Heimskringla - 31.03.1948, Page 7
WINNIPEG, 31. MARZ 1948
HEIMSKRINGLA
7. Slf)A
Paul Robeson:
AFRÍKA VAKNAR
Paul Robeson er ekki% að-
eins heimsfrægur söngvari.
Hann er einnig ótrauður í
baráttunni fyrir hag svartra
manna í Bandaníkjunum og
vinnur ötullega að því að
bæta lífskjör svartra verka-
manna í nýlendum Afríku.
t>að er sagt um verkamenn-
ina í Afríku, að þeir búi við
verst kjör allra verkamanna í
heiminum. Verkamenn IBanda-
i
ríkjanna vita yfirleitt allt of lít-
ið um stéttarbræður sína í Af-
ríku. Þær einföldu staðreyndir,
sem hér verða nefndar, geta
ef til vill orðið til þess að auka
á skilning og samkennd.
Þegar um 100,000 svartir gull-
námamenn gerðu verkfall í nám
unum hjá Johannesburg í fyrra,
kom fram í dagsljósið glögg
Jnynd af lífskjörum þeirra og
öðru því, er óánægjunni olli.
Þetta verkfall var mesta verk-
íallið, sem háð hefur verið í
Afríku. Námamennirnir, er lög-
um Suður-Afríku samkvæmt
geta aldrei orðið annað en ófag-
^aerðir erfiðismenn, vinna allt
að því 14 klukkustundir á dag
og dagkaupið er 46 cent eða um
3.00 krónur. Þetta er ekki nema
fáeinum aurum meira en fyrir
40 árum. Venjulega eru laun
greidd í peningum þó miklu
lægri. Verkamennirnir í dem-
antsnámunum 'í Kap-nýlendunni
hafa hæst kaup allra. Þeir fá
um það bil 4.00 krónur á dag.
Meðal árstekjur hjá svörtum
verkamönnum eru um 700 kr.
Séð er fyrir ódýru vinnuafli
í námumar með vel skipulagðiri
vinnumiðlun. Skattamir eru há-
ir, og þörfin á að afla reiðufjár
neyðir svertingjana til þess að
undirrita vinnusamninga, sem
bindur þá við námurnar, í heilt
ár eða jafnvel 18 mánuði. Allan
þennan tíma hafa þeir ekkert
samband við fjölskyldur sínar
eða heimahaga. Þeiir búa í skál-
um, sem líkjast fangelsum, 20
til 80 menn í einu herbergi, þar
sem rúmstæðin eru pallar úr
steinsteypu. Maturinn, sem þeir
fá og dreginn er af kaupi þeirra.
er svo lélegur, að algent er að
menn snerti hann ekki tímunum
saman.
Þegar námumennirnir gerðu
veirkfallið í fyrra, notaði stjórn-
in miskunnarlaust ofbeldi til að
berja niður verkfallið. Skrif-
stofur verkalýðsfélagsins voru
eyðilagðar, leiðtogar verka-
manna handteknir, um það bil
30 verkamenn drepnir og meira
en eitt þúsund særðir. Hinir
voru reknir til vinnu með vopna
valdi.
Þetta þrælahald skilar ágæt-
um arði handa hluthöfunum, og
talið er, að árlega séu fluttir út
málmar frá brezku nýlendunni
INNKÖLLUNARMENN HEIMSKRINGLU
Reykjavík.
Amaranth, Man..
Árnes, Man._
A ÍSLANDI
—Björn Guðmundsson, Mávahlíð 37
1CANADA
__________Mrs. Marg. Kjartansson
Sumarliði J. Kardal, Hnausa, Man.
Árborg, Man.....................*.......G. O. Einarsson
Baldur, Man.................................O. Andeirson
Belmont, Man.....—..........................G. J. Oleson
Bredenbury, Sask.....Halldór B. Johnson, Churchbridge, Sask.
Churchbridge, Sask___________________Halldór B. Johnson
Cypress River, Man.....................Guðm. Sveinsson
Dafoe, Sask--------------O. O. Magnússon, Wynyard, Sask.
