Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 13.11.1909, Page 5

XXIII., 50.—51.
Þjóbviljinn
201
■úfclendu vörunni pptir þvi, sem aðallega
við gengsfc hjá kaupmönnunum á þeim
og þeim staðnum“, en þessu veitir örð-
ngfc, að koma við, þar sem fyrir flestum
kaupfélagsmönnum vakir aðallega, að vör-
urnar séu í félögunum seldar með sem
allra lægstu verði.
Þá vekur höfundurinn máls á því, að
það rnyndi reynast stór gróði, að hafa sam-
eiginlegan erindsreka, er annaðist um inn-
kaup á vörum, er þeim við kemur, og
launa honum sæmilega frá sjálfum sér.
Þá er og um hagskýrshir samvinnufé-
laga, skýrslur um útflutt smjör 1908, um
sláturhúsið í Borgarnesi, ýmislegt þýfct úr
útlendum samvinnufélagsritum, og loks
er ritgjörð um islenzkan samvinmifélags-
skap.
TJ tlönd.
Ito, fursti i Japun, myrtur.
Símskeyti barst frá Kaupmannahöfn
27. okt. síðastl. þess efnis, að Híróbumí
Ito, japanskur stjórnmálamaður, hefði ný-
lega verið myrtur. Yíg'ð vann maður
nokkur frá Koreu, er fundið mun hafa
eárt til þess, hversu Japanar hafa traðk-
að réttindum Koreumanna á allar lundir
Ito var fæddur árið 1840, og lagði á
uppvaxtarárunum mjög sfcund á erlend
tungumál, einkum ensku, og hollenzku,
og dvaldi í Englandi árin 1861—’63, og
síðan um tíma í Bandaríkjunum. — Átti
hann mikinn þátt í því, að fyrsta járn-
brautin komst á fót í Japan.
Hann stuðlaði og mjög ad því, að frjáls-
leg stjórnarskipun komst á í Japan, og
Fór í þvi skyni til Berlínar árið 1882, fcil
þess að kynna sér stjórnarskipun Prússa,
hlaut greifatign 1885, og var forsætis-
ráðherra Japana 1886—’88; en nokkru
áður hafði hann verið innanríkisráðherra.
— Porsætisráðherra var hann og í ann-
að skipti 1892—’94.
í ófriðinum við Kína 1894—’95 var
hann aðmiráll, og eyðilagði þá flutninga-
skip Kinverja í grennd við mynni Jalu-
fljótsins, og náði eíðan kastalanum,
Yei-haí-vei, enda voru Japanar miklum
mun betur vopnum búnir, en Kínverjar,
og frægðin því í raun og veru fjarska
lítil. — Að ófriðnum loknum var hann
af Japana hálfu, við friðargjörðina í Sím-
j onosekí, og enda þótt stórveldunum í
! Norður-álfu tækist þá að hræða Japana,
til að láta af hendi Líaotung-skagann,
sern Kínverjar höfðu sleppt tilkalli til,
tókst Ito þó, að fá eyjuna Pormosa.
Árið 1900 —1901 veitti hann enn ráða-
neyti Japana forstöðu, og eptir það, ei
Japanar 1904 höfðu hrifsað til sín yfir-
ráðin yfir keisaradæminu Kórea, var Ito
falið að skipa þar öllu, sem Japánar vildu
vera láta, og hefir það, sem von var
bakað hoDum megna óvild í Kóreu, og
að lokum orðið vaidandi dauða hans.
Nýju flönsltii ráðherrarnir.
I síðasta nr. blaðs vors var getið nýju
dönsku ráðherranna, og skal nú minnzt
nokkuð á hina helztu þeirra.
C. Tll, Z3MB, forsætisráðherrann, sem jafn-
framt er dómsmálaráðherra, er fæddur í
Hróarskeldu 1855, og var faðir hans skó-
smiður. — Zahle er Iögfræðingur, og hef-
ir lengi verið yfirdómsmálfærslumaður í
Kauproannahöfn, en nokkurn tíma hafði
hann þó á hendi ritstjórn blaðs í Árós-
um á Jótlandi.
