Lögberg - 28.07.1898, Blaðsíða 1

##
Lögberg er gelið út hvern fimnitudag
af The Lögberg Printing & Publish-
ING Co., að 148 Princess Street, Winni-
peg, Manitoba. — Kostar $2.0 uin íírið
(i íslandi 6 kr.). Borgist fyrirfram.—
Eelnstök númer 5 cent.
Lögbekg is published every iThursday
by Tiif Lögberg Printing & Poblish
ing Co., at 148 Princ.ss Street, Winni-
pcg, Manitoba.—Subscription price: $2.00
per year, payable in advance. — Single
copies i cents.
Royal Crown l/Vheels
I 898 MODELS.
Lesi hjól er ibyrgst aö sjeu góð, bœöi af
^rnet Cyele fjelaginu í Torontoog okkur
sjftlfum og ffat fyrir
500
l^oyal Cbown Sáfu Umbúd-
IR oa $27.50 í PENINGUM.
RQYAL CROWN SOAP CO.,
WINNIPEG, MAN.
TIL REYKJARA
GAMLA STÆRDIN
T&B
MYRTLE NAVY 3’s
ER ENN
BÚID TIL.
Frjettir.
CANADA.
Brezka stjórnin hefur nít útnefnt
^intojarlsem landstjóra 1 Canada,
f ®tað Aberdeen's lávarðar, sem liefur
s&gt &f sjer, eins og áður hefur verið
8®tið um lijer í blaðinu.
Slðustu tvær vikur hafa skip ver-
10 að koma norðan frá mynninu á
^ukon-fljótinu, og hafa allmargir
U&tnamenn frá Dawson City komið
^eð peim. t>eir hafa haft meiri og
•UÍQni ávísanir og gull, og munu
Þeir, sem pegar eru komnir, hafa haft
sjer nokkuð yfir 3 millj. dollara.
^ptir Jivf sem næst verður komist,
i'efur verið grafið upp utn 12 millj.
<loll. virði af gulli úr Klondyke-nám-
^Uum { vetur. Engin veruleg hung-
'lt8neyð varð þar f vetur eða vor, en
'Utnikil veikindi áttu sjer stað í
^áwson City eins og áður hefur verið
8®tið um.
BANDABlKlN.
Lftið sögulegt hefur gerst í ó-
ft'Önum sfðan blað vort kom út síð-
'»t. Hið helzta er, að yfirherforingi
^iles hefur nú lent með allmikið lið
* «ynni Porto Rieo, og er sagt að
^Midaríkin muni ætla að innlima þá
f sig ef J>au vinna hana. Sctuliðið
' Cruantanamo og víðar á suðaustur-
^bta Ouba hefur nú gefist upp og
^eugið á vald Shafter yfirherforingja.
^úlugykin eykst f herbúðum Shafters,
hafa 338 menn fengið s/kina í
v'ðbót við J>á, soin vjor áður höfum
í5®tið um. Liðsalli sá sem síðar var
'hudur frá Bandaríkjuuuin til Phil-
’Ppine-eyjauna, kom til Cavite (uá-
fíðgt Manilla-borg) fyrir nokkrum
^gum siðan.—Telegraf-sambandið
•öilli Madrid og Havana er nú slitið,
Syo stjórnin á Spáni gotur nú ekki
^hgur skiptst skeytuui á við yfirfor-
ingja sinn á Cuba, Blanco. —Síðustu
frjettir segja, að spánska stjórnin hafi
nú byrjaðá að reyna að semja frið við
stjórnina f Washington, og kvað
franski sendiherrann par vera tnilli-
göngumaður.
Einkennilegt mál.
