Lögberg - 22.02.1900, Blaðsíða 3

LCQBERO, FIMMTUDAGINN 22 FEBRÚAR 1900.
3
Bak við tjöldin.
Jvafli ýr prlvatbréfl til ritstjóra Þjóð-
ólfs, ds. I Winnipeg 4. sept.
hef lengi ætlað irór að
skrifa þér um eitt atriði, af f>ví að J>íi
®rt góður dreDgur og elskar ættland
f>itt: Ve3tur íslendingar hafa eitt
mál með höndum, þeirra aðalmkl, að
efla útflutning fr& íslandi til Canada.
»I.öglerg“ er ra&lgagn þessa m&ls.
Blaðið fær &rl. h'itt & anoað Jjfisnnd
dollara fyrir að vera innttutnÍDgsblað
(immigration paper); pes3Ír peningar
koma fr& Manitóbastjðrn, og eiga
sumir r&ðherrar fylkisins hluti í blaö-
IDU. Meðal annars kaupir Manitoba-
stjórn eittpósund eintök af„Lögberg“
til að senda heim til íslands, hvort
sem „Lögberg“ gerir J>að, eða lætur
peningana borgunarlaust í vasa sinn.
I>e8sar peningaupphæðir sj&st í stjórn-
arreikningum fylkisius. Séra Jón og
séra Friðrik og aðrir formenn kirkju-
lagsins eru eigendur „Lögbergs“.
Aðalmál kirkjufélagsins er 1 raun og
▼eru orðið fyrir löngu innflutningur
frá íslandi. £>að er skoðun peirra, að
sllir íslendingar eigi að flytja vestur
um haf, að pað eigi að liggja fyrir
íslandi að vera aðeins fiskistöð Eng-
lendinga eða annara erlendra J>jóða.
l’etta er prédikað fyrir fólki hór við
öll möguleg tækifæri. Með pvl að
„L<\gberg“ lifir á J>ví að vera inn-
flutningsblað og „aðstandendur“
FlaðsÍDS hafa uppeldi sitt af innflutn-
ingi fr& íslandi, þ& nota peir öll tæki
færi til pess að níða ísland og telja
fólki trú um, að landið sé að eyði-
leggjast.
Af þessu er hér komið eitt fram
meðal Vestur-íslendinga, semereins
dæmi í sögunni: Allir innfluttir
pjóðflokkar héf, Norðmenn, Danir,
Svlar, Rfissar, I>jóðverjar o. s. frv.,
lftla vel um ættlönd sln og óska J>eim
blessunar. Vestur-Islendingar er ein-
asti pjóðflokkur í Vesturheimi, sem
talar illa um ættland sitt og óskar,
að mannbygð eyðist p»r. I>eir, sem
1 hjarta unna ísla' di hér, J>ora eigi að
niæla pví líknaryrði vegna „Lögbergs“
°R f>eirra formanna kirkjufélagains,
sem stjórnarstyrk hafa fyrir að efla
innflutning frá íslandi. I’essu fargi
er eigi auðvelt að létta af.
I>að berast nö hallærissögur heim-
an af íslandi, endá segist Vilhelm
Pálsson eiga að fara heim I haust til
að flytja fólk af landi burt. £>að er
gróðaferð fyrir hann, J>vi hann reikn-
*r sér yfir sex dollars fyrir hvern dag,
sem hann er i peirri ferð. Auðvitað
er J>að margfalt meira en kostnaður
kans og kaup er, en Manitobastjórn
er ókunnug ferðakostnaði & íslandi
og tröir pvi öllu, sem henni er sagt.
I^essi reikningsfærsla er alls eigi
S'gentinum til neins ámælis eft'r
hugsunarhætti Vesturheimsmanna.
Hér er talið sj&lfsagt, að hver, sem
getur, reyndi að svæla sem mest öt af
opinberu fé. I>ið er álitið Vestur-
heimspjóðamein, sem ómögulegt sé
að lækna.—
En J>ó sgent fari heim héðan við
og við, p& er J>að samt skoðun manna
hér, að hagkvæmast verði að hafa
leynilegi ötflutningsagenta heima á
íslandi og er álitið, að sé"a Jóu
Bjarnason só bezt fallinn til að öt-
vega slíka menn. Auk Einars Hjör-''
leifssonar, sem auðvitað er sj&lfsagð-
ur, er taiinn fenginn fyrir nokkru
einn prestur I n&nd við Reykjavík,
hvað sem hæft er í pví,
Um efnahag íslendinga hér parf eg
eigi að fjölyrða. Fyrirlestur Jóns
Ólassonar í „Sunnanfara“ er alger-
lega sannur. Ef nokkuð er, p& gerir
hann sumt glæsilegra hér, en pað er.
