Lögberg - 18.06.1903, Blaðsíða 4

4
LÖGBERG 18. JÚNl 1903
PnbUiheð e\jry TSmrKlaT trr THH LÖC.BERQ
PRINTING ft POBUSHINO Co. (Iaíorporated).
M Cor. Wzua*M Avm. anA N«*a St.. Wiwmipjo.
Mam. — {tatscripttoe trric* p«W»«
M ftdrtmcA Sing !• oop*«t 1 c*m$
mzrwrjóms
ÖLa4gnxx» Hmultoa
Johri A,
vat'm
AOGLVSXNGaR—Smí-..r1»»lM«r < •<« •»*«
j cœii íyrii so orB «8a 1 þoiní _?*
wnt om mtonBinn A atatrrt »Oíl?«m«nm on»
œgri tlma. ntoláttur oítir «jmnin«i
BOSTAÐA-SKIFTJ kanptmrta wDnt *B
kjmna ekridaai o« ««U na 'yrraranrti
atetraœt
tU-
tJtiiAáaJtrlfl til rliraiQaiuu’ri bta&atM
V>}«. „o«rturtf 3F*rttf W Fttb
• J. «r< I2SJ
r»!«f>ore.5 *r
On
■art3ti.'=vt
lit fiMCÍtaaa V
Hkditot i--otgi>-*.-s
O t>«» !23’> * mntpa.
*9_Samkrimm ia- rt*io*na> er jppsCan kanpand*
t biarti Csiid ncrua n.nn »é »kc:d!aua þesnr nana
.egirapp —E; kaupandí aem er I sknld viB blaOia
iytur vistfetluia án þese aö ti.kjnna heimilisskjft-
■n. þá er þaö fyrir ddms»ílur.nin ílittn symlet
.iiirun fj-rír prettvíslesum tilgar.si ~
Fimtudaginn 18■ Ji/"> 1903
Orþrifráff Roblins.
Hafn mei n veitt því eftirtekt
hverju Rohliu-flokknrinn flaggar
mest urn l?e>sir ínnndir otj ætlar
anf'sjáanletírt ftf lita fremur öllu
i»,ro koaui s*'t a* li*’i vif kosning-
tiinar?
J>->í;Hr aftnrhftldsn enn voru
komnir til valda þá skipu'u þeir
n !nd ofstækisfullrn flokksmanna
nr sinum ei£(in h. p til þess af yfir-
íiirn reikniny;a Greenw iy stjörnsr-
iir ar yfir »11 tn tí nann sem hún
h-.f.‘i við völdin veii’i 02 reyna að
2r.fn eitthvn''- npp sei’i á einhvern
h-.tt varpu'i sku2.‘ft á Greenway-
stj>>rnin=i ..g f’j dslynda tíokkinn;og
tii |v-s i.‘ gern nefnd þessari sem
alii-a ha>g st fyrir fékk enginn meC-
hiutit Greei.w.iy stj.'.rnarinnar eða
n-'inn fvrir J eirrtt hur d að vera við-
st.ddv, h.ldur var alt látið fara
f-am innai- lokisðra dyra.
Svo lniik nefndin starfl sínu, og
svo lnnyt 'ar frn j v’, að þar kæmi
nokkuð í ijös Greenway stjórninni
e’:. f-j l-ly-du tiokknum til áfellis
e^a va.jt írf>u, að „Heimskririgla ' á-
leit þaC ekki ömak.ins vert að birta
a^ftlsiy.rlu nefrdarinnar e^a niður-
íitöSu þá, s .in húu komst að. Lög-
berg aftur a nniti birti skýrsluna á
veim t nift o' cetn þeir, sem Lögberg
eiga, le>i' hana í 21. tölublaði 13
árgaii^s. Auðvitftð reyndi nefndin
að lýna alla meðferð Greenway-
stjörnarinnar a fe fylkisins í sem
allra ljótastri n ynd, en það kom alt
fyrir eitt: fr-isÖ2U hvers eiuasta
atriðis varð í efndin í sérhverju til-
felli ftð enda jmnnig. að fylkið hefði
eugn topa*.