Fyrir nokkrum vikum síðan kærði
Sigrfður í>orsteinsdóttir, til heimilis
hjer í bænum, Mr. T. H. Johnson,
(sem um nokkur undanfarin ár hefur
verið að læra lög hjá lögfræðinga-
fjelaginu Richard & Bradshaw) í póli-
tlrjetti bæjarins fyrir það, að hann
hefði leyfislaust skrifað nafn hennar
undir skilnaðarskrá milli hennar og
nianns hennar, Dorbjörns Bjarnasonar,
í síðastliðnum janúarmánuði. Máli
pessu var frestað nokkrum sinnuin,
en pað var dæmt í pólitírjettinum
siðastliðinn fimmtudag og Mr. John-
son algerlega syknaður. Tildrögin
til málsins voru sem fylgir:
Sigríður var öldruð ekkja í Borg-
arfjarðarsýslu pegar Porbjörn, sem
pá var ungur maður, giptist henni
fyrir mörgum árum síðan. t>au fluttu
hingað vestur fyrir nokkrum árum,
og lítur út fyrir að hjónabandið hafi
ekki gengið sem friðsamlegast, uppá
sfðkastið að minnsta kosti. Hvað sem
um petta er, þá yfirgaf Þorbjörn Sig-
ríði í byrjun janúar-mán. sfðastl., og
leitaði hún þá til lögfræðinganna
Richard & Brailshaw til að fá hluta
sinn rjettan. Þeir fólu Mr. T. H.
Johnson málið, par eð hlutaðeigendur
eru íslendingar, og varð það niður-
staðan, að Mr. Johnson gerði skilnaðar-
samning milli peirra bjóna, og skuld-
batt Þorbjörn sig meðal annars til að
borga konu sinni vissa peninga upp-
hæð á hverjum mánuði. Það lítur út
fyrir, að Sigríður hafi eptir á orðið ó-
ánægð með samninginn og viljað
ripta honum, og að hún liafi í pvf
skyni tekið pá einkennilegu stefnu,
að gera það á pann liátt, að hún hafi
ekki leyft að skrifa nafn sitt undir
hann. En það sannaðist nú við vitna-
leiðsluna fyrir rjettinum, að hún hafði
leyft Mr.Johnson að skrifa nafn henn-
ar og að hann gerði það með liennar
fulla leyfi og á löglegan hátt, enda
1/sti málafærslumaður Sigríðar, Mr.
Howden, yfir pví í rjettiuum, áður en
dómur fjell, að hann áliti að Sigríður
hefði ekki sagt satt, og að hann gæti
pví ekki krafist að málið færi lengra.
Dómarinn sagði: „Jeg vfsa málinu
frá. Þetta er mál sem aldrei hefði
átt að koma fyrir rjettinn. Jeg er
sannfærður um, að gamla konan er að
ljúga og að hinn ungi maður (hinn
ákærði) er saklaus af að hafa aðhafst
nokkuð vitavert í pessu efni, og fer
hann úr rjettarsal pessum án þess að
pað sjc hinn minnsti blettur á tnaiin-
orði hans“.
Vjer vildum bæta þeirri athuga-
semd við, að það er stórkostlegur á-
byrgðarhluti að koma fram með aðrar
eins ákærur og þá, er hjer ræðir um,
gegn náunga sínum,og tneð pvl reyna
að eyðileggja mannorð og framtlð
saklausra manna.
þrætueplið.
Eins og lesendur vorir sjá af
auglysingu 2. ágústs-nefndarinnar
(prógrami dagsins) I síðasta blaði og
augl/singu á öðrum stað I pessu
blaði, hefur nefndin unnið duglega
að pvi að gora hátfðarhaldið sem mik-
ilfenglegast. Það er skaði, að svona
miklum kröptum er eytt fyrir ekki
betri málstað, og að mestallri pcssari
d/rð hefur vorið koniið í gang með
æsiugi og ósauumdum. Sem L/nia
horn af pví, hvaða meðöl hafa verið
notuð, má benda á pá tilhæfulausu
lygi í Hkr, að 17. júní menn hafi
reynt að spilla fyrir og eyðileggja
hátíðarhaldið 2. ágúst, að þeir hafi,
meðal annars, reynt að fá syningar-
garðinn, til að halda par picnio sunnu-
dagsskóla 1. lút. kirkju. Forkólfar
2. ágústs vita ofur vel, að petta er
lielber lygi, en hún er notuð til að
æsa fólk upp. Önnur trölla-sagan er
sú, að 17. júnf-menn hafi fengið þl
Lemon-bræður til að koma liingað
með ,,circus“ sinn og vera hjer með
hann 2. ágúst, til að spilla fyrir hátíð-
arhaldi 2. ágústs-manna, og inargt
íleira þessu likt.
