Lögberg - 12.08.1897, Síða 2

2
LOGBERG, FIMMTUDAaiNN 12 ÁGÚST 1S97.
Minni Igleuriinga.
Ræða, sem sjera F. J. Borgmann flutti
á íslendingailaginn að llallson, Nortb
Dakota, 2. ág. 18'J7:
„Herra forseti! Heiðraða samkoma!
ílerrar mínir og frftr!
l>að er auðsjeð á öllu í dag, að
roenn eru komnir bjor saman að aust-
an og vestan, sunnan og norðan til
f>ess að halda hftttð. Hjer er prúé-
böið fólk á öllum aldri, leikandi við
hvern sinn finfrur. öllum áhyggjum
og lúa lífsins hefur pað varpað af
sjer, lagt aktygin & beztu gæðingana,
sópað rykinu af vögnunum og hugsað
ineð sjer: ,t>að verður nú að fara
sem verkast viil; í dag vil jeg lifa
glaðan dag.‘
Það á líka vel við, að halda hátíð í
dag. Náttúran umhverfis oss er nú f
allri sinni veglegu sumardyrð. Hveit-
ið gengur í bylgjum á ökrunum og
sjerstökum pjóðareinkennum. Hann
á að koma í veg fyrir pá óhæfu, að
nokkur maður af íslenzku bergi brot-
inn skammist sín fyrir að ver íslend-
ingur. Hann á að roinna pá sem búa
langt burt frá stöðvum ættlandsins
forua á, að senda pangað heim sínar
heitustu sonarkveðjur. Og Fjallkon-
unni gömlu á liann að kenna að biðja
fyrir sonunum í fjarlægðinni, hvort
sem poir eru að yrkja akra sfna lijor í
Dakota eða að grafa gull norðvestur
f Yukon -dalnum. íslendingadagur-
inn á að kenna öllura sönnum Islend-
ingum að haldast í hendur, hvar í
heiminum setn peir eru niður komnir.
Hann á að kenna oss öllum að lypta
böfðinu liátt og segja: ,Við erum í
ætt við Gunnar og Njál, Egil og
Snorra, IIa.ll af Síðu og Þorgoir, Hall-
grím Pjetursson og Jón Vídalín, Jón-
as Hallgrímsson og Jón Sigurðsson.
Við íslendingar purfum ekki að
skammast okkar fyrir ættina. Enda
ein kornstöngin hvíslar að annari sfnu hefur pað verið sagt af einum hinum
stærsta leyndarmáli. Laufin í hverj- frægasta sagnaritara á Norðurlöndum
um skógarlundi breiða út faðminn að eigi rynni jafn göfugt blóð í æð
roóti brennandi sumarsólinni og rnann
anna börn flykkjast saman að baki
peirra, ti) að njóta blessaðrar forsæl-
unnar.
pmm mti»n kennara
SARSAPARILLA SENSE. j
llr Það er satt að allar sarsaparillur eru sarsaparillur, on svo er uni'
III fleyra, allt te er íe, allt mjöl er mjöl. En gæðin eru misinunandi.'
llí Þannig er pað með sarsaparilla. Þjer viljið pá beztu. Ef pjer'
iíí pekktuð sarsaparilla eins vel og te og tnjöl, pá vissnð pjor hverja að'
m taka. Eu nú er ekki svo.
m Þegar pjer farið að kaupa einhvern hlut sein pjer pekkið ekki,;
Jjt pá farið pjer til gainalla og reyndra verzlunarmanna og troystið á
jSjtj reynslu peirra og mannorð. E>að ættuð pjer einnig að gera pegai
M pjer kaupið sarsaparilla.
Ayers Sarsaparilla hefur verið brúkuð f fimmtíu ár. Afar ykkai
brúkuðu hana. Ilún er ágætast meðal. Það eru til margar sarsapar-
illur en að eins ein Ayers, og IIÚN LÆKNAK.
mmSSSSSSSSSSSSSSSSSSSS
um nokkurrar pjóðar og íslendinga
En pað er ekki nóg að láta segja pað
um oss. Vjer verðum að s^na pað
verkinu, a.ð gamli stofninn sje enn pá
,Hvað skyldi nú annars ganga að I óspilltur. Við verðum að sýna pað
ísleridingum?* hafa að lfkindum hinir að vjer getum enn lifað eins dáðmikl
innlendu nágrannar vorir látið sjer
að orði verða í morgun, pegar peir
lífi og pví, sem forfeður vorir skráðu
um, pegar peir færðu vora ódauðlegi
siu hvern vagninn fara af stað eptir I fornaldarsögu í letur. t>að er sú
öðrum og alla stefna 1 sömu áttina. mikla skylda, sem hin forna ættgöfg
Hvað skyldi ganga að íslendingum pjóðar vorrar leggur oss öllum
núna á miðjum slættinum?