Hvorki Einar Hjörleifsson ró „Lög-
berg“ hefur ritað & móti peim fyrir-
lestri, enda er par eigi hægt að mót-
mæla. Fyrirlestur Einars, B&lðvins,
o. s. frv. eru vörugyllingar (reklamer)
á pvl stlgi, sem Vesturheimsmenn
einir geta gert.
En pað er skoðun mín, að pö og
aðrir blaðamenn & íslandi vinnið
óafvitandi að ötflutuingi fr&
Islaudi miklu meir, en pið hafið
nokkra bugmynd um.— (Og pess
vegna skrifa eg pér nö allt
petta mál): Blöð ykkar—auðvitað
einkum ísafold—flytja sl og æ h&ll-
æris og harðindasögur frá /msum
héruðum íslands. Getur verið, að
sögur pessar séu sanoar. Eg held
samt, að pær séu töluvert yktar, pvl
pað mun vera álit en & ættlandi okkar,
að pað só eigi bömaður, sem ekki
kann að berja sér. Fregair um góða
og hagstæða tfð eru fátiðari I blöðum
ykkar. Og lltið er getið um velllðan
manna, par sem hön kann að vera.
En hefur pö fhugað, hvað verður um
hallærissögurnar I blöðunum ykksr?
Pær eru fyrst allar teknar upp 1 „Lög-
berg“ og berast pannig öt um allar
nylendur Vestur-íslendinga. Síðan
taka prestar og aðrir formenn kirkju
félagsins við söguuum og prédika
fyrir fólki, sem les ekkert íslenzkt
blað nema „Lögberg11 eitt, að nö
verði manndauði á íslandi; pað sé
pví skylda hvers manns, sem eigi ætt-
ingja & íslandi, að skrifa honum og
koma honum vestur. (Ef hallæris-
sögurnar er i eigi nógar, pá birtast
nafnlaus hallærisbréf I- ,.Lögbergi“
heiman frá Islandi). Og fólk vort er
að eðlisfari gott. Menn reyi a pess
vegna á allan hátt að telja ættinga
sína á að koma vestur og leggja fram
sinn sfðasta eyri til pess að styrkja
p& til pess. E>annig eru hallærissög-
urnar I blöðunum ykkar notaðar til
pess að efla ötflutning frá íslandi.
Að „ísafold“ flytur flestar hallæris
sögur, kemur auðvitað af pví, að
Einari Hjörleifssyni er eigi ókunnugt
um, til hvers pær eru notaðar, pegar
pær koma hingað vestur.
Fyrsta frumregla fyrir blöð hér I
Manitoba—sérstskiega inntíutniogs-
blöð eins og „Lögberg11—er petta:
Að segja aldrei annað en pað, sem
gerir landið g!æsil«gt og ,,aðlaðandi“
fyrir innflytjeodur. £>ótt hér komi
fyrir uppskerubrestur, vinnuleysi o.
s. frv. á ymsum stöðum, pá er pess
aldrei getið í blöðunum, heldur flytja
pau laDgar lofgreinar um pað, hvað
öllu líði vel, og pað einmitt ör peim
béruðum, par sem hagur manna er
erfiður.
Hugsunarhittur allra Vesturheims-
manna er í pvl efni gagnstæður
hugsunarhætti íslendinga og annara
Norðurálfumanna: Hér telja sig allir
undantekningarlaust auðugri, en peir
eru. Við framtal manna eru hér
engin ötgjöld bundin. En hátt fram-
tal eykur auðvitað lánstraust og
virðing. Heima á íslandi og I öðrum
löndum Norðurálfunnar segja menn
sig oft fátækari en peir eru, (draga
undan) vegna pess að ötgjöld peirra
fara að sumu leyti eftir framtali...