Sannleikurinn er, að 17. júní-
menn hafa látið Hátíðarhaldið alveg
afskiptalaust. Þeir hjeldu hátið sína
rneð Selkirk-mönnutn til pess að gera
ekki hneyksli I augum enskutalandi
manna hjer i Winnipeg með því, að
fslendingar hjeldi tvær pjóðhátíðir i
suinar. Þeir hafa ekki amast við að
17. júni-menn tækju pátt í „sports“ 2.
ágúst, Þeir hafa að engu leyti reynt
uð spilla fyrir hátiðinni, pótt pað hefði
verið maklegt pegar pessjer gætt,
hvernig 2. ágústs-menn komu fram
gagnvart Solkirk-ferðiuni. Þvínær
engir 2. ágústs-menn tóku J>átt í
skemmtiferðinni þangað, og ritstj
Hkr. (Mr. Walters), sem var búinn að
lysa yfir pví við ritstj. pessa blaðs og
Mr. F. P'riðriksson í Glenboro,að hann
ætlaði að fara til Selkirk 17. júni,
gekk í sig með það—ekki þó af hug-
lcysi ?
Vjer getum ckki sjeð hvornfg 2
gústs-menn geta ætlast til pess með
sanngirni, að 17. júní menn styðji há-
tíð þeirra eða taki almcnnt pátt í
henni, eptir framkomu 2. ágústs-
manna gagnvart 17. júní-mönnum
bæði leynt og ljóst. En 17. júní-menn
hafa synt og munu samt sýna mciri
drcngskap en pcim liefur vcriðsyndur.
■» -a
Prófessórinn (St. B. Jódssou) skrif-
aði langa grein í Hkr. nylega og er
fyrirsögnin „íslendingadags-málið og
saga pess“. Ef höf. hefði sett orðið
lyga“ framan við orðið „saga“, pá
hefði hann sagt satt einu sinni a æf-
inni. Þetta er nóg svar handa honum.
* #
'Mr. Lárus Guðmundsson tyggur
upp sína gömlu mærð f Hkr. sfðast,
eins og hann sje ekki búinn að verða
nógu margsaga og verða sjer nóg til
skammar með fáfræðis rugli sínu og
mótsögnum við sjálfan sig í pessu
máli—bæði á fuDdum og I likr. Ef
nokkuð annað cn stjórnarskráin ætti
sjerílagi að fæla menn frá að sækja
2. ágústs hátiðarhaldið, pá er pað
þetta: Lárus Guðmundsson, St. B.
J ónsson & Co. eru aðal formælendur
málsins opinberlega.
Y ukonfura-brjef.
Brjefið, sem vjer preutum lijer
fyrir neðan, er frá Jóhanni Jónssyni,
hjeðan úr bænum, sem fór til Yukon-
landsins í fyrra vor, ásamt þeim bræðr
um Ármanni og Sveini Bjamasonum.
Jóhann var eiuii af þeim, sein varð aö
fara norður til Fort Yukon I haust cr
leið sökum vistaskorts í Davvson City,
og dvaldi hann í Fort Yukon í vetur.
Vjer birtum fróðlegt brjef frá honum f
Lögb. í vetur, sem var ritað f Fort
Yukon, og lysti hann þar ferðalaginu
frá Dawson City til Fort Yukon.
Brjefið, sem vjer birtum nú, er til
Alberts hróður hans, er fór til Poaee-
River-hjeraðsins í gull-leit í vor er
leið, ásamt tengdaföður sínum, Mr.
Sigurði J. Jóhannossyni, og ymsum
fleirum. Kona Albtrlb hefur yóðfúa-
lega leyft oss að birta brjefið, sem
hljóðar sem fylgir:
Dawson City, 16. júní 1898.
Kæri bróðir!
•Jeg byst við að ykkur verði farið
.að leiðast eptir brjefi frá mjer þegar
pið fáið þessar línur, en jeg get ekki
að pví gert, þvl petta er fyrsta tæki-
færið, sem jeg hef haft til að senda
hrjof stðan í haust. Reyndar skrifaði
jeg móður okkar um jólaleitið og
sendi brjefið með prívat manni, en
jeg hef frjett síðan, að hann liafi ekki
komist aila leið (suður að ströndinni),
svo hún hefur að líkindum ekki feng«
ið brjefið.—
Jog er rjett nylega kominn til
Dawson City frá Fort Yukon, par sem
jeg var í allan vetur. Jeg pekki mig
varla hjer í Dawson, því bærinn er
orðinn prefalt stærri en hanu var í
haust er leið pegar jeg fór hjeðan,
og svo hundruðum skiptir af mönnum
koma nú hingað á hverjum degi.