eru ekki vanir að fara svona
tfmann.1
t>eir herðar.
með | Ein hin fegursta fornaldar-dyggð
meðal feðra vorra var dreugskapurinn
Já, hvað skyldi nú eiginlega ganga Þegar sagt var um einhvorn, að hann
að okkur íslendingum í dag? Hvað væri ,drengur góður‘, hvort beldur
er pað, sem dregið hefur saman svona pað var karl eða kona, var um leið
margt-fólk fyrsta mánudaginn í ágúst- lokið upp oinu pví mesta lofsorði
mánuði? Hvað er pað? sem fornöldin pekkti. Og pað var
Hvað annað en íslendingadagurinn? ekkert, sem eins einkenndi íslending:
Piltarnir hnyppa pví hver f annan og í fornöld og pað drengskaparorð, sem
stúlkurnar hvfsla pvf hver f eyrað á
annari: Hvað annað en íslendinga-
dagurinn ?
,t>að mun vera einn dagurinn í
almanakinu, sem heitir svo?‘ Ekki
veit jeg nú til pess. Ekki hefur sá
á pá lagðist, hvar sem peir lögðu
leiðir sfnar, hvort sem peir voru við
hirðir konunganna f Noregi, eða
Englandi, eða fóru til Jórsala og
Miklagarðs, eða lágu í víking út um
höf. Og í peirri hugmynd fólst ekk
dagur staðið 1 peiin almanökum, sem hreystin ein, heldur miklu fremur pað
jeg hef átt. Enginn dagur af öllum
hinum 865 ársins dögum hefur heitið
íslendingadagur f nokkru
svo jeg viti til.
Er pá petta vitleysa og barnaskap
göfugmannlega hugarfar, sem geri
manninn að manni og kennir honum
almanaki I að fyrirlíta allt Ijótt og lítilmannlegt
Og nú vil jeg á pessum íslendinga-
’egi hrópa pað út til allra nútfðar
nralitsaman? Nei, ekki alveg. Það íslendinganna, hvar í heiminum scm
peir eru niður komnir: Munið að
Hve I vera góðir drengir 1 hvfvetna. Kom-
ið svo fram, hvar sem pjer eruð og
hvað sem pjer hafið fyrir stafni, og
or í pann veginn að verið sje að skfra
einu daginn Islendingadag.
nær á árinu sá dagur verður, gerir
nú ekki svo ákaflega mikið til. Eo
sú hugmynd hefur verið að brjótast undir hvaða hiininbelti sem pjer búið,
um meðal pjóðar vorrar um nokkurn að pjer ávinnið yður drengskaparorð,
undanfarinn tíma: Við purfum að Sitjið yður aldrei úr færi með að
hafa einhvern dag á árinu, sem við vinna pað sem gott er og göfugt,
köllum íslendingadag. Og pað líður Yður skal pá takast að vinna mörg
ekkt á löngu áður en við eigum ein
bvorn slfkan dag og sá dagur verðurj
afreksverk og fögur.
En skyldi einhverjum yðar takast
lialdinn eins og önnur stórhátfð hver- að lypta stórum steini úr götunni, eða
vetna par sem pjóðrækið fólk af ís-
lenzkum uppruna hofur tekið bólfestu
—hvort heldur pað er á hólmanum
helga upp við heimskautsbauginn eða
vestur á Kyrrahafsströnd, eða suður í
Brasilfu.
Þjóðrækið fólk, sagði jeg. Hvaðl
p^ðir pað að vera pjóðrækinn maðnr?
hrynda fallegum knörr út á hafið, eða
leggja oitthvert illpyðið að velli, og
pá skyldi verða spurt f pyrpingunoi
meðan sá hinn sami porrar svitann af
bránni: ,IIver er hann pessi‘, pá
1
jeg biðja hann að lypta höfðinu hátt
og segja: ,Jeg er íslend'mgur!‘
Vjer ættum að geta komist svo
og hana I langt, að pað pýddi nákvæmlega hið
betur til I sama að vera íslendingur og að vera
hennar en allra aunara pjóða, eins og góður drengur. Vjer værum pá eigi
manni er betur til hennar móður sinc-
ar en allra annara kveuna—taka pátt
f gleði benuar ogsorg, vera í hvfvetna I
Að elska pjóðina sfna eins
móður sína, láta sjer vera
lengur smápjóð, heldur stórpjóð.