En það er eitt atriði í skýrslu
þessari, setn Roblin og flokksmenn
hans klifa nú a 02 gera að aðalutn-
talsefni sínu. þftð snertir fram-
ræslu ; fylkinu og hijöðar á þessa
leií:
Eins og ekki er að undra rekur
nú B. L. Baldwinson þingmaður
Gimli-manna sig á það æði víða á
kosningaleiðangri slnura útum kjör-
dæmið, að kjósendum hefir þótt lít-
ið til hans koma sem þingmanns,
talið sér fremur lítinn heiður að
honum, sem leiðfcoga, ög brugðið við
skiítin frá því sem áður var. Hann
er nú að læra að skilja það, Gimli-
þingmaðurinD, að kjósendur hans
hafa náð of miklnm pólitískum
þroska til þess að gleyma öllu sem
á undan er gengið—svikum Koblin-
stjórnarinnar og ónytjungsskap og
stirðbusahætti þingmannsins — og
gangast upp við flaðnr og fyrirlit-
leg kosningaloforð þegar til þing-
kosninganna kemur.
í vandræðum þessum hleypur
B. L. Baldwinson ritstjóri „Heims
kringlu" undir bagga og reynir að
bera blak af nafna sínum, B. L
Bald winsyni þingmanniGimlimanna.
Og honum tekst það langt fram yfir
allar vonir þó hætt sé við það komi
ekki nafna hans að rniklu liði.
B L Baldwinson ritstj. „Heimskr,"
gefur það sem úlit sitt, að nafni
sinn hafi miklu meiri þingmanns-
hæfileika en Sigtr. Jónasson. Við
þetta er ekkert annað að gera en
brosa að því. Engum ætti að vera
það kunnugra en B L. B. ritstjóra
„Heimskr.“, að þingmenskuhæfileika
hefir nafni hans óvenjulega litla—
skilur minna í stjórnmálum en ef
„í sambandi við uppþurkunar-1 til vill nokkur annar maður, sem
liérað nr. 1 tók fylkið upp á sig nokkurn tíma hefir á fylkisþingi
Leina ábvrgð, en hún er ekki færð j setið í Manitoba eða nokkuru öðru
inn í bækur Idutitðeignndi deildar.; fylki, enda hefir hann ekki tekið
Fé variborgað coniractor einum af þátt oss vitanlega í neinu, sem á
þessu 1 tní tin j ess yfirskoðunarmað- j þingi hefir gerzt, nema þegar hann
ur fvlkisins skrifaði undir og i.ður einhverra kringumstæða vegna varð
en hann var húinn að að sainþykkja 1 að taka að sér krabbamál kynblend-
sönnuriarskjölin þessi skidd var ingakerlingarinnar þar sem hann
endurborguð síðar." j varð öllum að athlægi. það getur
Eins og allir konnuðust við • ekki talist að taka þátt 1 þingmdl-
þegar skýrsla nefndarinnar kom út um þó hann stæði einu sinni upp og
er hér um form2alla að ræða, sem í bæði fyrirgefningar til þess að lenda
mýmörgum tilfellum er ómögulegt ekki í tukthúsinu fyrir ærumeið-
fyrir neina stjórn að komast hjá og andi ósannindi sem íremur munu
fylkiuu getur ekki stafað minsta hafa verið rataskap hans en ill-
hætta af sé stjórnín ráðvönd og mensku að kenna, Hið eina sem B.
heiðarleg stjórn. f þessu tilfelli L.Baldwinson ritstj. „Heimskr.“ get-
hetir verkfræðingnr stjórnarinnar ur sýnt og sannað, að eftir nafna
yfirskoöað verkið og virt það og hans liggi. seiu þingmann, er að
getið skýrslu um hvað mikla pen- greiða atkvæði með því, að beinir
im/a contractorinn ætti heiinting á skattar yrði lagöir á bændur, pen-
að fá. Allar borganir af þessu tagi ingatillagið tekið af bændafélögun-
byggjast að sjálfsögðu á skýrslu
verkfræðingsins. Upphæð þessi
verður því að' borgast, en formgall-
inn liggur í því, • að stjórnin sam-
þykti ekki borgunina & fundi fyr
en eftir á. Undur þýðingarlítill
formgnlli úr því alt var gert form-
legt og löglegt eftir á,eins og nefnd-
in lýsir ytir að gert hafi verið
Sýnir það nú ekki betur en
nokkuð annað, hvað ráðvandlega
Greenway-stjórniu hefir meðhöndl-
ið fé fylkisins, að þessi litli, ómerki-
legi og í alla staði skaðlausi form-
alli skuli vera notaður við kosn-
ingarnar sern a^al kæran gegn henni
og frjálslynda flokknum?
