Heimskringla - 24.07.1946, Blaðsíða 5

WINNIPEG, 24. JÚLÍ 1946
HEIMSKRINGLA
5. SIÐA
vera óhultust þegar þeir voru
staddir á þessuim villandi kross-
götum.
I sambandi við þetta mál þýði
eg part úr greint, sem birtist í
tímaritinu “Life” 20. maí 1946.
Hann hljóðar á þessa leið:
“Sorgarsaga frjálstrúar stefn-
unnar. Frjálslynda hreyfingin í
Bandaríkjunum er í þeirri hættu
stödd að hún er líkleg til þess að
fremja sjálfsmorð. Ástæðan fyr-
ir þessu er innbyrðis sundrung
út af því hvaða stefnu Banda-
ríkjaþjóðin eigi að fylgja í sam-
bandi við heimsfyrirkomulagið
eftir stríðið. Hversu alvarlegar
afleiðingar þessi árekstur getur
haft sézt bezt á því sem á bak
við tjöldin hefir gerst nýlega í
stefnu utanríkismálanna. Löngu
áður en stríðinu var lokið hafði
hermálastjórn Bandaríkjanna
sannfærst um það að herstöðvar
á fjarlægum stöðum í Atlants-
háfinu værti lífsnauðsynlegar á
meðan öllu er háttað eins og nú
á sér stað í sambandi við hin
nýju vopn eyðileggingarinnar,
að minsta kosti þangað til hin
fyrirhugaða nýja heimsstjórn
væri orðin þess megnug að
tryggja varanlegan frið. Hvort
þessi skoðun var rétt eða röng
kemur þessu máli ekkert við.
Allra þessaía fjarlægu her-
stöðva var ísland sú ákjósanleg-
asta. Þess vegna var það að í
október mánuði 1945 buðum vér
(Bandaríkin) stjórn íslands að
leigja herstöðvasvæði á íslandi í
99 ár með þeim skilningi á báðar
hliðar að þær skyldu afhentar
Þjóðabandalaginu þegar vér á-
litum að það væri orðið nógu
öflugt og nógu trútt til þess að
tryggja frið.
Islendingar eru stolt þjóð og
sjálfstæð. í lauslegu Samtali,
sem átti sér stað eftir að vér gerð
um þetta tilboð gerði Banda-
ríkjafulltrúinn, Louis G. Drey-
fus yngri, margar árangurslaus-
ar tilraunr itil þess að sannfæra
Ólaf Thors forsætisráðherra Is-
lands um það að leigusamningar
þessir hindruðu að engu leyti
sjálfstæði eða fullveldi íslands.
Þess ber þó að gæta að hér var
beitt fullkominni lipurð og
stjórnvizku.
Sem tákn og sönnun vináttu
vorrar við Island hétum vér því
að fylgja íslendingum að málum
þegar þeir sæktu um inngöngu í
Þjóðabandalagið, og í marz-mán-
uði síðast liðnum virtist ekkert
því verulega til fyrirstöðu að
samningar tækjust við Island.
En þá skeði það seint í marz
að verzlunarmála ráðherrann
Henry A. Wallace álpaðist inn á
sjónarsviðið í þessum litla en
þýðingarmikla alþjóðaleik. Hann
átti viðtal við blaðamenn og for-
dæmdi það harðlega að Banda-
ríkin skyldu hafa her á íslandi
og lýsti því yfir eindregið að
Rússar hlytu óhjákvæmilega að
skoða það sem vígbúnað gegn sér
ef herstöðvar yrðu stofnaðar á
íslandi. Hann gætti þess alls
ekki að hér var einungis um að
ræða herstöðvar til tryggingar
Bandaríkjunum. Sem einn ráð-
herrann í Trumans stjórninni
var auðvitað álitið að Wallace
talaði hér samkvæmt upplýsing-
um frá sjálfri stjórninni, og
Wallace lýsti því yfir að Rúss-
land hlyti að skoða herstöðvar á
íslandi sem undirhúning árásar-
stríðs á móti sér.
