Heimskringla - 14.04.1948, Blaðsíða 5

WINNIPEG, 14. APRIL 1948
HEIMSKRINGLA
5. SIÐA
Jón Sigvaldason
Hinn 27. febrúar s. 1. andaðist
að heimili sínu í Riverton, Jón
Sigvaldason. Hann var fæddur
á Hellulandi í Skagafirði 12. jan.
1866. Foreldrar hans voru Sig-
valdi Jónsson, skáld og Soffía
Jónsdóttir. Hann ólst upp í
Skagafirði, útskrifaðist úr
IVtöðruvallaskóla og s'íðan úr
óúnaðarskólanum í ólafsdal. —
Var kennari um tíma og vann
l^ss á milli. Hingað til lands
H'uttist hann árið 1892. Til Nýja-
íslands fluttist hann árið 1896.
Tveim árm síðar kvæntist hann
Sigrúnu Þorgrímsdóttur frá
Akri. Þar reistu iþau bú og
^juggu þar all^n sinn búskapar-
tima. *
Þau eignuðust sex börn. Þrjár
ðaetur þeirra eru dánar, Valdína
Steinunn, Áróra og Lára. Á láfi
eru: Mrs. Capítóla Johnson, á
it^ima í Rivertoná Man.; Mrs.
Aurora Stinson á Winnipeg og
Avin Zophanias er á heima í
Riverton. Barnabörnin eru 10.
*ión átti þrjú systkini: Egill, átti
heima á íslandi, Guðrún, fluttist
vestur á Kyrrahafsströnd og
^lrs. Stefanía Jóhannson.
Jón fluttist til Riverton eins
°g áður er getið árið 1896. Það
ár stofnuðu þeir Sveinn Thor-
valdson og hann Smjörgerðar-
hús og verzlun í Riverton. Voru
heir í félagi í því fyrirtæki til
aldamótanna. Þá seldi Jón sinn
hluta í verzlunnini, en vann við
hana við og við um tuttugu áraj
skeið, þótt hann hefði bú á Akrij
°g ætti þar ætíð heima þangaðj
111 síðustu árin er þau hjónin
Huttu til Riverton, og bjuggu
hjá dóttur sinni og tengdasyni,
1-apítólu og Einari Johnson.
'Með Jóni Sigvaldasyni eri
Minningarorð um Jón Sigvaldason
hniginn til moldar nýtur og
mætur maður, sem margir
sakna. Maður sem með hhit-
tekningu og samúð tók þátt í
starfi of lífi mannfélags síns, og
vann þar með alúð og fúsum
vilja. Hann var árum saman
ritari og féhirðir skólans í River-
ton, var lengi í bændafélagi
bygðarinnar, lestrarfélagi og
var einn af stofnendum Sam-
bandssafnaðarins og í stjórn
hans alt fram að þessu síðasta
ári, er heilsuleysi hamlaði hon-
um frá að starfa þar lengur.
Hann var vel máli farinn og hélt
uppi gleði á mannfundum á
yngri árum, en alla æfi var hann
hinn mesti reglu- og bindindis-
maður. Lund hans var staðföst
og engum gat tekist að leiða
hann af þeirri braut, sem hann
ákvað sjálfur að væri rétt. Hann
horfði djarft á hvern sem var,
hjá honum átti enginn neitt.
Dettur mér í hug er eg hugsa um
hann, en finn samt að þessi um-
mæli skáldsins um smiðinn, eiga
betur við í skáldskap en raun-
veruleikanum. Vér getum
skuldað öðrum mönnum fleira
en fé, það sem er miklu meira
virði en gull og silfur. Lifs-
hamingjuna og hana átti hann
að þakka ágætri konu, sem stóð
við hlið hans öll árin og starfaði
að heimili þeirra og hamnigju
með ráðum og dáð. Þetta heim-
ili var vinsælt og gestrisið. Þar
ríkti sátt og samlyndi og þaðan
eiga margir góðar minningar um
marga ánægjustund.
1 æsku hafði Jón aflað sér eins
mikillar mentunar og honum
voru föng á. Það var undirstaða,
er hann bygði ofan á er árin liðu.