Roblin sér sér ekki fært að láta
■icitt, sem eftir hann og stjórn hans
liggnr mælft með sér við kosning-
arnar— finnur til þess, að ráðs-
um og yfir höfuð með öllu sem Rob-
lin vildi vera láta.
B. L. Baldwinson ritstj. „Hkr.“
segir, að nafni sinn hafi útvegað
kjördæminu fjórum sinnum meira
fé heldur en fyrirrennari hans gerði;
í þeirri upphæð hlýtur hann að telja
bæði þetta óhræsi sem til „Heims-
kringlu" hetir gengið og þúsundirn-
ar sem varið var til að gera mylnu-
brautina í Mikley öllum ófleygum
skepnum ófæra. Og svo segir hann
að nafni sinn hafi „útvegað járn-
braut inn í kjördæmið.“ Hvar
skyldi járnbraut sú vera? það átti
að vísu að vera lögð járnbraut t L
Oak Point fyrir 1. Nóvember 1902,
en hún er ókomin enn; og fyrir
ro'«kuru var því lofnð, að saraa
brautin skyldi fullgerð fyrir 15.
Júlí 1903. Dettur nokkurum lif-
andi roanni í hugt að það verði efnt?
n.enska hans er ekki líkleg að mæla
Iram með honum; og grípur því til I Setjum svo, að jarnbraut verði rneð
eirra örþrifráða, að sýna fiaai á, I tímanum lögð til Oak Point, þá
hvaí'' ill Greenway-stjórnin hafi ver- i verður braut sú á engan minsta hátt
ið, og hetír svo ekkert liklegra á að ; Gimli-þingmanninum að þakka;
hevida gegn henni en áminstan form- j hann fékk alt járnbrautartilkall sitt
gafia. útborgað í kynblendingum á slðasta
Jiakka mA Roblin fyrir ef ekkijþingi eÍDS og áður hefir verið skýrt
koma uthu^averðari snuröur fram fri.
’egfti’ hann verður sviftur ráðs-1 Vér getum fullvissað B. L.
menskunni, sem ekki verður langt Baldwinson ritstj. „Heimskr.“ um
að bíða. Og þakka mætti Mani-1 það, að nafni hans álitur sjálfar, að
toba fylki fyrir ef Roblin stjórnin vinaældir hans í Gimli-kjördæminu
hefði meðhöndlað eignir þess jafn
raðvHndlega eins og fyrirrennarar
hennar.
,,Ber er liver á baki
nema bróður eigi.“
hafi farið þverrandi, en ekki vax-
andi, á kjörtímabilinu, annars hefði
hann ekki lagt sig eftir kynblend
ingunum til þess að Bta þá jafna
hallann við kosni garnar. Og vér
getum bætt því við, að Roblin-
stjórnin býst ekki við að vinna
Gimli-sætið, á hverju sem hún bygg-
ir það(?)
B. L. Baldwinson segir sér sé
sagt að nafni sinn „hafi alls engin
loforð gefið kjósendum slnum önnur
en þau, sem hinn hefir fulla vissu
um aö getft efnt.“ það er mjög trú-
legt. Loforð þingmannsins á síð-
ustu ferðinni hans um Nýja ísland
munu fremur hafa verið s a 1 a en
gjöf—loforð, sem ftttu að borgast
fyrirfram með atkvæðum; fyrirlit-
leg kosningaloforð, sem ætlast er til
að kaupi sannfæring manna og geri
þá að minni mönnum í sínum og
annarra augum.
Fólksflutningur til Suður-
Afríku.
Síðan friður komst á í Suður-
Afríku hefir verið allmikið talað um
fólksflutning þangað frftNorðurálfu-
löndunum og hann þegar byrjaður í
stórum stíl. það er hægðarleikur
að gera Htilsiglt fólk skotið í Suður-
Afríku vegna hinna auðugu náma
þar, sem margan manninn hafa gert
vellríkan. Menn átta sig ekki á
því, að nú á tlmum er öll slík gróða-
von í höndum vissra auðmanna og
auðfélaga, og að hið eina, sem fá-
tækum innflytjendum getur gott
skinið af námunum, er að fá að
vinna ( þeim fyrir ákveðin daglaun.
Ekki er óhugsandi, að reynt
verði að beina hugum íslendinga á
Fróni að Suður-Afriku ogþá kvikna
njá mörgum löngun til að flytja
þangað til þess að bæta kjör þeirra
og verða ríkir á skömn um tíma þar
sem jafn hátt kaup er borgað og
jörðin er full af demöntum.