Elfros, Sask....................Mrs. J. H. Goodmundson
Eriksdale, Man..........................Ólaíur Hallsson
Fishing Lake, Sask__________... Rósm. Árnason, Leslie, Saslc.
Flin Flon, Man_______________________Magnús Magnússon
Foam Lake, Sask-------------Rósm. Árnason, Leslie, Sask.
Gimli, Man................................K. Kjernested
Geysir, Man____________________________G. B. Jóhannson
Glenboro, Man.......................-.......G. J. Oleson
Hayland, Man...........................Sig. B. Helgason
Hecla, Man..........................Jóhann K. Johnson
Hnausa, Man..............:............._.Gestur S. Vídal
Innisfail, Alta________Ófeigur Sigurðsson, Red Deer, Alta.
Kandahar, Sask___________O. O. Magnússon, V/ynyard, Sask.
Keewatin, Ont..........................Bjarni Sveinsson
Langruth, Man...........................Böðvar Jónsson
Leslie, Sask..........................Th. Guðmundsson
Lundar, Man.................................D. J. Líndal
Markerville, Alta_____ófeigur Sigurðsson, Red Deer, Alta.
Morden, Man___________________________Thorst. J. Gíslason
Mozart, Sask.............................Thor Ásgeirsson
Narrows, Man..
S. Sigfússon, Oakview, Man.
Oak Point, Man..........................Mrs. L. S. Taylor
Oakview, Man—................................S. Sigfússon
Otto, Man________________________D. J. Líndal, Lundar, Man.
Piney, Man...................................-S. V. Eyford
Red Deer, Alta________________________ófeigur Sigurðsson
Riverbon, Man...........................Einar A. Johnson
Reykjavík, Man__________________________._Ingim. Ólafsson
Selkirk, Man____________________—------Mrs. J. E. Erickson
Silver Bay, Man......................-.....Hallur Hallson
Steep Roek, Man________________—......—.....Fred SnredaJ
Stony Hill, Man________________JD. J. Líndal, Ltmdar, Man.
Swan River, Man_______________________Chris Guðmundsson
Tantallon, Sask________________________—-Ámi S. Árnason
Thomhill, Man____________Thorst. J. Gíslason, Morden, Man.
Víðir. Man__________________—Aug. Einarsson, Árborg, Man.
Vancouver, B. C.
Wapah, Man.
JVLrs. Anna Harvey, 4370 Quebec St.
.Ingim. Ólafsson, Reykjavík, Man.
Winnipeg____S. S. Anderson, 800 Lipton St. Winnipeg, Man.
Winnipegosis, Man--------------------------S. Oliver
Wynyard, Sask........................O. O. Magnússon
1 BANDARIKJUNUM
.Björn Stevenson, Akra P.O., N. D.
E. J. Breiðfjörð, Upham, N. D.
Akra, N. D-----
Bantry, N. Dak.
Bellingham, Wash___Mrs. John W. Johnson, 2717 Kulshan St
Blaine, Wash________________________JVIagnús Thordarson
Cavalier, N. D__________Björn Stevenson, Akra P.O., N. D.
Crystal, N. D__________C. Indriðason, Mountain P.O., N. D
Edinburg, N. D-----
Gardar, N. D.------
Grafton, N. D------
Hallson, N. D______
Hensel, N. D._
C. Indriðason, Mountain P.O., N. D.
C. Indriðason, Mountain P.O., N. D.
_C. Indriðason, Mountain P.O., N. D.
__Bjöm Stevenson, Akra P.O., N. D.
_C. Indriðason, Mountain P.O., N. D.
Ivanhoe, Minn______-Miss C. V. Dalmann, Minneota, Minn.
Milton, N. Dak.„„_____________________S. Goodman
Minneota, Minn..................Miss C. V. Dalmann
Mountain, N. D______C. Indriðason, Mountain P.O., N. D.
National City, Calif...John S. Laxdal, 736 E. 24th SL
Boint Roberts, Wash..................Ásta Norman
Seattle, 7 Wash_____J. J. Middal, 6522 Dibble Ave., N.W.
Upham, N. Dak-----------------------_E. J. Breiðfjörð
The Viking Press Ltd.
