Heimskringla - 08.05.1946, Side 6

6. SIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 8. MAI 1946
HVÍTAGULL
Um miðdegisverðar leytið komu þau upp
á háa hálsinn, en þaðan gátu þau séð heimkynni
sitt, en nú sást tæplega handaskil fyrir snjó-
drífu og stormi. Það var eins og snjórinn væri
Hfandi. Hann iðaði og dansaði, þyrlaðist í sveifl-
andi hvirfingu og æðislegum dansi í kringum
þau. Þau gátu séð hæðarkollinn, þar sem
stormurinn svifti heilum dyngjum af snjó í háa
loft og leysi þær upp í skýjamekki. Þau þutu
niður hæðina með Jim í fararbroddi, enda var
það hann sem fyrst sá tjónið.
Fyrir utan dyrnar í göngunum staðnæmd-
ist hann sem þrumulostinn. Aníta heyrði hann
bölva.
“Hvað gengur að?’’ spurði hún og stansaði
líka.
Hann benti þegjandi á innganginn, sem var
fullur af snjó.
Þau voru þreytt og hungruð eftir ferða-
lagið í bylnum, enda höfðu þau gengið hart til
að komast sem fyrst í skjól. En nú urðu þau að
grafa sig inn.
“Hvað heldurðu að við þurfum að grafa
okkur langt inn?” spurði hún. “Eru göngin
lokuð á löngu svæði?”
“Á löngu svæði?” endurtók hann í þungu
skapi.
Aníta gat ekki skilið hversvegna að hann
var svona áhygjufullur. Hann var ekki vanur
að láta smámuni á sig fá á þennan hátt. Það
var auðséð, að þetta var all alvarlegt.
“Sérðu ekki hvað komið hefir fyrir, góða
mín?” spurði hann loksins. “Við höfum ekki
neitt tjald framar. Við höfum ekki neitt. Líttu
á þarna uppi!”
Þar sem þakið hafði verið á ýheimili”
þeirra var gígur svo stór, að heilt hús hefði
komist þar fyrir, en hin hræðilega þýðing þessa
gígs var ekki ennþá runnin upp fyrir henni,
þótt hún sæi það á Jim, að eitthvert mikið óhapp
hefði hent þau. Það leit helzt út fyrir, að hann
hefði mist málið.
“Jim, hefir allur bústaðurinn okkar hrunið
saman?” spurði hún áhyggjufull og greip um
handlegg hans.
“Þetta er ekkert samanhrun!” svaraði hann
með skjálfandi rödd en reyndi samt að herða sig
upp. “Þeir hafa verið héma og eyðilagt alt fyrir
okkur.”
“Þeir-------?”
“Boileau þorpararnir! Þeir hafa gert það
meðan við vorum í burtu. Þeir sættu lagi og
hafa nú eyðilagt alt saman-----”
Aníta skildi ennþá ekki fulla þýðingu þessa
níðingsverks. En Jim hafði nú náð sér eftir
fyrstu skelfinguna og án þess að tefja meiri
tíma tók hann forustuna.
“Stattu þarna í skjóli fyrir vindinum,
Aníta. Eg ætla að skríða þarna upp og sjá
skemdirnar. Hafðu byssuna þína reiðum hönd-
um — þorpararnir hafa sennilega forðað sér, en
það er ekki vert að eiga undir því,” sagði hann.
Aníta hallaðist upp að vegg gangsins. Hún
var máttfarin og full ótta. Hún bað þess að
Jim hefði rangt fyrir sér og að skemdin væri
ekki stærri en það að göngin hefðu fallið saman.
En þetta var ekki nema veik von — Jim vissi
hvað hann fór í þessum efnum.
Fimm mínútum síðar kom hann aftur og
lýsti fyrir sér með vasaljóskerinu.
“Þeir hafa notað sprengiefni,” sagði hann
hörkulega. “Kynblendingar hafa notað þá að-
ferð frá fornu fari til að hrekja mann út úr góð-
um veiðisvæðum, að eyðileggja verbúðir hans
gersamlega. Og sprengiefnið gerir það til fulln-
ustu. Boileau reyndi það einu sinni við Níels
áður en eg kom.”
“En hvað eigum við að gera Jim?” spurði
Aníta með lágri og titrandi röddu og hélt sér
fast í handlegg hans. “Við verðum einhver-
staðar að vera og við verðum að fá mat — við
erum hér á bersvæði í þessu ofsa veðri.”
“Fyrst og fremst verðum við að gæta þess
að vissa ekki kjarkinn, góða mín, en annars
verð eg að hugsa mig vel um áður en eg tek
ákvörðun mína.”