* * *
Vér höfum ekki getað stillt oss um
að birta opinberlega pennan bréfkafla
frá einum fornkunningja vorum I
Winnipeg, er vér pekkjum sem eink-
ar sanuorðan og vandaðan maun, auk
pess sem hann er n&kunnugur högum
Vestur-íslendinga. Bréfkafli pessi
varpar dálltið einkennilegu ljósi á
ymislegt par vestra, og pótt flest af
pvf, sem bréfritarinn minnist á, sé á
margra manna vitorði hér heima og
alveg í samræmi við pað, sem pjóð-
ólfur hefur svo oft skyrt frá, pá er
ekki svo altítt að fá pað svona skil-
merkilega staðfest frá fyrstu hendi
af áreið*nlegum og nákunnugum
manui. B éf potta parfnast engra
skyringa frá vorri hálfu. £>að er svo
skyrt og skipulega orðað. Að
eins viljum vér geta pess, að oss
hefur enganveginn dulizt, að hallæris
sögurnar ör blöðunum héðan að
heiman hafa verið yktar og margfnld-
aðar 1 „Lögbergi“, en vér ætluro, að
pað hafi pó fengið minna smPaefni I
pesskonar sögur ör £>jóðó!fi en sum-
um öðrum blöðum—að vér tölum
ekki um ísafold—.En höf. fer alveg
létt I pví, að andmæla peim volæðis,
og barlómstóu, sem svo oft bólar á
meðal landa hór heima—stundum
alveg að ástæðulausu. £>essi slfeldi
eymdaróður er kynfylgja vor Islend-
inga, sem lengi hefur við oss loðað
og gert oss hið mesta tjón I augum
erlendra pjóða. Vér pyrftum að
kveða pann draug niður sem allra
fyrst. Ve tur íslendingar virðast
hafa losað sig við hann að mestu.
Að minsta kosti er hann ekki l&tinn
vera mikið á ferli opinberlega. £>air
sjá hvað pað gildir: að enginn maður
mundi vilja flytja pangað, ef peir
væru ávslt aö barma sór opinberlega
yfir b&t?ÍDdum. Fn svo hafa peir
komiat út I hinar öfgarnar að láta vel
yfir ölbi,og bera íig borginmannlega,
hvernig aem gengur. Og pær öfg-
arnar styðja blöðin | eirra af öllum
kröftum, að eins til að veiða—-veiða
fle ri og tieiri innflytjendur. Og svo
hafa pau hallærisprédikara og bar-
lómspo tula h&r beima til að slá
til b'jóros fyrir vesrurflutning-
uro. O peir berja llka bumbuna
I ákafa, hvenær sem útlit er fyrir,
að menn fáist til að hlusta á pá.
—Ritstj-
MACRAR MEYJAR
m Ter„a holdUCAR
ÞEÖAH Þ.ER TAKA
[ r. W. Ctjase’s [lerve Food.
Það komu aðgæzkuverðir tlmar á æfi
lxverrar stúlku þegar þær komast á gjaf-
vaxta aldurtnn. Á þeim tímum ættu mæð-
urnbr að vaka einlæglega yfir heilsu dkt-
ra sinna, því að um það leyti hættir mörg-
um þeirra við vondum sjúkdómum, >em
geta geit þeim lífið óbærilegt.
Megurð, höfuðverkur, verkur í bak-
inu og undir síðunni, hjartveiki, bráð-
lyndi, dauf augu, fölur og tekinn yfirlitur.
þetta eru merki þess, að þér eigið að taka
Dr. A. W. Chase’s Nerve Kood.
Blóðið er lélegt og taugarnar þurfa
næringu. Náttúran þarfnast hjálpar og
enginn betri vegur ertil að hjálpa náttúr-
unm. en sá að taka Dr. A. W. Chase’s
Nerve Food. Það er næring fyrir blóðið
og tangarnar. Það skapar hraust, rautt
blóð, styrkt hold og tungur. Það færir
roða í kinnarnar, gerir augun rjörmelri,
gerir'líkamann þyngri og bætir heilsuuaá
allan hátt.
Dr. A. W. Chase’s Nerve Food, 50c.
askjan. I öllum búðum, eða hjá Edman-
son, Bates & Co., Toronto.
Frí Coupon.
Dr. Chases Suppleineutary lfecipe
Book og sýnishorn af Dr. Cnase’s
Kidney-Liver pillum og áburði,
verður sent hverjum þeim frítt,
sem sendir þetta Coupon.