Winnipeg Manitoba
í Afríku fyrir meira en einn
milljarð króna. Mestur hluti|
þessara auðæfa rennur í vasa
hvítu mannanna í Suður-Afríku
og Norðurálfubúa. “Við höfum
slegið eign okkar á auðlindir
landsins og nytjum þær á okkar
hátt og okkur í hag”, sagði
brezki hagfræðingurinn Leon-
ard Bames, “og af auðæfum
GERANIUMS
18 FYRIR 15C
Allir sem blómarækl
láta sig nokkuð snerta
ættu að fá útsæðis-
pakka af Geraniums
hjá oss. Vér höfum úr
feikna birgðum að
velja af öllum litum,
hárauðum, lograuð-
um, dökkrauðum, crimson, maroon,
, . , i * vermilion, scarlet, salmon, cerise,
þeim, sem þarna eru skopuð, orange-red, salmon pink, bright
látum við landbúa halda einni pink, peach, blush-rose, white
, . . - ,___. 1 blotched, varigated, margined. Þær
kronu fyrir hverjar tiu, sem vaxa auðveldlega og blómgast á 90
dögum frá sáningu. Pakkinn 15c, 2
fyrir 25c, póstgjald borgað. Sáið nú.
SÉRSTAKT TILBOÐ: 1 pakki af ofan-
skráðu útsæði og 5 pakkar af völdu
útsæði fyrir húsblóm, alt ólíkt og
vex auðveldlega inni. Verðgildi $1.25
—öll fyrir 60c póstíritt.
FRf—Vor stóra útsœðisbók fyrir 1943
Stœrri en nokkru sinni fyr 31
DOMINION SEED HOUSE
Georgetown, Ontario
renna í okkar vasa
Þrátt fyrir öll þau höft, sem
kreppa að verkalýðssamtökun-
um þarna, hefir verkalýshreyf-
ing Afríku tekið geysimiklum
framförum. 1 öllum löndum Af-
ríku starfa nú verkalýðsfélög,
— í suður-Áfriku einni eru þau
yfir 1200 aðtölu með samtals ^____
200,000 meðlimum. 1 Nígeríu'——----------;...... - ■
eru 400,000 menn félagsbundn- sér saman um, hverir vera
ir. Fyrir tveimur árum var alls- j skyldu álfakonungshjónin. Fyr-
herjarverkfall gert_ í Nígeríu, ir valinu urðu Herbert Sig-
sem lamaði flutningaLerfi lands- j mundsson, prentsmiðjustjóri —
ins. Járnbrautarstarfsmenn sem drottning, og eg sem kóng-
Suður-Afríku gerðu vel skipu- ur.
lagt verkfall í fyrra. Árið 1945 En það mátti segja að “sitt var
var allsherjarverkfall í hafnar-
borginni Mombasse 1 Kenya, og
mörg þúsund hafnarverkamenn
gistihúsa- og bankastarfsmenn
og meira að segja leigubílstjór-
ar lögðu þá niður vinnu. Þessi
baráttuhugur hefur leitt til þess
að hermenn hafa verið sendir
gegn svörtu verkamönnunum.
Árið 1940 voru 14 koparnáma-
menn drepnir í Norður-Rhodes-
íu einni og 20 særðir. Á stríðs-
árunum létu yfirvöldin í Suður-
Afríku handtaka meira en 700
Professional a.nd Business
Directory==—==
Office Phone
94 762
Res. Phone
72 409
Dr. L. A. SIGURDSON
528 MEDICAL ARTS BLDG.
Consultations by
Appointment
Dr. S. J. Jóhannesson
STE. 7 VINBORG APTS.
594 Agnes St.
Talsími 87 493
Viðtalstími kl. 3—5 e.h.
að konunni minni hvorri”.