Þegar svona var komið lýsti
Thors forsætisráðherra Islands
því tafarlaust yfir, að samkvæmt
ummælum Wallace neituðu Is-
lendingar því með öllu að ganga
að þeim samningum, sem hér var
um að ræða.
Tilraunir voru gerðar til þess
að sannfæra Islendinga, sem nú
voru orðnir kvíðafullir um það
að rödd Wallace væri ekki rödd
Bandaríkjaþjóðarinnar. Jafn-
framt var til þess reynt að koma
málinu aftur í vænlegra horf, en
þær tilraunir voru með öllu eyði-
lagðar með hinni einkennilegu
ræðu, sem Claud Pepper frá
Florida flutti á þingfundi í öld-
ungadeildinni, þar sem hann
bergmálaði það, sem Wallace
hafði sagt.
í aprílmánuði síðastliðnum var
haldin ráðstefna í verzlunarráðs-
höllinni til þess ræða það mál,
hvernig vernda mætti friðinn.
Þessa ráðstefnu sátu leiðandi
menn frjálslyndu stefnunnar
eins og t. d. Harley Kilgore úr
öldungaráðinu og Helen Gahag-
an Douglas úr fulltrúadeildinni.
Þar var s'amþykt yfirlýsing þess
efnis að stefna Bandaríkjanna
viðvíkjandi herstöðvum í útlönd-
um væri árásarstefna og fjand-
samleg gegn Rússum og þess var
afrdáttarlaust krafist að allur
her Bandaríkjanna væri kallað-
ur heim frá íslandi.
Svo að segja samstundis og
þetta gerðist lýsti Thors forsæt-
isráðherra íslands því yfir í
Reykjavík að stjórnin á Islandi
væri alls ekki lengur að hugsa
um boð Bandaríkjanna viðvíkj-
andi herstöðvaleigu á Islandi á
friðartímum.
Það er mögulegt að íslending-
ar sjái sig um hönd, en ef þeir
halda fast við stefnu sína og sá
tími kemur að Bandaríkin þurfi
á herstöðvum að halda í Atlants-
hafinu, þá er ekki líklegt að
Wallace, Pepper og félagar
þeirra verið sérlega upp með sér
yfir því, sem þeir hafa gert.”
Þetta er kaflinn úr greininni,
sem beinlínis snertir Island. —
Hann er íslendingum alvarlegt
umhugsunarefni.
Sig. Júl. Jóhannesson
HELZTU FRÉTTIR
DÁN ARFREGN
Þann 4. júlí s. 1. lézt að Wyn-
yard, Sask., bóndinn Bjarni F.
Bjarnason, eftir langvarandi
tieilsuleysi. Bjarni sál. var fædd-
ur 20. júlí 1881 að Akra, N. D.
Árið 1885 fluttist hann með
foreldrum sínum í nýbygðina við
Milton, N. D. Árið 1905 flutti
hann til Saskatchewan og nam
land 5 mílur austur af þar sem
nú er Wynyard-bær, var hann
því einn af frumbyggjurum ís-
lenzku Vatnabygðarinnar, sem
svo var kölluð á frumbýlings-
árum. Árið 1907 gekk hann að
eiga Miss Helgu Stefánson, sem
nú lifir mann sinn. Bjuggu þau
hjón á landareign sinni, þar til
fyrir tólf árum, að þau brugðu
búi og fluttu til Wynyard bæjar,
er heilsa Bjarna tók að bila. Þau
hjónin eignuðust tvö börn: Guð-
rúnu, Mrs. K. S. Axdal, að Wyn-
yard, Sask., og Friðrik, einnig
giftur, í Elfros, Sask. Systkini
Bjarna á lífi eru, Hjörtur, í Daw-
son Creek, B. C., Árni, í Winni-
peg, Man., Sigurður, í Wynyard:
Sask., og Ella í Chicago, 111.
Bjarni sál. var einstakt prúð-
menni í framkomu, frjálslyndur
Eramsóknarmaður í pólitík og
trúmálum, bóknheigður, og vitn-
aði oft í íslenzku skáldin er hann
ræddi við mann, hann var einn
af meðlimum Quill Lake safnað-
ar frá byrjun og lét sér ant um
hann, hljómlist unni Bjarni og
spilaði á fíólín.
