Heimskringla - 14.12.1949, Page 10

10. Sff>A
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG. 14. DES. 1949
1 fyrri daga fóru bændurnir ekkert frá heimilum sínum, en
borguðu það verð sem kaupmennirnir lögðu á vörur sínar, og
þáðu það verð fyrir afurðir sínar, sem kaupmaðurinn bauð þeim.
Nú á dögum er öll uppskera bænda í sléttufylkjunum seld
af Canadian Wheat Board, sem var stofnað fyrir beiðni bændanna
i
sjálfra- Alþjóða hveiti samningar, sem bændurnir hafa barist
svo lengi fyrir, eru nú í gildi, þar sem framleiðendum, jafnt og
neytendum, er ábyrgst réttsýnt verð. Næstum helmingur upp-
skerunnar í sléttufylkjunum er meðhöndlaður af Pool kornlyft-
um, sem er eign, og undir eftirliti þeirra sem uppskeruna fram-
leiða, og reistar hafa verið fyrir auka arð framleiðenda.
Á þessum tuttugu og fimm árum sem Hveitisamlögin hafa
verið starfrækt, hafa yfir fjörutíu og fjórar miljónir dollara
verið borgaðir í “patronage” ágóða. Pool sveita kornlyftur eru
nú samtals átján hundruð áttatíu og þrjár í tveim þriðju af
sléttu bæjunum, sem með hinum afarstóru kornlyftum við stór-
vötnin og við Kyrrahafið, mynda hið langstærsta og fullkomnasta
kornhöndlunar kerfi í veröldinni. Enn, sem fyrr, sitja bændurnir
bújarðir sínar, en hafa nú meira framleiðslu-magn, og fara sjálfir
til kauptúnanna til að hafa umsjón með þeim stórfyrirtækjum,
sem þeir hafa svo ótvíræðilega sannað, að er aðeins einn hluti af
hinu mikilvæga framleiðslu-kerfi.
Canadian Cooperative
Wheat Producers Limited
WINNIPEG — CANADA
MANITOBA POOL ELEVATORS 3ASKATCHEWAN COOPERATIVE
Winnipeg Manitoba PRODUCERS LIMITED
Regina Saskatchewan
ALBERTA WHEAT POOL
Calgary Alberta
Innilegar hátíða-kveðjur til
allra Islendinga
HVAR SEM ÞEIR DVELJA
WINNIPEG, MAN.
EDMONTON, ALTA
fyrir
BLUENOSE BRAND” fiskinet og tvinna og
önnur áhöld til fiskiveiða.
INNILEGAR JóLA OG NÝÁRSÓSKIR
MCFAdyen company ltd.
362 MAIN ST. :: :: SÍMI 923 444
Yfir Móðuna
Það var vetur í mannheimum.
Haukur stendur á hárri hæð,
sem heita Mánaskálar. Þaðan
horfir hann yfir heima alla.
Mánaskálar eru sjónarhæðir
Hauks og þangað leggur hann
stundum leið sína með einkavini!
sínum, Muna. Hann er röskur,!
ráðugur og margvís drengur,!
þessi Muni. Stundum ferðast
hann um heima og geima og tek-|
ur myndir af því sem fyrir auguj
hans ber og sendir síðan vini sín-
um Hauk sumar þeirra til að
framkalla þær.
Og Muni er fljótur í ferðum
og fer víða og hefir altaf óslitið
samband við Hauk, sem sólginn
SVEITABÓNDINN
FER NÚ TIL
KAUPTÚNANNA
er í að fræðast af ferðum hans.
Og Haukur kallar til Muna og
spyr:
“Hvað er næst?”
“Það getur verið margt,” segir
Muni.
“Það veit eg muni vera,” segir
Haukur. “En hvað sérðu?”
“Mikinn mannfjölda sem kem-
ur úr Vestri og heldur til aust-
urs,” segir Muni.
“Og hvert heldurðu að ferð-
inni sé heitið?” spyr Haukur.
“Til Sunnuhvols,” segir Muni.
“Til Sunnuhvols! Og hvar er
Sunnuhvoll?” spyr Haukur.
“Á landi því, sem Sunna ræður
ríkjum, þar sem lífið baðast í
rósum nótt og dag. Þar sézt
aldrei myrkur, sár né grand. Sól-
börnin nefna það Ljósaland. |
“Gaman hlýtur þar að vera og
gott að nema land,” segir Hauk-
ur. “Hvernig sækist fólkinu
ferðin?”
“Misjafnlega,” segir Muni. —
“Færðin er mjög þung fyrir fót-
inn og flestu sækist þv*í seint.
Sumr eru sjálfbjarga fullir
þrótti og þrá og þúsund óskir,
sem knýja á. Aðrir eru lamaðir
og lítt færir til framsóknar móti