Fjöld* margir stanza hjer að eics
nokkra daga og fara svo niður ána
(með bátunuin) til að komast heim
aptur, og er það hið hezta, sem þeir
geta gert, pví pað er lítið að hafa hjer
fyrir pá, sem nú koma, þar eð állt er
upp tekið, og lítið um vinnunú vegna
pess að pað er ekki hægt að vinna á
námalóðunum sökum vatnsleysis. Ár-
mann og Sveinn höfðn atvinnu í mest-
allan vetur, en eru nú vinnulausir.
Þeir hafa haft liðuga 1,000 doll. upp
úr txtrinum, hver um sig. Ármanu
er að tala um að fara heim í sumar, en
Sveinn vaii ekki hvaA liau n gerir.
Ástráður hefur verið óheppinn; hann
vann fyrri part vetrarins og var búinn
að hafa saman 800 dollara, en pá
fjekk hann illt í hendina og varð það
svo magnað, að það varð að taka
hendina af, og er hann nú á spftalan-
um. Það er ekki gefið að vera hjer
4 spítala, pví það kostar $5 á dag, og
er Ástráður því orðinn allslaus.—Jeg
hef frjett að Eirikur Sumarliðason sje
hjer, en jeg hef ekki sjeð hann.—
Þorkell hafði tvö ,,lay“ og vann á
þeim í allan vetur, en pegar til kom
borgaði sig ekki að pvo úr pví, sem
upp var grafið, svo hann er hálf sturl-
aður útaf pvf. Að hafa „lay“ er hið
sama og að fá svo eða svo mörg fet af
námalóð einhvers annars og vinna &
þessum blettum upp á helminga-skipti
af gullinu, sem fæst úr peim. Fjölda-
margir höfðu hjer „lay“ (f vetur), og
flestir sköðuðust á pví—höfðu ekki
daglaun. Enskumælandi mennirnir,
sem komu hingað með okkur, eru
ekkert ríkari en þegar þeir komu
fyrst. Hvað mig sjálfan snertir, pá
er jeg ekkert ver farinn en hinir, þó
jeg hafi ekki unnið mikið, pvf vinnan
hjer er ákaflega erfið, og maður verð-
ur að vora vanur við svoleiðis vinnu
til að pola hana til lengdar. Jeg bað
mann, sem fór út (til bæjanna á
ströndinni), að selja námalóð mína
fyrir $3,000; hann kom aptur, og
hafði ekki getað selt hana. Þegar
maðurinn kom til baka, var kominn
tfmi til að „represent“ lóðina, sem
kallað er, en til þess parf 1000 doll-
ara, svo jeg seldi lóðina fyrir 2,000 út
í hönd. Þaö er ekki mikið, cn pað
var allt, scm jeggatfengið fyrir liana
og þessir pcningar hjálpa mjer til að
geta byrjað á einhverju. Jeg ætla
að verzla, í fjelagi við annan mann, í
2 til 3 mánuði, með fatnað og ymis
legt smávegis. Það er eitt af pvf
sem inaður getur ekki tapað á hjer
en Jiað cr hægt að liafa inikinn ágóð»
ef maður getur keypi iiógu ódyrt
Jeg kem líklega til Winnipeg f haust
og ef pú vilt hjálpa mjer til að koma
góðum birgðum af matvælum og fatn
aði hingað að vori, strax og ís leysir
af vötnum, pá ættum \ið aö geta
margfaldað höfuðstól okkar. Það er
liið eina tækifæri, sem jeg sje, pví
námalóðir, sem gróði er f, er ekki
hæga nð fi nú....
Ymisleart.
nÝK, SKM IIIiKKKA EKKEllT.