Hann las margt góðra bóka, unni
skáldskap og var sjálfur vel hag- j
mæltur, þótt hann héldi því lítið
á loft. Þau hjónin gáfu börnum
sínum góða mentun, þrjár dæt-j
ur þeirra luku kennaraprófi og
stunduðu kenslu, enda voru öll
börn þeirra mjög vel gefin og
hæf til náms.
Jón sál. Sigvaldasoh var fríður
maður og föngulegur, karlmenni j
og hraustur. Heilsugóður var
hann alla æfi, en síðustu árin
kendi hann hjartabilunar, en var
samt ern og hélt andlegum
kröftum fram á síðustu stund.
Hann var jarðaður frá Sam-
bandskirkjunni ií Riverton og
lagður til hvíldar í grafreit Riv-
erton bæjar, 3. marz. Friður sé
með minningu hans.
E. J. Melan
l*ennar dögum var kurteisistitil-
inn “Fremsta kona Bandaríkj-
a^na”, ekki aðeins kurteisistitill
heldur vann hún mikilvægt
starf.
^aesti Þáttur
Starfi hennar var ekki lokið,
Þegar forsetinn dó. Það sýndi
sig, að hún hafði mikil verkefni,
Þó hún væri ekki lengur hús-
freyja í Hvíta húsinu. Hún hélt
®ð lesendur hinna 48 blaða
^yndu ekki lengur hafa áhuga
fyrir greinum hennar, eftir að
^án var flutt úr forsetabústaðn-
og gat ekki lengur sagt frá
einu né neinu, sem gerðist á bak
við tjöldin. Hún ákvað því að
^ætta að skrifa hinar daglegu
klaðagreinar, ef bréfasendingar
fil hennar minkuðu. Hún var
Ven að fá 3 — 400 bréf á dag. —
^rófasendingarnar héldu áfram
eins og áður. — Frúin hélt á-
fram, þó að efni greinanna yrði
^okkuð annað.
f fótaspor manns síns
Nú fór hún að tala meira um
^’msmálin en áður, og utan-
llkismál Bandaríkjanna. For-
Setafrúin var orðin að sjálfstæð-
11111 stjórnmálamanni, með við-
ari sjóndeildarhring en flestir
af starfsbræðrum hennar. Hvað
eftir annað komu flokksbræður
eeUnar að máli við hana, til þess
biðja hana um að verða for-
setaefni. Hún neitaði. Hún leit
svo á, og vafalaust með réttu, að
hún ynni betur að hugsjónum
manns síns á annan hátt, hug-
sjónum hans í aliþjóðamálum,
sem fyrst komu fram í Jaltasátt-,
málanum, en síðan hafa rofnað
og trosnað á ýmsum fundum
valdamanna í heiminum. 1 byrj-
un var hún dálátið hikandi og ó-
viss í skoðunum sínum. En fljót-
lega fengu þær fastara form. Nú j
er hún áhrifamikil í starfi Sam-
einuðu þjóðanna.
Kyntist kommúnistum
Á árunum fyrir heimsstyrj-
öldina hafði hún mikinn áhuga:
á æskulýðsfylkingu Ameríku-
mann og flutti þá stundum ræð-
ur á fundum hennar. En smátt
og smátt varð stjóm þeirrar
hreyfingar svo hliðholl komm-
únistum, að hún vakti grun-
semdir manna í Hvíta húsinu.
Frú Roosevelt kallaði þá með-
limi stjómarinnar til sín, spurði
þá, hvem um sig, hvort þeir i
væru kommúnistar. Þeir neit-
uðu því allir. Seinna sýndi það
sig, að margir þeirra höfðu log-
ið að henni. Þetta varð til þess
að frú Roosevelt sneri baki við
þeim fyrir fult og alt. Ekki var
það vegna þess, að þeir hefðu
orðið fyrir árásum annars stað-
ar að, heldur vegna þess, að þeir
höfðu komið fram sem ósann-1
indamenn gagnvart henni. Eftir
það komst hún svo að orði “í
mörg ár hafa kommúnistarnir i
þessu landi haldið uppi kenslu
i lygjum. Þeir hafa kent félög-
um sínum að hlýðni gagnvart er •
lendum flokki og skipanir
flokksstjórnarinnar meta þeir
meira en málefni þjóðarinnar.
Eg hefi sjálf rekið mig á lygar
kommúnista og get ekki treyst
þeim.
Á fundum S. Þ.