straumi og stingandi frostnálum
lífsins. Sumir hafa nesti og
nauðsynlegustu farartæk til
framsóknar og varnar ef voða ber
að höndum. Aðrir eru illa frá
garði greiddir, varnartækin veik
og léleg og vafin næfru, svo
þunglega sækist og þyngir að
meir þegar lengist.”
“Ekki er það nýtt þó nakta
næði,” segir Haukur, “og einum
gangi illa en öðrum betur.”
“Gömul saga getur stundum
litið út sem ný,” segir Muni.
“Satt segir þú, vinur minn
Muni, en hvað svo?” spyr Hauk-
ur.
“Það er víða numið staðar og
víða áð í smáhópum, en látlaust
og líðandi fellur straumurinn í
austur,” segir Muni.
“Sérðu nokkra sem þú þekkir,
nokkra sem þú kannast við?”
spyr Haukur.
“Bíð augnablik bróðir,” segir
Muni. “Það er að skýrast. Sei,
sei, sei! Nei, sko! — Vatnsfall.
Voða sjór! Nei, það er mögnuð
móða, einskonar feigsmanns
fljót!”
“Skrítið er þetta, eg skil það
ekki vel,” segir Haukur.
“Víst svo,” segir Muni. “Það
er eins og móðan hafi munna og
myrka brunna. Að móðunni
liggja margir vegir, allir vegir.
Það er eins og máttur hennar
dragi að sér mannpeðin. Yfir
móðuna verða allir að fara, þó
óttinn við hana hvíli á ferðafólk-
inu eins og mara. Móðan er far-
artálmi allra sem ferðast vilja til
Ljósalands. Á leiðinni yfr móð-
una er margra veðra von og
villugjarnt er þar flestum og
helst þeim, sem eiga sér veikan
vilja og óþroskaða von.”
“Sennilegt er þetta, bróðir,”
segir Haukur. “En ofboðslegt er
að vita hvað fjölmargir grunda
skamt. Kanske grunda þeir alls
ekkert. Hvers er þá að vænta?
Haltu áfram bróðir.”
“Móðan er í mínum augum
eins og ísbreiða með ógnir, hætt-
ur og mein, þakin þúsundum
sálna, sem þumbast á hálum ísn-
um, sálum á öllum aldri af allri
stétt og enginn virðist skilja
hvor annan rétt. Ólíkt er það í
reynd og raun og réttlæti þess
virðist ekki vega móti baun. Stór-
slysalaust komast margir yfir
móðuna. Aðrir ekki fyr en eftir
marga hrakninga og andstreymi.
Aðrir komast aldrei yfir hana.”
“Hvað verður um þá, sem ekki
komast yfir Móðuna?” spyr
Haukur.
“Það er mér hulið,” segir
Muni. “Get ekki frætt þig um
það að sinni. Það er engu líkara
en þeir leysist upp og hverfi
sjónum mínum í þoku.”
“Það er dularfult, þungskilið
eins og þytur í skógi,” segir
Haukur.
“Nú get eg betur greint hvað
gerist,” segir Muni. “A-ha!
Augu mín fylgja nú fólkinu fast
eftir, meðan fjarlægðin hylur
það ekki í blámóðu sinni.”
“Hverjir vekja helst athygli
þína?” spyr Haukur.
“Þessa stundina eru það þau,
sem eru að leggja út á Móðuna.
Það er ungur maður og ung
stúlka, elskulega aðlaðandi. Mér
finst eg þekkja þau. Þó kem eg
þeim ekki vel fyrir mig, ekki
enn. En þau heilla mig. Eg hlýt
að fylgja þeim eftir.”
“Það væri gaman að geta gefið
þeim byr að sigla,” segir Hauk-
ur.
“Já, þeim og öllum,” segir
Muni. “Öllum sem kunna að
sigla. Það eru ekki allir sem
þola byr. Við vitum ekki hvort
þau þola byr.”
“Rétt athugað, bróðir. Reyndu
að fylgja þeim eftir. Hvar eru
þau nú?” spyr Haukur.
“Nú eru þau komin út á Móð-
una,’ ’segir Muni. “Þeim gengur
vel, ennþá. En sjá má þess merki
á manninum, að hann hefir orðið
fyrir einhverju áfalli. Hémn er

Innilegar hátíðakveðjur
til Islendinga
y M
G. H. STEPHEI)SOn
Plumber
1061 DOMINION ST.
Sími 89 767
I,

VÉR FLYTJUM ÖLLUM VORUM MÖRGU
VIÐSKIFTAVINUM INNILEGAR
HÁTÍÐAKVEÐJUR!
OxfjOtcl J4otel
IN THE CENTER OF WINNIPEG
★ Moderate Rates
Phone 926 712
%
Joseph Stepnuk, Pres.
★ Parlor
216 Notre Dame Ave.
S. M. Hendricks, Mgr.