Jim tók vísundahúð, sem hann hafði á
sleðanum og vafði henni utan um hana.
“Hér verður þú að bíða á meðan, og reyna
að halda á þér hita eins vel og þú getur. Eg
ætla að fara þarna upp og vita hvort eg get
bjargað nokkru af farangri okkar, svo að eg
verð í burtu talsverða stund. Nei, þú getur ekki
hjálpað mér neitt. Ef þú reyndir að grafa þig í
gegnum skaflinn þá gætir þú meitt öxlina þína
á ný.”
Jim hvarf í snjódyngjuna og Aníta sá litlu
ljóstýruna hverfa ofan í gíginn. Nú áttu þau
ekkert heimili framar, ekkert athvarf. Þetta
hafði verið heimili þeirra þarna í óbygðunum —
Það hafði veitt þeim hita, skjól og fæði — alt.
Og það var horfið, og þau stóðu með tvær hend-
ur tómar og voru komin á náðir óbygðanna. Það
var eins og alt væri orðið dimmara, kaldara og
hvassara í kring um hana.
Aníta hafði slíka tröllatrú á hæfileikum
Jims, að ráða fram úr hverskonar vandræðum,
að hún óttaðist ekki um líf þeirra. Ógæfan var
að skoðun hennar, að heimliið þeirra var eyði-
lagt, og henni þótti ennþá vænna um það, en
heimkynnið við Bjarnarána. Það geymdi svo
margar minningar frá löngu kvöldunum, er þau
sátu saman og lásu við tólgarkertin í tjaldinu
sínu. Hún mundi eftir þegar Jim hafði komið
með vetrarfötin hennar. Hún mundi — hún
mundi-------þau hefðu barist svo mikið fyrir
að laga þetta heimili, og nú var það eyðilagt.
Hinn mikli gígur í skaflinum var eins og gröf,
er geymdi eitthvað, sem Anítu var hugfólgið,
og mundi ætíð sakna. Og hún huldi andlitið í
loðhettu úlpunnar sinnar og grét sáran vegna
þess, að fyrsta heimilið hennar var horfið.
Klukkustund leið þangað til Jim kom aftur.
Hann leit út eins og snjókerling — og kom jafn
tómhentur og hann fór. Það var í fyrsta skiftið
síðan þau komu'saman, að Aníta sá hann hrædd-
an.
“Eg fann ekkert, sem við getum notað,”
sagði hann hægt. “Nú er níu feta þykkur skafl
þar sem tjaldið stóð og öll hin herbergin eru
eyðilögð. Eg gróf mig niður á mörgum stöðum
en fann ekkert. Þeir hafa víst tekið allan mat-
inn og skinnin, lagt það í hrúgu inn í tjaldinu og
sprengt alt í loft upp.”
“Eftir hverju varstu að leita Jim?”
“Ó, eftir hverju sem var,” svaraði hann.
Hann vildi ekki segja henni, að hann hefði
fyrst og fremst verið að leita eftir matarforða
handa þeim. Vegna reynslu sinnar þarna á
norðurvegum, hafði hann fyrst og fremst hugsað
um að ná í mat. Þau höfðu ekkert nema fáeinar
ræmur af sauðnautakjöti, sem höfðu verið óétn-
ar í gildrunum, er þau höfðu vitjað þá um
morguninn.
Jim áleit að kynblendingarnir hefðu framið
illvirki þetta í hefndarskini eftir þá, sem féllu
af þeim í Dauðaskógi. Þeir höfðu sætt lagi að
koma þegar sporin þeirra hyldust af bylnum og
höfðu sprengt upp tjaldið, tvö þúsund dala virði
af skinnum, allan matarforðann og öll áhöldin
þeirra. Cæsar Boileau hafði sjálfsagt sjálfur
lagt þessi ráð, og þau voru vel lögð. Þarna úti
á öræfunum voru verbúðir manna öll aleiga
þeirra, og eina skilyrði þeirra til að lifa, að
svifta þá þeim var sama sem að skjóta þá niður.
Já, ennþá verra. Riffilkúla var miklum mun
mannúðlegri.
Þegar Jim fann hina titrandi hendi Anítu
á handlegg sínum ákærði hann sig þunglega að
hafa ekki skilið hana eftir í Northumbíru. Hon-
um hafði þótt vænt um að hafa hana hjá sér,
hafði fundið unað í kossum hennar og ástar-
atlotum, þegar hann kom heim á kvöldin eftir
að vitja um gildrurnar. I stað þess að hlýða rödd
skynseminnar'hafði hann látið undan eins og
lítilmenni. Og nú-----.
