Heimskringla - 30.11.1949, Blaðsíða 3

WINNIPEG, 30. NÓV. 1949
HEIMSKKINGLA
3. SÍÐA
gullbrúðkaup
Það héfir, að sönnu, áður verið
sagt frá gullbrúðkaupi Valda og
Jóu Sveinson, í íslenzku (blöðun-
um í fréttabréfi frá Sveini Guð-
mundssyni, í Vancouver. En þar
koma ekki fram kvæði þau sem
flutt voru við þetta tækifæri.
Sendi eg nú þrjú þeirra til birt-
ingar, ef þú, herra ritstjóri vilt
gjöra svo vel að ljá þeim rúm.
Fjórða kvæðið, sem þar var flutt
var á ensku, ort og flutt af
systurdóttir Valda. Var það
snjalt og gamansamt kvæði og
vel þess vert að það birtist einn-
!g, en eg hefi ekki getað náð í
það.
Samkvæmið var hið skemti-
legasta í alla staði, eins og það
átti líka að vera, því gullbrúð-
hjónin eru bæði gamansöm og
fyndin, með afbrigðum. Jónas,
frá Kaldbak lætur svo um mælt
í heimskringlu, að ræða Valda,
við þetta tækifæri, hafi verið sú
besta gullbrúðkaupsræða sem
hann hafi heyrt. Má þetta til
sanns vegar færa. Ef eg man rétt
byrjaði ræðan svona: “Eg býst
v>ð að það sé ætlast til að eg
þakki fyrir þetta’’. — Svo var
ekki meir um það. En framhald
r* *ðunnar var sundurlausir þætt-
lr úr æfisögu Valda — nijög
sundurlausir. Var flestu slept,
sem máli varðaði en hitt tínt til,
sem spaugilegt var og þannig í
s«l fært, að allir hlógu dátt,
jafnvel þeir sem aldrei höfðu
hlegið áður. Eiginlega var eng-
lr>n endir á ræðunni, en Valdi
bara settist niður. Hann stóð þá
brátt upp aftur og sagðist hafa
Sfeymt að geta þess, að hann
hefði farið sUður til Dakota (frá
Nýja íslandi) til að vinna við
þreskingu og hefði )þá gift sig.
Var þetta endir ræðunnar — ef
endir skyldi kalla. Sjálfur held
eg að Valdi eigi enn eftir margt
ósagt, og 'þess munu allir vinir
bans óska. Hafi þau, Valdi og
Jóa, beztu þakkir fyrir ávaxta-
rikt, starfsamt, mannúðarríkt —
°S spreng hlægilegt fimtíu ára
samstarf. A. E. K.
TIL VALDA OG JÓU
á gullbrúðkaupsdegi þeirra
Loksins út í erlend ríki
Óður beindi hann sinni för.
Að sér dró á auga bragði
Ótal fljóð, með spaug á vör
Vonum bráðar varð þar fyrir
Vanadísar beittri ör.
Frá þeim degi ávalt ugglaus
Akker vissi hann sér við hlið
Mjög þótt stundum móti blési,
Mikið var að styðjast við.
Þess fær ættin notið núna,
Nokkuð fram í þriðja lið.
Sá, sem alla á að vinum,
Afsíðis ei hökra má,
Frá hans auði, einn og annar
Uppbót sinna rauna fá.
Og altaf vex sá varasjóður
Við það, sem er tekið frá.
Allar konur elska Valda;
Allir menn hann virða og dá.
Jóa er eins og auka móðir
Allra, sem hún kynnast má.
Ef hún hefði aldrei lifað,
Yrði framtíð næsta bág.
Fimtíu ára fylgd að baki,
Flestum reynist ærið nóg.
Stirð og óblíð örlög teygja
Oft það band er saman dróg;
En betri og betri vinir voru
Valdi og Jóa sífelt þó.
Eftir hálfrar aldar kynning,
Eitt mér sanna gleði fær:
Vinsemd okkar Valda og Jóu
Var hin sama í dag og gær.
