Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 28.09.1910, Blaðsíða 2

Þjóðviljtnn
174
8pánn.
Yerkföll hafa verið í borginni Bilbao
og Saragossa, og gátu engin blöð komið
út í Saragossa um tíma, en í Bilbao urðu
skærur milli hermanna og verkmanna,
og urðu ýmsir sárir.
Porúgal.
Þar eru pingkosningar nýlega um
garð gengnar, og hefur nú Teixeira Souza
svo litinn meiri hluta á þingi að það á
mjög örðugt uppdráttar.
Á sumum stöðum gengu kosningarnar
eigi sem friðsamlegast, og vora á einum
staðnum tveir drepnir, en um tuttugu
urðu sárir.
Lýðveldismenn eru nú 1B—16 á þingi
og eru þeir stjórninni þungir í skauti,
en mælt, að þeir fylgi henni að málum,
ef hún reynir, að hnekkja, eða draga úr
valdi kaþólsku klerkastéttarinnar á svip-
aðan hátt, sem Canalejas-ráðaneytið berst
nú fyrir á Spáni.
Ítalía.
30. ágúst þ. á. varð vart jarðskjálfta
í ýmsum borgum á Suður-Italíu, og Sikil
ey, en eigi er þess þó getið, að skaði
hafi af hlotizt.
Píus páfi X. hefur nýskeð lýst óá-
nægju sinni yfir starfsemi „Sillonista11,
sem er frjálslyndur kaþólskur trúflokkur, er
stofnaður var fyrir fimratán árum, enda
hlýddu þeir eigi boði páfa, er barist var
um skilnað rikis og kirkju á Frakklandi
fyrir fáum árum.
Nýlega var pó^tembættismaður tekinn
fastur, er stolið hafði einni milljón líra,
er borgin Messína hrundi í jarðskjáftun-
um miklu.
Grrikkland.
Grikkir kvað um þessar mundir vera
að semja við stjórnina á Italíu um kaup
þriggja herskipa, vilja auka herskipastól
sinn, ef í ófriði lendir við Tyrki, sakir
Kríteyjarmálsins.
Þjóðfundurínn hófst 14. sept., og eiga
tveir Kríteyingar þar sæti, Venezelos og
annar til, sem báðir höfðu ríkisborgar-
rétt á Grikklandi.
Auk þeirra voru aðrir Kríteyingar
kosnir, sem að líkindum verða að afsala
sér kosningunni, þar sem Tyrkir hafa orðið
mjög æfir yfir því, að Kríteyingar eigi
sæti á þjóðfundinum, og kært það mál
fyrir etórveldunum.
Sagt er, að Venezelos hafi afsalað sér
stjórnarformennsku á Krít, en allt óvíst
um það, hvort hann verður stjórnarfor-
maður á Grikklandi, svo sem spáð hefur
verið. —
Tyrbja-veldL
I grennd við borgina Damaskus áttu
tyrkneskir hermenn nýskeð í bardaga við
Drúsa, og biðu 25 menn af Drúsum bana
en um mannfall Tyrkja er eigi getið.
Drúsar eru herskáir, og hafa farið með
ránum, og hefur það ef til vill verið til-
efnið til bardagans, sem fyr getur.
Montenegro,
Nikíta fursti hefur nú nýskeð stað-
fest þá ályktun þingsin;i, p.ð Montenegro
skuli eptirleiðis talið konunasríki, en eigi
furstsdæmi, og hefur hann, sem konung-
ur, tekið sér nafnið Nicolaus I.
Rússland.
Rúísar hafa nýskeð tekið sér vnld til
þess, að banna allan vopnatíutníng til
Finnlands, til þess að gr'ia sem bezt kom-
ið fram kúgun sinni og lögbrotum, og
þarf eigi að efa, rð rússneska ríkinu !
hlýtur, fyr eða siðar, að koma mableg |
hefnd fyrir það, enda ekkert æskilegra,
en að það tæri sem fyrst í rnola.
Seint i ágúst brá Nicolaj keisari, og
drottning hans, sér til borgarinnar Fried-
be g í stórhertogadæminu Hassen-Darm
stadt á Þýzkalandi í kynnisför. — —
ipýzkaland.
Þrír menn sýbtust nýskeð af kóleru
í Spandan, en eigi hefur þó enn heyrzt,
að sýkin hafi breyðst neítt út.
I Berlín var nýlega afbjúpað líkneski
skáldsiDS Iheodor Fontane’s. — Hann var
fæddur 1819, en andaðist 1898, og hefur
samið ijóðmæli, skáldsögur o. fl. o. 9.
14. ág. þ. á. var í grennd við borgina
Metz, hér um bil tvær mílum suðvestur
frá borginni, afhjúpað likneski, til minn-
ingar um þýzku hermennina er féllu í
bardögunum við Melz 15., 16., og 18. á- •
gúst 1870, í fransk-þýzka stríðinu. — Líkn-
eskið sínir örn, er situr á háum stalli.
