Heimskringla - 30.04.1947, Blaðsíða 1

I
We iccommend for
your opproral oui
"BUTTER-NUT
LOAF "
CANADA BREAD CO. LTD.
Winnipeg Phone 37 144
Frank Hannibal, Mgr.
We recommend for
your arpproTal our
" BUTTER-NUT
LOAF
//
CANADA BREAD CO. LTD.
Wlnnipeg Phone 37 144
Frank Hannibal, Mgr.
LXI. ÁRGANGUR
WINNIPEG, MIÐVIKUDAGINN, 30. APRÍL 1947
NÚMER 31.
FRÉTTAYFIRLIT OG UMSAGNIR
T. C. A. flugslys
Einn af fugbátum Trans^Can-
ada Airlines er óttast að hafi far-
ilst s. 1. mánudag vestur á Kyrr.a-
hafsströnd. Flugvélin var á ferð
í grend við Vancouver-eyju, en
sáðast þegar til hennar sást, j
'flaug hún mj-ög lágt; þóttust
Vínarborg, og yfirfara þau atriði
í Austurríkis-samningunum, er
ekkert samkomulag fékkst um.
Ráðherramir ákváðu, að haMa
stuttan fund í New York, auk
ráðstefnunnar í London. Skyldi
þesSi fundur í New York verða
hafður um það leyti, er Samein-
, , . uðu þjóðirnar halda sinn aðal-
sumir og heyra haavaða, sem al j ráösHfund { september. Ráðherr-
lcmvinMn'ivwTii L1 VI WI1 /-vrf rv + f nn+ rv /\ 1
sprengingu. Er mjög óttast að
flugfarið haíi farist. En þó leit-
að hafi verið um sjóinn á þess-
um slóðum, hefir ekkert til
merkis fundist um það.
Með flugfarinu var um 15
manns, þar af 5 frá Winnipeg.
Nýgift hjón voru og með því úr
þessum bæ.
Stormur með rigningu
haldið að ollað hafi slysinu.
‘Jöfnuður beztur allur er”
Öánægja yfir misnum á tillög
um Canada og Sovét-Rússlands
arnir skipuðu svo fyrir, að Sam-
bandsþjóða-stjómar yfirnáðið i
Berlin gæfi skýrslu fyrir 1. júní
næstkomandi um, hversu mikið
það legði til, að úr hersetuliðs—
tölunni þar yrði dregið 1. sept-
ember. Vara fulltrúum ráðherr-
anna voru gefnar skipanir um
að halda áfram að greiða fram
er úr þýzkalands-míálunum, annað-
hvort í London eða Berlin. Svo
fór þá þessi mikla ráðstefna —
var ef til vill ekki að búast við,
að hún færi öðruvísi. Hver skar-
ar eld að sinni köku! En þetta
til fjárhags^áætlunar Samein-1eru stórir menn, og geta syndgað
uðu þjóðanna, ihefir komið j mikið upp á náð Stórveldanna, er
fram í .Ottawa, hjá meðlimum í ® hak við Þa standa!
utanrlíkismála-nefndinni í neðri-
deild.
Gordon Graydon (P. C. Peel),
Svo er nú það
Hon. Paul Martin, heilbrigðis-
kvaðst halda því fram, að nefnd- mála-ráðherra, þingmaður fyrir
in ætti að mæla með því, svo Essex, og meðlimur stjómar-
sem eins og mælikvarða fyrir1 ráðuneytisins, hefir látið sér þau
aðrar samskonar fulltrúanefnd- orð um munn fara í garð stjórn-
ir í framtíðinni, að ef einhvert i máialflokks-foringj a íhaldssinna,
svokallað stórveldi lángaði til að Jiohn Bracken, að stjómin ætti
sýnast stórveldi, og láta aðra að hugsa um sána eigin gráða-
finna til valds síns og áhrifa, þá iböggla.
ætti það einnig að leggja hlut-
fallslega meira fram.
Mr. Martin hélt ræðu í Lond-
on, Ont., og átti hann við um-
Graydon féllst á þá skoðun mæu Mr. Brackens nýlega í
nefndarmannanna, að tillög c.B.C. útvarpinu, að stjómin
Canada væri ekki í neinu sam- ætti ag iáta sig meiru skipta
ræmi, er það væri borið saman 1 vandamál síns heimalands en
við fjárframlög Rússlands. J utanríkis og aiþjóðamál. Mr.