Hve langt mundi ekki pjóð vor á
leið komin, pótt 1 til sje, ef allir ís-
til pess boðinn og búinn að gera heið-1 lendingar hefðu verið góðir drengir.
ur hennar sem mestan,vera sf og æ að Ódrengskapurinn Og lftilmennskan
hugsa um hag hennar og velmegun, hefur opt og tíðum orðið ofaná, eða
bæði í andlegum og Ifkamlegum efn- að minnsta kosti dregið dug og kjark
úr framkvæmdum hinca. En nú er
drengskapurinu aptur að vakna. Nýtt
tímabil er að hefjast í sögu pjóðar
og manni er framast unnt, til pess að I vorrar—ný drengskaparöld að rísa
um, og umfram allt að leitast við, að
vera eins góður og nytur drengur,
hyar f heiminum sem maður ferðast, |
gera henni móður sinni aldrei neittl
til minnkunar.
Þetta er pjóðrækni.
Og íslendingadagurinn á, eptir pví
upp. Hetjurnar frá fornöld fara nú
aptur að láta til sfn taka og stökkva
ódrengskap og vesalmennsku úrlandi.
Þegar jeg var lítill drengur heima
sem mjer skilst, að gera ísleudinga á írlandi, var mikið talað um danska
að pjóðræknari mönnum en peir hafa íslendinga. Var pað opt haft sein
verið hingað til. Hann á að kenna smánaryrði fyrir allskonar ódrengi-
lega frammÍ8töðu. Þegar drengir
voru að leikjum og einhver peirra
hafði einhverja launklípni í frammi,
oss að leggja rækt við hið góða og I
göfuga af vörurn pjóðernislega arfi.
Hann á að kenna oss að kannast við I
j>að, að vjer sjeum sjerstök pjóð meðjeða sýndi einhvern tuddaskap, sögðu
hinir opt: ,E>ú ert vist danskur!‘ eða:
,pú ert mikill Baunverji, strákur!
Og póttust peir pá hafa kveðið upp
maklegan fyrirlitningardóm um Ije-
legan leikbróður.
t>að er enn til æði mikill óhroði af
dönskura íslendingum, reglulegum
Baunverjum, sem skammast sfn fyrir
að vera íslendingar og eru að berjast
við að vera eitthvað annað, en eru í
raun og veru alls ekki neitt. AUi
slíkir inenn ættu að skríða sem lengst
inn í myrkrið, svo langt, að enginn
fái frauiar að vita um uppruna peirra
og ætterni. I>ví peir saurga íslend-
ings nafnið með pví aö vera til.
Þið munið víst eptir Grettir og
Gísla. Gísli var peirrar tíðar Baun
verji, mikill í orði en lítill á borði
Hann bauð sig fram til að sjá fyrir
Gretti og ljet sem sjer mundi verða
lítið fyrir. Fundum peirra bar svo
sauian. Gísli var við priðja tnann, en
Grettir var einn. En pað leið eigi á
löngu áður Grettir hafði fellt báða
fylgdarmenn Gfsla. Kastaði pá Gísli
vopnunum og lagði á rás undan út
með fjallinu. En af pví fötin pyngdu
hann á hlaupunum, kastar hann smá-
saman af sjer einu fatinu á fætur öðru
og gefur Grettir honum tóm til pess.
Og Gísli hljóp út yfir fjallið og um
pveran Kaldárdal og svo um Aslaug-
arhlfð og fyrir ofan Kolbeinsstaði og
svo f Borgarhraun. t>4 var hann á
lfnklæðunum einum og orðinn ákaf-
lega móður. En Grettir var & hælun-
um á honum og reif nú upp hríslu
mikla. Var pá Gfsli kominn að á
nokkurri, Haffjarðará svo nefndri, og
var hún ill yfirferðar. I>ar tók Grett"
ir til hans og spyr: ,Ert pú Gísli sá,
er finna vildi Grettir Armundsson?1
°g gaf honum sfðan föðurlega
hyðingu, sem sögur fara af, og ljet
hann svo lausan.