Ræðan, sem Vilhjálmur keisari hélt í
Königeberg, sbr. 41.—42. nr. blaðs vors
þ. á., hefur vakið afar-mikið umtal, og
megna óánægju í ýmsum blöðum, og þvi
hefir því nú verið yfir lýst, að þar sé
um persónulega trúarjátningn keisarans
að ræða, en alls eigi um stjórnaratböfn.
Bandarikin.
Dáinn er nýskeð William James, heim-
spekingur, kennari við Haiward-báskól- i
ann. 68 árs að aldri.
CIiili.
Nýlega hefur stjórnin í Chili ályktað
að senda heiskip til Þýzkalands, til þess
að sækja lík Pedros Montt’s, forseta í Chili,
er andaðist í Bremen á Þýzkalandi 17.
ág. þ. á., svo sem áður hefur verið getið
um í blaði voru.
Vara-forsetinn í Chili andaðist og rétt
á eptir, fékk hjartaslag, er varð honum
að bana.
Australia.
fíj; Newton Morne, forsætisráðherrann í
Australíu, lét nýskeð í Ijósi, að Ausralíu-
menn myndu mjög fúsir á, að veita einni
milljón rússneskra gyðinga ókeypis land,
þar sem óbyggt land væri nóg, en fólks-
fæðin mjög iilfinnonleg.
Væntanlega nota rússneskir gyðingar
sér þetta, jafn mjög sem rétti þeirra er
traðkað í Rússlandi, meinað að leita sér
XXIV., 44.-45.
þar atvinnu, nema í sumum st.ö’'ura, og
yfirleitt synjað jafnréttis við aðra borg-
ara landsins. —
Korea.
Japanska stjórnin hefur nú lýst því’
! yfir, að Xor \i skul' skoðast að eias, sem.
japönsk nýlenda, jaínfrarnt því er þeir-
hafa lögleitt þar ýms japnösk lög, auð-
v.tað að lauisbúun fornspuröam.
Þoir hifa gort s’r svo mjög far um,
að eyðileggja á allan hátt endurminning-
una um Korou, sem sjálfstætt keisara-
dæmi, fð þeii hafa mælt svo fyrir, að
þessi^nýienda þeirra, er þeir svo nefna,
skuli eptir'oiðis ber% nafpið Ciio Sen.
Enda þótt hefndin fyrir slíkari yfir-
gang gugn þjóðarsjálfstæði láti opt Iengi
bíða eptir sér, enda lif þjóðanna langt,
þá rekur þó að því að Iiúd kemur, og
nægir í því efoi að minna á tvístrun
rómverska ríkisins, sundrun spanska rík-
isins. hversu smátt og smátt hefur saxast
á lirni tyrkneska ríkisins, og hversu danska
ríkinu er nú komið, borið saman við það
er fyrir nokkrum öldum var.
iGnnaraskólinn.
— O —
Stjórnarráð Islands hefir 8. ág. þ. á„
gefið út prófreglugjörð fyrir kennara-
skólanu, þar sem ákveðið er, hversu hag-
að skuli prófum við skólann, bæði fyrri
hluta prófinu, og hínu svo nefnda kenn-
araprbfi, við burttör nemendanna úr þriðja
(eða efsta) bekk skólans.
Samkvæmt reglugjörð þessari, þá er
við fyrri hlutann prófað alls í (5 náms-
greinum, og eru þær þo^sar:
1. Landafræði (almenn landafræði og lýsing
Islands).
2i Sagnfræði (almenn manokynssaga).
3. Kristinfræði (biblíusögur og ágrip af kirkju-
sögu).
4. Náttúrufræði (tvrer af þessum þrem grein-
um: dýrafræði, grasafræði, mannfræði).
5. Stærðfræði (almennur reikningur með heil-
um tölum og brotum, og einfaldar líkingar
moð einni eða fleirum óþekktum stærðum).
Prófið er ^bæði skriflegt og munnlegt í
stærðfræði, en einungis munnlegt í hinum
greinunum.
Við síðari hlutanu, kennaraprófið, er
prófað í 12 námsgreinum.
Þær námsgreÍDar eru:
L íslenzka:
a. Munnlegt próf: Að minnsta kosti 300 hls.
í 8 blaða brotijaf úrvalsköflum bæði úr
fornuin hókmenntum og nýjum, f bundnu
máli og óbundnu, og ágrip'af hókmennta-
sögu; einkum að því er skáldskap snertir
og sagnrituni
b. (Skriflegt próf. Verkefni skal vera(í tvennu
lagi: 1: frásagnarefni (t. d. endursögn);
2. ritgjörðarefni, (er „"reyni 'fremur á at-
hyggjuþroska en fróðleikí
2/T)anska: Prófið er munnlegt í lesnu máli
og ólesnu, og skriflegt (still),
3. Sagnfræði (saga Islendinga).
4. Kristin fræði: biblíuskýring (eitt guðspjall
að minnsta kosti).