Lögberg - 23.12.1897, Blaðsíða 4

4
LÖGBKRG, FIMMTUDAGL\>i 28 DESEMBER 1897
LOGBERG.
GefiB fit »8 148 Prince*>St.,\ViNNlPF.G, Man
af The Lögberg Print’g & Poblising Co’y
(Incorporated May 27,1890),
Ritstjóri (Editor); Sigtr. Jónasson.
Busincss Manager: B, T. BjöRNSON.
\ ns'Iýsing’iar: Smá-aoglýsinpar í eitt ekipti 26
yiir 30 ord eða 1 þml. dálkelengdar, 75 cta um inán-
dinn. Á staprri anglýsingum, eda auglýsingumum
lengritíma, afsláttur eptir samningi.
BáHtada-sklpti kaupenda verður aó tilkynna
skriflega og geta um fyrverand’ bústad jafnframt-
voru entjar j5lrnbrautir *oamar þar
vestur f lándið. þau settust að og
bjuggu þar nálœgt, sem þá var
kallað Millville, en ná heitir Hamp-
ton, nokkrar mtlur fyrir norðan
bæinn Bowmanwille í Durham-
county. þau þjuggu þar í 4 ár,
en árið 1848, þegar hinn yngri
Thomas Ureenway var 10 ára gamall
tiuttu foreldrar hans vestur i hið
svonefnda Huron-bjerað, 30 mílur
fyrir norðan bæinn London, þá var
lítil sem engin byggð komin þar
norðvestur undir Huron-vatni, og
hjeraðið, sem foreldrar Mr. Green-
Utanáskript til afgreiðslustofu blaðsins er:
1 l*e 'lésberg 1 nntlrs A Fwblihb.
P.O.Box 585
Winnipeg, Man.
Co
Utanáskrlp ttll ritstjórans er:
£ditor Lftgberr,
P *0. Box 5 85,
Winuipeg, Man.
Samkvæmt landslögum er uppsögn kanpenda á
•,»ladiógiJd,nema hannsje skaldlaus, þegar hann see
iropp.—Ef kaupandi, sem er í skuld vid bladid flytu
TMtferlum, án þese aó tilkynna heimilaskiptin, þá er
þaó fyrir dómstólunum álttin sýnileg sönnnm fyrr
prettvísum tilgangi.
— fimmtuuaqikn 16. des. 1897 —
Hon. Tlioir.as Greenway,
forsætib-rídgjafi í manitoba-
STJÓRNINNI.
Vjer flytjum ógæta mynd af
Mr. Greenway í Jólablaðinu, sem
vjer efumstekki um að flestum þyki
gamau að sjá. Ljósmyndin, sera
myndin er vjer prentum »f er búin
til eptir, var tekin af Mr. Greenway
í Chicago, og hefur tekist betur en
nokkur önnur ljósmynd, er vjer höf-
um sjeð af honum.
En um leið og vjer flytjum
þessa mynd af Mr Greenway, þykir
oss tilhlýðilegt að fara nokkrurn
orðum um manninn sjálfan, gefa
ofurlitið ágrip af ætisögu hans og
starfi, því nafn hans hefur verið
á nærri hvers manns vörum undan-
farrn ár, ekki einasta h jer í fylkinu,
heldur í allri Canada, í Bandaríkj*
unum og í Evrópu, og hann er einn
af þeim mönnum sem minnst verður
í sögu þessa lands um aldur og æfi, þjónn í búð, þar nalægt sem móðir
ways settust að í, var að heita mátti
allt þakið frumskógum. Hinn ungi
Greenway fjekk því sinn blut af
því að ryðja burt hinum erfiða skógi,
— eins og margir merkir, gamhr
menn í Ontario hafa gert í ungdæmi
sínu. Hann kann því manna bezt
að meta mismuninn sem er á því, að
búa til kornakra í skóglendinu i
Ontario og grassljettunum hjer í
Man. Foreldrar hins unga Green-
ways komu til hins nýja bústaðar
áins í september mánuði, og það mátti
heita, að þau væru að eins búin að
setja sig þar niður þegar fjölskyldu-
faðirinn dó—í janúar næst á eptir—
og ljet eptir sig forstöðulausa ekkju
með 5 börnum, hið elsta að eins 10
ára. Framtíðar-horfurnar voru ekki
álitlegar, en hin unga ekkja var
hetja—eins og mæður flestra nafn
togaðra manna hafa verið—og ein
setti sjer að halda áfram að búa á
skógarjörðinni sinni og ala börn sín
þar upp. Hvað vel henni tókst að
koma hörnum sínum upp sjest bezt
á þvi, í hvaða áliti þau eru í hinu
nýja heimkynni sínu hjer í fylkinu.
