð-
ist eins og sumum þessum ný-
breytnis-mönnum sé alveg sama
um hátíðahöld kristninnar. Ætli
ekki að væri huggun fyrir þá að
vita að páskarnir eru komnir
aftan úr heiðni upprunalega og
það fyrir löngu.
Að stytta vikuna yrði auðvelt,
þar sem kröfur þessara tí-ma eru
ákveðið í þá átt.
•
Ár nýja tímans yrði þá svona;
12 mánuðir þrít-ugnættir, 60 vik-
ur, og 5 aukadagar, og 6 á hlaup-
ári.
Viðskiftaárið yrði 360 dagar.
Stairlfsárið ('iðnaðarárið) 300
dagar, sunnudagar 60.
Aukadagarnir yrðu 'hvorki
taldir til viðskiftaársins né
starfsársins né starfs (iðnaðar)
ársins. Þeir eiga að hafa sér-
staka tilveru, sem skemti, eða
tyllidagar, og hafa, h-ver sitt eig-
ið nafn.
Nöfn aukadaganna mættu
vera þessi: Nýrásdagur, 21. des.;
páskadagur, 22. marz; verka-
mannadagur, 21. júní; barnadag-
ur, 22. júní; þakkadagur, 21.
sept.; og svo hlaupársdagur, 21.
marz.
•
Ársfjórðungarnir verða 4, 1.
ársfrjóðungur verður 91 dag, 2
ársfj. 91 dag nema á hlaupári, þá
verður íhann 92 daga. 3. ársfj.
verður ávalt að vera 92 daga, en
4. ársfj. 91 dag.
•
Um -mánann hefi eg ekkert að
segja annað en það, að hann fer
sín-u fram hvað sem tímatali líð-
ur. Hann kemur ávalt nýr á
h-verju ári, stundum tvisvar og
færist aftur á bak um 11 da-ga í
19 ár, þá er hann búinn að fara
hringinn og byrjar svo aftur á
nýjan leik..
Paktarnir segja þá sögu, bæði
af nýju og fullu tungli. Máninn
er argasti conservatív og mesti
fylliraftur — fullur í hverju-m
mánuði, og stundum tvisvar.
S. B. Benedictsson
FRÉTTIR FRÁ ÍSLANDI
Bandarískur flotaforingi full-
yrðir að Bandaríkjastjórn efni
loforðið um algeran brottflutn-
ing hers frá íslandi
Bandarík-ja flotaforinginn
Hewett, sem nýlega átti tal við
blöð í Kaupmannahöfn, og mint-
ist þá meðal annars á óskir
Bandaríkjamanna um framhald-
andi not af herstöðvum á Islandi,
er kominn til Stokkhólms.
1 viðtali við Mor-gontidningen,
aðalblað sænsku ríkisstjórnar-
innar, segir flotaforinginn, að
það sé skoðun sín, að æskilegt
væri ef Bandaríkin næðu samn-
ingum við íslenzku ríkisstjórn-
ina um afnot af herstöðum á Is-
landi, ef nauðsyn krefðist.
Hinsvegar hefði Bandaríkja-
stjórn lofað að hverfa með allan
herafla sinn burt frá Islandi og
væri hann þess ful'lviss, að
Bandaríkjastjórn stæði við gefin
loforð, ef þess væri krafist.
★
Þetta eru drengileg -ummæli,
og Islendingum sérstakt gleði-
efni eftir að raddir hafa 'hvað
eftir annað komið fram í banda-
rískum blöðum og á þin-gi Banda-
ríkjanna um nauðsyn þess að
Bandaríkin haldi herstöðvun!
sínum hér á landi. Að sjálf-
sögðu ætlast Islendin-gar til að
Bandaríkin standi við gefin lof-
orð um algeran brottflutning
hers frá Islandi, og -ummæli
bandaríska flotaforingjans ættu
að vera þeim, sem kunna að hafa
óttast um efndir loforða Banda-
ríkjastjórnar, til huggu-nar. Frá
Islendingahálfu li-ggur málið
ljóst fyrir, — og sjálfsagt einnig
af'hálfu Bandaríkjanna. Loforð
hefir verið gefið. Og það iloforð
á að efna.—Þjóðv. 15. okt.
Ía'SSUS aa/d I'LL • *
Orricr Phoni Res. Phone
94 762 72 409
Dr. L. A. Sigurdson
116 MEDICAL ARTS BLDG.
Office hours by appointment