Þennan Gfsla f/sti víst ekki á fund
Grettis eptir petta, og kemur alls
ekki við söguna frarnar.
Svona parf að fara moð danska ís-
lendinginn, Baunverjann, tuddahátt-
nn, ódrengskapinn—allt pað, sem
er íslenzku pjóðerni til minnkunar.
t>að parf að eltapað út að Haffjarðará
°g býða pað par. Og svo dettur pað
úr sögunni eins og Gísli, og verður
fegið að fela sig og láta engan vita
að pað sje til.
En eins og jeg sagði áður: Önnur
og betri öld er nú að hefjast fyrir pjóð
vora. Morgunroðinn er nú pegar far-
nn að gylla fjallatindana. t>ær fara
áð rfsa úr gröf sinni, fornaldarhetj-
urnar gömlu, í nýrri og endurfreddri
inyrid.
Gunuar á Illfðarenda leitar sjer pá
betra kvonfangs en Hallgerðar, og
r>A verður honum ekki synjað hár-
lokksins, pegar hann vill leggja ör á
streng.
Njáll og B'irgpóra rísa upp undan
uxahúðinni að Bergpórshvoli og velja
oss góð ráð og viturleg. Vitið hans
Njáls á ennpá eptir að verða ofaná.
Egill yr-kir aptur nýja Höfuðlausn
og nytt Sonartorrek.
Ari fróði og Snorri Sturluson eiga
eptir að rita íslandssögu hina nýju,
og láta hana eins bera af öðrum sög-
um á pessari tfð og rit peirra hin
fornn bera af öðrum samtfðarritum
Gretti Ásmundssyni er nú bráðum
batnað I fæti. Hann fiytur pá úr
Drangoy, pegar sektartfmi hans er
runninn út, og bregður saxinu sínu
góða til betri og giptusamlegri af
reksverka en peirra, er hann vann
fornöld.
En Þorsteinn dróinundur, bróðir
hans, á eptir að fara til Jórsala
Miklagarðs og Rómaborgar og gera
frægt um heim allan nafn vorrar ís-
lenzku pjóðar.
Og pað, sem mest er um vert, E>or-
geir Ljósvetninga-goði á eptir að
biðjast liljóðs að Lögbergi og kveða
upp pau lög, að íslendingar skuli
hjer eptir verða betur kristnir raenn—
kristnir f anda og sannleika, kristnir
bæði austan hafs og vestan — svo að
ódrengskapurinn hverfi, svo danski
íslendingurinn fl/ji, svo skrumarinn
Gfsli fari maklega hrakför út við Haf-
fjarðará—svo kristindómurinn kenni
peim að haldast I hendur og vera
góðir drengir og leysa af hendi verk-
ið — pjóðlífs-starfið, sem drottinn
öndverðu fjekk peim 1 hendur—svo
pað verði peim til sóma.
íslendingar! Látum oss kalla
pá, pessa sterku menn og vösku
drengi, og biðja pá að koma nú fljótt,
pví vjer megutn ekki án peirra vera.
Og ef vjer leggjnm rækt við dreng-
skapinn og gerum hann . að einkunn
vors nútíðar-pjóðlífs, pá birtast peir
aptur allir saman 1 sögu pjóðar vorr
ar með nýju andans atgervi og gera
daginn bjartan“.
Prestarnir
IIAFA MKIIiI ÁHYOOJUH SN MAKOUK
HKLDUK—AFLEIÐINGARNAK OFT OG
TÍÐUM AÐ ÞKIR VKKÐA TAUOAVKIKL-
AÐIK.
Líf flestra presta er blandað meira
strfði og áhyggjum en almenningur
gerir sjer ljósa hugmynd um. Skyid-
ur hans eru óteljandi, og pað er pví
engin furða pótt peir verði tauga-
veiklaðirog hoilsu litlir yfir höfuð. 1
peim tilfelluin verkar ekkert meðal
jafn fljótt og vel á taugakerfið eins og
Dr. Williams Pink Pills, og gera
mann fljótt styrkan aptur. Ungur
prestur í Orono, Ont. að nafni Rev.
William Clarke, segir: Jeg hef haft
mjög gott af brúkun Dr. Williams
Pink Pink Pills. t>egar jeg var að
reyna að stúdera varð jeg opt svo
niðurdreginn að jeg varð að hætta.