Honum fanst Canada ætti að Martin sagði, að ummæli for-
greiða aðeins helmings-tillög til1 mann's andstæðingaflokksins
Sam'einuðu þjóðanna, móts við bentu á það, að hann teldi æðsta
Rússland, þar sem munurinn á' ráðherra konungsins 1 þessu
íbúatölu landanna væri svo gíf- j landi ekki vaxinn stöðu sinni.
urlega mikill.
Stórvelda-ráðstefnunni
lokið
Bætti hann því við, að þegar
frá væru dregnir þrír frægir
ríkisstjórnarar, myndi enginn
maður á því sviði vera eins mik-
ið’ virtur og metinn út á við,
eins og forsætisráðherra Can-
Ráðstefnu utanríkjafulltrú-
anna í Moskva, lauk seint í sáð-
Ustu viku, og verður að telja ■ ada, Mackenzie King.
henni það helzt til gildis, hversu j
litlu var komið þar í verk, af Málefni Indíána
þeim áríðandi vandamálum, er
fyrir láu til úrlausnar.
Á það féllust þó allir aðilar,
að mæta í London á næstu ráð-
stefnu í nóvember rnánuði næst
Sumarkveðja 1947
Sæll er kveðjan, komir þú og farir
kann ei þjóð á meiri blessun skil.
Norðrið mun á meðan heimur hjarir
hlakka vors og sumarkomu til.
Traust er barnsins von að 1‘íði vetur
vörum blóma rétti geisli koss
enginn skilur litlu bami betur
blessun þá er vorið flytur oss.
Eg get unað skammadagsins skuggum, —
skapi mínu sárri raun það bjó,
að sjá ’inn langa Góudga á gluggum
gráan kaldan moka á jörðu snjó.
Þá er tíminn manni lengi að láða
lífið undir drungafargi bælt.
Eitthvert skáld í skvaldri slíkra hríða
skóp oss orðið fagurspaka: Sælt.
Ljós og ylur líf á jörðu ólu,
lífið herja frost og vetrar nið.
Öll er runnin sæla vor frá sólu
sannleik þenna kannast tungan við.
Langskygn bæði heili vor og hjarta
hefja saman vorsins glaðabrag.
Æ vér hyllum Baldur Asinn bjarta
bjarmans guð ’inn fyrsta sumardag.
Sól fer hærra — hjúpuð margri villu
hugsun vor þá glepjist ýmsri trú.
Geislinn sigrar, gott skal bera af illu
guði ljóss við hneigjum: Eg og þú.
Lát oss fagna ljóssins miklu herjum
ljúka upp gluggum hleypa í bæinn yl.
Samúð anda að sannleiks neista hverjum
sumardaga langra hlakka til.
Páll Guðmundsson
vara-forseti Bandaríkjanna tal-
aði í Sorbonne fyrir skömmu
síðan. Þeir af námsmönnunum
þar, er andstæðir eru kommún-
istum, hafa lýst því yfir, að þeir
ætli að koma af stað stórkost-
legri uppreisn, til þess að sýna
andúð sína gegn kommúnista-
hreyfingum.
Frönsk yfirvöld eru í hinum
mesta vanda vegna þess, að
Wallace nokkum táma kom þar,
og virðist heimsókn hans og
kenningar gera alt annað
auka samúð og bróðurhug
Bandaríkj anna.
en
til
Indíánar í Canada hafa farið
fram á það við Ottawa-stjórnina,
að lög landsins gagnvart þeim
séu rýmkuð. Þeir skoða sig ekki
konandi. Fjögurra stórvelda-!haía nóSu mikið vald 1 sínum
fulltrúarnir gátu hvorki komið /sérmáium tii þess að geta þrosk-
®er saman um samninga og frið-,asl °£ fy1Ssi með framförum tim
arkosti við Þýzkaland né Aust- anna- Þéir eru ekki að biðja um
urríki, sem var þó það minsta,; kosninSarétt- Þeir Indiánar sem
sem ætlast var til af þeim að hans æskja> Seta fengið hann
ráða fram úr að þessu sinni. Ut- Ennfremur meta þeir mikils, að
anríkjamálaráðh. Bretlands 0g níóta Þehrar verndar, sem þeim
Frakklands lögðu á stað heim-jer nu áskilin. Við komu hvátra
l^iðis frá Moskva, s.l. föstud. eft- ,manna kingað fór sem oftar, a
ir að hafa setið mikið kveðjugildi' þeir reyndust ill sending þeim,
er hinn mikli Stalin hélt þeim sem landið bySðu áður’ Þeir oðu
9llum í Kremlin, á fimtudags- veiðisvæðin og skutu mður
1 — bæði vísundahjarðirnar og ann-
að, er Indíánar höfðu lifihrauð
sitt af. Er svo sagt, að tilgangur-
inn með stofnun lögreglu Norð-
kveldið var.