Hinn ungi Greenway var á bú-
jörðinni hjá móðnr sinui þangað til
hann var 13 ára. þá fór hann til
London, Ont., og var þar næstu 5 ár
að læra aktýgja- og söðlasmíði. þeg-
ar hann hafði lokið því námi s=nu,
fór hann vestur í hin vestlægu
Bandarlki og dvaldi þar í 2 ár á
ýmsum stöðum. þá kom hann apt-
ur til Ontario, og varð verzlunar-
því hann hefur haft víðtæk og góð
óhrif á nútíð og framtíð þessa mikla,
nýja fylkisí Canada sambandinu og
landsins í heild sinni.
Faðir forsætisráðgjafa Green-
ways hjet Thomas Greenway og bjó
í Cornwall á Englandi. Hann atti
hans bjó. Nokkrum árum seinna
byrjaði hann verzlun upp á eigin
reikning í sama hjeraði (Huron), og
farnaðist vel. A meðan Mr. Green-
way var kaupuiaður komst það á-
lit á hanu, að hann væri einn af
gáfuðustu og hyggnustu mönnum í
5 börn.og var raðgjatinn elsti sonur- j hjeraðiuu, og var kosinn oddviti
inn, fæddur í Cornwall á Englandi | sveitarraðsins; því embætti gegndi
25. marz árið 1838. Árið 1844 hann í 10 ár í allt. Við hinar al-
fluttu foreldrar ráðgjafans til Cana- j mennu kosningar til sambandsþings
da, og fóru á seglskipi til Mountreal Canada árið 1872, bauð hann sig
og svoþaðan á skipi upp eptir skipa- j fram sem óháður konservativ fyrir
skurðunum og Ontario-vatni til Suður-Huron kjördæmi.en n^ði ekki
Bowmanville í Ontario-fylki, því þá kosningu, og ekki heldur 1874, að
hann bnuð sig optur sem þingm.efni.
Eins og margir aðrir, sem á þeim
tímum fylgðu Sir John A. Mac-
donald, aðhylltist harm fríverzlunar-
stefnuna. Árið 1875 var þingmað-
urinn fyrir Suður-Huron dæmdur
úr sæti sínu, ogbauð Mr. Greenway
sig þá enn fram og var kosinn mót-
mælalaust. þá var McKenzie-stjórn-
in komin til valda í Ottawa, og
h»fði lýst ytir, að hún vildi ekki
hækka tolla. En Sir J. A. Mac-
d<>nald setti þá hátolls eða verndar-
tolls-stefnuna á prógram sitt, og
gekk þá Mr. Greenway úr liði hans
og í lið með liberal-flokknum. Fyrir
hinar almennu kosningar 1878 vildi
frjdslyndi flokkurinn fá hann til að
bjóða sig. aptur fram fyrir sama
kjördæmið, en hann neitaði. Hann
atti 8amt mestan þátt í þvi, að þing-
mannsefni frjálslynda flokksins, Mr.
M. C. Cameron, náði kosningu t
kjördæminu. Mr. Greeuway var
löngu fyrir kosningar þessar búinn
að ásetja sjer að fara til Manitoba.
því hann áleit þetta fylki mikið
framtíðarland. Hannfórþví snöggva
ferð hingað vestur sama baustið
(1878), ferðaðist um mikinn part af
því á vagni með uxum fyrir og skoð-
aði það vandlega. Honum leizt bezt
á landið meðfram Crystal læknum í
suðvesturhluta fylkisins, og nam þar
því land. Hann fór svo austur apt-
ur um haustið (í nóv ), en flutti sig
alfarinn hingað vestur með allt
skyldulið sitt í apríl næsta vor
(1879) og settist að á bújörð sinni
nálægt Crystal City.og hefur allt af
s ðan haft þar heimili sitt og búið
rausnarbúi. þaiinig stendur ó því, að
Mr. Greenway er opt ncfndur
„bónda-forsætisráðgjafinn'‘ (the far-
mer premier). Um 30 nábúar og
kunniugjar Mr. Greenways í Huron-
hjeraðinu komu vestur hingað með
honum, og nómu land í nágrenni
við hann.