Á fundum Sameinuðu þjóð-
anna hefir þeim nokkrum sinn-
um lent saman, Visinsky og
henni. Hefir Rússinn ekki bor-
ið sigur úr býtum í þeirri við-
ureign. Við megum ekki láta
Rússana halda, að þeir geti slit-
ið okkur upp, sagði hún einu
sinni, og með því gaf hún, í einni
setningu, einkunnarorðin fyrir
stjórnmálastefnu Vesturlanda.
Þegar frú Roosevelt fyrst kom
á sjónarsvið heimsmálanna á j
aðalfundi ,S. Þ. í London, vetur-,
inn 1946, vann hún mikið álit
og hylli með framkomu sinni,
ekki síst vegna þess, hve mikla;
þekkingu hún hafði á dagskrár-
málunum. En mesta verkefni
sitt fékk hún, þegar hún fékk í
hendur stjórn á nefnd þeirri, er
S. Þ. hefir skipað til þess að á-
kveða hin almennu mannrétt-
indi í heiminum. Hún hefir
stjórnað fundum þessarar nefnd-
ar bæði í New York og Genf, og
ynt það verk af hendi með mestu !
snild.
Meðan maður hennar lifði,
stjórnaði hún við veisluborð. —
Nú stjórnar hún alþjóðafundum
sem fengið hafa hið mikilverð-
asta verkefni eftir stríðslokin,
sagði einn af merkustu blaða-
mönnum og kunnugustu heims-
málunum. “Eg veit ekki hvern-
ig henni tókst að stjórna í veisl-
unum. En eg get fullvissað um
að stjórnin í mannréttindanefnd
inni getur ekki farið betur úr
hendi.”
Allsherjar mannréttinda skráin
Nefnd hennar hefir verið af-j
kastamikil. Þegar hafa verið
sendar 3 skýrslur til hinna 57 (
þjóða, Sameinuðu þjóðanna. —
Þar er m. a. nákværn drög að
sáttmála um hin almennu mann
réttindi, er ega uppruna sinn
að rekja til þeirrar styrjaldar,
sem átti að skapa frið og frelsi
og öryggi fyrir alla, þó að langt
sé frá að svo hafi orðið.
1 mannrétindanefndinni náðu
þessi drög ekki einróma sam-
þykki. Þrjár stefnur koma í ljós
í skjölum þeim, sem nú eru í
höndum hinna 57 ríkisstjórna.
Ein er sú, sem smáríkin aðhyll-
ast, og hafa aðhylst. Önnur er
stefna Rússa og lýðríkja þeirra.
Og sú þriðja er stefna sem eink-
um er ráðandi meðal Bandaríkj a
manna og Breta.
Það verður löng og erfið leið
að því marki, að fullkomin ein-
ing fáist um þessi mál. En allir
viðurkenna að undirbúnings-
starfið er aðdáunarvert og ber
merki um stjórnvisku frú Roose-
velt.
Dagsverkið
Frú Roosevelt hefir mikils-
verða aðstoð sér við hlið. Það er
ritari hennar, frk. M. Thomson.
er hefir haft það starf á hendi
í 25 ár. Hefir frk., Thomson unn-
ið mikið af því verki, sem hefir
skapað nafn og frægð frú Roose-
velt. Engum er það ljúfara að
viðurkenna það en frú Roosevelt
sjálfri. . j
Á hverjum morgni fara þær
báðar tvær 1 gegnum bréfin sem
borist hafa og skifta hundruð-
um. Frú Roosevelt rispar upp
með blýanti, það sem hún vill að
svarað verði. En oft segir hún
við ritara sinn “Skrifaðu þessum
og hinum það sem eg hugsa. Og
frk. Thomson gerir svo tafar-
laust, því hún þekkir hugsanir
frúarinnar.
Frú Roosevelt og frk. Thom-
son byrja dagsverkið kl. 8 á
morgnana, og fara þá í gegnum
bréfin, sem komin eru, kynna
sér efni blaðanna og þess hátt-
ar, þannig til bíllinn kemur og
sækir frú Roosevelt á fund í S.
Þ. Þar vinnur hún fram til ki.
4 og stundum til kl. 6 eða 7, en
að afloknum miðdegisverði
skrifar hún venjulega hina dag-!
legu blaðagrein sína, og eyðir
svo kvöldinu með ýmsum kunn-
ingjum og málsmetandi mönn-
um, þar sem rædd eru dagsins
mál.