Þegar þú heimsóttir Bjarna og
Helgu létu þau stundina verða
þér ánægjulega, og tæki Bjarni
Eiðluna varð hann aftur ungur og
ern eins lengi og heilsan leyfði.
Jarðarförin fór fram frá kirkju
Quill Lake safnaðar, sunnudag-
inn 7. júlí að viðstöddu miklu
fjölmenni. Rev. Jolly, prestur
ensku kirkjunanr í Wynyard,
jarðsöng. Bjarni sál. var lagður
til hinstu hvíldar í hinn fagra
grafreit safnaðarins.
Ástvinirnir sem eftir lifa
þakka æfistarfið og blessa minn-
inguna. H.
Messuboð að Langruth
Næsta sunnudag, 28. júlí verð-
ur messað í Langruth, kl. 2 e. h.,
og fer ferming barna og unglinga
þá einnig fram. Séra H. S. Sig-
mar flytur messuna og fermir.
Frh. frá 1. bls.
Um tekjuskatta
Mr. Ilsley, fjármálaráðherra,
gaf nýjar ástæður, er ekki hafa
birst almenningi fyr, viðvíkjandi
drætti á niðurfærslu skatta
þangað til 1. janúar, 1947, í neðri
deild þingsins síðastliðin fimtu-
dag.
Þessar nýju ástæður voru þess
efnis, að nýtt fyrirkomulag á
skatta-álagningu hefði komið til
greina, er gerði það ómögulegt,
að skatta-minkunin gæti farið
fram fyr. Kvað Mr. Ilsley 3 á-
stæður til þess.
•
Þá fyrstu, að í október, 1945,
hefði stjórnin með löggjöf fyrir
árið 1946 fært niður tekjuskatt
um 16%, og miklar niðurfærlsur
á öðrum sköttum.
Önnur ástæðan var sú, að hefði
niðurfærslan á inntektasköttum
verið ákveðin 1. júlí þetta ár, þá
hefði $300,000,000 hallinn orðið
miklu meiri.
Hin þriðja var, að árið 1943
var tekjuskattakerfinu breytt
þannig, að borga jafnóðum;
þannig borguðu gjaldendur skatt
sinn á yfirstandandi ári, í stað
þess að borga skatt fyrir undan-
gengin ár.
Þar að auki, sagði hann, að á
yfirstandandi ári hefði stjórnin
gert tekjuskattakerfið miklu ein-
faldara; fjölgað undantekning-
um; komið á fjölskyldu-styrks-
kerfi, og undanþágum á fram-
færslu-eyri. Ef þúsundir vinnu-
veitenda, er draga verða af laun-
um vinnuþiggjenda, yrðu að
gera það á miðju ári, myndi
fylgja því hinn mesti ruglingur
og ólag.
Fyrir þá ástæðu, hefði verið
álitið sérstaklega óhaganlegt, að
innleiða hið nýja kerfi á miðju
ári.
Mr. Ilsley bar einnig fram
sönnunargögn, er sýndu, að eft-
ir hans fyrirkomulagi væri
skatta-álagning í Canada að með-
altali 35%, borið saman við
Bandaríkin, er leggja á skatta
er nema 38%.
Penicillin
Sala þessa undralyfs var ný-
lega samþykt í neðri deild þings-
ins í Ottawa, og fari hún aðeins
fram eftir læknafyrirskipunum,
og samkvæmt fyrirmælum um
fæðu- og lyfjabirgðir.
Samkvæmt þessu leiðast regl-;
ur þessar í lög í þessu landi á
umsjón með sölu penicillin, semj
riú þegar eru gengnar í gildi ann-
arstaðar í brezka veldinu og í [
Bandaríkjunum, þar sem meðal
þetta er aðeins selt eftir lækna-
ávsunum. |
Brooke Claxton, ráðgjafi opin-
berra heilbrigðismála sagði, að
mikill hluti læknaráðs, fulltrú-
ar fylkjanna, og einnig heilbrigð-
isdeild sambandsins teldu þessa
ráðstöfun heppilegasta fyrst um
sinn að minsta kosti.
