Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 31.01.1914, Blaðsíða 2

10
Þ.TO.ÐV ILJJNN.
XXVIQ, 3.-4.
ÞJÓÐVIL.TINN.
Verð árgang’sins (minnst 60 arkir) 3 kr. 50 a.,
erlendis 4 kr. 50 a. o» i Ameríku doll.: 1,50.
Borgist fyrir júnimánaðarlok. Uppsögn skrifleg
ógild nema kornin sé til útgefanda fyrir 30. dag
júnimánaðar og knupandi samhliða uppsögninni
borgi skuld sína yrir blaðið.
Ad þvi er d hinn bóginn til »sam-
bands« og »heimastjóinai o.-þlokkanna kem-
ut. þá er þat allt ööru n»áli að gegna.
Stefna þeirra beggja ríður, sem kunn-
ugt er, í svo beinan bága við stefnu
vor, sjálfstæðismanna, að við þá hljótum
vér að berjast, og viljum þá og berjast,
við kosningarnar 11. apríl næstk.
Verdi annarhvor þeitra flokka — eða
þá báðir í sameiningu — ofan á vid
kosningarnar, þ. e. hreppi meiri hluta
þingsætanna, eða þótt eigi nái þeir fieiri
þingsætum, en svo, að þeir, með tilstyrk
konungkiörna þingliðsins, ráði meiri hluta
atkvæðanna á þingi, þá er allt í húíi,
— þ. e. þjódin á þá allt á hœttu, ad
því er til sjálfstœdismálanna kemur.
Að því er til „sambandsflokksins“
kemur, hefur hann það eitt á stefnuskrá
sinni, ad vilja semja við Dani, — bíð-
ur þess eins, að þeir verði ögn mýkri í
samningunum. en þeir voru, er „grútur-
urinn“ var í boði.
Enginn veit hve langt þeir kunna ad
teygjast, fái þeir að eins en«la bund-
inn á málið.
„Heimastjórnar“-fiokkurinii er á hinn
bóginn að því leytinu ögn skáiri — en
þá og að vísu enn viðsjálli, og hættu-
legri —, að verri kostum, en i „Upp-
kastinu frá 1908“ felast, tjáist hann þó
aldrei munu taka.
En þeim kostum hafnaði þjóðin,
sem kunnugt er, nær eindregið, við
kosningarnar 1908, og væri íllt, ef
hún léti flekast, til að ganga að þeim
síðar.
Að því er til annara sjálfstæðismála,
en sambandsmáisins kemur, þá er og
hvorugum — „sambands“- eða „heima-
stjórnar“-fiokknum —- að treysta.
Gegn bádum þessum flokkum verðum
vét sjálfstœdismennimir, því að berjast,
og gegn þeim báðum ætti þjóðin og að
mrúast, sem allra allra öfluglegast, nú
við kosningarnar, 11. apríl næstk.
StjÓFH „Eimskipafólags íslands" hefur
nú skipt svo störfum með sér, að Sveinn
yfirdómslögmaður Björnsson er formaður,
Olafur konsúll Johnsen ritari, og yfir-
dómslögmaður Eggert Claessen gjaldkeri.
Vara-formaður er Halldór yfirdómari
Daníelsson, og vara-ritari: Ga» dar kaup-
maður Gíslason.
Hmir tveir, sem i stjórninni eru:
Jón kaupmaður Björnsson, og Jón Gunn-
arsson samábyrgðarstjóri, eru þá með-
stjómendur.
Balkan-skaginn.
f
(Oaldar-bragurinn þar).
Hrœdilegar fregmr hafa nýlega bor-
ist frá Albaniu, — yngsta riki Balkans-
skagans.
Tyrkneskur hershöfðingi, er Essad
er nefndur — ",,pascha“ að virðingar-
nafni — hefur hafið þar megnustu of-
SÓknir gegn kristnum mönnurn.
j Segja símfregnirnar, að þeil' skipti
þúsundum, er drepnir hafi verið:
karlar, konur , og börn. —
l?á er og enn spáé nýrri styrjöld á
Bal k an s k aganum.
Fullyrt, að Tyrkir, og Búlgarar, muni
í sameiningu, jafn skjótt er vígbúnir
þykjast, ráða á Serbi, og Grikki.
Þykjast báðir eiga sín í að hefna,
vegna ófaranna í Baikan-styrjöldunum,
fyrri og síðari.
Hefnilöngunin lætur þá því gleyma
I því — í svipinn —, að sjálfir bárust
| þeir ný skeð á banaspjótum.
Vitaskuld ætti það þó að heptast,
ad óargadýrin tjúki i adra.
— ætti að heptast! En hver sýslar
um það, eins og ástatt er á jörðinni?
Taka stórveldin í taumana?
(Hepta þau óarga-dýrin?).
Fregnirnar, um hryðjuverkin í Al-
baníu, sem minnst er hér næst á undan,
láta þess eigi getið, að önnur þjóðerni
hafi skorizt þar i leikinn.
Má og vera, að um Albaníu-hryðju-
verkin hafi alis engin fregn borizt, fyr
en allt var um garð gengið.
En hvað gera önnur þjóðerni — og
þá eigi hvað sízt rmeiri-ábyrgdar *-þjód-
ernin*), þ. e. stórveldin, — er fregnir
nú berast, um ófriðar og heiptarhuga
Tyrkja, og Búlgara, í garð Grikka, og
Serba ?