Þeir sem hafa hitt frú Roose-
velt í Hvíta húsinu og sjá hana
nú á þingi Sameinuðu þjóðanna
furða sig á því, hve mikið hún
hefir breyttst. Hún er öruggari
í framkomu, þýðari í samning-
um og betri ræðumaður. Áður
var hún hin glæsta forsetafrú,'
nú er hún orðin áhrifamikill og
reyndur stjórnmálamaður.
—Mbl. 9. marz
CLUB NEWS
HELZTU FRÉTTIR
Um fjárhag Manitoba
Forsætisráðherra Stuart Gar-
son, lagði fram í þingi Manitoba
fjárhagsáætlun sína fyrir árið
1949. Ráðgerðar tekjur eru $33,-
773,273 og er það ein hin hæsta
tekjuáætlun, sem hér hefir
nokkru sinni verið gerð. Fyrir
tekjuafgangi er gert ráð er nemi
$114,142.
Þó þetta vekti nú eftirtekt,
þótti hitt þó betri frétt, að skuld
fylkisins hefir verið lækkuð um
16 miljónir á árinu. Er skuldin
því nú, 31. marz 1948, $92,401,-
265.
Frá árinu 1940, hefir skuld
fylkisins verið lækkuð 38 miljón
dali.
Á áfengissölu græddi fylkið
$6,750,000 á liðnu ári.
Önnur stór tekjulind á nýju
fjárlögunum, eru skattsamning-
arnir við sambandsstjómina um
13 miljón dali.
Næst er gasolíu skatturinn um
4% miljón.
Útgjöld eru hin helztu til opin-
berra verka um IV2 miljón, til
mentamála 5% miljón, til heil-
brigðis-
miljón.
a|g velferðarmála 6V2
HITT OG ÞETTA
Vanalegur flækingsköttur í
Pittsburgh, er gefið hefir verið
nafnið Nicodemus, hefir verið
sæmdur medalíu, björgunar-
verðlaunum tvisvar, fyrir vitur-
leik og hugdirfsku í eldsvoða.
Fyrri verðlaunin íékk hann
frá björgunarliðs-deildinni í
Pittsburg, fyrir að gera vart við
eld, og hins síðari frá ameríska
dýraverndunar-sambandinu.
Þegar eldur kom upp í fjöl-
hýsi nokkru, fór köttur þessi til
verks, og dróg sængurfötin af
4. mánaða gömlu ungbami og
vakti það, en grátur bamsins
vakti foreldrana, og vöktu þelr
svo hinar fjölskyldurnar.
★
Það þykir fullsannað, sam-
kvæmt rannsókna-árangri sér-
fræðinga, að vissar skordýra-
tegundir fara á fylliríistúra. —
Drykkfeldastar, ef svo má að
orði komast, af öllu í skordýra-
ríkinu eru vespur, broddflugur,
sérstök tegund fiðrilda, flugur
og maurar. Alt þetta dót verður
dmkkið af því að neyta vökva,
sem smitar út úr trjám, og hefir
gerjast. Sum þessara kvikinda
vita ekki hvenær hætta skal,
fremur en hið breyzka mann-
fólk, og sveima sérstakar teg-
undir flugna um í æðiskendri
vímu, eftir að hafa neytt hins á-
fenga vökva. Ná skordýr þessi
sér ekki að fullu, ef þau verða
vel kend, fyr en eftir nokkra
kl.tíma!
KAUPIÐ HEIMSKRINGLIT—
bezta íslen/.ka fréttablaðið
Tombola — Dance
will be the main feature of a
social evening sponsored by the
Icelandic Canadian Club, Mon-
day, April 26th, at 8.15 p. m.,
in the Good Templar Hall, Sarg-
ent and McGee.
Two club members have gen-
erously donated special prizes
for the Tombola, namely: — V.
Baldwinson, Sherbrooke Bakery,
749 Ellice Ave., phone 37 486 —
one large vínarterta. Lillian
Eyjolfsan, Lil’s Beauty Shop,
802 Ellice Ave., phone 36 731 —
Shampoo and Finger wave. Be-
sides these, there will be numer-
ous draws, large and small, all
worth, as much, or more, than
the money you pay.