Einnig, hver sem að er spurður
Á þá sömu strengi slær.
Þótt þau aldrei aurum safni,
Eða hreppi lukku spil;
Ljá þau enn, frá innra sjóði
Öðrum bæði kraft og yl.
Heimur varð, og verður, betri,
Við það, sem þau leggja til.
Fari svo, að forlög rætist,
Framtíð mild þeim brosir við.
Jafnt og þétt, til efri ára
Altaf stærra vina lið
Að þeim sækir, ung þau fara
Aftur gegnum lífsins hlið.
— P. B.
HUGDETTUR
KVÆÐI TIL JÓU OG VALDA
í gullbrúðkaupi þeirra, 20. ágúst 1949
bað reynist í vargaldár víking
vandi að tilhliðra sér,
^róðernið grátt þar sem barist
bita og spænina er.
Sv« athygli á sér þeir vekja
Sem ílengjast þar fram á haust
hepnast úr skjaldborg og
skærum,
Aó skila sér örkumlalaust.
Við fögnum sem happi, að hafa
*ú hitt þau með óklofin skjöld.
^ vagninum Valda og Jóu,
1 víglínu hátt upp í öld.
ss furðar, að ekki sjást á þeim
verkar, skrámur og blak.
^að kvisast, að krakkarnir hafi
^*rt klukkuna aftur á bak.
til þeirra óhýrum augum
Sá Elli( sem hröklaðist inn
gáttinni, af því að Iðunn
^ar auglýsir varninginn sinn, —
^á líka, að Valdi er víðsjáll
^að vissi nú samtíðin fyr,
Jóu var treystandi tuskið
Var tvísýnt—sér vísað á dyr.
Eyktunum eftir að dæma,
Ekki er nú framorðið.
^agur er nokkur frá nóni
11 oáttmála, búast má við —
^essu, að þau verði hundrað;
Þeirra sé bíðandi öll
Tilveran, tækifærin,
Tlminn og sjávar föll.
Ártnann Bjamason
VALDI OG JÓA
i gullbrúðkaupi þeirra
20. ágúst 1949
aldi á sínum ungdóms árum
E tast var 1 konu leit;
n. að hans skapi, yngis meyju
nga fann í heima sveit.
ruði hann þó að til sín stæðu
svert betri fyrirheit.
Er gamanið var grátt á fornum vegi
Og gleðin úti í horni á köldum degi,
Þá gfæzkulausar glettur Valdi kendi,
Og Guð veit, honum fórts það vel úr hendi.
Þó er það ennþá yndislegra að vita
Að ástarinnar skildi 'hann geyma hita.
Og ótrauður gegn um frost og funa,
í fimtíu ára hjónabandi að una.
Eg þekki ei hana, sem við hlið hans situr
En sannarlega mun hún góð og vitur,
í fimtíu ár, að unna Valda einum,
Því óþörf mörgum verður fórn í meinum.
Eg þekki ekki ykkar hulins heima;
En hygg þó samt, að ykkur muni dreyma
Um demants brúðkaup, degi þó að halli,
Og dals um hlíðar langir skuggar falli.
Því þau sem unnast aldrei mega skilja;
En örlögin í framtíð vegi dylja,
Þó eitt er víst, að ástarinnar ljómi
Mun ykkur lýsa, fram að hinsta dómi.
Þið þurfið ekki að kvíða kaldri elli
Þó komi hún, þið halda munu velli.
Á sævi lífs þó segi fátt af einum,
Þá sigla tveir, og skáka öllum meinum.
Hver sambands ást má sigra kalda dauða,
Úr sigrum tíminn steypir gullið rauða.
Svo fyrir ykkar framtíð, laus við dofann,
Með fylstu virðing, hattinn tek eg ofan.
J. S. frá Kaldbak
DEBTS CLEANED UP
The three prairie Wheat Polls
are hustling into their second
quarter of a century clear of
debt, with their country and
terminal elevators in a high
state of efficiency. Complete
clean-up of debts of more than
$22 million to their Government,
last year rounded out their first
quarter century of struggle and
hard work.