Hér er því eigi um að kenna, að
allt sé um garð gengið, þar sem styrjöld-
in — öllum óargadýrs-hættinum æ verra
— er þó enn eigi byrjuð.
Og allra mál er það vitanlega — á
öllum sú skyldan ematt hvíiandi —,
að hepta hvert ófriðarbálið, sem er,
og þá eigi hvað sízt, er um ófrið á
Balkan-gkaganum ræðir, ofan á voðaleg-
ar og blóðugar styrjaldir, sem þar eru
rótt nýlega um gaið gengnar.
Hvad skyldi annars sá dagurinn heita,
er svo er langt komid sidmenningunni á
jörd vorri, ad styrjaldir eru al-hœttar f
Hvad sá dagurinn, er svo er langt
komid, ad til taks er einatt alþjóða-
lögreglulið, til ad hepta styrjaldirnar,
lemstranirnar, liflátin, blóðsútheliingarn-
ar, o. fi. o. fl., sem þeim æ fylgir?
*) Þtri betri, sem tökin höfum, þ. e. að því skapi,
sem getan er meiri, að því sknpi er æ hjálp-
arskyldan rikari, báðar aðal-tegundir hennar,
þ. e. fyrirbyggingar- og stöðvunar-skyldan.
En það er geta stórveldanna, borin saman
við getu minni þjóðernanna hvort er um þ»ð
ræ 'ir, að fyn’rbyggja ófrið, eða stöðva. 8-m vcld-
ur því, að á þeim hvllir æ „meiri-sky)dan“, Of
þá og „meiri-ábyrgðin“. Sk. Th.
f M. G. Piequart, hershöfðingK
(Sbr.: Dreyfus-málið).
Ný frétt er hingað lát M. G. Picquart's,,
irakkneska hershöfðingjans, er mestan
og beztan átti þáttinn í því, er mál A.
I Dreyfus, er setið hafði í 5 ár í afar-
hörðu fangelsi á „Djöfley11 (við Cayenne-
strendur í Suður-Ameríku), var að nýju
tekið til rannsóknar, og hann síðan að
lokum (12. júlí 1906) algjörlega sýknadur.
Picquart var fæddur í Strassburg
árið 1854, og nam á uppvaxtarárunum
hernaðarfræði, varð liðsforingi í Tonkin,
i og siðan (árið 1895) yfirmaður hernjósn-
! arskrifstofunnar.
I þeirri stöðu komst hann þá að þvi
(ánð 1896), að það var Esterhazy greifi,
er framið hafði iandráðaglæpinn, sem
Dreyfus var sakfelldur fyrir.
Til að þagga niður i honum, var
hann þá látinn fara, í einskonar útlegð,
tii Tunis, og síðar sviptur iiðsformgja-
nafnbótinni, og ofsóttur á ýmsar lundir,
eins og eigi allsjaldan vetdur hlutskipti
þeina, er máli sannleikans tala, og
— varpað að'lokum í fangelsi (árið 1898).
Eptir það, er Dreyfus var alsýkn
orðinn (sbr. hór að ofan), fékk Picquart
þó aptur fulia uppreisn, — var skipað-
ur hershöfðingi, og gerður „offiséri heið-
ursfylkingarinnar“ (frakkneskt tignar-
merki).
Sama árið (23. okt. 1906), varð hann
og hermálaráðherra í ráðaneyti Clémen-
ceau’s, og jafnan síðan í miklum metum
á ættjörðu sinni,
En afskipti hans af Dreyfus-málinu
eru það, sem þess eru valdandi, að hans
er getið í blaði voru, sem nú er orðið.
Hann sýndi það þá, að honum var
það vel ljóst, að illt á hvorki ad fremj-
ast, né heldur þolast, ad ftamid sé,
og þá ætíð því síður, er þeir eru vold-
ugir, eða eiga mikið undir sór, sem þar
standa að málum.
Lögreglumennirnir í Calcutta, er til
skamms tima var höfuðborgin á Indlandi,
komust þar ný skeið á snoðir um „vítis-
véla“-verksmiðju, og munu þá eigi hafa
verið í vafa um, hvað ætlað væri.
Ýms bréf hefur og lögreglumönnunum.
tekist, að ná í, er sýna, að tölverður upp-
reisnar hugur er í mönnum hór og hvar
á Indlandi.
Að sjálfsögðu geta menn og eigi annáð,
en fundið sí og æ sárt til þess, hve r angt
það er, að Indlandi skuli varnað þess, að
njóta fulls þjóðarsjálfstæðis, og geta þá
og heldur eigi annað, en fundid sér, og
öllum, rétt og skylt, að svífast enda all»
emskis, til þess að verða þess aðnjótandi.
Ástandid sem nú er á jördinni, þ. e.
hópting sjálfstæðis fjölda þjóðerna, getur
því eigi annad, en sett allt, og alla, i voda.
Kæmi oss það og sízt á óvænt, þótt
eigi yrði öldin hálfnuð sem nú er, er lok-
ið er yfirráðum Breta á Indlandi, og
indverska þjóðin orðin að fallu og ölli»
sjálfri sér ráðandi.