Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 21.05.1900, Blaðsíða 1

Verð árgangsins (minnst 52 arkir) 3 kr. 50 aur.; erlendis 4 kr. 50 aur.,og í Amerikn doll.: 1.50. Borgist fyrir júnímán- aðarlok. ÞJOÐVILJINN. "" Fjóbtándi Aböanouk. -J=\ g^iE^ RITST JÓRl: SKÚLI THOKODDSEK. =|bosI—- Vppsögn skrifleg, ógilcl nema komin sé til útgef- anda fyrir 30. dag júni- mánaðar, og kaupandi samhliða uppsögninni borgi skuld sina fyrir blaðið.
M 17.-18. Í8AFIBÐI, 21. MAÍ. 19 0 0.
Útlönd.
Siðan útlendra frétta var síðast getið
hér í blaðinu, hefur þetta helzt orðið til
nýjunga:
Danmörk. Svo fór að lokum, að
hægrimönnum tókst að koma nýju ráða-
neyti á laggirnar í öndverðum maí, og
eru í ráðaneytinu þessir:
Forsætisráðherra Hanníbal Sehested
greifi, fjármálaráðherra Vffli. Scharling
prófessor, innanrikisráðherra Ludv. Bram-
sen, sem fyr, landbúnaðarráðherra F. Friis,
forstjóri landbúnaðarháskólans, kennslu-
málaráðherra Bjerre prófastur, dómsmála-
ráðherra C. Goos geheimeetazráð, sam-
göngumálaráðherra J. Byssensteen barón,
sjóliðsráðherra kapt. Middelboe og her-
málaráðherra SrhnacJc ofursti.
Forsætisráðherrann sinnir einnig ut-
anrikismálum, og dómsmálaráðherrann
sér um Islandsmálin, sem venja hefur
verið.
Þess þarf eigi að geta, að ráðaneyti
þetta hefur ekkert traust í fólksþinginu,
svo að mjög er hætt við, að það fái litlu
til leiðar komið í löggjafarmálum.
16. apríi andaðist í Kaupmannahöfn
Georg Schepelern prófastur, ræðuskörung-
ur mikill, og í röð heldri presta í Dan-
mörku.
Goschen heitir sá, er prðinn er sendi-
herra Breta í Danmörku, í stað Fane’s
sáluga, og hefur liann áður verið sendi-
herra í Belgrad. — — —
Parísar-sýningin hófst 14. apríl
(laugardaginn fyrir páska), og héldu þeir
Loubet forseti, og Millerand verzlunar-
málaráðherra, ræður við það tækifæri. —
Sagt er, að ýmsir sýningarskálarnir hafi
þó verið tómir, er sýningin hófst, og
að enn muni þurfa fram undir mánuð,
til þess að koma öllu svo í lag, sem
vera ber. — — —
Af Afríku-ófriðinum er þess-
ara tíðinda helzt að geta: Þá er Búar
unnu sigur á Bretum í orustunni við
Tdbanchu (sbr. 14.—15. nr. „Þjóðv.u),
fengu þeir náð fastri fótfestu í nánd við
Bloemfontein, og niá nú heita, að allur
suðaustur hluti Oí'ftMýe-friríkisins só á
þeirra valdi, svo að Boberts á fremur
örðugt afstöðu i Bloemfontein, af því að
Búar hafa og hersveitir sinar, bæði fyrir
norðan (í Kroonstad) og að vestan (við
Pardeberg). — Allir aðflutningar á vist-
um o. fl. til herstöðva Breta í Bloemfon-
tein ganga þvi mjög örðugt, og gerir
það Roberts hershöfðingja afar-mikinn
tálma.
Smáorustur hafa ýmsar orðið í f. ra.,
sVo sem við Elandslaagte í Natal, við
Jdewetsdorp í Oranje-friríkinu, og síðast
barizt í 4 daga hjá Wepener á austur-
jaðri Oranje-ríkis, og hafa ýmsir haft
betur, en orusturnar að engu skorið úr.
Við Reddersburg, sem liggur hér um
bil miðja vegu milli Bloemfontein og
Oranje-fljótsins, fengu Búar þó tekið um
600 til fanga af liði Breta.
Búar fylgja nú þeirri hernaðaraðferð,
sem opt hefúr vel gefizt i fjallalöndum,
að fara um landið í smáhópum, og hætta
sór eigi til aðalbardaga, en skjótast að,
er hinir eiga þess sízt von, og reyna þá
að gera fjandmönnunum sem mestan baga.
Sagt er, að Búar hafi nú komið á fót
fallbyssuverksmiðu í Prætoríu, og mun
það verða þeim góður styrkur, þar sem
lönd þeirra liggja hvergi til sjávar, svo
að örðugt er að afla þeirra gagna frá
öðrum löndum.