Zahle hefir verið þingmaður, siðan 1895,
og formaður frjálslyndari vinstrimanna,
síðan 1904, er flokkur vinstrimanna klofn-
aði á þingi. — Eins og getið var í síð-
asta nr. blaðs vors, er flokkur Zahle's i
mjög tilfinnanlegum minni hluta, eigi að
eins í landsþinginu (efri málstofunni),
hefur og í fólksþinginu, en lik'ega býst
hann við fylgi frá jafnaðarmönnum, og
ef til vill einhverjum hinna þingflokk-
anna. —
ClirÍStODlier KraMe, seru nú er hermálaráð-
herra, og lengi hefir verið héraðsfógeti,
er fæddur á Falstri 20. juii 1833, og er
því orðinn há-aldraður maður, en enn
vel ern í sjón. — Hann hefir og á yngri
árum verið um hríð blaðstjóri, en þing-
maður varð hann fyrst 1864, og sat þá
á þingi, unz hann lét af þingmennsku
árið 1883. — Árið 1895 gjörðist hann
þingmaður af nýju, og hefir verið það
siðan.
Formaður fólksþingsins var hann 1870
{ —1883, og síðar um hrið vara-formaður,
og hefir notið all-mikils álits í flokki
vinstrimanna.
Hann var einn í sambandslaganefnd-
j inni; og þar einn hinna tilhliðrunarsöm-
, ustu í garð vor íslendinga. —
29
á borðinu! Setjist nú niður, og komið yður sem hæg-
indalegast iýrir".
Schatherton kveikti nú á öllum ljósunum, nema þeim
sem næst voru gimsteininum.
Tcward settist í ruggustól í miðju herberginu, og
Schatherton settist gegnt honum, milli hans og skrif-
borðsins.
Hann var að hugsa um, hve innilega hann hataði
þenna mann.
En hann vissi, að þó að honum tækist, að koma
því svo fyrir, að hann yrði myrtur, þá var Aliee Magor
þó eigi unnin.
Hann var þó eigi i vafa um, að það hlyti að lánast.
..Það er satt“, mælti Teward, „við minntumst um
daginn á nersneska hjátrú. — Hafið þér aldrei heyrt
minnzt á „Khorbeyanu-girosteininn?“
Schatherton brá mjög i svip, en stillti sig þó, og
svaraði:
„Jú, jeg þekki hann vel! Hann hefir verið í gamla
musterinu í B .. . í meira en tvö þúsund ár, og íbúarnir
þar í grenndinni, hafa þá trú, að líði svo meira, en ár,
að hann sé ekki á sinum vana-stað í musterÍDU, þá muni
heimurinn farast árið eptir sama vikudaginn, sem hann
hvarf. Það er og trú þeirra, að sá, sem taki hann, muni
deyja vofeiflegum dauðau.
„Alveg rétt! En yður er að likindum ókunnugt um
það, að gimsteinninn er horfinn fyrir meira, en sjö mán-
uðum“.
„Guð minn góður! Nei, það vissi eg ekki!u svaraði
Schatherton, all-forviða, Jog einbiíndi um leið framsn í
gest sinn. „Hvernig fara prestarnir nú að?“
22
tii þessa hafði hnn eigi sinnt piltuuum að neinu, er séð
yrði, nema ef vera skyldi frænda sinum Donald Teward,
sem var nýkominn heim frá Teheran, en þar gengdi
liann embætti í brezku sendiherrasveitinni.
Að því er Schatherton snerti, duldist honum eigi‘
að hann var orðinn feykilega ástfanginn.
Sunnudag einn, síðari hluta dags, komu þrír menn
gangandi á sléttunni, sem náði upp að höllinni (skraut-
hýsinu.)
Menn þessir voru: Dulverton lávarður, Grraham
ofursti, og Montgomery, og er þeir nálguðust höllina,
sáu þeir ungfrú Magor og Schatherton koma út, og ganga
niður að vatninu, sem lá í þeim hluta skemmtigarðsins,
er lengst. var frá höllinni.
„Litið á“, mælti Dulverton lávarður. „Þarna fara
Alice og Schatherton! Þau ætla líklega að fara að horfa
á fiskana! Skyldi verða alvara úr því, sem milli þeirra
er? Schatherton er duglegasti maður, og laus við allt raup“.
„Alveg rétt“, mælti ofurstinn, „En hafið þér ekki
veitt því eptirtekt, DuIvertoD, að það er farið að votta
fyrir einhverjum kala þar annað veifið?“
„Kala?“ mælti Dulverton, mjög forviða. „Hvað eig-
ið þér við?“
„Auðvitað milli ungu stúlkunnar, sem vér sáum
áðan, og Schatherton’s og Teward’s! Sjáið þér ekki
að Schatherton er afskaplega ástfanginn? Hafið þér ekki
séð, hversu hann dregur sig ept.ir henni, þó að hann hafi.
aldrei áður litið við kvennmanni?u
„Jáu,greip Montgomery fram í.. „En svo má ekki
gleyma Teward, sem er eini maðurÍDn, sem hún virðisfc