Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 31.10.1898, Blaðsíða 4

28
ÞjÓBVILJIN’N’ UN’ÖI,
Það er auðsætt, að höfundu rinn trúi
bókstaflega, sem heilögum sannleika, öllur
sem í gamla og nýja testamentinu stendur,
jafn vel sköpunarsögunni í fyrstu bók,
Móesesar, sem flestir munu þó löngu
farnir að trénast á, þótt trúgjarnir séu
að ýmsu öðru leyti. — A bls. 8 í ritl-
linginum gefur því t. d. að líta önnur
eins kjarnyrði, eins og þessi: „Þvi eins
og það er víst, að guð skapaði á þeim
fyrstu sex dögum, eins áreiðanlegt er
það lika, að hann helgaði hinn sjöunda
dag!“ — Ojá, það er trúlegast, að hvort-
tveggja þetta sé alveg jafn „víst og á-
reiðanlegt“, eða — óvíst og óáreiðanlegt.
Trúlegast er, að guði séu bænir barna
sinna á öllum dögum jafn geðþekkar, og
að honum sé ekki einn dagurinn öðrum
kærari til helgihalds.
II. Endurkoma Jesús Krists.
Hvencer og livernig keinur hann? Hvad
mun þá henda? Eptir James White. Út-
gefandi: Davíð Östlund. Rvík 1891. 31
bls. 8'A
Um þenna ritling er sama að segja,
sem um ritlinginn næst á unda n, að hann
er ekki til uppbyggingar, og hefði betur
óprentaður verið, þvi að hafi hann á
annað borð nokkur áhrif, se,m ótrúlegt
er að vísu, þá yrðu þau helzt í þá átt-
ina, að gera ýmsa þá, sem eru að grufla
yfir opinberunarbókinni, og kenningum
bibliunnar um endurkomu Kris ts, enn þá
ruglaðri, en áður. — Höf. heldur þvi
fram, að tákn þau, sem talað er um, að
ganga muni á undan „endurkomunni“,
að sól muni sortna, og tungl missa birtu
sinnar, en stjörnur hrapa af himni“ hafi
homið fram 19. maí árið 1780, með því
að þá hafi verið mjög einkennilegur sól-
myrkvi, og tunglmyrkvi nóttina eptir,
en að stjörnuhröpin hafi rætzt á hinn
einkennilegasta hátt árið 1833!! Því
miður treystir höf. sér þó eigi til þess,
að tiltaka ákveðinn dag, er „endurkom-
an“ fari fram, og er það bagalegt fyrir
syndarana; en sjálfur er hann, og hr.
Östlund, auðvitað vel undirbúnir.
Sumt í ritlingi þessum er beinlínis
Ijótt, og frá voru sjónarmiði lmeixlanleg
rœða, svo sem þar sem talað er um það
á bls. 29, að „guðs óblandaðri reiði verði
út hellt, en ekki einum einasta náðar-
dropa, ekki einum“ o. s. frv,
III. Vegurinn til Krists eptir E. (}■
White. Rvik 1898. 159 bls. 8—. ---
Bók þessi er allt annars eðlis, en rugl-
bækurnar, sem nefndar eru hér að fram-
an; það er góð, og vel rituð bók um
kærleika guðs til mannanna, blessun
bænarinnar o. fl. o. fl., sem allir hafa
gott af að lesa, hvort sem þeir fylgja
höfundinum í trú hans á guðdóm Krists,
eður eigi. — Auðvitað bregður þar, sem
í öðrum guðsorðabókum, mörgu misjöfnu
fyrir; en gullkornin í bókinni eru svo
mörg, að hins gætir síður.
T
Consul Niels Christian Gram.
Svo sem skýrt var frá í síðasta nr.
blaðs þessa andaðist consul Gram að
Þingeyri í Dýrafirði 30. sept. siðastl. að
kvöldi dags, kl. 9—10, eptir „operation“
á fæti.
Niels Cliristian Grarn var fæddur í
Ballum i Slésvik 15. sept. 1838, og var
faðir hans, Christian Lehmann Gram, þar
kaupmaður, en rak þó jafn framt um
mörg ár lausaverzlun hér við land, eink-
um i Reykjavik, S'tykkishólmi, og í
Flatey. — Tók gámli Gram son sinn
með sér í verzlunarferðir þessar, og var
yngri Gram eigi eldri, en 13—14 ára, er
hann kom fyrst hér til lands. — Eptir
fermingu sigldi hann nokkur ár til ut-
landa, en hvarf svo heirn aptur, og var
siðan jafnan með föður sinum í kaup-
ferðum til íslands, unz faðir hans veikt-
ist, og hætti förum, árið 1860, og mun
hann hafa látizt 1-2 árum siðar.
Árið 1861 kom Gram hér til lands,
sem forstjóri fyrir lausakaupaverzlun föð-
ur sins, á skipi þvi, er þeir feðgar höfðu
lengi i förum, og „Amicitia“ heí, og
verzlaði hann hér þannig nokkur ár á
sumrum, en hafði heimili sitt í Ballum,
unz hertogadæmin gengu undan Dönum;
vildi hann þá eigi gerast þýzkur þegn,
og fiutti sig því alfari frá Ballum til
Kaupmannahafnar, og þar hafði hann
aðal-heimili sitt síðan, sat þar jafnan á
vetrum, en var hér á landi á hverju
surnri.