Two of the three Pools mak-
ing up Canadian Cooperative
Wheat Producers came to the
end of the pay-off trail last year
—Manitoba Pool Ðlevators and
Saskatchewan Cooperative Prod-
ucers. The eldest of the lot by
one year the Alberta Wheat Pool
led th parade by cancelling out
its obligations to the Alberta
Govenment a year earlier.
Just two decades ago, these
Pools faced a situation that look-
ed mighty glum. But what was
regarded at the time as a calam-
ity — almost a tragedy — has
turned into a brilliant demonstra
ion of the strength of the Pools
and the loyalty of their memb-
ers. In 1929 when the worst pan-
ic of modem times had its dire
effects on the wheat trade, the
Pools found themselves indebt-
d to ilending banks for the
staggering total of $22,324,000.
They had overpaid their memb-
ers this huge sum — because of
the big drop in þrice from the
time the payment to members
was set until the crop ultimately
found a market.
There was a widespread opin-
ion that the Pools were through,
that the great cooprative produc-
er experiment in grain market-
ing had failed. But this view,
assiduously circulated, did not
long prevail. The prairie govern-
ments were fuily aware of the
distaster to farmers, pool and
non-pool, to all prairie business
if the holdings of the Pools were
thrown on a market that could
not support the load.
Therefore, the governments
guaranteed the Pool accounts
with lending banks, issued 20
year bonds at 4y2 percent with
the Pools giving a mortgage to
the prairie governments for the
fuH amount of the bonds issued
with one exception. The Govern-
ment of Manitoba voluntarily
wrote off $1.3 million because
the overpayment in that prov-
ince exceeded the total assets
of the Pool.
Ever since that time.the ann-
ual payments of principal and,
interest by the Pools have been
promptly met — unti'l the debt
burden was just recently lifted
from the copperative shoulders.
Eg var á ferðinni í Vancouver
í dag, þar sem umferðin var svo
mikil að það varð að olnboga sig
áfram. Þá flaug mér í hug það
sem Davíð frá Fagraskógi sagði j
—tilhvers eru allir þessir menn?
Og, ef maður bætir svo við: Til
hvers er eg sjálfur? — fer málið
að vandast.
*
Það virðist að höfuð erindi
mannsins á þessari jörðu sé að
hlýða lögum kynferðis hvatar-
innar. Enda hefir hann aldrei
brugðist þeirri skyldu að halda
mannkyninu við, þó að hann hafi
brugðist öðrum skyldum.
★
Eg sagði við prest fyrir stuttu,
þegar talið barst að nútíðar á-
standi veraldarinnar, hvort ekki
mundi ráðlegt að gleyma Kristi
í umbóta starfi því sem næst
lægi fyrir hendi. Það kom svipur hpfU KÍV I A Cuv
á hann þó að skír sé. Ástæður Uer
mínar eru þessar: Kristur bygði
á andlegu hugsjónarstarfi, og
reynsla liðinna alda sýnir að!
það hefir ekki náð tilgangi sín-
um.
Aftur á móti sýnir reynsla
þessa tíma, að byggja verður á
ytri efnis veruleika. Síðan véla
aflið kom til sögunnar, er afstað i
an svo ólík því sem var á krists
dögum, að engan samanburð er,
hægt að gera. Fátæka hafið þér
jafnan hjá yður, sagði Kristur
Véla öldin getur sannað, að allri
fátækt er auðvelt að útrýma. En
misskifting auðsins er í höfuð
atriðum orsök stríða, glæpa og
yfirleitt mestrar bölvunar í
mannlífi, það sem við þörfnust
nú, er hámenning réttlætis. Kær-!
leikskenningin hefir í heildar
atriðum verið að tapa í 19 aldit
Ákvæði hennar að sá sterki
I
verndi þann veika, hafa verið^
virt að vettungi. En í stað þess
hefir hann troðið hann undirj
fótum, eða gert hann að sjálf-
VINNUR HRATT! - HELDUR FERSKLEIKA
Þarfnast engrar kælingar
Nú getið' þér bakað í flýti án fersks gers. Takið pakka af Fleisch-
mann s Royal Fast Rising Dry Yeast af búrhilluniii og notið það
á sama hátt og koku af fersku geri. Þér fáið sömu fliótu
hefinguna. Þér fáið bezta árangur í öllum yðar bakningum.3
Fáið yður mánaðar forðat af þessu ágæta, nýja geri. Notið bað i
næsta bakstur af brauðum og brauðsnúðum. Þér verðið hrifin.
