Lögberg - 21.11.1901, Blaðsíða 2

2
■ LÖGBERG. FIMTUDAGINN 21 NÓVEMBER 1901.
KjörKaup
frá 21. tii 27.
A. Friðrikason, 611 Koss St.
selur móti peningum út í hönd frá 21. til 27. þ. m.:
19 og 20 pd. af röspuðu sykri..$1.00
15 og 17. pd. af molasykri.....1.09
10 pd. af kaffi................1.00
10 pd. af hrisgrjónum.........1.00
13 pd. af Rúsínum ............1.00
40 pd. af söltuðum þorski í kössum... .2.25
Lard-kðnnur 10. 12% og 15c. kannan
1 gallons epla-könnur..........0.25
25 st. Royal Crown sápu........1.00
10 st- af handsápu.............0.25
3 kassa af handsápu............0.25
1 tylft af bollapðrum..........0.90
1 tylft af diskum......................0.60
10—15 prócent afsláttur
á óllum leður-skófatnaði.
Þeir sem vilja senda pantanir og peninga
utan úr nýlendum geta notið þessa verðlækkun
tn 4. n. mán, Geti þeir sem senda mér pen-
inga ekki tekið vörurnar strax, bý eg um þær og
geymi þar til þeirra er vitjað.
Sætið þessam kjörkaupum og sjáið auglýs-
ingu í nœsta „Lögbergi" 28. þ. m.
A. FRIDRIKSSON,
6 I I ROSS AVE..
Mentamál Vestur-Islend-
inga.
Eftir Jóhannes Jlalldórsson.
Eg var á fundi, sem skólanefnd
kirkjufélagsins boðaði & Northwest
Hall, fimtudagskveldið 31 f. m. Þar
naut eg meiri skemtunar heldur en
e<r hef notið lengi. Augnamið eða
tilgangur J ess fundar var að ræða
um mentarnál Vestur-íslendinga. A
f>eim fucdi töluðu þessir: Séra Jón
Bjarnason, séra Friðrik J. BergmaDn,
Sig. Júl. JóhannessoD, Thomas H.
JohnsoD, Magnús Paulson, Árni Frið-
riksson, og Sigtryggur Jónasson for-
seti fundarins. Mér fanst öllum þess-
um mönnum segjast vel að einhverju
leyti, og þeir sýndu f>að allir, að þeirn
var þetta áhugamál. Beztar þótti
mér ræður prestanna, eins pg við
mátti búast af jafn gáfuðum og há-
mentuðum mönnum. (Sumt f þess-
ari grein er tekið úr ræðum þeim sem
haldnar voru á þessum fundi. Mér
finst að við, Vestur-íslendinc ar, meg-
um vera kirkjuféláginu innilega þakk-
látir fyrir frammistöðu þess f „skóla-
málinu.“ I>að má f>ó ekki minna
vara heldur en peir af okkur, sem
ekkert gerum eða höfum gert—eg er
eion peirra—pökkum peim, sem eru
eitth"að að starfa til gagns fyrir pjóð
vora, og sem eru að reyna að hefja
hana á hærra stig. Og f>eir af okkur,
sem halda pví fram,að mentamennirnir
okkar, einkum prestarnir og kirkju-
félagið, hafi ekki gert og geri ekki
eins mikið og peir gæti gert og ættu
að gera, pá ber okkur pó að pakka
peim fyrir pað, sem -peir hafa gert
og eru að gera, pví að annars sýnum
við, að við séum ekki pess verðir, að
nokkuð sé fyrir okkur gert. Svo er
líka stór vandi um pað að dæma,
hvort að pessi eða hinn geri eÍDS mik-
ið og hann g»ti gert, pvf pað geta
venð einhverjar kringumstæöur á
bak við hann, sem hamla því, að hann
ge-i meira. I>að er líka mest um það
að gera fyrir mig, að eg geri eitthvað
mikið til gagns, pví eg hef enga á-
hyrgð á pví, eeoi pv gerir.
,,Að vísu er það harmur, að vísu er það
böl,
hvað við erum fáir og snauðir,
en það verður sonunum sárari kvöl
að sjá að við kúrum í þessari möl
og ailir til ónfitis dauðir.“.
—Þorst, Erlingsson.
Eg endurtek nú pá hvatningu til
ykk r landar góðir, að þið ættuð að
láta börnin ykkar ganga á skóla, já,
látið ykkur ekki pað sjálfsksparríti
henda, að pið veitið ekki börnum
ykkar alla þá mentun, sem ykkur er
unt að veita peim. ð stendur að
sumu leyti f ykkar valdi að láta hins
uppvaxandi íslenzku kynslóð, standa
þeirri innlendu jafnfætis í ment-ilegu
tilliti. „Betra er að hafa þekking f
kolli en peninga í pyngjum.“
Sumir koma með pað, að börnin
sfn hafi ekki neinar framúrskarandi
gáfur eða hæfileika. Um pað vil eg
segja þetta: Okkur, sem ekki höfum
nema meðal hæfileika eða minna, rfð-
ur einmitt mest á, að hlúa að og á.
vaxta pað, sem við höfum. I>að er
hægt að auka vora andlegu krafta
með hollri andans fæðu og hóílegri
áreynslu alveg eins og líkamskraft
ana. „Hið sanna gildi mannsins er
ekki komið undir pvf, sem hann á eða
hefir, heldur hvernig hann ver pví,
sem hann hefir. Peir hafa stundum
orðið mannkyninu til mestr»r bless-
unar, sem ekki hafa haft neinar fram
úrskarandi gáfur, en notað pær vel.
