Lögberg - 14.02.1901, Blaðsíða 2

fcQOfcíJfcQ. FlMTtflWrKrff IA. FEBfVD^R ÍÖOÍ.
Xokkur orO um búnað
Islands.
Eftir P1l Buiem.
I.
Xrið semleið Tarstofneö Búnaðar-
félag íslands. ÖHmkv*'mtl"gum féla(?s-
Isa er tilgaugur þesa að tfla landbúnað
og aðra atrinnuvegi landstnanna, er
•tanda í nánu sambandi við hann.
Norðuramtið, Austuramtið og Suð-
uramtið eru þeg^r gengin i félagið, og
vonandi gengur Vssturamtið í það
neesta vor.
Að áii á að halda búna^arþing fél
agsins, »e-i' er skipað 12 fullttúum.
Fulltrúar amtanna eru 8; en aðal-
fundi r féJags n* kýs 4 fulltiúa.
Það eru bessir menn, sem sérstak
iaga eiga að kveöa á iim þa<>, hveinig
fálagið á að ná tilgaugi sínum: en auk
þess hefur hvor félagsmaður létt til að
gjðra tillögur í þeasi efni, og er þa<'
•kylda forseta félagsins, að leggja þ*er
fyrir búnaðarþingið.
Það er í þessu vfni eins og öðru á-
ríðandi, að menn hugsi um það í tima,
hvernig félagið eigi að efla búnað í
landinu.
Þeir menn, sem hafa trú á framtíö
landsins, verða að láta til sfn heyra.
Af þvi að eg tel mig með þeim mðnn-
um, þá setla eg að fara nokkrum orðum
um búnað hér á landi. En eg vii þegat
í stað taka það fram, að eg er ekki í
flokki þeirra manna, *em hoifa með að-
dáun á framfarir vorar á síðustu 25
át um.
Það eru ýmsir menn, sem bera nú-
verandi ástand saman við ástandið fyrii
100 árum. Þá var ástandið mjög autnt.
í samanbnrði við það má hagur tnannH
nú á tímum teljast góður. En eg álít aö
sá samanburður sá vkki réttur.
Ef vér viljum telja oss með siðuð-
um þjóðum, þá verðum vér að bera oss
saman við þær; og þá verður nokkuð
annað uppi á teningnum. Vér fáum út-
lendar vörur frá heimsmarkaðinum, og
vér sendum vörur vorar á heimsmarkað-
inn. Þegar þser koma þangað, þá eru
þser bomar saman við aðrar vörur á
heimsmarkaðinum.
Ef þ«r eru lólegar, þá eru þær i
lágu verði.
Ef saltkjótið er svo illa verkað, að
það er varla manna matur, þá er ekki
• igt:
,,Menn verða að gá að þvi, að þetta
kjöt kemur frá íslendingum, sem hafa
ritað hínar frsegu fornsðgur, og þess
vegna verða menn að gefa þeiin gott
verð fyrir kjötið".
Ekki er heldur sagt:
„Menn verða að gá að því, að þptta
kjöt kemur frá þjóð. sem stóð ógnarlega
lágt fyrir 25 árum, en befut-tekið mikl
um framförum, ftá þjóð, >em ekki hafði
gkóla, vegi, gufuskip, spítala eða lækna
fyrir 25 árum, en hefur nú fengið þetta
og meira til“.
Menn gá ekki neitt að öllu þessu
Þeir bera kjötið saman við kjöt siðaðt-H
þjóða, og hvort sem oss íslendingum
þykir það Ijúft eða leitt, þá veiðum vét
að una við það.
Vörur vorar eru hlífðarlaust bornar
saman við vörur annara þjéða.
Oss kann að þykja þetta ósann-
gjarnt, en er nokkur önnur leið til en
að seetta sig við þennan samanbutð e:-
lendra þjóf'a?
Eg sé það ekki.