Eina vonin, sem þeim var eftirskilin var
sú, að leitast við að ná til verbúða Níels hjá
Kewahtína. Ef þau hefðu haft svolítinn mat,
hefðu þau getað grafið sig í fönn og beðið þang-
að til bylnum birti upp. En þar sem þau voru
matarlaus þorði Jim ekki að bíða. Illviðri þetta
gat varað dögum saman, og þá gátu þau verið
dáin eða svo máttfarin af hungri, að ekki biði
þeirra nema dauðinn. Þau urðu að fá eitthvað
að borða, annars mundi hinn nístandi kuldi yfir-
buga þau. Vindurinn var úr sömu átt og hanri"
hafði verið þegar hann fann hvítu gullsnámuna
árið áður og hafði sjálfur næstum látið lífið. Og
sá bylur hafði varað í fimm daga og fimm næt-
ur.
Jim útskýrði aðstöðu þeirra fyrir Anítu og
gerði það eins vægilega og unt var.
“Ef við leggjum strax af stað, höldum vel
áfram og höfum hepnina með okkur, ættum við
að ná til Níels eftir tvo sólarhringa,” sagði hann.
“Nei, Jim, það veist þú sjálfur að við getum
aldrei,” svaraði Aníta örvæntingarfull.
“Við getum það og skulum gera það, Aníta!
Þú manst að þeir náðu okkur í gildruna fyrir
fáeinum vikum síðan, en við sluppum samt!
Ónei, það þarf meira til að sigra okkur bæði en
þetta!” sagði hann kotroskinn. “Við erum líka
vel búin að klæðum, svo að kuldinn mun ekki
angra okkur til muna, og matarbita höfum við
þó — að minsta kosti nóg í einn dag ef við för-
um gætilega með hann. Auk þess höfum við
storminn á eftir okkur, svo að í raun og veru
getum við fokið áfram. Maður þarf næstum
ekki nema að breiða út kápulöfin til að fjúka
alla leið til Kewah-tina!”
Aníta reyndi að hlægja að þessari fyndni.
Jim faðmaði hana að sér og talaði blíðlega viö
hana, þangað til hann hafði talað kjark í hana
á ný. Sjálfur hafði hann daufa von um, að þau
björguðust af. Hann vissi að þetta var barátta
upp á líf og dauða. Þau voru þreytt og hungruð
áður en þau lögðu upp í þessa löngu ferð, og í
raun og veru móðlaus. 85 mílna ferð á snjóskóm
er enginn barnaleikur, þótt alt sé í lagi, en nú
var blindbylur.
En jafnvel þótt þau kæmust nú þessar átta-
tíu og fimm mílur, þá var mjög örðugt að hitta á
aðsetursstað Níels, í vetrarmyrkri og blindbyl.
Jim reis á fætur.
“Það er bezt að við leggjum af stað, Aníta,”
sagði hann. Hann velti gildrunum af skíða-
grindinni, og sagði Anítu að fleygja byssu sinni.
Ein byssa mundi duga þeim. En húðina hafði
hann með á sleðanum.
“En til hvers hefir þú með þér sleðann?”
spurði hún. “Við höfum hvort sem er engan
flutning meðferðis.”
“Ó, hann er svo léttur að ekkert munar um
að hafa hann, og við getum notað hann fyrir
skýli þegar við hvílum okkur.” Hann dró upp
ól eina. Öðrum enda ólarinnar batt hann við
belti sitt, hinn endann utan um Anítu.
“Það er ekki vert að við verðum aðskila í
þessu kófi,” sagði hann og klappaði henni ofan
á höfuðið. Anítu fanst að hún væri sem barn,
svo mjög var hún háð hreysti og forsjón manns
síns.
“Hvað var það nú, sem hann afi þinn gamli
réði þér?” spurði hann.
“Að vera ekki hrædd við neitt og láta ekk-
ert skelfa mig,” svaraði Aníta og tennurnar
glömruðu í munni hennar af kulda.
“Og því boðorði hefir þú fylgt oft og tíðum.
Eða hvað?”
“Já.”
“Og munt ekki gleyma því, hvað sem á
dynur fyrir okkur?”
“Nei.”
Þau gengu út úr snjóhúsinu, sem eitt sinn
hafði verið fordyrið að heimili þeirra. Stormur-
inn æddi í kring um þau eins og ragnarökkur.
Jim og Aníta reikuðu áfram gegn um kaf-
ald, storm og núttmyrkur. Kuldinn var níst-
andi. Lotin, með andlitin grafin niður í loð-
kragana, gengu þau áfram án þess að sjá neitt.