Sumir kvarta yfir þvf, að börnin
sfn fáist ekki til pess að menta sig.
Eg hygg, að pað sé að sumu leyti
foreldrunum að kenns, að þeir hafi
ekki málað „menta-gyðjuna“ með
nógu fögrum I tum og tyst ágæti
hennar nógu ve; og fagurlega fyrir
börnunum eða unglingunum, svo að
pau yrði snortin og hrifin af ágæti
hennar og fegurð.
Lang flestir segja, að peir geti
ekki látið börnin sín gaDga í tkóla
sökum fátæktar; en það er meining
mín, að viljaleysi og áhugaleysi bag
meir beldur en fátæktin. Að vfsu er
húo mikill „prándur í götu“ margra,
en samt eigi sú tálmun, sem ekki sé
hægt að yfirstíga. I>eir hafa s/nt
það greinilega fslenzku námsmenn-
rnir, sem hafa komist upp á hinn
hærri menta veg, að fátæktin er ekki
ókleyfur þtöskuldur ef ekki brestur
vilja og árceði, pvf peir hafa flestir
unnið sig álram.
Eg pekki persónulega nokkura
menn, sem gæti látið syni s'na og
dætur ganga á Wesley College íyrir
fátæktar sakir, ef peim væri pað á
hugamál.
Landar góðir! Lftiö f kringum
ykkur, hver í s!nu bygðarlagi, og
gætið að, h.vort ekki eru neinir ung-
lingar—piltar eða stúlkur—Sem hafa
rnikla hæfileika og gott siðferði, og
sem væri líkleg til pes3 að verða
sjálfum sér og öðrum til gagus og
sóma, ef pau gæti notið mentunar.
Unglingar,-sem hafa sterka mentun-
arlöogun, en sem kunna að vanta að
einhverju leyti skilyrði til þess að
geta mentað sig sjálf. Réttið peim
hjálparhönd, og gerið pi að nýtum
mönnum ef pað stendur í ykkar valdi,
pvf pað yrði sjálfum ykkur til sóma
og, ef til vill, gagns. Sá, sem eflir
heill einstaklingsins, hann eflir heill
mannfélagsins og pá jafnfrarnt sfna
eigin heil).
Við vitum dæmi til pess, að sum-
ir okkar beztu menn hafa ekki orðið
að fullum notum, fyrir pað, að peir
hafa ekki verið styrktir, heldur jafn-
vel „niður-þryktir.“
Eg að vísu h f pá skoðun, að það
sé bezt fyrir hvern og eiun að reyna
að brjótast áfram mentaveginn með
því að neyta sinna eigin krafta, and-
legra og líkamlegra, treystandi pvf,
að „guð hjálpar þeim, sem hjálpar
sér sjálfur.“ t>ó getur verið svo á-
statt fyrir einhverjum, að honum
kæmi hjálp frá öðrum að góðu haldi.
Það eru sumir svo kjarklitlir, og sem
| hafa svo lítið sjálfstraust, að það
parf eins og að hrynda peim af stað,
pá kunna þair »ð verða varir við
hvað þeir geta, og fengið við pað
prótt og kjark til pess að hafa sig
áfram sjálfir.
,,Og ennþá í heiminum margt hvað hið
mesta,
sem mannkynið eignast, hið djarfasta og
bezta
er ræktarlaust fóstrað í kofa-krónni,
á kolabyngnum hjá öskustónni.“
—IStephan O. Stephanson.
Þessi vfsa hefir einmitt verið
látin sannast á skáldinu sjálfu—hon-
um Stefáni.—Hann er sá aldinviður
sem ekkert hefir veiið að hlúð, en
margir bafa neytt ávaxtanoa með á-
nægju. Það munu pó flestir viður-
kenna, að sá viðjrr hafi borið kjatn
góða ávexti, pó að peir hafi ekki ver-
ið allir sætir.
Austur ís'endingar veita nú sín-
um beztu skáldum skálda-laun. ViC
Vestur-íslondingar höfum lika skáld,
en við látum pau „syngja og svelta.“
Eg held við ættum nú að fara að
feta f fótspor íslendinga á Fróni, og
veita að minBta koati bezta skáldinu
okkar ,,skálds-laun;“ og finst n ér
sjálfsagt að við byrjum pá á Stefáni.
Það munu flestir viðurkenna hann
bezta skáld Vestur-íslendinga, bezta
ljóðskáld, sem nú er f Canada, og ef
til vill, bezta fslenzka skáldið, sem
til er.