Hingnðtil hafa ýmsir mentuðustu
og beztu menn þjóðarinnar eigi viljHt'
sætta sig við þetta. En þeir verða a<'
gjöra sér þaö Ijóst, að siíLt dugar ekki
lengur.
Svo bsetist annað við, og það er það.
að alþýðan er gjálf farin að bera hag
sinn saman við hag annaiu þjóða Þeir
sýna þetta 1 framkvæmdinni, með því
að yfírgefa þetta land.
Vel má vera, að samanburður manna
á hag sínum og hag manna í Vestur-
heimi sé ekki réttur; vel má vera, að
þeir gjðri sér heldur liáar vonir um vel-
líðan í Vesturheimi. En hvað svo sem
er um það, þá er það víst, að alþýðan
ber hag sinn hér á landi saman við hag
manna í Vesturheimi. Og hún gjörir
þetta alveg hlífðarlaust,. Á mannfund-
um geta menn klappað lof í lófa yfir
framförum landsins á sfðustu 25 árum,
en þegar Vesturheimshugurinn kemur í
þá, þá er þetfa gleymt. Ef þeir fmynda
sér, að þeir muni hafa betri húsakynni f
Vesturheimi, ef þeir ímynda sér, að
börnin geti átt betri kost á að mentnst
eða i einu orði, að hsgur þeirra verði
betrii Vesturheimi, þá fer að koma los
á þá. Þá stoðar ekki framfarahjal og
frelsisglamur. Þá stoða ekki hamlandi
og heftandi lagafyrirmæli.
Það verður ekki komist hjá því, að
gjðra sér Ijóst, hvemig hagur þjóðarinn-
ar er i samanburði við hag annara þjóða,
bera saman ástandið hér á landi og á-
standið í öðrum iöndum, og reyna síðan
af alhnga að bæta hag manna hér á
landi, svo að hann verði ekki lakari en i
Öðrum siðuöum löndum, og sfðan verður
að vekja trú Og traust alþýðunnar á
•líkum tilraunum. En þá eru allar
íkaðlegar Vesturheimsferðir hættar af
pjá-Uu m.
Þegar farið er að bera saman á-
atandið hér og í öðrum löndum, þá verð-
ur fyrst fyrir oss landið sjálft eða land-
kostirnir.
Getur Island veitt börnum sínnm
húsnæöi og fæði, klæði og skæði, fyrir
jafnlitla vinnu og jnfnlítið fé eins og
önnttr l '.nd? .
Þetta ]iyr'tu þeir menn að rann-
saka, sem ieggja séifctaklega stund á
búft æði.
Eggetnð eins iá'ið það álit mitt í
Ijó'i, að ef landinu væri sómi sýtidur,
þá geti það vel staðist siíkan saman-
burð.
Hér er enginn iðnaður að kalla má
En það er e ki landinu að kenna. Eug-
land A að vísu kolanámur. En N regur
O' PantTiörk engar, og er þar þó mikill
i'úaður. íslendingar hafa litia sem
enga atvinnu af siglingum: það er ekki
beint landinu að kenna. Smjörið er i
légu verði, kjötið er léleg varao. s. fiv.
En alt þetta er ekl i and nu að kenna.
Eftir að eg hef sóð bæði Jó'lands-
heiðar og strendur Noregs, þá g*teg
ekki skilið annað en að ísland geti vel
staðist SHmanburð við önnur lönd.
Þ>ð er ekki landinu að kenna, þó
að túnin séu í órækt, þó að ár og lækir
falll víða til sjávar ár .eftir ár, mauns-
aldur eftir mannsaldur og öld eftir öld,
án þ* ss að þeir séu látnir vökva og
frjóvga jarðveginn. ísland hefur ein-
hver hin beztu fiskimið í heimi, og það
er cngin hætta á, að fólkið í heiminum
vilji hafna fiskinum. Því meir sem
löndin byggjast, því meiri verður eftir-
sókn e'tir þeirri vöru,
Með vatnsveitingum má auka gras-
rækt i landinu jafnvel ótrúlega míkið
Ef Þjórsá væri veittyfir Flóann. hví-
líkt graslendi yrði hann eigi? Ef árn-
ar f Rangár»allasýslu væru notaðar
á líkan hátt, þá mætti gjöra heilar
sveitir að yndislegu graslendi; og sama
má víst segja um Skagafjörðinn. Og
hvar setn eg hef komið á þessu landi, þá
liggja meiri og minni gæði ónotuð í ám
og lækjum.
