Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 31.10.1890, Blaðsíða 6

18
ÞJÓÐVIL.TINN.
Nr. 4—5
rétti, sem er frumréttur allra cigenda, a ð
mega vernda eigin eign sína
við skaða! Henni allsendis óafvitandi
eru hennar eigin óvitru börn sett át á hana
til að sólunda hennar eigin eign burt og
setja hana í skuldir, sem lienni er gert ó-
mögulegt uð verjast, pví hentji er stíað frú
því, að vita einu sinni nokkuð um patta
skuldasafn fyr en petta hálfu ári eptir að
pað varð til, og pá sagt frá pví eins og
hlut sem sé sjálfsagður og ekkert verði við
gert! J>etta ráðlag, óheyrt í öllum siðuð-
um löndum. ver „Tsafold“ með oddi og
egg, og telur sjálfsagt að breyta pví ekki,
vegna pess, að hið sama hljóti að verða
ofan á, ef seðlarnir yrðu innleysanlegir í
bankann. Sér ekki maðnrinn, að, ef pá
yrði eigi tekið alveg fyrir seðil-póstávísan-
irnar, sem sjálfsagt væri að yrði gjört, pá
yrði bankinn, n a u ð v e r j u vegna, að
draga inn hið bráðasta alla seðla og gefa
engan út aptur, til að komast hjá að tapa
100 pC. á seðil-póstávísununum, unz að
eins væri eptir mynt tóm í landi? Held-
ur pessi stórsyndugi finanzbjáni, að nokkur
banki tæki til starfa, sem sviptur væri peim
rétti, að geta haft herail á skulda-ábyrgð
sinni, pó pannig sé níðzt á hinum vernd-
arlausa sjóði hinnarvéluðu íslenzku pjóðar ?!!
Til skilningsauka læt eg hér f.ylgja „Ein-
falda sönnun“ fyrir pví, að íslaud tapi
100 pC. í gulli, á hverri einustu póstávís-
un, sem gefin er iit gegn seðlum lands-
sjóðs til útlanda.
I. L ö g 1 e g innborgun í hvaða sjóð
sem er eykur tekjur hans um u p p-
h æð innborgunar.
Gjörum nú, að | Seðlar Mynt Samtals
einhvern dag sé \ kr. kr. kr.
í landssjóði . . 80 000 20 000 100 000
J>á kemur gjald-
pegn með ... 2 000
sem hann borgar
í skyldir og skatta
sína, og stendur
pá fjárhagur —---------—---------------—•
sjóðsins pannig . 82 000 20 000 102 000
Hafa pví tekjur
landssjóðs vaxið,
eins og gefur að
skilja, um upphæð
pá sem inn var
lögð. J>etta er
undantekningar-
lausreglanmallar
1 ö g 1 e g a r inn-
borganir.
II. Ólögleg
innborgun. Gjör-
um nú, að ekki
Seðlar Mynt Samtals.
kr. kr. kr.
Fluttar 82 000 20 000 102 000
gjaldpegn, heldur
póstmeistari hafi
komið með pessar
2000 kr., sem út
hafi verið tekin á-
vísun fyrir á ríkis-
sjóð. J>á verður
nú seðilsjöðnrinn
sá sami sem pegar
or til færður í
seðladálki. En
fvrir seðlana gjör-
ist landssjóði að
borga........... 2 000
J>á stendur fjár-
hagur sjóðsins —------------------
pannig 82 000 18 000 100 000
Og vantar pá upp
á að landssjóði
hafi bæzt liigleg- --------
ur tekjuauki .................... 2 000
J>að er, með öðrum orðum, landssjóðnr
hefir tapað 100 pC. í gulli á pví, að kaupa
af rikissjóði petta seðil-andvirði póstávísana,
sem hann hefir gefið út á- sjálfan sig i
Reykjavík.
Ef vér nú gætum með athygli að pess-
ari einföldu sönnun, og gleymum ekki pví,
að seðlarnir eru — 1., landssjóðs eigin
e i g n, — 2., eigin sérstaki lögeyrir, —
3 , að peir geta aldrei borízt honum, ef
innborgun peirra er lögleg, nema eins og
tekju-auki, pá sjáum vér: —
1., að landssjóður hefir lceypt afríkissjóði
sína eigin eign fyrir gull p. e. tapað
100 pC. í gulli.