George C. Marshall, ríkisrit-
ari Bandaríkjanna, sagði frétta-
riturum undireins eftir að stefnu
fulltrúa-ráðsins lauk, að þótt1 vesturlandsins ,hafi verið sá, að
hann hefði orðið fyrir mestu | vernda veiðisvæði Indíána. Ot
vonbrigðum hvað litlu fundur-
inn hefði komið í verk, héldi
hann þó, að sæmileg afgreiðsla
'allra þessara vandamála fengist
^eð tímanum.
’ Áður en þessum Mbskva fundi
lauk, komu Stórvelda-fulltrú-
arnir sér þó saman um, að
^aynda sérstaka undirbúnings-
uefnd, er koma skyldi saman í
tawa-stjórnin gerði og samning
við Indíánana um landsvæði
handa þeim að búa á, lagði þeim.
til fé og bitlinginn, sem kallaður
er treaty, og sérstök veiðileyfi;
ennlfremur styrk til búnaðar-
framkvæmda, til að koma upp
kvikfé og sjá börnum þeirra
fyrir mentun.
Indíánum líður sæmilega með
þessari vemd. En þeir eru nú
búnir að sjá svo margt og læra af
hvítum mönnum, að þá fýsir til
•að fara að gera eins og þeir,
stofna ýmis stór fyrirtæki og reka
til hagnaðar sér eins og aðrir.
Þeim leikur hugur á að reyna
viðartekju í stórum stíl og mörg
önnur störf, sem vélar þarf mikl-
ar við og vilja fá meira val'd ýfir
fé slínu, en þeir hafa. Þeim þykir
stjórnin full afskiftasöm um það.
Þeir hugsa sér rekstur slíkra fyr-
irtækja á samvinnugrundvelli.
Eitt sem Indíánar eru óánægð-
ir með, eru mentamál þeirra. —
Þeir vilja sjá meira kent af sögu
þjóðar sinnar. Þó áformið sé í
háttum Indíána að taka upp sem
mest af lifnaðar- og starfshátt-
um Canada þjóðar, segja þeir
það verði að vera gert með hlið-
sjón af sögu þeirra.
Það sem Indíánarnir virðast
vera að keppa að, er að þeir taki
sinn þátt í þróun og menningu
þessa lands, en með því skilyrði,
að grundvöllurinn sé þeirra eig-
in menning að eins miklu leyti
og við verður komið. Þá fýsir að
vera sjálfstæða, sem þjóðflokkuv
og að þeim sé trygð vernd í því
efni “um aldur og æfi”, .af lands-
stjórninni.
Til og frá um Canada búa um
128,000 Indíánar. Voru höfð-
ingjar úr hinum ýmsu flokkum
þeirra á fundi smabandsstjórnar
nýlega, að ræða þetta mál við
hana. Tók stjórnin hið bezta í
mál þeirra og er að rannsaka
hvernig hún geti bezt orðið við
þeim. Á lögunum frá 1880, sem
samin voru þeim til verndar,
hefir engin breyting verið gerð.
Játar stjórnin að fyllilega sé
kominn tími til að athuga þau og
breyta einhverju í þeim.
Dregið úr fjársektum
F. Alan Goldborough, dómari,
stýfði fyrir skömmu $2,800,000
af þeirri $3,500,000 sekt, er John
L. Lewis, eða námumanna-félag-
Fyrv. konungur Belgíu
Úr flóknum spurningum, og
grunsamiegum aðdróttunum við-
víkjandi Leopold, fyrverandi
Belgíu-konungi, verður ef til vill
bráðlega leyst.