Anyone sendtng a sketch and descriptlon mar
quickly ascertaln our opinlon íree whether au
lnvontlon ts prohably patentable. Oommunlca-
tlons strictly confldential. Handbookon Patents
sentfree. tlldest agency for securing patenta.
Patents taken throuéh Munn & Co. recelve
tpecial nntice, wtthout charge, In the
I Scientific Jfmcrican.
A handsomely illnstrated weekly.
culattoA of any sclentlflo lournal
— s-- SoV
Larnrest cir-
_____jll ui nuy OUltftitiuu rtiui uni. Terms, |ti H
ýear: four months, $L Sold byall newsdealern.
MllNN & 00 361Broadway. NewYork
Isenzkur úrsmiður.
Þórður Jónsson, úrsmiður, selur
alls Konar göllstáss, smíðar hringa
gerir við úr op klukkur o.s.frv.
Verk vandað og verð sanngjarnt.,
200 Mnln s-fc.—WiNNirFG.
Andspœnir Manitoba Hotel-rástunum.
ffiarhnrui í-fatr.iii ur
MEÐ MIKLUM
Við erurn ný-búnir að f4 miklar
birgðir af allskonar karlnianna-
fatnaði, sem við getum selt með svo
miklum afslætti frá vanalegu verði,
að yður mun furða á því. Allur
þessi fatuaður verður að seljast í
vetur, áður en vor- og sumar-vörur
koma, vegna plássleysis.
Við bjóðum yður að skoða vör-
urnar og verðið, þó þér þurtíð ekk-
ert að kauaa; þér getið þá sagt vin-
um yðar hvort við meinum ekk:
það sem við segjum.
Eins og að undanförnu verzlum
við með álnavöru, skófatnað, mat-
vöru, Flour & Feed, o. s. frv. Allar
okkar vörur seljum við með lægsta
verði, sumt jafnvel lægra en nokk-
ur annar._
Við höfum betri spunarokka en
hægt er að fá livar annars staðar
sem leitað er í landinu.
OLIVER & BYRON,
Selkirk, Manitoba.
„EIMREIDIN“,
eitt fjölbreyttasta og skemtilegasta
tlmaritið á Islenzku. Ritgjörflir, mynd
ir, sögur, kvæði. Verð 40 cts. hvert
hefti. Fæst hjá H. S. Bardal, S.
Bergmann, o. fl.
W. J. BAWLF,
SELUR
Vin oc Vindla
Æskir eftir við-
skiftum yðar.
158 Exchange Building, Princess Str.
Telefón 1211.
Dr. M. Haíldopsson,
Stranahan & Hamre lyfjabúð,
Park Hiver, — J|. DaKota.
Er að hifta á hverjum miðvikud.
í Grafton, N. D., frá kl.5—6 e. m.
ARINBJORN S. E'RCAL
Selur likkistur og annast utn úcfarír
Allur útbúnaöur sá bezti.
Enn fremur selur hann ai 'kouar
minnisvarða cg legsteina.
497 WILLIAM AVE. T306."
365
"Var hlutur Sem ég ekki hefði gert mér leík tíl a8
Rera. Hvað sem pví líður, pá komst ég yfir brúna;
klettaveggirnir drógust saman aftur, og ég fann að
flölfinu i göDgunum hallaði undan fæti.
„Eru göngin nokkurn veginn bein eftir petta?“
sagði ég við Phroso, pegar yfir brúna var komið.
„Ó, já, alveg bein; pér getið ekki vilst í peim“,
sagði Phroso, og andvarpaði síðan ofurlítið, en á-
nægjulega. Ég byst ekki við, að ég hafi haft mikið
hlátursefni, en ég hló ofur mjúklega og lágt, og ég
SBtlaði mér ekki að láta Phroso ganga.
„Eruð pér ekki orðinn preyttur?“ spurði Phroso
mig eftir litla stund og lauk upp augunum eitt
augnablik.
„Ég gæti borið yður til eillfðar“, sagði ég.
Phroso brosti um leið og hún lét augnalokin
sfga niður aftur.
£>rátt fyrir yfirlýsingu Phroso um, að göngin
vreru alveg bein, p& voru margir krókar og sveigir
á peim,^vo ég varð oft að spyrja hana til vegar.