Meltingin var í mjög slæmu lagi, og
taugakerfið virtist vera komið úr
skorðum sfnum. Jeg sinnti possum
lasleika mfnum lítið fyrst og fór pvf
alltaf versnandi. Jeg var um petta
leyti 1 Fort Stewart og hjolt tii hjá
verzlunarmanni, sem ráðlagði mjor að
reyua Dr. Williams Pink Pills. Jeg
afrjeði pví að gera pað og hef nú
pessu ágæta meðali að pakka að jeg
er aptur orðinn heilbrigður. Og finu
jeg pvf skildu mína að segja gott orð
um Dr. Williams Pink Piiis.
Dr. Williams Pink Pills lækna
með pví að pær leyta inn að rótum
sjúkdómsius. t>ær endurnýja og
byggja upp blóðið, og styrkja tauga-
kerfið, og reka pannig öll óheilnæm-
indi á Surt úr lfkamanum. Varist
allar eptirlfkingar, og passið að allar
pær öskjur, sem pjer kaupið hafl 4
umbúðunutn einkunnar merkið: Dr.
Williams Pink Pills for Palo People.
AUGLYSING.
Kennara vantar um sex mánuði á
vesturströnd Manitoba-vatns. Kennsla
byrjar 1. október 1807, Viðvíkjandi
kaupi og öðrura upplýsingum snúi
listhafendur sjer til
SlOURJÓNS JÓNSSONAK,
Westboume P. O.,
Man.
VANTAR TIL
að kenn við Lundi
skóla næstkomandi vetur.— Kennsla0
byrjar kringuin 2i. okr. og stendur
yfir I ti niánuði-—Kennarinn verður
að hafa staðist próf, annars verður til*
boði hans enginn gauinur gefinn.^'
t>eir, sein vilja gefa kost á sjer, soúi
sjer til undirritaðs fyrir 1&. septeinber
næstkomaudi—-G. Eyjólfsson, Icð'
landic River, Man.
KFNNARá VANTAR VIÐ
At#»/fArnes skóla fyr,r
6 inánuði—Keunsla byrjar 15. sept-
næstkomand — Umsækjendur tiltaki
launa-npphæð—Tilboðum verður veitt
móttika til 31. ágúst 18J7, af Tu-
Thorvai.dsson, Sec.-Treas., A. S. D*>
Arnos P. O., Man.
SelKlrR
Trafllng Co’U-
VERZLUNBRMENN
Wcst Selkirl^, - - Maip
Vjer bjóðum ykkur að koma og
skoða nyju vorvörurnar, sem
erum nú daglega að kaupa innD-
Bcztu Vörur,
JLægstu prísar,
Ny Alnavara,
Nyr Vor-Fatnadur,
Nyir Hattar,
Nyir Skór,
Ny Matvara.
Einnig fiöfum við inikið af hveit*
mjöli og gripafóðri, og pið munið
ætfð finna okkar prfsa pá lægsb*'
Gerið svo vel að koma til okk»*
SELKIRK
TRADING COT.
FRANK SCHULTZ,
Fir\ancial and Real| Estate Agent-
Commissioner ir\ B.
Cefur ut giptinga-leyflsbrjef.
Er innheimtumadnr fyrir
THE TRUST AND L0A4 COMPANY
OF CANAD
Baldur - - Man.
Dr. G. F. Bush, L..D.S.
TANNLÆKN B.
Tonnur fylltar og dregnarút ánsáf9'
auka.
Fyrir að draga út tönn 0,50.
Fyrir að fylla tönn $1,00-
527 Main St.
PATENTS
IPROMPTLY SECUREPj
FREE
NO PATENT- NO PAY*
Book on Patcnts
Prlzes on Pntcnts
200 Invcntlons Wnntcd
Any ono .ondlng Sketch ftnd Descrlptlon tn.T
qulckly anctírtain. froe, whethcr an invention
]»robably patentable. Cofnmunioatlons fltriot 1
confld«ntial. Fees moderate.
MARION & MARION, Exports
TEHPLE BUILDIXd, 185 ST. J1HE8 ST., H0STRK*1'
The only flrm of GRADUATK ENGINEEBSI®
the Dominion tranaacting patent buslneflfl **
clusively. Mentionthi* Paptr,
Arinbjorn S. Bardal
Selur líkkistur og annast um
farir. Allur útbúnaður sá bezti.
Opið dag og nótt.
613 Elgin /\ve.
Út-