Enn halda Bretar áfram hersending-
um til ófriðarstöðvanna, og kom Bundle
hershöiðingi í f. m. til Springfontein
með 8 þúsundir manna. — En á hinn
bóginn er nú Gatacre hershöfðingi svipt-
ur herstjórn þar syðra, með því að hann
þykir hafa tjáð sig ónýtan. Heitir sá
Chermsíde, er við herstjórninni tekur af
Gatacre.
Portugalsmenn hafa nú leyft Bretum,
að skipa herliði á land í höfninni Beira,
sem er nokkru sunnar, en minnið á
Kawíóese-fljótinu, og ætla Bretar þá leið
að ráða á norðurfylkin í Transvaal, svo
að Búar þurfi að margskipta liði sínu.
Siðustu fregnir segja, að Boberts hers-
höfðingi sé nú sem ákafast að láta vig-
girða Bloemfontein, svo að þar af virðist
mega ráða, að hann ætli sér að sitja þar
enn um hríð. — —
Banatilræði var prinzinum á Wal-
es sýnt í Briissel 4. apríl. — Prinzinn
var þá, ásamt konu sinni, á leið til Dan-
merkur, til þess að sitja þar 82. afrnæli
Kristjáns IX. tengdaföður síns. — En
meðan prinzinn stóð við í Brtissel, vatt
16 ára unglingspiltur, Sipído að nafni,
sér að járnbrautarvagninum, er þau hjón-
in sátu í, og hleypti tvívegis af skamm-
byssu inn um gluggann. — Hvorugt
hjónanna sakaði þó, og var pilturinn
þegar tekinn höndum, og kvaðst þá hafa
veðjað um það við nokkra lagsbræður
sína, fyrir 5 franka, að hann þyrði að
skjóta á prinzinn. Að öðru leyti segja
blöðin, að helzt hafi vakað fyrir piltin-
um, að hefna á þenna hátt harma Búa
á Englendingum, þvi að hann var ný
kominn af fundi einurn, þar sem aðfor-
um Breta við Búa hafði verið hallmælt
mjög.
Fregnin um tilræði þetta flaug þegar
með frettaþræðinum um allan heim, og
er mælt, að prinzinum hafi á eptir borizt
um 1300 hraðskeyti, er vottuðu fógnuð
yfir því, að hann hefði ekki sakað. —
Stórkostlegir húsbrunar urðu
í Ottawa, stjórnaraðsetursborginni í Can-
ada, 26. april síðastl. — Eldurinn kom
upp í útjaðri borgarinnar, norðan Ottawa-
árinnar, þar sem HulL heitir, en barst
svo á svipstundu suður yfir ána, og brann
alls um fjórði hluti borgarinnar, og skað-
inn metinn frekar 15 milj. dollara. —
Um 15 þúsundir bæjarbúa kvað við bruna
þenna hafa orðið húsnæðislausir.
-----&=§&=»-■-
Húsavíkur ályktanirnar.
Óþarft og hlægilegt auglýsingagum.
Það vita allir, sem til vits og ára
eru komnir, að í Þingeyjarsýslu er, og
hefur lengi verið, aðal-stöð Vídalínsliðsins.
Það vita menn einnig, að sýslumað-
ur þeirra Þingeyinganna, hr. Steingrhnur
Jónsson, er ný kominn þangað til sýsl-
unnar, og svo að segja ný smoginn út
úr steinlímdum fornklefum ábyrgðarlausu
embættlinganna í Kaupmannahöfn, eptir
að hafa andað að sér árunum saman
stjórnmála-óloptinu alkunna, sem þar er.
Að stórveldi þessi tvö, sauðasafhið
vidalinska og skriffinnavaldið ábyrgðar-
lausa, vilja halda stjórnaróstandinu ó-
breyttu, eins og það er, hafa menn einn-
ig fyrir langa löngu vitað.
Það var því ekki nema hreinasti ó-
þarfi, að fara að efna til fundar, til þess
að gera það heyrum kunnugt, sem hvert
mannsbarnið vissi.
Þeir koma sér prýðilega saman, bæði
í bankamálinu og i stjórnarskrármálinu,
og hver skyldi svo sem efast um það?
Hvor lagar sig eptir hinum, og svo
fer jafnan bezt meðal vina.
Skriffinnunum er það vitanlega áhuga-
málið, að stjórnarástandið breytist ekki,
svo að áhrifin þeirra haldist óbreytt.
En hr. Vídalín er peningabaslið hér
á landi eigi til óhagnaðar; það getur
tryggt honum pöntunarsauðina.
Svona er það, og svona var það.
A Húsavikurfundinum hötðu þeir
bandamennirnir engum neitt nýtt að
segja.
En, þeir finna til sin piltarnir, það
vantar ekki.
Öll þjóðin ætlast þeir til, að hlaupi
nú upp til handa og fóta, út af þessum
ályktunum þeirra.
Út af jafn nauða-ómerkilegu tiltæki,
eins og þessari bandamennsku-auglýsingu
þeirra, sem allir vissu um áður!
En það er hætt við, að þjóðinniþyki
sú lagsmennskan hvorki svo merkileg,