Afram, altaf áfram.
Upp á hæðarhrygginn þar, sem ofviðrið
ætlaði að slíta þau í sundur, og niður í dalinn.
Altaf upp brekku og niður brekku, yfir sléttar
flatir, sem þau álitu að væru vötn. Stundum
komu þau inn í dýpri dali þar sem skjólið var
meira.
Anítu fanst sem öll hlýindi og alt ljós væri
flúið af þessari jörð. Niðdimt, gnýjandi myrk-
ur hafði svelgt hana með húð og hári. Tími,
fjarlægð eða átt var horfið. Með lokuð augu
og hald um ólina, sem tengdi þau saman
þrammaði hún áfram í gegnum þetta endalausa
hvíta haf bylsins. Þessi taug milli hennar og
Jims var eini þráðurinn, sem tengdi hana við
lífið.
Alt af versnaði veðrið. Holskeflur af snjó
risu og skullu á herini, og upp á ásunum var
stundum svo hvast^-að hún fauk um koll. III-
viðrið æddi og grenjaði og undirtónn þess var
ógnandi og skuggalegur.
Jim var fjarskalega góður við hana. Við
og við kipti hann lauslega í taugina til merkis
um að hún skyldi herða upp hugann, og að
hverjum klukkutíma liðnum hvíldu þau sig á
bak við eitthvert bjargið í skjóli fyrir stormin-
um. Þegar hann gat ekki notað sleðagrindina
fyrir skýli, lagðist hann sjálfur áveðurs til að
skýla henni.
Og fyrstu stundir þessa ferðalags voru ekki
sem verstar fyrir Anítu. Henni var að minsta
kosti ekki kalt. Hungrið var ekki farið að
sverfa að fyrir alvöru. En hún fann eins og
þreytu í fótunum.
“Nú skulum við hvíla okkur í hálftíma.
Manstu eftir löngu brekkunni, sem við fórum
áðan eftir? Eg veit vel hvar við erum, og við
höfum farið 22 mílur af leiðinni og það á sex
tímum. Vindurinn léttir ferðalagið um helming.
Jæja, hvernig gengur þér?”
“Vel.”
“Er þér kalt?”
“Ónei.”
“Þreytt?”
“Nei------”
“Svöng?”
“Nei------”
“Jú, víst ertu svöng. Líttu á, hérna er svo-
lítið kjöt handa þér.”
“Þakka þér fyrir, en mig langar ekki í neitt
ennþá.”
Jim slökti á ljóskerinu og þau sátu í myrkr- .
inu á snjóskaflinum. Aníta hallaði sér aftur á
bak og reyndi að hvíla sig. Þau höfðu farið
tuttugu og tvær mílur en þau áttu eftir um
sextíu. Hugrekki hennar fjaraði út við þá til-
hugsun — því að hún fann að kraftarnir tóku
að þverra. Hún gat kanske gengið tuttugu og
tvær mílur í viðbót, en engin von var að hún
kæmist alla leið! -Hvað mundi Jim gera þegar
hún gæfist upp. Hann mundi auðvitað leggja
hana á sleðann. Þessvegna hafði hann hann með
sér. Og svo mundi hann draga hana þangað til
— þangað til hann kæmist ekki lengra---------
Þegar þau lögðu af stað á ný, fann Aníta að hún
var miklu þreyttari en áður. Hinn grimmi kuldi
hafði níst í gegnum loðfeldinn, og hún var svo
stirðnuð að hún gat tæpast hreyft sig. Jim fann
þetta strax. Hann setti ljóskerið niður í snjó-
inn, svo að hann sæi til, og svo neri hann hana
alla til að koma blóðinu á hreyfingu.
“Jæja, dugði þetta nokkuð?” spurði hann
loksins.
“Já, þakka þér fyrir, Jim. Nú líður mér
miklu betur.”
Þau héldu áfram. *
Nokkrum tímum síðar, er þau gengu yfir
hæð eina, fann Jim að stríkkaði á tauginni.
Hann stansaði strax og leit til baka. Aníta lá
þar á fjórum fótum í snjónum. Þetta var í
fjórða skiftið síðustu tíu mínúturnar, sem hún
hafði dottið, og í þetta skiftið gat hún ekki stað-
ið upp hjálparlaust. Jim laut niður og hjálpaði
henni á fætur, og studdi hana í hinum stríða
stormi.
“Auminginn litli — alveg stein uppgefin,
sé eg,” tautaði hann við sjálfan sig.
“Eg get ekki að því gert. Eg get það ekki
— en nú skal eg ganga áfram — eg skal ekki
bregðast þér,” æpti hún næstum.