Mr. Claxton skýrði svo frá, |
að penicillin væri ekki skað-
vænt í sjálfu sér, en það væru
líkindi til að það yrði ranglega
notað, og gæti því orðið sjúkling-
um skaðlegt,-ef það væri ekki
undir umsjón lækna.
Það væri með afbrigðum
sterkt lyft, og fólk virtist hafa
þá hugmynd, að ef það keypti
það, þá myndi lækningin vís við
flestum mismunandi sjúkdóm-
um, sérstaklega kynferðis-sjúk-
dómum.
Væri penicillin notað í mátu-
legum skömtum, og á réttan hátt,
læknar það minni háttar kyn-
ferðissjúkdóma, en sé það notað
rangt, þá læknar það ekki sjúk-
dóminn, og ekki aðeins það,
heldur getur röng notkun þess
verið stórhættuleg.
Mr. M. J. Coldwell gerði fyrir-
spurn um, hverskonar umsjón
stjórnin hefði yfir framleiðslu
og útbýtingu lyfsins spurði
hvaða ráð stjórnin hefði til að
koma í veg fyrir að almenning-
ur yrði* ekki svikinn með of háu
verði á penicillin.
Rán
Síðastliðinn föstudag brutust'
ræningjar inn í vöruflutnings-1
lestavagna í Montreal, og stálu j
varningi, er metið var til verðs j
hér um bil $150,000.
Eigi varð vart við ránið fyr en
komið var til St. Hyacinthe, um
30 mílur austur af Montreal.
Getið er til, að þetta sé hið
stórkostlegasta rán á járnbraut-
arlest, er gerst hefir í allri sögu
C. N. R. félagsins. Bæði fylkis-
og bæjarlögreglan hafa hafið leit
eftir bófunum.
ÚR ÖLLUM ÁTTLIM
John Bracken, leiðtogi íhalds-
flokksins kom með miklar að-
finslur viðvíkjandi uppástungu
sambandsstjórnarinnar um
skattasamninga.
Hann hélt fram, að ef að
stjórnin hefði aðhylst Rowell-
Sirois samningana,. hefði það
kostað hana aðeins $40,000000,
þar sem það myndi nú kosta
hana $138,000,000. Auk þess
myndi fé það, er eytt er til al-
mennra mannúðarstarfa, einnig
það sem lagt er í innieignir kosta
stjórnina $450,000,000. Einnig
myndu $200,000,000 lenda á
fylkjunum.
Til samans mundi þetta kosta
landið $800,000.000. Hann áfeldi
stjórnina harðlega, fyrir að
hafna því, að gefa fylkjunum
eftir vissa skatta, svo sem gas-
olíu og skemtanaskatta.
★ * *
Á útnfeningarfundi liberala.
er haldinn var í Portage La
Prairie 18. þ. m., var J. S. Wood,
bóndi frá Oakville, útnefndur
fyrir frambjóðanda við auka-
kosningu í Portage sambands-
kjördæminu.
Hann var fyrrum forseti sam-
einaða bændafélagsins, United
Farmers of Manitoba.
Þessi aukakosning er nauðsynleg
vegna fráfalls Harry Leaders,
þingmanns í því kjördæmi. —
Aðalræðumaður fundarins var
Walter Tucker, þingmaður Ros-
thern sambands-kjördæmisins í
Saskatchewan.
Auk hans talaði Ron Turner,
fylkisþingmaður flughersins. —
Talaði hann fyrir hönd heim-
kominna hermanna.
Qatonia Húsa-iarfi
Ágætis húsa-farfi sem óhætt er að reiða sig á. Það
hefir verið margprófað í rannsóknar-stofum vorum og er
úrskurðað að vera endingargott, drjúgt og áferðar-fagurt.
Ivory-white, old-ivory, Eatonia-cream, black, chocolate,
shutter-green. Einnig utanhúss og innan hvítt mál.
Potturinn aðeins $1.25
Farfa-deildin, sjötta gólfi, við Donald.