Viðhöfum að vfsu engan „land-
sjóð“ til þess að veita úr, en við höld-
um uppi kirkjunni með frjáisum sam-
sketum, og við ættum að geta farið
eins að með þetta.
* *
*
Þessi grein er að öllu leyti mik-
ið ver rituð en eg vildi; mig skortir
vit og mentun til pess að gera það
betur, og bið eg lesendur að virða á
betra veg. Mér pætti mjög vænt um
að sjá aðra rita um petta mál—menta-
mál Vestur-íslendinga—því eg veit,
að um pað mætti rita vel og fagur-
lega af „færum“ mönnum.
NÝ SKOBUD.
að 483 Ross ave.
Við höfum látið eudurbæta búðina
neðan undir gamla Assiniboine Hall, 3.
dyr f^rrir austan ,,dry goods“-búð St.
Jónssonar, og seljum þar framvegis skó-
fatnað af öllu tagi. Sérstaklega höfum
við mikið upplag af sterkum og vönduð-
um verkamanna-skóm. íslendingar
gjörðu okkur ánægju og greiða með því
að líta inn til okkar þegar þeir þurfa að
kaupa sér á fæturna. Skór og aktygi
tekin til aðgjörðar.
Jón Ketilsson, Tb.Oddson,
skósmiður. harnessmaker.
483 Itoss Ave„ Winnlpcg.
Rat Portaga lumDer Do„
Teleph, 1372.
LIMITED.
Nú er tíminn kominn til þess að láta vetrar-skjólgluggana yðar
og hurðir fyrir húsin.
Jno. M. Chisholm,
Manager.
(dour lyrlrDick, Bannlng & Co.)
Gladstone &
Higgin Str.,
LIMITED
Peningar lánaðir gegn veði í ræktuðum bújöröum, meö þægilegum
skilmalum,
Ráðsmaður:
Geo. J. Maulson,
195 Lombard St.,
WINNIPEG,
Virðingarmaður
S, Cnrístoplj
Grund P.
ierson
MANITOBA,
Trust & Loan Company
OF CANADA.
LÖGGILT MED KONUNGLEGU BBJEFI 1845.
HOFUDSTOLL: V, 300,000.
Félag þetta hefur rekið starf sitt í Canada hálfa öld, og í Manitoba í
sextan ár.
Peningar lánaðir, gegn veði í bújörðum og bæjarléðum, með lægstu
voxtum sem nú gerast og með hinum þægilegustu kjörum. Margir af
bændunum í íslenzku nýlenðunum eru viðskiftamenn félagsins og þeirra
viðskifti hafa æflnlega reynzt vel.
Umsóknir um lán mega vera stílaðar til The Trust & Loan Company
of Canada, og sendar til starfstofu þess, 216 Pobtage Avk„ Wínnipkg,
eða til virðingai manna þess út um iandið :
FRED. AXFOIÍD,
GLENBORO.
FIÍANK SCHUL.TZ,
BALDUR,
J. B. GOWANLOCK,
CYPRES8 RIVER.
J. FITZ ROY HALL,
BELMONT.
lí/IITT HAUST
ILLINERY
hefir verið valið með mestu varúð og
smekk, alt eftir nýjustu tízku og á-
reiðaniega fellur vel í geð. Eg hefi
lítinn kostnað og get því selt ódýrar
en mínir keppinautar á Main Str.
Þetta ættuð þér að athuga og heim-
sækja mig.
Mrs. fí. /. Johnstone,
204- /sabel Str.
H.R. B
20 Ellice Ave., West.
AUDRY,
GROCER.
10 pd bezta óbrent kaffi .$1.00
15 pd harður molasykur.$1.00
1 pakki Champion kaffibætir á lOc.
Kkólabiukiir og annað sem skóla-
börnin þarfnast.
VOrur fluttar heim tafarlaust.
JOLA-
FOTOGAF S!
Komið í tíma að lála mynda yður fyrir
jólin, svo þér sitjið ekki á hakanum.
Vór ábyrgjumst að gera yður ánægð
WELFORD,
Cor. Main Street & Pacific Ave
ELDIYIDUR
Góður eldiviður vel mældur
Poplar.........$3.75
Jack Pine... .14 C’Otil 4,50
Tamarac...$4.25 til 5 25
Eik............$5.75
REIMER BRO’S.
Telefón 1069. 826 Elgin Av«.
Qanadian PaciiicRaiTy
EXCUBSIONS
VIA THE
Canadian
Paeifin
Bailway
LOWEST ROUND
TRIP RATES . . .
TO ALL
OntArío Points
AND
MARITIME
PROVINCES
GOOD FOR
*
Stop Over Privilegreo, East of
FORT WILLIAM.
DAILY TOURIST
First-Class Sleepers.
These tickets are First-CIass, and
First-Class Sleepers may be enjoyed
at a resonable charge.
For full information apply to
Wm.STITT, C. G. fTIcPHERSDJM
Asst. Gen. Pass. Agent. Gen. Pass, Agt
WINNIPEG,