Áður en Mr. Greenway flutti
hingað vestur, til að gerast bóndi,
lýsti hann yfir því, að hann ætlaði
sjer að hætta algerlega við pólittsk
mal, og mun honum h»fa verið það
full alvara. En þetta fór nú samt
öðruvísi. Sama árið og Mr. Green-
way flutti alfarinn hingað vestur,
var hið svonefnda Mountain-kjör-
dæmi myndað, og með því Crystal-
byggðin var þýðingarmikill partur
af því, þá hjeldu nýbyggjarnir þar
fund snemma um veturinn (undir
beru lopti, því þeir áttu þá ekkert
fundahús) til að ræða um hvaða
inaður væri heppilegastur sem þing-
mannsefni. Tve’r menn voru nefnd-
ir, nefnil. Mr. Robert Resor og Mr.
Thömas Greenway, en mikill meiri-
hluti fundarmanna var með Mr.
Greenway, og þar eð hann ljet til-
leiðast að gefa kost á sjer, þá var
hann koosinn í einu hljóði í desein-
ber mán. sama ár (1879). Hann hef-
ur alltaf síðan verið endurkosinn i
sama kjördæmi, og hefur nú setið
nokkrum árum lengur á Manitoba-
þingmu en nokkur annar maður,
sem þar á nú sæti. þegar Mr. Green-
way fyrst kom í þingið, var flokka-
skiptingin ekki orf inákveðin.og varð
ekki fyr en 1881, að apturhalds-
menn f þinginu byrjufu að hrósa
„hinni þjóðlegu stefnu“ (verndar-
tolls-stefnu Sir J. A. Macdonalds).
Hin fyrsta atkvæðagreiðsla eptir á-
kveðinni flokka-skipting fór fram á
þinginu sem haldið var 1882, og var
spursmólið, sem orsakaði þessa at-
kvæðagreiðslu, einveldi það, er sam-
bandsstjórnin hafði veitt Canada
Pacific-járnbrautarfjelaginu. Alltaf
síðan hefur flokkaskiptingin verið
eins ákveðin og í þingunum í hinum
eldri fylkjum.
Fyrstu árin, sem Mr. Greenway
var á fylkisþinginu, var flokkur
hans (frjálslyndi flokkurinn) í mikl-
um minnihluta, því í honum voru
aðeins 7 eða 8 af yfir 30 þingmönn-
um. En stefna sú, sem Mr. Greenway
hjelt fram sem leiðtogi flokksins,
óvann sjer brátt hylli hjá kjósend-
um 1 fylkinu, svo flokknum fór
brátt að aukast lið, ogárið 1888 var
hann orðinn mannfleiri í þinginu en
apturhaldsflokkurinn. Apturhalds-
stjórnin neyddist því til að segja af
sjer, og fól fylkisstjórinn þá Mr.
Greenwayað mynda nýtt ráðaneyti,
sem honum tókst, og hefur hann nú
verið forsætisráðgjafi í 10 ár. Helztu
uuibætur, sem gerðar hafa verið
undir stjórn hans, eru: ‘ Einveldi
Can. Pacific-járnbr.-fjel. hefur verið
afnumið innan takmarka fylkisins;
nuruið úr lögum að franska væri
löglegt mál jafnhliða ensku í hinum
ýmsu rjettum og þingi fylkisins;
kostnaðurinn við stjórnina sjálfa
færður niður um hjer um bil
$60 000 á ári (hann var $134 195
árið 1887, en árið 1889 að eins $76 -
561 og hefur lítið hækkað síðan, þó
fólksfjöldinn hafi nærri tvöfaldast);
nýjar járnbrautir hafa verið btyrkt-
ar, svo aÖ nú eru nægar járnbrautir
um allan hinn þjettbyggðari hluta
fylkisins; hinum opinberu skólum
(barnask.) verið komið í langtum
betra og eðlilegra horf (hinir sjer-
stöku skólar kaþólskra manna, sem
styrktir voru af opinberu fje, af-
nunidir), tala þeirra aukist meir en
um helmiug og tillagið úr fylkis-
sjóði til þeirra aukið um hjer um bil
tvo þriðju; mikið af nýlenduvegum
og brúm' verið byggt, liiggjöfin verið
mjög bætt og diegin saman í eina
heild o. s. frv.—Mr. GreenWay hefur
nlltaf verið akuryrkjuuiála- ráðgjafi
síðan hann varð leiðtogi stjórnar-
innar, og hin síðari ár het'ur hann
einnig verið járnbrauta-„commis8-
ioner“ fylkisins.