- AND MIE‘R£ Gom BUy AGfílN.I
Professional and Business
Directory —...........
Dr. S. J. Jóhannesson
215 RUBY ST.
Beint suður af Banning
Talsimi 30 877
Vlðtalstími kl. 3—5 e.h.
J. J. Swanson & Co. Ltd.
REALTORS
Rental. Insurance and Financial
Agents
Sími 97 538
308 AVENTJE BLDG.—Wlnnlpeg
THE WATCH SHOP
CARL K. THORLAKSON
Dlamond and Wedding Rings
Agent for Bulova Wajtchee
Marriaoe Licenses Issued
699 SARGENT AVE
Frá
vmi
DR. A. V. JOHNSON
DENTIST
50t Somerset Bldg.
Office 97 932 Res. 202 398
ANDREWS, ANDREWS,
THORVALDSON &
EGGERTSON
Lögfrœðingar
Bank of Nova Scotia Bldg.
Portage og Garry St.
Simi 98 291
DRS. H. R, and H. W.
TWEED
Tannlœknar
406 TORONTO GEN. TRUSTS
n . ÖUILDING
Cor. Portage Ave. og Smith St.
PHONE 96 952 WINNIPEG

SUNNYSIDE BARBER & BEAUTY SHOP Hárskurðar og rakara stofa. Snyrtingar salur fyrir kvenfólk. Ábyggileg og greið viðskifti. Sími 25 566 875 SARGENT Ave, Winnipeg Clifford Oshanek, eigandi

H. HALDORSON BUILDER 23 Music and Arts Studios Broadway and Carlton. Phone 93 055 Winnipeg, Canada

CANADIAN FISH PRODUCERS, LTD. J. H. Page, Managing Direetor Wholesale Distributors of Fresh and Frozen Fish 311 CHAMBERS ST. Office Phone 26 328 Res. Phone 73 917

ÁSGEIRSON’S PAINTS AND WALL PAPER 698 SARGENT AVENUE Winnipeg, Man. Telephone 34 322

WINDATT COAL Co. LIMITED Established 1898 307 SMITH STREET Office Phone 97 404 Yard Phone 28 745

THE BUSINESS CLINIC specialize in aiding the smaller business man to keep adequate records and prepare Income Tax Returns. ANNA LARUSSON 415 Mclntyre Blk. Ph. 92 316
THOR EGGS Specializing in FRESH EGGS 1810 W. Temple St, LOS ANGELES, CALIF. Telephone: Neil Thor, Federal 7630 Manager

H. J. PALMASON & Co.
Chartered Accountants
1103 McARTHUR BLDG.
PHONE 94 358
Rovatzos Floral Shop
253 Notre Dame Ave., Phone 27 989
Presh Cut Flowers Daily.
Plants in Season
We spedalize in Wedding & Concert
Bouquets & Funeral Designs
lcelandic spoken
A. S. BARDAL
selur likkistur og annast um útfar-
ir. AUur útbúnaður sá besti.
Ennfremur selur hann allskonar
minnisvarða og legsteina.
843 SHERBROOKE ST.
Phons 27 324 Winnipeg
Union Loan & Investment
COMPANY
Rental, Insurance and Financial
Agents
Sími 95 061
510 Toronto General Trusts Bldg.
GUNDRY-PYMORE Ltd.
British Quality - Fish Netting
60 Victoria St., Winnipeg, Man.
Phone 98 211
Manager: T. R. THORVALDSON
Your Patronage Will Be
Appreciated
Halldór Signrðsson
Contractor & Builder
★
594 Alverstone St, Winnipeg
Sími 33 038
A. SAEDAL
PAINTER & DECORATOR
*
Phone 23 276
*
Suite 4 Monterey Apts.
45 Carlton St, Winnipeg
FINKLEMAN
OPTOMETRISTS
and
OPTICIANS
KENSINGTON BLDG,
275 Portage Ave. Wmnipeg
PHONE 93 942

'JOfíNSONS
lÓÖkSTORÉI
TsiUvj 1
702 Sargent Ave, Winnipeg, Msa.