Túnræktin svarar mjög vel kostn-
aði. Hvar sem stungið er niður fingri,
þá er það ekki landið, sera í sjálfu sér er
ilt land, heldur er bágborinn hagur
tnanna öðru að kenna en þvi; Indland
og Egyptaland hafa nóg af sól og sumri,
og þó er hagur bænda þar aumari en vér
tslendingar getum gjört oss nokkura
hugmyndum. Hallæri eru mjög tið á
Indlandi og þau svo rðmm, að íólk ligg-
ur þar hungurmorða lirönnum saman
hversu kapi samlega sem yfirdrotnar
landsins, Bretar. leitast við að afstýra
því.—Bændur á Italíu og í Sikiley hafa
varla o.aní sig, og þó er þar nógur hi'i
og sólskin; á Rússlandi deyr fólk oít úr
hungri, og þó er Rúss'and að allra dómi
gott land. Eg hef aldrei heyrt menn
kenna sjálfum löndunum um þetta. Það
ereinshér á landi. Það er ekki hægt
að kenna landinu um það, þó að vellíðan
landsmanna sé ekki eins góð og í ná-
grannalöndunum. Það er eiuhverju
öðrti um að kenna.
Þegar vér leitum að því, hverju sé
um að kenna, verðum vér einnig ad
fara til útlanda. íslendingar hafa hing-
að til oft kent því um, að frelsið sé ekki
uægilegt. En þegar » ér förum til ann-
ara landa, þá verður þó annað ofan á.
Villimenn hnfa mikið frelsi.- Margir
þeirra hsfa. ef svo tná að orði kveða.
nær ótakmarkað frelsi. Þeir mega lifa
og láta eins og þeir vilja, og þó standa
þi-ir á margfalt lægra stigi en vér ís-
lendingar.
Ýinsir'kenna því um, að gjöldin séu
svo afarhá hér á landi. En ef vér för-
ura til annnra landa, þá vetður einnig
rtlt. annað ofan á. Lýðurinn f siðmenn-
ingarlöndunum hefur margfalt þyngri
álögur en vér Islendingar. Eg hef at-
hugað þetta dálítið í Lögfræðing 4. árg.
Af því aðfremur fáirkat.pa Lögfiæðing.
þá vil eg taka hér upp úr honum, hver
gjöld til landsþarfa (lands, amts, sýslna,
sveifa og bæja) koma á hvert manns-
barn í ýmsjam lðndutn.
Þau eru sem hér segir:
íslandi ■
Rússlandi — 25 47
Danmörk — 46,67
— 63,71
Austurriki
Bretlandi ntikla - 74.36
Pl Ú8 iillldi — 83.24
Frakklandi
h>’i'su8amlep og styrkjandi áhrif ft öll
1 S **ri líkHmxn-, Kóttu pi'lurttar e’U
et i aeldir f ö'ktum meft fullu
• af' n i. D . Wtlliams’ Pmk Pil's for
P-l-< Peopú, ft urabúöunutn Get'
re zlunaririnðiir y*nr ekki IfttiÖ y'nr
fft þær, þft ír^tiö | érfen,.i‘' p a, b-i ih
ei 5 frn D' Wi 1 Hms’ AI d'Otne G 1 .
j li i okville, O f, ojr veið v^'ir S-nd
| ar pillurnsr meö prtiti, ft 50o. askjnn
ertn stX ö-kjur s $'l 50.