Blaðið Cosmos, dags. 18. f. m.,
segir: „Það eru til ymsar tegundir
af dyrum í veröldinni, sem aldrei á
æfi sinni hafa rennt niður einum ein-
asta dropa af vatni. Á meðal dyra-
tegunda pessara er llama-dýrið (nátt-
úrufræðingar lelja pað til úlfalda-
tegundanna) í Pátagóníu og vissar
antelópa-tegundir austarlega í As-íu*
Páfagaukur einn (af þeirri tegucd er
nefnist paroquet) lifði í 52 ár í dyra-
garðinum í London án J>ess aðdrekka
svo mikið sem dropa af vatni, og
sumir náttúrufræðingar álíta að lgerar
neyti engrar vökvunar, að undan-
skildri dögg J>eirri, sem stundum er
á grasinu er peir jeta. Allmörg skrið-
dyr—höggormar, eðlur o. s. frv.—lifa
og dafna á stöðum, þar sem alls ekk-
ert vatn er til. Vjer höfum og heyrt
getið um músa-tegund eina, sem hefst
við á iiinum uppskrælnuðu sljettum f
vesturparti Ameríku, prátt fyrir að
par er alls engin væta til. Eanfrcm-
ur eru jafnvel á Frakklandi, í nánd
við Lozóre, hjarðir af nautgripum og
geitum,sem varla nokkurntíma drekka
vatn, og samt sem áður fæst úr þeim
mjólkin, sem hinn nafntogaði Roque-
fortostui or búiuu til úr“.
7C
NV AÐFERÐ AÐ DKKPA SÓTTN.EMi.
Blaðið The Pharmaeeutical Era
skyrir frá nyrri aðferð til að útryma
sóttnæmi, og er það sem fylgir út-
dráttur úr greininni um pað cfni:
„Blöndu af formaldchyd og glycerin
er spytt inn f herbergið, sem drepa á
sóttnæmið í, og eru götin á vjel pess-
ari, sem blandan spytist út úr, svo
smáger, að það myndast brátt pykk
poka í herberginu. Það parf um 4
pund af blöndunni í hver 1,000 ten-
ingsfet af plássi. . Það parf ekki að
loka öllum rifum í herberginu ná-
kvæmlega, pví binn vanalegi lopt-
straumur hjálpar til að drcifa gufunni
úr blöndunni og reka hana inn í
hvern krók og kyœa. Við tilraucir,
sem gerðar voiu með blöndu pessa,
reyndust 3 klukkustundir nægiloga
langur tími til að drepa allt sóttefni
1 bakteríur) í herberginu, prátt fyrir
að öllu var pannig hagað, að það var
eins erfitt að útryma pví eins og frek-
ast mátti verða. Þannig var sóttefn-
ið látið vera í ljereptspjötluin, sem
pykk húð af oggjahvítu og mold var
utan á og sem purkað liafði verið við
ofnhita. Sóttefnið var líka látið vera
í moldarlögum, 1-6. úr pumlungi á
pykkt, sem kartöflu-húð var bæði
undir og ofan á, og ennfremur var
pað látið f kartöllu-húð eingöngu.
Allt petta var látið á ymsa staði í her*
berginu, bæði á gólfið og á kyllur
hjer og hvar á veggjunum, út í hvern
krók og kyma, undir húsbúnað, og
var ymislegt annað, t. d. fatnaður,
lagt ofan 4 pað; sóttefnið yar par að
auki látið í djúp, sívöl glerhylki, og i
grunn glerhylki með bómull ofan 4
og þeim stungið í vasa á þykkuin
vetrar-fatnaði, sem hangdi á veggj
unuin. Það var og gerð tilraun mcð
hurð sanrindi, sem sóttefni var í, og
drap gufan sóttefnið f þeim. Hún
drap og sóttefni í loðnunni á hjerum
og öðrum þvílfkum dyrum, I hálmin-
um, sem þau lágu á, og saurindum
peirra. Þeir, sem fundu upp þessa
aðferð til að útryma sóttnæmi, álfta,
að pað purfi miklu styttri tfiua til að
drepa allt sóttuæmi i búsum o.s.frv. en
með nokkurri annari aðferð,sem ínenn
pekkja, og að aðferð bcirra verði
miklu öflugra meðal til að hindra
útbreiðslu sótta,bæði meðal manna og
j mállauara dýra, ou nokkuö aunaö, sem
nu er uotað.