Þer munuð aldrei kviða oftar viðvíkjandi því að halda ferska
lactnp-íra SnemvUm' *Lér munuð úvalt nota Fleischmann’s Royal
Fast Rising Dry Yeast. Pantið það frá kaupmanninum yðar, í dag.
1 pakki jafngildir 1 köku af Fresh Yeast
Hvert ert þú að strunsa?
Til læknis.
Hvað er að?
Mér líkar ekki, hvernig konan
mín starir á mig.
Mér ekki heldur, það er bezt
að eg verði þér samferða.
stæðum auðmjúkum ölmusu
manni.
Krists kenningin er svo háleiti
og fögur að hún verður of góð
fyrir þennan heim á meðan rétt-
lát raunhæf hámenning ræktar
ekki jarðveginn fyrir hana. Tak
ist það, mun hún fyrst ljóma,
sem fegursta blóm þessarar jarð-
ar. '
*
íslenzkan deyr í þessu landi,
af þvf að hún er of góð til þess
að lifa í því.
*
Það heyrast raddir um það, að
íslenzku skáldsagna höfundarn-
ir hafi spillandi áhrif á þjóðlíf-
ið. — Svo mörg eru þau orð. Þó
mun hitt sönnu nær, að þjóðlíf-
ið hafi spillandi áhrif á skáld
sagna höfundana. Það gefm
þeim verkefnið í hendur. Þeir
horfa dýpra niður í andleg djúp
en aðrir menn, og sjá það sem
aðrir ekki sjá, og segja svo frá
því sem þeir sjá. — Hitta mund
ir þú betri spár ef svo væri í
hendur þér búið af mér, sagði
Guðrún ósvífsdóttir, þegar
Gestur Oddleifsson hafði ráðið
drauma hennar. Þarna mun svip-
aður leikur á borði.
★
Stærstu tíðindin 1 Vestur-ís-
lenzka blaðaheiminum eru þau,
að Lögberg er komið upp í $5.0(
*
Liberalar verða altaf í meiri-
hluta í kosningum. — Mikið er
undir nafninu komið.
*
Kongur nokkur dæmdi mann
til dauða, en gaf honum kost á
að ráða hvaða dauðdaga han
kysi. Eg kýs þá að deyja úr ell
sagði maðurinn. — Ekki þyrfti
nú annað til þess að koma í ve
fyrir stríð, en að allir sepðu þe°
ar kallið kemur: Við kjósum að
deyja úr elli.
★
Það er haldið að Atlantis haf
sokkið af því að menning þes
hafi náð valdi yfir frumefni :
hlutfalli við kjarnsprengjuna.
Um síðustu aldamót, var jörð-
in sex þúsund ára gömul eftir
biblíu reikningi. 49 árum seinna
er hún orðin eftir vísinda reikn-
ingi tuttugu og fimm biljóná ára
gömul. Mig undrar að prestarn-
ir skuli ekki mótmæla svona
miklum skakka.
★
Eg var staddur við veginn,
sem liggur á milli Vancouver og
New Westminster og maður
austan úr slétta-fylkjum hjá
mér. Til annarar handar var
brekka mikil. Ofan þá brekku
fara að meðaltali 20 — 30 kör á
hverjum 5 mínútum með 60 —70
mílna hraða á kl. Þegar sléttu-
fylkjamaðurinn sá þetta, vék
hann sér að mér alvarlegur í
bragði og spurði: Eru þetta vit-
lausir menn?