Mr. Greeuway er tvígiptur.
Árið 1860 átti hann Miss Annie
Hicks, sem dó 1875, og 1877 átti
hann Miss Euimu Esserey, setn enn
lifir, og 13 börn á hann eptir báðar
konur sínar. Hann tilheyrir Meþó-
dista kiikjunni, og bróðir hans, Rev.
Johu Greenway, var prestur í þeirri
kirkjudeild,—-Mr. Thomas Green-
way er va'la meðalmaður á hæð, en
sterkbyggður og orðinn mjög hold-
ugur. Vixtarlagið, andlitsfallið og
lyndisfarið ur sjerlega biezkt, og
hvað hið síðastne'nda snertir, þá sver
hann sig sjerstaklega í ætt til for-
feðra sinna, ekki langt til baka, sem
sögðu við visst tækifæri, að ef rjett-
indi þeirra væru ekki viðurkennd,
>»þá heimtuðu tuttugu þúsund Corn-
wall-menn ástæðu fyrir þvd .
það er enginn vafi á, að Mr,
Greenway hefur ágæta hæfilegleika
sem löggjatí, og sem leiðtogi flokks
síns, bæði á þingi og utan þings, á
hann ekki sinn jafningja í Manitoba.
Hann hefur sjerlegan hæfilegleika
til að taka optir öllu, sem fram
fer, og hefur stálminui. Hann man
hvernig afstaða hvers einasta
pingmanns hefur verið ( sjer-
hverju þýðingarmiklu máli ( öll jau
20 ár, sem hann hefur verið á fylk-
isþinginu og hefur þetta opt komið
lionuin að góðu haldi í kappræðum
á þingi Ef einhver mótstöðumanna
hans skýrr rangt frá í þessu efni,
leiðrjettir Mr. Greenway hann str«x,
og ef hann er ekki ánægður meö
orð hans, þá ketnur hann tafarlaust
með gjörðabækur þingsins tíl aö
sanna mál sitt. þingsköp kann hann
allra manna bezt og beitir því vopni
eins fimlega og eptirminnilega eins
og því, hvað menn hati áður sagt og
hvernig menn hafi greitt atkvæði
við þetta eða hitt tækifærið.—Hann
er mikill ræðumaður, en þó varkár
í öllu, sem hann segir. Fáir menn
hafa annað eins lag á að þagga nið-
ur 1 mótstööumönnum sínum eins
og hann, þegar þeir grípa fram í
ræður lians, og getur hann þá vei iö
svo napur og meinlegur, að þeir óska
vanakga að þeir hefðu þagað, og
aldrei gleymir hann hvar hann vnr
eða fatar hið minnsta, þó tekið lmti
verið fratn í fyrir honumími'ii
setningu, og lýkur við setningn:! i,
þegar hann heldur aframræðu sinni,
eins og ekkert hefði ískorist.
Vjer hefðum haft þessa grt iu
talsvert lengri og ýtarlegri ef pl ss-
ið hefði leyffc, þvi margt fleira hef í
320
Dað varð ofurlítíl þÖgn, þvf báðir pessir dánu-
menn voru að hugsa sig um.
Allt í einu bánkaði Vassili á brjóst sjer með
vísifingrinum og sagði:
„Það var jeg, sem sundurmolaði þessa mjög svo
bættulegu hreifiogu—Gódyerða bamlalagið ‘.
„Jeg veit J>að“, sagði Chauxville.
„Hreifingu, sem gekk f þá átt, kæri barón, að
uppfræða moujik-nnvL (bændurna) ef yður póknast“,
hjelt Vassili áfram. „Að fæða pá og klæða—gera
þá óánægða með kjör sín. Að upphcfja þá og gera
menn úr þeim. Svei! I»eir eru regluleg dýr, og
það verður að fara með þá eins og dýr. Látum þá
fræla, og ef J>eir vilja ekki præla, pá mega þeir
svelta og drepast“.
„Þeim, sem ekki geta alið önn fyrir yfirmönnum
■fnum, tr ofaukið 1 veröldinDÍ11, sagði Chanxville
mjúklega.