Fhroso leiðbeindi mér umsvifalaust og óhikað. Hún
var auðsj&anlega vel kunnug leiðinni. Degar ég
hafði orð á pessu við hana, pá sagði hún: „Ó, j&, ég
^ef oft farið pessa leið. Göngin koma út I svo fall-
eRan hellir niður við sjóinn“.
„£>au koma pá ekki út á sama stað sem vinir
ttlnir komu út úr peim?“ sagði ég.
„Nei, pau koma út meir en eina mllu frá peim
»tað“, sagði hún. „Við hljótum nú að vera komin
höfðu lagt frá sér árarnar og sátu með rifElana 1 hönd-
unum; I undirforingja-sætinu sat Demetri; pað virtist
undarlegt, að hitta hann í pessum íélagsskap. Einn
af hermönnunum greip utan um hnifilinn á b&t okkar,
sneri honum við og hratt honum upp að fjörunni.
Augnabliki slðar tók bátur okkar niðri við mölina,
og landstjórinn, sem stokkið hafði fimlega niður af
klettinum, stóð par nú og beið okkar. Hugsanir
höfðu flogið I gegnum heila minn, óhemjulegar hugs-
anir um mótstöðu, um að gerasnögt áhlaup, að skjóta
skotunum úr marghloypu minni, upp & von og óvon,
á mennina í hinum h&tnum,—j&, jafnvel að drepa
Mouraki með óvssntu skoti. En alt petta var
heimska; ég hætti við pað, stökk úr bátnum upp I
fjöruna, rétti Phroso höndina, hjálpaði henni til að
komast I land úr b&tnam og leiddi hana upp á breið-
an og sléttan kl.ettastall; hún setti sig par niður
pegjandi, en hún leit til mln sorgbitnum og örvænt-
ingarfullum augum. Svo sneri ég mér að landstjór-
anum og aagði:
„Ég er hrædduT um, að pér xerðið að blða einn
eða tvo daga eftir Const&ntine frænda. Ég hef heyrt
sagt, að llkamir dauðra manna skili sér ekki eins
fljótt út úr göngunum eins og lifandi menn“.
„Ó, ég ímyndaði mér að pað hlyti að vera ástæð-
an fyrir, að hann skilaði sér ekki aftur út úr göngun-
um! £>ér fleygðuð honum niður I tjörnina?“ sagði
Mouraki.
„Nei, ég gerði J>að ek,ki“, sagði ég. „Kortes
vinur minn gerði pað“.
361
4 handlegg mínum. Síðan tók ég upp vasaglas mitt,
helti dálitlu af brenaivlns-blönduani, sem I pví var,
í hulstrið utan af neðri parti pess og helti öga af
blöndunni I munn heunar. Húa andvarpaði pangt,
opnaði augun og pað fór hrollur um hana.
„Dað er nú búið“, sagði ég. „£>að er engin á-
stæða til að óttast; pað er nú alt um garð geagið“.
„Hvað er um Constantine?“ spurði hún.
„Hann er dauður“, svaraði ég.
„Og Kortes?“ spurði hún.
„£>eir eru dauðir“, svaraði ég. ,,£>eir féllu b&ðir
saman niður I tjörnina í gjánni og hljóta að vera
dauðir; ég gat ekkert heyrt eða séð et’tir &ð peir
duttu niður í vatnið“.
Óttaprunginn gr&tekki brauzt upp frá brjósti
hennar við pessi tlðindi, og hún huldi andlit sitt með
höndunum.
„Ó, kæri Kortes!“ sagði hún ofur l&gt, og svo
heyrði ég að bún grét aftur hægt og I hljóði.
„Hantr var hugrakkuv maður“, sagði ég. „Guð
gefi s&lu hans hvild og frið“.
„Hann clskaði mig“, sagði hún blátt áfmm I
gegnum grátinn. „Hann—hann og systir hans voru
eiuu vinirnir, sem ég átti I veröldinni11.
„Dér eigið aðra vini“, sagði ég; rödd mín var
nærri eins l&g eins og rödd hennar. |—;—;
,,£>ér eruð mjög góður við mig, l&varður mion",
sagði hún, og svo bældi hún grát finn niður og lá
kyr; höfuð hsonar hvildi á handlegg mlnutn, og trið
silkimjúka hár henuar huldi hönd miua algerlega.