Jim dustaði af henni snjóinn. Hann hug-
hreysti hana eins vel og hann gat og hrósaði
henni fyrir dugnaðinn — þau þurftu aðeins að
hvíla sig svolítið og borða sér bita, og hann
hefði átt að stansa fyr en hann gerði.
En nú gaf Aníta alveg upp kjarkinn.
“Þetta er alt saman mín sök,” sagði hún
grátandi. “Þú vildir að eg skyldi verða eftir í
Northumbríu — þú vissir að eitthvað þessu líkt,
gæti komið fyrir. En eg — eg vildi ekki vera
þar. Ef þú hefðir mig ekki í eftirdragi nú —
gætir þú bjargast af.”
“Nei, þetta er ekki þín sök, heldur mín. Eg
vildi ekkert frekar en hafa þig hjá mér. Og
hefðir þú ekki verið hjá mér mundu Boileau
þorpararnir hafa unnið á mér í Dauðaskógi. —
Mundu eftir því.”
Hann lyfti henni upp og bar hana eins og
hundrað skref, þangað til þau komu í skjól. Svo
gróf hann holu í snjóinn og lagði vísundahúð-
ina ofan í hana.
“Líttu nú á, þarna skaltu hvíla þig vel og
lengi og safna kröftum á ný. Nú erum við
hálfnuð til Níels — svo við skulum alls ekki
gefast upp. Hirtu ekki um nokkurn hlut. Hættu
að hugsa!” sagði hann.
Bráðlega gerði hann hana rólegri og hún
hætti að gráta, en mestu huggun fékk hún
vegna þess að hinn sterki handleggur hans
studdi hana.
Jim dró upp þurkaða kjötið og skifti því í
tvo jafna hluti. Svo slökti hann á ljóskerinu.
“Líttu nú á Aníta! Þetta er ekki mikið, en
þurkað kjöt er sú bezta næring, sem eg þekki,”
sagði hann.
Þótt lítíll væri skerfurinn fanst henni hann
grunsamlega stór. Hún rétti út hendina í myrkr-
inu og fann að hann hafði gefið henni meiri-
hluta matarins eftir að hann hafði slökt á ljós-
kerinu. Hann hafði bara svolítinn munnbita
sjálfur.
“Nei, Jim, taktu þinn skerf af matnum. Þú
þarft á öllum kröftum þínum að halda ennþá
meira en eg, því að alt byggist á þér,” sagði hún.
Og ekki hætti hún fyr en hann hafði tekið
það, sem honum bar. En hann át það ekki held-
ur stakk því í vasa sinn.
“Nú verður þú að setjast á sleðann, Aníta.
Þegar eg hefi dregið þig í eina tvo tíma, þá
verður þú áreiðanlega nógu aflúin til að ganga,”
sagði hann loksins.
En það vildi Aníta ekki. Hún ætlaði að
sanna honum, að hún gæti gengið lengra, og
reikaði tvö skref og féll svo um. Jim tók hana
þá og vafði hana innan í húðina, lagði hana á
sleðann og batt hana traustlega niður.
“Nú verður þú að vera róleg, þá safnar þú
kröftum á ný til að sigra lokaraunina,” sagði
hann. “Enda mun eg þá tæplega geta dregið
Þig.”
Hann hnaut sjálfur af þreytu við og við og
var máttlaus af hungri, en hann hafði taugina
yfir öxlina og þrammaði áfram.
Sári fóturinn var lélegur og hann verkjaði
í mjóhrygginn, og honum fanst sleðinn blýþung-
ur. Þau voru bara komin hálfa leið til Níels. —
40 mílur gat hvorugt þeirra komist. En Jim
vildi ekki hugsa til þess. Hann ákvað að gleyma
hungrinu og þreytunni. Hann hafði bara eitt
takmark og það var að brjótast áfram suður.
Tvö.lítil mannsbörn í þessari takarmarkalausu
auðn.
13. Kapítuli.
Jim fanst um stund að veðrið skánaði að
mun. Hann gat séð sleðann á bak við sig og
dökt hrúgaldið á honum, en það hafði hann
ekki getað síðan þau lögðu af stað að heiman.
Og hann gat líka séð dökka bletti í gegnum snjó-
fokið, en það voru stór björg, sem stóðu þama á
víð og dreif.
í hlé við lítinn ás stansaði hann augnablik,
dró vetlinginn af dofinni hendi og tók upp
úrið. Klukkan. var tíu. Já, þetta var þá morg-
uninn, sem var að renna upp. Þau höfðu verið
næstum sólarhring á ferðinni.