T. EATON C°
LIMITED
Wedding Invitations
and announcements
Hjúskapar-boðsbréf
og tilkynningar,
eins vönduð og vel úr garði
gerð eins og nokkurstaðar er
hægt að fá, getur fólk fengið
prentuð hjá Viking Press Ltd.
Það borgar sig að líta þar inn og
sjá hvað er á boðstólum.
* k *
Neðanmálssögur blaðanna,
aðrar bækur, blöð og tímarit
gefin út hér vestan hafs, eru
keypt góðu verði hjá:
Björnsson’s Book Store
702 Sargent Ave., Winnipeg
FJÆR OG NÆR
Eftirfylgjandi nemendur Mr.
O. Thorsteinssonar á Gimli tóku
próf við Toronto Conservatory
of Music. Mr. Frank S. Wels-
man var prófdómari.
Grade 4 Violin — First Class
Honors: Ragnhildur Arason.
Grade 3 Violin — First Class
Honor: Roland Jones.
Grade 7 Piano: Pass: Margaret
Jones, Elin Arnason;
Grade 5 Piano — Honors: Syl-
via Holm, Lucille Jones
Gr'ade 3 Piano — Honors:
Grace Sigurðson, Joyoe Thor-
steinson, Sheila Benediktson,
Ólöf Narfason, Cpnstance Bene-
diktson, Eleanor Westman.
Grade 1 Piano — First Class
Honors: Guðrún Stevens, Donna
Einarson.
★ ★ ♦
50 ára minningar um
skáldskap Borgfirðinga
Fyrsta hefti er nú komið á
bókamarkaðinn, og er það ákveð
inn vilji útgefandans að ekki
líði á löngu að fleiri hefti komi
fyrir almenningssjónir. — Þetta
hefti er 30 blaðsíður, í góðri kápu
og prentað á ágætan pappír. —
Verð: 50c. — Fæst í Bókabúð
Davíðs Björnsson og hjá Viking
Press Ltd.
KAUPIÐ HEIMSKRINGLU—
útbreiddasta og fjölbreyttasta
islenzka vikublaðið
ÍSLENDINGADAGURINN í BLAINE
28. júlí 1946 - Peace Arch ParkH
Forseti dagsins -------------- Andrew Danielson
Framkvæmdarnefnd: Andrew Danielson, Stefán Ey-
mundson, A. E. Kristjánsson, Bjarni Kolbeins, Jacob
Westford.
Söngnefnd: H. S. Helgason, L. H. Thorlakson, E. K.
Breidford.
Söngstjóri.__._ ------------------H. S. Helgason
Accompanist -----------Mrs. Reah Bedell Freeman
SKEMTISKRÁ
1. Ó, guð vors lands Söngflokkur og áheyrendur
2. Ávarp forseta Andrew Danielson
3. Einsöngur---------------------Mrs. O. Laxdal
4. Kvæði._ --------- Ármann Björnsson
5. Einsöngur------------------- E. K. Breidford
6. Söngflokkur
7. Einsöngur Walter Johnson
8. Ræða: Minni Islands -- Séra Valdimar Eylands
9. Einsöngur____________________ Ninna Stevens
10. Kvæði ______ Séra Albert E. Kristjánsson
11. Tvísöngur ______E. K. Breidford, Walter Johnson
12. Söngflokkur.
13. Gestir__________________________Erick Sigmar
14. Almennur söngur__________H. S. Helgason leiðir
Skemtiskráin hefst stundvíslega kl. 1.30 e. h.
Gjallarhorn, undir stjórn Mr. L. G. Sigurdsonar, frá
Vancouver, flytur skemtiskrána til áheyrenda.
Veitingar verða á boðstólum frá kl. 10 f.h.

COUNTER SALES BOOKS
The Viking
853 Sargent Ave.
Kaupmenn og aðrir sem
þannig lagaðar bækur
nota, geta fengið þær með
því að snúa sér til vor.
Allur frágangur á þessum
bókum er hinn vandað-
asti. Spyrjist fyrir um
verð, og á sama tíma takið
fram tegund og fjölda
bókanna sem þér þarfnist.
Limited
Winnpieg, Man.