*
Stærsta hættan sem vestræn
menning er í er sú, að hún horfir
meir aftur en fram, nema í verk-
legri tækni.
*
Hollow’een kostaði Vancouv
er hundrað þúsundir dollara í
skemdum, fyrir utan meiðsli á
mönnum, þó má ekki afnema það
Villudýrsæðið verður að fá æf
ingu.
*
Vancouver vex örast allra
borga í Canada. Hún á eftir að
verða ein af stærstu borgum álf-
unnar. Þegar miljóna borgum
Bandaríkjanna fer að hnigna,
fyrir það, að þær verða búnar að
éta alt í kringum sig, getur Van-
coouver dregið að sér næg föng
úr hinu viðlenda norðri, bæði á
sjó og landi.
*
Það bætir ekki mikið úr skák,
þó að maður reki sig ekki nema
einu sinni á sömu stoðina. Það
eru altaf nýjar og nýjar að reka
sig á í mannlífsmyrkrinu, svo að
maður gengur alt af með kúlur
og blátt auga hvort sem er.
★
Ef maður vill berjast fyrir
góðum málstað, verður hann að
byrja hundrað árum á undan
tímanum.
*
Þegar eg á kvöldin geng með
'oréf upp á hæðina, sem 'þóst-
kassinn stendur á og horfi á all-
ir þessar þúsundir ljósa, þar sem
hvert heimili er heimur út af
fyrir sig, sem eg þekki ekkert
og mun aldrei þekkja, undrar
mig hve þetta er óliíkt eða í
Mikley, þar sem eg þekti öll
heimilin og fólkið á þeim, eins
og fingurna á mér.
STÆRRI EN FYR-I48 blaðsiður
20 StÐUR 1 LITUM
DOMINION S E E D HOUSE
GEORCETOWN.ONT
Það er sorglegt að hin bjarta,
kalda heiðríkja forn-íslenkra
sagna, skuli geyma í skauti sínu
dimm níðingsverk.
Þegar eg las Sturlungu, óskaði
eg eftir að vera ekki íslending-
ur.
• ★
Þegar vonlaust var að eg fengi
að sjá íslandsfjöll, fékk eg Brit-
ish Columbia fjöllin til að horfa
á.
★
Þegar eg las Á ferð og flugi,
eftir Stephan G. Stephansson
var leiðslan svo sterk, að mér
fanst hann sjálfur sitja hjá mér.
Mér hefir aldrei fundist það fyr
eða síðar, þó að eg hafi lesið eft-
ir önnur skáld.
*
Sig Austfjörð sagði mér að
austan, að jarðfræðingar segðu
að moldin á Mikley væri svo
frjósöm, að eyjan ætti mikla
framtíð fyrir höndum. Hinir
síðustu verða hinir fyrstu”.
★
Hermann Jónasson veiktist
þegar hann var 8Vk árs gamall.
Var hann talinn frá. í því á-
standi sá hann mynd af sjálfum
sér hanga í loftinu yfir rúminu,
og lágu bönd á milli hennar og
líkamans. Þóttist hann vita ef
böndin slitnuðu, mundi hann
skilja við. Þetta ástand varði
nokkra stund, að ýmist kypti
myndin 1 böndin og sveif hærra,
eða líkaminn dró hana niður,
uns líkaminn varð sterkari og
dró myndina inn í sig. Þetta er
eftirtektarvert, sökum þess, að
þarna virtist starfs aðferð þess
dulræna hlýða sömu lögum og í
hinni lífrænu náttúru, sem við
kunnum skil á, s.br. hvernig
myndin og líkaminn í rúminu
kiptu í böndin á víxl, sem lágu
á milli þeirra.
★
Eg gekk eftir sléttri braut og
vinir mínir með mér. Alt í einu
vatt eg fyrir hom og sá að grýtt
vegleysa lá framundan. Þá varð
mér litið til baka og sá að allir
vinirnir voru horfnir.
Framh. á 7. bls.