Skýrslu, eða yfirlýsingu, mun
nefnd nokkur brátt birta; en í
nefnd þeirri eru óhlutdrægir
menn, er boðið var að grenslaSt
I eftir og sanna öll atriði í háttum
í og framkomu konungsins síð-
|an 1936.
I Segir svo frá í “New York
i Times”, að þeir, sem bezt eiga að
vita, vonist eftir skýrslu, er
hreinsi hann með öllu af alvar-
legum sökum, er hann var bor-
inn, þar sem því var jafnframt
haldið fram, að hin eina leið út
úr því öngþveiti væri sú, að
hann segði af sér konungsdómi
Leopold konungur skipaði landi
sínu að gefast upp 1940. stuttu
eftir að þjóðverjar réðust inn í
Belgíu.
FRÁ SENDIRÁÐINU
í WASHINGTON
ið var skyldað til að greiða fyrir
kolaverkfallið á síðastliðnu ári,
í trássi við skipanir réttarins.
Goldborough, (Saimbands-
dómari) sem hingað til hefir
neitað að draga úr sektinni,
dæmdi það þó að lokum, að John
Lewis hefði breytt algerlega
samkvæmt skipun hæðsta réttar,
með því að afturkalla yfirvof-
andi verkfall 1. apríl. Á því
atriði var lækkun sektarfjárins
bygð.
Lewis afturkallaði verkfalls-
yfirlýsinguna 19. marz, en þeg-
ar námufélagsmenn hans byrj-
uðu nokkurskonar sj álfsvernd-
unar verkfall í linkolanámun-
um, er varaði frá 1. — 14 aprlíl,
hóf stjórnin ákærur og umkvart-
anir um, að Lewis hefði ekki
breytt í samræmi við skipanir
og dóm yfirréttarins.
Rannsóknarnefnd
Nefnd manna hefir verið
send af stokkunum frá Ottawa.
Á hún að fara til Bretlands, og
yfirllíta pólska - uppgjafa-her-
menn, er flytj a á hingað til Can-
ada, til að stunda bænda og ak-
uryrkjuvinnu.
Humphrey Mitchell, verka-
mála-ráðherra gerði þetta heyr-
um kunnugt nýlega. ! neyti sitt vona, að samningarnir
Menn þessir eru afgangurinn!um framtíð Ungverjalands yrðu
af þeim 4,000 fyrv. hermönnum, í fullgerðir í tíma fyrir aðalfund
er Canada hefir fallist á að taka ! Sameinuðu þjóðanna, er haldinn
verður næsta september, til þess
að umsóknin yrði tekin þar til
meðferðar og yfirvegunar.
22. apníl, 1947
Stefán Einarsson, ritstj.
“Heimskringlu”,
853 Sargent Avenue,
Winnipeg, Manitoba.
Sendiráðinu hefir borist svo-
hljóðandi símskeyti frá utanrík-
isráðuneytinu í Reykjavík, dags.
21. apríl, 1947:
“Jón Pálmason, forseti sam-
einaðs Alþingis mintist í sam-
einuðu Alþingi Kristjáns Dana-
Jconungs, sem lézt 20. apríl, 1947.
Alþingisforsetinn sagði, að þessi
góði lýðstjórnarkonungur mundi
jafnan verða Islendginum minn-
isstæður. Á ríkisstjómarárum
hans hefðu orðið meiri framfarir
en á nokkru öðru tímabili í sögu
IsilandS. Kristján konungur hefði
lagt mikla rækt við Islendinga
og heimsótt landið fjórum sinn-
um. Hann hefði borið velvildar-
hug til lands' og þjóðar og kynst
hverjum manni vel. Alþingi Is-
lendinga mintist hins látna kon-
ungs með virðingu og þökk og
vottaði ástvinum hans og dönsku
þjóðinni innilega samúð.”
Virðingarfylst,
Thor Thons
•
22. aprál, 1947
Stefán Einarsson, ritstj.
“HeimSkringlu”,
853 Sargent Avenue,
Winnipeg, Manitoba.
Sendiráðinu hefir borist sám-
skeyti frá utamlíkisráðuneytinu,
þar sem skýrt er frá þvá, að eftir
Hann hefir lifað nálega fanga- nokkurt hlé hafi Heklugos aftur
1-ífi ávalt síðan. |færst í aukana, en að öskufall sé
Andstæðingar hans bera hon- miklu mmna en f byrjun. Hins-
um á brýn, að hann hafi gerst
sekur um svívirðilegustu land-
ráð.