Fastaverzlun stofnaði hann fyrst hér
á landi árið 1867, er hann lieypti verzl-
un Thomsen’s kaupmanns, er þar var
áður, og nokkuru siðar fékk hann, með
konungsúrskurði, keypt býlið Þingeyri,
og þar með verzlunarlóðina alla, sem var
eign Sandakirkju. — Yar þar verzlunar-
stjóri hans 4 fyrstu árin Hálcon Bjarna-
son, er síðar varð kaupmaður áBíldudal,
en 1870 kom þangað, í hans stað, hr.
F. B. Wendel, sem gegnt hefir þar verzl-
unarstjórastörfum alla stund siðan.
Fáum áruin síðar keypti og Gram
verzlun þá í Stykkishólmi, sem Samúel
Bichter hefir siðan veitt forstöðu; og nú
fyrir nokkrum árum setti hann enn á
stofn hina þriðju fastaverzlun sína í 01-
afsvik.
Auk þessa liafði og Gram um langa
lirið lausaverzlun á ýmsum liöfnum, víðs-
vegar við Yesturland, sem hann ýmist
stóð sjálfur fyrir. eða lét aðra gera, og
máíti kalla, að hann væri um mörg ár
öndvegishöldur vestfirzkra kaupmanna. —
Sá hann sjálfur á hverju ári um allar
verzlanir sínar, frá því er hann kom frá
Danmörku rneð fýrstu skipum á vorin,
unz hann hvarf heim til sín siðla á
haustum, og er það kunnugra, en frá
þurfi að segja, hve stakur framkvæmdar-
maður hann var í öllum greinum, enda
mun Þingeyri lengi hera vott um hinn
ótrauða dugnað hans, og mikla tilkostn-
að til ýmiskonar umbóta.
Flestum kaupmönnum freinur hafði
Gram jafnan vakandi auga á því, að hafa
góðar og vandaðar vörur, og birgði jafn-
an verzlanir sinar mjög vel að nauðsynja-
YIII, 7.-8.
vörum, svo að þeirra var þar sjaldan
skortur, nema óumflýjanleg forfóll kæmu
fyrir. — Hann kom og á hinni ágæt-
ustu fiskverkun á Þingeyri, og átti þann-
ig bezta þátt í þvi, að koma góðu orði
erlendis á vestfirzkan fisk, enda var
hann yfirleitt, fyrir flestra hluta sakir,
einn i tölu mikilhæfustu kaupmanna, og
hafði glögga þekkingu á þörf og högum
viðskiptamanna sinna, sem hann reynd-
ist opt þrautgóður, er á lá. — Hann
var og ótrauður á að styrkja ýmsa, er
komast vildu áfram, og sem hann sá, að
dugnaður var í.
Árið 1887 varð Gram sálugi consúll'
Bandamanna hór á landi, og hafði þá
sýslan á hendi til dauðadags.
Gram var tvíkvæntur, og voru kon-
ur h&ns báðar danskar. — Átti hann 5
börn með fyrri konu sinni, og eru 4
þeirra enn á lífi, öll erlendis: Christian
Lehmann, ókvongaður, Bóthildur, Meta og
Agnes, allar giptar. — En annar sonur
hans, er Hans hét, drukknaði á ferð frá
Islandi haustið 1883, ásamt skipstjóra H.
P. Andersen, á skipinu „Agnes“, er aldrei
hefur til spurzt. — Með seinni konu
sinni, sem enn er á lífi, átti Gram eina
dóttur, sem enn er ógipt.
Á síðastl. vori seldi Gram sálugi all-
ar verzlanir sínar dönsku hlutafélagi í
Kaupmannahöfn, er ber nafn hans; en for-
sjá alla hér á landi hatði hann þó eptir,
sem áður.
Gram sálugi var karlmenni að burð-
um, og sundmaður góður á yngri árum.
— I viðmóti var hann einkar glaðlynd-
úr og si-skemmtinn
Hann undi sér bezt á Þingeyri um
dagana, og þar fékk hann einnig að
deyja.
Lík hans kvað verða jarðsungið að
Sandakirkju, en þó svo til hagað, að
líkkistan verði flutt til Danmerkur á kom-
anda vori, ef kona hans og erfingjar
mæla svo fyrir.
Smásagnir um Elízabeth drottningu,
Keisarafvúin i Austurríki, er myrt var í
Genf 13. sept. síðastl., var fædd 21. des. 1837,
og varð því að eins rúmlega sextug. — Hún
var komin af hinni ógæfusomu, og hálf-vitstola,
konungsœtt í Bayern, dóttir Maximilians Jóseps
hertoga, og hafði því að erfðuni tekið nokkuð
af þunglyndi því, og geðsmunaveiki, er ætt-
inni fylgir.
Drottning unni því mest einveru á seinni
árum, tók sjaldan þátt í hirðveizlum, eða opin-
berum hátíðahöldum, og umgekkst fátt manna,
nema þá, sem hún har sérstakt vinarþel til.
Hún giptist Franz Júsep, Austurríkis og
Ungveijalands keisara 1854, og við hátíðaliöld
þau, er haldin voru á silfurbrúðkaupi þeirra
hjóna, árið 1879, segja menn, að drottningin hati
í síðasta skipti komið opinberlega fram.
Hún var kona einkar góðgjörðasöm við fá-
tseka, gekk opt á sjúkrahús, og aðrar líknar-
stofnanir, talaði við sjúka og bágstadda og hug-
hreysti þá.
Hið sviplega fráfall einkasonar hennar
Rudolph’s krónprinz, er skaut sig með keitmey
sinni. greifadóttur einni, árið 1889, í'ókk að
vonum mjög á drottningu, og gerðist hún ept-
ir það lítt mönnum sinnandi. — Settist hún
þá, sem í helgan stein, í höll sinni Achillejon á
eyjunni Korí'u, og sökti sér þar niður í skáld-