Á. íslandi eru
þessu miklu lægri
gjöldin samkvæmt
á inann en í öðrum
löndum. Það getur því ekki verið. að
ástandið hér á landi sé báuborið af þvi,
að gjöldin séu of há. Hitt er í raun
réitri m.klu líklegrn, að þaö sé svo sem
það er af því, að hór er lagt miklu íiiinna
til þess að efla atvinnuvegi laiiclsmaiiiia
heldur en íölruin löndum. Eu þegar
(Fiamhald á 7. bls.)
___
La Grippe ySrgangir.
KVENHUACCR í CA5IPDEN LÆKN'UB AF
EFTIBKÖSTUN VblKlN-VAR.
Hún var þreklaus og m&ttvana og
gat ekki Dáð sér a*tur fyr en hfm
frtr aö brúka Dr. Wtliiama’ Plnk
Pills.
í C-mpden þorpinu f Ont, ogr hér-
aðinu utnhverfis eru fftir nafnkunnari
Ofir f meira ftliti be'dur en pnu h(Ó 'in
Mr. Og Mr8 Dí'iiel A bright. Mr,
Albright hefur til margra ftra ve.ið
prt-traeist'ri f þorpinu og nuk f ess
baft skófatnaðarverílun. En ffrein
þessi sneitir sé'8t»klepa hina virðing
arverðu konu prtstmeistarana, m**ð þrf
hér er sagt frft þvf bór nm bil með
bennar eigin orðum, hvemig hún
fékk h ilsuna eftir skæðan sjftkdrtm
fyrii verkanir Dr. Williams’s Pink
Pili--. Henoi fórust orð & þ-ssa lei*,
við fréltaritars, sem spnrði Mrs. A'-
brght um n&kvæma lýsingu & veik.
indum bennar:—„cé svo, aö þér &lít-
ið, ftð reynftla mf'» geti komið öðrum
að liði, þft er eg fús til að segja sögu
mfna, þvf mér er það ekkert launung.
arm&l, að rg h»ld mikið upp & D
Williams’ Pi k P'ds. í rokkur &r,
fyrir vetu in t 1898, þj&ðist eg *f
bakverk. s-m oft og einatt gerði mé
Óraögulegt, «ð gegna heimilisstör.fum
rnfrum. S 8 ir fékk eg lendagigt af
ofkæl'ngn, svo eg þoldi varla að
brei'a mig. Dmnig lifði ecr marga
gleðilitla dagc og ar'dvökiinættir
þangað td vetnrinn 1898 þegar við
vesöld míns bæ’tist þart, að eg fékk
la grippe. A'al sjúkdómse'nkenntn
hurfu þrt, en afl-nðingin varð sú að
ng var lémagna og þrrtttlaiis. Dað
nrtÍRt rtmögnlegt fyrir mig að safna
k'öftum & ný; matarlystio var ill; eg
var öll af méf gengin. og <*g fé<k
raegnan hjartalfttt af hvað litlu, sem
var. Eg hafði verið urdir læknls.
hend' en mér fór ekkert fram, og af
leiðjnga-nar urðn þær. að eg varð
mótlætt. R4tt um það leyti kora
vinur minn að finna
ér að reyna l'r,
PiHs. Eg gekk inn
nér Pillurnar. Mér
varð eg vör við h«ta þvf eaar str-x
og eftir »ð eg hafði brúkað þ ar f lið-
ugan m&nuð var eg búin að nft minn'
fyrri heilsu Alt það, retn að mé-
hafði gengi*, var með öllu horfið
Dað eru nú næ'ri þvf þ"jú Ar liðin
8Íðán eg hætti að hrúk* pi11• rn»r og
stðan hef f g verið hr*nat og við hextu
heilsti, og eg hef sérlega gó'ar &-
stæður til þess að þakka fiví mtna
góðu heilsu, að eg brúkaði Dr Wtll
iams’ Pmk Pills.“
D% Wdliams’s Pink Pdls eru hress
ingar lyf, en ekki búhh'einsunar-
meðal. Dær bæta blóðtð fr& fyrstu
til síðustl inntöku, og hafa þanoig
rn’g Og r&ðlagöi
Wiltiams’ Pink
ft þetti og fé<k
td m“Btu gleði
ELDI-
VIDUR
4000 Cords
Pine og Tamarac
ófúiíT, þurt og
J»okkuie{ít.