Uppreisnir á Indlandi
Verstu uppþotin og deilurnar,
sem risið hafa upp milli Hindúa
og Múhameðstrúarmanna í lang-
an tíma áttu sér stað í Calcutta
í lok síðustu viku, er 14 manns
beið bana, og 50 særðust meira
og minna; 124 voru handteknir.
Eftir að uppþot þessi áttu sér
istað, lýsti Bengal-stjómin yfir
59 kl.stunda umferðabanni í
tveimur hlutum borgarinnar
New Delhi. Fyrverandi ritari
indverska læknafélagsins, Dr.
P. K. Sengupta, var myrtur í
uppskurðarstofu sinni.
Beiðni Ungverjalands
London — Istvan Bede, stjórn-
arfulltrúi Ungverjalands, sagði
síðaStliðinn laugardag, að Ung-
verjar hefðu lagt inntöku-beiðni
inn til Sameinuðu þjóðanna fyr-
ir 10 dögum síðan þess efnis, að
gerast meðlimur þjóðbandalags-
ins. Bede kvað stjórnarráðu
vegar hefir hraunstraumur verið
meirl ,einkum suðvestan í áttina
til Næfurholts. Engin frekari
landsspjöll hafa orðið.
Virðingarfylst,
Thor Thors
á móti. Ferðakostnað Pólverj-
anna borgar brezka stjórnin.
Wallace veldur æsingum 'h
jj , „ a ttt n ! Kurteis draugur
Hvort sem Henry A. Wallace
fellur það vel eða illa, hefirj Óvanalega hlýðinn og um-
heimsókn hans á Frakklandi, og | gengnisgóður draugur hefir oft
ræður hans þar, valdið allmikl-1 síst á stjái í East Lothian á Skot-
um æsingum, og bætt olíu í eld-! landi. Fylgir sögunni, að sé hon
inn, hvað heima-stjórnmála^á-! um sagt að það sé blátt áfram
greiningi þar viðvíkur. Komm- barnalegt af honum að vera á
’únistar og andstæðingar þeirra
eru svo æstir, að lögreglulið hef-
á Englandi, er skrásetur undar-
lega viðburði, að þegar hún hafi
heyrt undarlegan hávaða að
nóttu til, dyr opnaðar og hurð-
um skelt, þá hafi maðurinn sinn
oft kallað: “Nei, heyrðu nú John,
iþetta er nú hreinlega bamalegt
af þér að láta svona”, og hafi þá
alt dottið í dúnalogn.
John, á að hafa verið nafn eig-
anda kastalans til foma, og á
hann ag hafa dáið á voveiflegan
hátt.
Þykist hart leikinn
Chubby White ,sem vegur
560 pund, og er á konunglegu
sýningunum í Sydney á Astralíu,
kvartar mikið um það, að hann
sé að dauða kominn af hungri.
Chubby er 19 ára gamall, og
er vanalegt og eðlilegt kjötát
hans 70 pund af steik á viku. En
sökum skorts á kjötseð'lum,
verður hann að gera sér að góðu
aðeins 40 pund á viku. Segir
hann að mittis-ummál sitt sé nú
aðeins 6 ft, í stað 7 feta, og
kveðst muni deyja úr hungri, ef
þessu haldi áfram!
reiki, þá hverfi hann um stund.
Aðseturstaður draugsa er auð-
ir orðið að skipa til þess að vera vitað kastali frá 16 öld, og hefir
á verði umhverfis stúdenta-bú- j Mrs. A. Holbourn, ekkja, er þar
staðinn, síðan hinn fyrverandi hefir lengi búið, sagt félagi því
Hótað bana
Benjamio Gigli, frægum ít-
ölskum tenór söngvara, hefir
verið hótað bana af óþektum
mönnum. Frétt þessi var í ítölsk-
um blöðum um síðustu helgi.
Gigli bar nýlega vitni í saka-
málarétti í Rómaborg, á móti
mönnumð er tilheyrðu víðkunn-
um bófaflokki, og blöðin segja,
að líklegt þykti, að aðrir með-
limir flokksins séu að leitast við
að hefna fyrir félaga sána.
I