2., að hanii hefir leyst inn úr útlendum
peningamarkaði eigín bréflegan lög-
eyri fyrir eigin málmlegan lögeyri
p. e. tapað 100 pC. í gulli, pvi að
lnnn bréflegi lögeyrir sendir burt ur
hinum málmlega sjóði, landssjóði,
jafngildi sitt, En að lögum og
skynsemi og eptir eðli hlutarins
átti
3., pessi bréflegi lögeyrir að koma eins
og tekju-auki inn í landssjóð (pað
játar klíkan sjálf); en hanu kemur
í landssjóðinn eins og 0, svo að
landssjóður er sviptur réttum og
löglegum tekju-auka; tajjar pannig
100 pC. í gulli.
Jpannig atvikast pað, að pó arðberandi
seðil-eign landssjóðs hafi, siðan bankinn var
stofnaður, allt af verið sú sama á gangi
í landinu, pá hefir gullforði hans allt af
minnkað, svo að einar 300 000 kr. í seðlum
sein á gangi liafa verið, hafa orkað, að
] senda út úr landssjóði yfir i peningamark-
j að Danmerkur á hálfu fjórða ári yfir eina
miljón í gulli. |>að er rúmra 4 króna nef-
skattur árlega fyrir hvern mann í landinu.
Skatt penna heimtar fjármálaráðgjafi I)ana
með pví móti. að kasta eign ríkissjóðs, öll-
um óaðspurt, öllum óafvitandi. á pær tekj-
ur Islands sem hann nær í í Höfn, nefni-
lega tolla íslenzkra kaupmanna, pvert ofan
í stöðulög lands og stjórnarskrá. |>etta
vita pau bæði „J»jóðólfur“ og „tsafold“,
pví pau vitna pað bæði, og pyldr pað svo
sem eins og sjálfsagður hlutur. jþetta er
pó laun-innlimun í Danmörku, eins og allir
j sjá, langtum skaðræðisfyllri en nokkurlög-
leg innlimun væri. Hún byrjar með lands-
höfðingjabréfinu 28. maí, 1886, og er nú
1 varin með odd og egg af — hverjum halda
I menn? — meirihlutamönnum stjórnai'skrár-
málsins á pingi 1889, Jóni Ólafssyni, Páli
Briem og bróður hans Eiríki (sbr pingræð-
ur hans í bankamálinu 1889), og J>orleifi
Jónssyni með sambandsstyrk landshöfðingja-
blaðsins „ísafoldar“. Að petta sé ekki hé-
gómað mál. mun hver sá finna, sem með
alvöru hugsar póstávisanamál og stjórnskrár-
mál Islands, eins og peim horfir nú.
J>að er pó sannast sugt, að landshöfð-
ingja liggur á; að nú sé J A 6 A b, Nú
ríður allt á pví, að Islendingar sýni af sér
] pá litlu kurteisi, að — verða mállausir
j og viljalausir præ 1 ar!
Skrifað 26. ágúst, 1890.
Eiríkur Magnússon*
„L Ý Ð U R“.
Blaðið „Lýður“ er ekki aldauða enn,
eins og skýrt var frá í 1. tölubl. „J>.jóð-
viljans"; að vísu auglýsti ritstjóri „Lýðs“
17. ágúst p. á., að liann sæi sér eigi fært
að halda áfram útgáfu blaðsins vegna
megnra vanskila á borgun blaðsins; en svo
er að sjá, sein eitthvað hafi ræzt úr með
skilsemi kaupendanna, pví að oss hefir bor-
izt eitt tölubl. af „Lýð“ frá 30. sept.,
og flytur pað blað meðal annars tilkomu-
mikið kvæði um Bólu-Hjálmar eptir séra
Matthías Jochumsson.
SKÁLDKONAN, frú Torfliildur J>.
Holm, hefir í smíðum nýja sögulega skáld-
sögu um Jón biskup Yidalín; verður pað
all-umfangsmikið verk, nálægt 10 örkum að
| stærð, og krefur nákvæmrar sögulegrar
rannsóknar, gerir frú Holm sér von um,
að skáldsaga pessi vcrði langt komin á
næst komandi vori,
Flyt 82 000 20 000 102 000