There will be a short program
during intermission, and good
music for dancing.
Refreshments sold — Dough-
nuts and soft drinks.
Admission, including one
draw — 25^.
Come, bring yuor friends, try
your luck and have a good time.
The more the merrier and the
more successful the social gath-
ering!
The executive and various
committees of the club work
very unselfishly for the good of
the community in the field of
culture and also, make every
effort to bring the members and
friends together in interesting
social activities. So, a good turn-
out would be most gratifying to
them.
Grand Concert
Another item of interest ann-
ounced by the Icelandic Canad-
ian Club, is a Grand Concert to
be held Monday, May lOth, at
8.15 p. m. in the Good Templar
Hall, Sargent and McGee St.
This concert marks the conclus-
ion of this season’s activities,
and it promises to be highly ent-
ertaining and interesting. Com-
plete plans have already been
made for the program which is
built around the music of twelve
Icelandic composers. A fine
quartette, vocal soloists, Mrs.
Elma Gíslason and Mr. Elmer
Nordal, and violin soloist, Irene
Thorolfson, will render this
music. Mrs. Louise Gudmunds,
who is in charge of arrange-
ments, will give a sketch on —
“The History of Icelandic Mus-
ic”, which, I am told, is the first
address ever given on that sub-
ject on this continent.
Look for further announce-
ments about this concert during
the next few weeks.
L. M. G.
GENGI ER VALT
(Ef til vill síðasta vísa E. Ben.)
Gengi er valt, þar fé er falt,
fagna skalt í hljóði.
Hitt kom altaf hundraðfalt,
er hjartað gait úr sjóði.
-Tíminn.
THE ICELANDIC CANADIAN
A quarterly magazine which
has been published almost six
years. Subscriptions $1.00, in
Iceland $1.25. Only a few sets
of back issues available. Price of
six volumes $4.50. In Iceland
$6.00 postpaid. Copies contain-
ing history of Icelandic people
in Canada can be bought separ-
ately at 25c per copy:
Icelandic Pioneers of 1875, trans-
lated by W. Kristjanson
Recollections of Pioneer Days in
Winnipeg, by Margret Steph-
ensen
Icelandic Pioneers in Argyle
District, by prof. T. J. Oleson
Early Historical Glimpses of
Icelandic People in Winnipeg,
by J. J. Bildfell
Shoal Lake Sketches (Saga
Grunnavatnsbygðar), by W.
Kristjanson, in 2 issues, 50c.
Order from: Mr. Hjalmur F.
Danielson, Circulation Manager,
The Icelandic Canadian, 869
Garfield St., Winnipeg, Man.
In Iceland from: Þjóðræknis-
félag Islendinga, Kjartansgötu
4, Reykjavík.
LJÓÐKORN
nm lífið yfirleitt
í okkar veröld er alt á reiki,
auðlegð þessa er dauði hins.
Vér erum ei meira en möguleiki
í Marshall-áætlun jarðlífsnis.
S. V. B.
—“Spegillinn”
VERZLUNARSKÓLANÁM
Aldrei hefir verið eins nauðsynlegt og ein-
mitt nú, að hafa verzlunarskóla mentun,
og það fólk sem hennar nýtur hefir venju-
lega forgangsrétt þegar um vel launaðar
stöður er að ræða.
•
Vér höfum nokkur námsskeið til sölu við
fullkomnustu verzlunarskóla í Winnipeg.
Spyrjist fyrir á skrifstofu vorri þessu
viðvíkjandi, það margborgar sig.
The Vihing Press Limited
Banning og Sargent
WINNIPEG :: t MANITOBA
MCOCCOOCCOOCCOCOOCOCOOOCOCOSCCCOCCCCOOOOCCCOK
Kaupendur Heimskringlu og
Lögbergs á Islandi
Gerið svo vel að senda mér sem fyrst greiðslu fyrir
yfirstandandi árgang, kr. 25.00 fyrir hvort blað. Dragið
ekki að greiða blöðin. Það léttir innheimtuna. Æskilegt
að gjaldið sé sent í póstávísun. Þeir sem eiga ógreidda
eldri árganga, eru vinsamlega beðnir að snúa sér til mín.
BJÖRN GUÐMUNDSSON,
Mávahlíð 37, Reykjavík