Beztí eldiviöur, sem fáanlegur
er 1 þessum bæ, og lægsta verö,
hvort heldur sera er f smá-
c i t ■ 1 • eða þrt keypt
sé heií vagnblöss. — AfgreiMa
hjá oss er hin fljrttasta til hvaða
staðar sem er ( bænura.
GrensHst eftir verðinu hjá mér
áður en þér kaupið annars-
staðar.
D. D. WO.OD,
Cor. FonHeca and Ellen Sts.,
Montreal, Toronto, New York &
east, via allrail, dai y...
Owen Sound.Tor nto, NewYork,
east, via Uke, Mon.. Thr.,Sat,
OwenSnd, Toronto. New York&
east, vialake, Tu-s ,Fri .'un.. 6 3<
Rat Portaee, Ft. Williatn & Inter-
mediate point«, daily ex Sun. 8 00 18 W
Portage la Prairie, Brandon.Leth-
bridge.Coast & Kootaney, dally J 15 20 2c
Portagr U Prairie Brandon & int-
ermediate points ex. Sun... 19 10 16
Portagela Prairie.Brandon.Moose
Jaw and intermediate points,
dally ex. Sunday........... 8 30 lt
GUds one, Neepawa. Minned -si
and interm. po nts dly ex Sund 8 30
Shnal 1 ake, Yorkton and int-r-
Smedi.ve pnin s .. .Tue. Tur Sat 8 3'
hod Laká Yorkton and inter.
mediate points Mon, Wed Fri '9 lo
Can. Nur. Ky points. . ..Tues.
Thurs. and Sat............. 7 15
Can. Nor, Ry p únts......Mon.
Wed. and Fri............... il 2o
Gretna, 't Paul, Chicago, daily t4 lo Ij M
West Selkirk . . Mo-.., Wed., F'l. 18 30
West 'elki’k . .Tues. Thurs. Sat. Io 00
Stonewall.Tuelon.Tue Thur.Sat. 12 ’o IS 5'
Emerson Vfon. Wed and Fri. 7^40 I; I'
Morden, Deioraine rad iuterme
diate points ....dailyex. Sun. 7 30 2o 20
Glenboro, Souris, Melita Alame-
da and intermediate points
daily ex. Sun..............
Prince Albert.....Sun., Wed.
Prince Albert.....Thurs, Sun. " 2l so
Edmonton Mon,Wed ,Thur Sun 7 I/
Edmonton. Sun.,Wed,Thur,Sat 21 2o
W. WHYTE, ROBT. KERR,
Managei Traffic Manage',
8 «0 17 30
7 Ij
„EIMREIDIN",
fjölbreyttasta og skemtilegast>
tfmarttið & lslenzku. Ritgjörðir, myod-
ir, sögur, kvæði. Verð 40 cts hven
hefti. Fæst hj& H. S. Bardal, S.
Bergmaon, o. fl.
sera borpa 14. árgran^ LÖGrBERGS fyrirfrara í þessum mánuði off koma
andvirðinu kostnaðarlaust til vor, fá geflns hverja af þessum sögum Lög-
ergs, sem þeir kjósa sér:
Þokulýðurinn........ ðOc. virði
Rauðir Demantar.......50e. “
Sáðmennirnir...........50o, “
Hvita hersveitin,. ... ,60o.
Phroso..................40c.
Leikinn glæpamaður......40e.
og auk þess vandaða og stóra mynd af Níagfara fossi. Nýir kaup-
endur fá ennfremur Aldamóta númer Lögbergs á meðan upplagið endist.