Það er venja, að drottningin
sé grimulaus, en þótt Herbert
væri myndarlegur karlmaður,
þá var synd að segja, að hann
hefði smáfrítt konuandlit. En þó
var annað verra. Herbert var 7
árum eldri en eg, og þegar á
ungum aldri var hann feitlaginn
og hafði ístru. Við gárungarnir
héldum því fram, að fólk mundi
halda, að drottningin væri ó-
frísk. Þessu var andmælt. Menn
töldu, að girða mætti Herbert
J. J. Swanson & Co. Ltd.
REALTORS
Rental, Insurance and Financial
Agents
Sími 97 538
308 AVENUE Bldg. — Winnipeg
THE WATCH SHOP
CARL K. THORLAKSON
Diamond and Wedding Rings
Agent for Bulova Watches
Marriage Licenses Issued
699 SARGENT AVE.
verkamenn í sambandi við ( með stokkabelti, en hann skyldi!
námamannaverkfall, næstum; klæddur kirtli, og draga þannig!
800 verkamenn voru handtekn-
ir í sambandi við verkfall í
brauðgerðarhúsum og 128 skóg-
arhöggsmenn. 1 Uganda, belg-
iska Kongó og í frönsku Vestur-
Afríku voru margir verkamenn
drepnir síðustu tvö árin út af
verkföllum.
—Víðsjá
Gunnar Sigurðsson frá Selalæk:
SEINASTI ÁLFADANS
Á AUSTURYELLI
Þegar belúð sprakk
af drottningunni
úr því, hve framsettur hann var.
Það réð fullkomlega úrslitum
með val Herberts, að hann var
ágætur söngmaður, tenór, íjör-
maður og þolinn í söng, sem;
öðru, en drottningin skylUi
kyrja einsöngva mikla.
Um mig var það að segja, að
líkamlegir ágallar mínir til kon-
ungstignar voru í öfugu hlut-
falli við ágalla Herberts. Hæð-
in var að vísu nóg. Eg var þá
þegar um 3 álnir á hæð, og herð-
arnar í sæmilegu lagi, en eg var
grannvaxinn, eins og títt er um
hávaxna unglinga. En það var
verst og þótti síður en svo kon-
unglegt, að eg var óvenjulega
miðmjór. Úr þessu var þó haldið
að mætti bæta með því að girða
kodda framan á mig.
Nú rann upp dagurinn, sem
álfadansinn skyldi haldinn, að
kvöldi til náttúrlega.
Þetta var einn af þessum fá-
Framh. á 8. bls '
H. HALDORSON
BUILDER
23 Music and Arts Studios
Broadway and Carlton
Phone 93 055
Winnipeg, Canada
CANADIAN FISH
PRODUCERS Ltd.
J. H. Page, Managing Director
Wholesale Distributors of
Fresh and Frozen Fish
311 CHAMBERS ST.
Office Phone 26 328
Res. Phone 73 917
Það var um áramótin 1907 og
’8, að síðasti álfadans var hald-
inn á Austurvelli.
Þegar álfadansinn var haldinn
á Iþróttavellinum 13. þ. m. (jan)
rifj aðist upp fyrir mér þessi álfa
dans. Þar sem eg var sjálfur við
hann riðinn og man hann vel,
ætla eg að minnast hans að
nokkru og sérstaklega eins skop-
legs atviks, sem kom fyrir í
dansinum.
Eg var þá nítján ára og dvald-
ist í fyrsta skiftiá Reykjavík og
las fyrir tvo bekki í Mennta-
skólanum, utan skóla, og þótt
prófið slampaðist af, 'þá hefði
mér verið sæmra að eyða minni
vinnu til undirbúnings álfa-
dansins, því all-mikill tími fór
til þessa sérstaklega í söngæf-
ingar. Söngurinn þótti takast
vel, enda sérstaklega valdir
menn með sönghæfileika í kyrj-
inga hjörðina. Það var Ung-
mennafélag Reykjavíkur, sem
hélt álfadansinn að þessu sinni
Menntaskólanemendur höfðu natiomat G.HAMPION- _____________
um langt skeið haldið þessa þjóð year oM JAMES
legu skemmtun, en hun hafði w BUSSEY> who farms a S€C.
—
ÁSGEIRSON’S PAINTS,
WALL PAPER AND
HARDWARE
698 SARGENT AVENUE
Winnipeg, Man.
Telephone 34 322
The BUSINESS CLINIC
Specialize in aiding the smaller
business man to keep adequate
records and prepare Income
Tax Returns.