„Einmitt J>að; en heyrið mig nú, kæri baión“,
sagði hinn góðlyndi Vassili, beygði sig áíram og
bánkaði með einum fingrinum á hnje Chauxville’s,
eÍDS og hann væri að bánka á dyr atbyglis hans.
„Jeg hef eyrun galopin, mon bon 3/omieur
sagði Chauxville fremur kaldranalega. Hann hafði
einmitt komist að þeirri niðurstöðu í huga sínum, að
þegar til kæmi J>yrfti hann engan greiða að sækja til
Vassili 8em stæði, en Vassili var einmitt nú að gera
sjer helzt til dælt við bann.
„Konaa -setn—seldi—mjer—skjöl Góðyerða-
329
eru viðstaddir, svo dæturnar geta ekki svarað eins
og þeim býr f brjósti.
Chauxville hneigði sig með útbreiddum hönd-
um og sagði:
„Ef Madetnoiselle þylir J>að ekki leiðinlegt 4.
Greifafrúin leit til dóttur sinnar með pvölu brosi,
eins og bún væri að hvetja hana til að nota nú tæki-
færið sem bezt. I>að voru einhver helztu vandræði
greifafrúarinnar, að hún gat með eDgu móti bendlað
Katrfnu inn f neinskonar ástabrall. Hún var ein af
þeim mæðrum, sem heldur vilja heyra hneykslissög-
ur um dætur sínar, en heyra ekkert um þær.
„Ef engin hætta er á, að Momieur kali“, sagði-
Katrfn með miðlunarlausri hreinskilni.
Chauxville hló ásinn einkennilegaháttog sagði:
„Jeg óttast ekki kuldann—f loptinu, Mademoi-
selle. Mig langar mjög mikið til að sjá þetta fagra
land yðar. Dað var orðið alveg dimmt seinasta
klukkutfmann, sem jeg var á ferðinni í gærkveldi,
og það var f mjer snjó svefn. Dess vegna sá jeg
ekkert af landinu hjer nálægt.
»0g þjer munuð nú heldur ekki sjá annað en
snjó“, sagði Katrfn.
„Sorn er eins og dulleiki ungrar stúlku", bætti
Chauxville við orð hennar. „Hann heldur því hlýju,
sem undir er“.
„Djer þurfið ekkert að óttast ef þjer eruð raeð
Katrfnu“, greip greifafrúin fram í, kinkaði kolli og
benti þannig, að það sýndi glöggt, að henni fannjt
321
ureptir með skjölin, en hvert fór hann?“
Chauxville tók upp sígarettuna, sem hann h f i
misst niður fyrir stundarkorni, leit einkennileg • 4
hana, eins og hún væri menjsgripur—sem hann h föi
til minningar um hina sterkustu geðshræringu, s :íi
hann hafði nokkurn tfma komist í á æfinni—og fleyj/'i
henni sfðan á öskubakkann. Hann sagði ekkio: '',
og eptir dilitla stund hielt Vassili áfram sögu sinni,
eins ljóst og skýrt og þó hann hefði verið lögfræð-
ingur.
„Dað fannst lfk af manni á sljettunni hjer nokk-
uð frá Tver“, sagði hann. „Dað var lfk miðald a
manns, sem var klæddur eins og lítilsháttar vöru-
prangari. Dað var dálítið af peningum í vösunuin á
fötum mannsins, en ekkert gaf til kynna hver hann
væri. Lögreglan hjer í Tver, sem sagt var til 4
nafnlausu póstspjaldi (er látið var á pósthúsið hj-)>)
hvar lfkið væri að tinna, ljet jarðsetja það. Sá, sem
fann lfkið, vildi auðsjáanlega ekki vera neitt riðinn
við rannsóknina útaf dauða mannsins. Hver fann nú
lfkið? Hver var hinn dáni maður? Mrs. Sydney
Bamborough hefur ályktað, að lfkið hafi verið lík
manns hennar. Gangandi út frá þessu liefur hún
orðið prinzessa. Dað er fremur veikur gmndi öllur
til að byggja hamingju sína á, eða er ekki svo?“
„Hvernig fjekk hún að vito, að líkið liafði fund-
ist?“ spurði Chauxvillo, sem tók eptir hiuum voika
hlekk f ástæðna-keðju fjelaga síns.
„Dess var getiðsköinmu seinaa íblöðunuur hjer,