Bregðið við og notið þetta kostaboð sem allra fyrst því það eru mjög litl-
ar líkur til þess að það standi lengi.
The L#gberg Prlut. & Pnb. Co
.1 — ■ ■ '
Þrss’r jokksi eru
n t epa mt'Paðir.
Ilvi tjt bi r o k k
yhja 3 nældrr.
’óliP er ]8 fiiin ]
tsr f |Aprnál.
ttð fy’iiípura
1 |e;rta ’em eelja
|á,eða gkrifiö oe*.
Isloiizkir ttukkar.
|
Þér bekkið kambana
eru nijúkir og htegil^ir
•>g Iðttir, tr. i J11 -
og 30. Sendir raeð
pósti fyrir$t.OO.
•'t '
•Stí*
Mu<ít>id’8
Ullai k.mib.tr.
5 hj^rtu, no-x kt
lag, bakavel og ja'nt,
Vöfl ir ern h har.
öll öunur kðku-
mót. sem anglýst haði
v-rið bér f bb.ðfnu,
einnig Él sölu.
Vötluján.
Svcnsk sagarblöflf.
Úr h’nu nafnfræga skegghnffagtáll. 3
l“ngdir, öll 2 buml. á bre dd, mjðg þunn I
bakkann ár stiltu og klökku stáli, brotna
ekkt, ábyrgst að vera hvurki of hórð né
of deig.
Bandarikja lengd fet. verð Brtc
Norsk 8)4 „ „ 75e
Svensk „ 4 „ „ 1.00
send.o^hurgi ö undir þau, til kesg »em >ér
verzl'ð við.
KANDARfK'A PANTANTR afgreiddai
f yeiínum urabohgmean vora eða beint
frá Miiineapolie.
CANADAJMNTANIR afgreiddar frft
Winnitieií eöa í gegnnm oanadiska
verzlunarmenn,
Skriflð til MinDeapolig pannig:
Alfred Andresen «fc Oo.,
The iVestem Importers.
1302 Washington Ave. 8., Minneapolts, Mfnn.
Uaboðsmaður vorf Canadtt
J. H. AKlidoAvn,
WnOI,BSAI,E & ItETAIL UARDWABB,
WINNIPEG, • - - MAN
Odyr Eldividur.
hAMRAC..............84 OO
JACK PINE........... 3 75
Sp irið yður peninga og ka pið eldi-
vfð yðar ftð
A. W. Roiiucr,
Tslefón 1( 69 . 826 Elgin Ave
Phycisian & Surgeon.
Ótskrifaður frá Queens háskólanum f Kingston,
og T'” ' ‘ háskrtlanun’ f Canada,
Strifstofa i liOTEL GILLESPIE,
CRYSTAt, N, D.
Dr. M. Halldorsson,
Stranahan & Hamre.lyfjabtíB,
Park River, — N Batpta
Er aB hifta á hverjum miBvikud.
í Grafton, N. D„ frá kl.ð—8 e. m.
I. M. Clegborn. M D.
LÆKNTR. ote YFIRWETUMAÐUR. Et>
Hefur keypt lyfjabúfiina á Baldur og hefur
þvf sjálfúr umsjón a öllum meðölum, sem hann
setur frá sjer.
EEIZABETH 8T.
BALDUR, - - MAN
P. 8. tslenzkur tdlkur viB hendina hve
nmr sftm t>örf ner fst.
Dr.-Dalgleish,
TANNLÆKNIR
kunnfi-erir hér rrefi. aB hann hefnr eett
niBur verfi á tilbtíium tönni’m (set of
teeth), en kó meB því gaily-Bi afi boreafi sé
tít f hönd. Hann er gá eini hér i bænum,
sem dregur dt tennur kvalalaust, fyllir
tennur uppft nýjagta og vand'Bigta máta,
og ábyrgÍBt alt sitt verk.
416 Main Street, tydntyre Block,