ANNA LARUSSON
508 Mclntyxe Blk. Ph. 97 130
O. K. HANSSON
Plumbing & Heating
CO. LTD.
For Your Comfort and
Convenience,
We can supply an Oil Burner
for Your Home
Phone 72 051 163 Sherbrook St.
r» ^ • •
rra vmi
fallið niður hjá þeim um allmörg
ár.
Ungmennafélagið var í þá
daga að mörgu leyti merkur fé-
lagsskapur, enda var þá í félag-
inu fjöldi manna, sem þjóðkunn-
ir urðu síðar, svo sem t. d.: —
Tryggvi Þórhallsson, Hallgrím-
ur Benediktsson, Magnús Kjar-
an, svo eg nefni þrjú nöfn að
handahófi.
En þá er nú að snúa sér aftur
að álfadansinum á Austurvelli.
Þegar við kyrjingar sem mig
minnir, að vær um 30 manns,
tion of land eight miles north of
Airdrie, Alberta, won the nat-
ional barley championship of
1947. The National Barley con-
test, sponsored by the brewing
& malting industries, was start-
ed in 1946 and is being coninued
in 1948.
There were four national
awards and for placing first, Mr.
Bussey is awarded $1,000.00. He
also won $400.00 for winning
the provincial championship of
Alberta, and another $160.00 for
placing first in his region. Mr.
PRINCESS
MESSENGER SERVICE
Við flytjum kistur og töskur,
húsgögn úr smærri íbúðum
og húsmuni af öllu tæi.
58 ALBERT ST. — WINNIPEG
Sími 25 888
C. A. Johnson, Mgr
vorum búnir að æfa söng nokkr- Bussey’s entry was a carload of
um sinnum ,var farið að koma the variety Montcalm.
WINDATT COAL
CO. LIMITED
Established 1898
506 PARIS BLDG.
Office Phone 97 404
Yard Phone 28 745
DR. A. V. JOHNSON
DENTIST
506 Somerset Bldg.
Oífice 97 932 Res. 202 398
ANDREWS, ANDREWS,
THORVALDSON &
EGGERTSON
Lögfrœðingar
Bank of Nova iScotia Bldg.
Portage og Garry St.
Simi 98 291
DRS. H. R. and H. W.
TWEED
Tannlœknar
406 TORONTO GEN. TRUSTS
BUILDING
Cor. Portage Ave. og Smáth St.
PHONE 96 952 WINNIPEG
H. J. PALMASON & Co.
Chartered Accountants
506 Confederation Life Bldg.
TELEPHONE 94 686
Rovatzos Floral Shop
253 Notre Dame Ave. Ph. 27 989
Fresh Cut Flowers Daiiy.
Plants in Season
We specialize in Wedding and
Concert Bouquets and Funeral
Designs
Icelandic Spoken
A. S. BARDAL
selur líkkistur og annast um
útfarir. Allur útbúnaður sá besti.
Ennfremur selur hann allsltonar
minnisvarða og legsteina
843 SHERBROOKE ST.
Phone 27 324 Winnipeg
Union Loan & Investment
COMPANY
Rental, Insurance and Financial
Agents
Sími 95 061
510 Toronto General Trusts Bldg.
GUNDRY-PYMORE Ltd.
British Quality - Fish Netting
60 Victoria St., Winnipeg, Man.
Phone 98 211
Manager: T. R. THORVALDSON
Your Patronage Will Be
Appreciated
Halldór Sigurðsson
Contractor & Builder
•
1158 Dorchester Ave.
Sími 404 945
FINKLEMAN
OPTOMETRISTS
and
OPTICIANS
Kensington Bldg.
275 Portage Ave. Winnipeg
PHONE 93 942
DR. CHARLES R. OKE
TANNLÆKNIR
404 Toronto Gen. Trust Bldg.
283 Portage Ave., Winnipeg
Phone 94 908
'JORNSONS
LESIÐ HEIMSKRINGLU
vOOKSTOREI
í.bU'VJ 1
702 Sargent Ave., Winnipeg, Man.