Maður nokkur. sem gagnkunn-
ugur er ástandinu þar syðra, hefir
nýlega ritað í blöðin á Eaglandi að-
vörun til Englendinga um að gæta
sfn og láta ekki ginna sig þangað.
Aðvörun þessi hefir verið tekin upp
í blöðin i Canada og vegna íslend-
inga á Fróni álltum vér ekki úr
vegi að birta hér útdrátt úr einni af
greinum manns þessa þar farast
honum þamfig orð:
„það er sama sagan Hvert
einasta póstskip og önnur fólks-
flutningsskip—öll hlaðin með inn-
flytjendur af öllum mögulegum
stéttum þegar þau koma til Cape
Town, eins og Suður-Afríka væri
E1 Dorado tuttugustu aldarinnar.
Á hvers konar grundvelli byggir
þetta ógæfusama fólk gæfuvonir sín-
ai? Hvað kemur því til að eyða
því litla, sem það á, til aö komast
langferð þessa? Líklega loforð um-
boðstnannanna, er fá þóknun fyrir
hvern innflytjanda sem á land 3tíg
ur I Suður-Afríku, en alls ekki á-
standið í landinu eins og það er.
Eg hefi spurt mig fyrir um á-
standið alla leið frá Durban til Pre-
toria, í Johannesburg—þar sem flest
þetta afvegaleidda fólk sezt að—02
út um sveitirnar. Eigin rannsókn
íri kemur algerlega heim við lýs-
ing þá, sem eg hafði áður fengið—
að nú sem stendur er Suður-Afríka
aumasta landið sera hægt er að
flytja til í því skyni að leita gæf-
unnar.
Fyrst er að minnast á kaupið.
Verzlunarþjónum á Englandi, sem
þar vinna fyrir 20 shillings um vik-
una, er sagt, að þeir fái í Suður-
Afríku 15—til 20 pund sterling um
mánuðinn; og þeir sem á Englandi
fái 30 shiUings á viku, íái 15 til 23
shillings á dag fyrir samskonar
vinnu. Jietta er satt, það er að segja
faist vinnan. Menn verða einníg
að gæta þess, að þegar kauphæð er
borin saman þá er nauðsynlegt að
bera jafnframt sarnan kostnaðinn
við að lifa. Hvað kostar það mann
á hverjum staðnum að lifa viðunan-
legu lífi? Á hverjum staðnum verð-
ur meiri tekju afgangur eftir að bú-
ið er að borga allar lífsnauðsynjar?
Á þetta er ekki lögð áherzla þegar
verið er að hvetja fólkið til að flytja
og því set eg hér verð á nokkurum
vörucegundum í Traosvaal sem telja
má helztu nauðsynjavöru manna“—
1 vöruskrá þessari er talið brauð,
haframjöl, hveitimjöl, te, kaffi.mjólk,
smjör, sykur, salt, egg, svínakjöt,
ostur, kartöflur, fryst kjöt, laukur,
kol, steinolía, kerti og eldspítur og
er verðið nálægt þremur áttundu
pörtum hærra að meðaltali en á
Eoglandi
„En svo er og þess að gæta, að
í flestum tilfellum eru vörurnar
verri í Suður-Afri ku. Brauðið, teið,
kaffið og svínakjötíð væri ekki á-
litið mönnum boðlegt á Englandi og
alt annað eftir því.
Húsaleiga er fimm til átta sinn
um hærri en á Englandi. Hús, sem
á Englandi væri álitið of dýrt fyrir
£80 á ftri, er hér álitið ódýrt fyrir
£500 til £t>00 á ári.“
1 niðurlagi greinarinnar varar
maður þessi fólk við að flytja suður
nema það hafi áreiöanlegt loforð um
vissa atvinnu, hafi $5,000 í vasan-
um til að grlpa til meðan það sé að
litast um og eigi einhverja vini á
meðal þeirra, sem mest hafi að segja
( landinu.
Nú þegar komið er undir ver-
tlðarlokin og kosningar eru í nánd
og menn eru í svo miklum vafa um
það, hverju trúa megi—þegar aftur-
haldsblöðin segja að Roblin-stjórnin
hafi efnt öll loforðin í stefnuskrá
afturhaldsflokksjns, og frjálslyndu
blöðin segja hið gagnstæða, hvers
vegna ( ósköpunutn birtir ekki
,,Heimskringla“ stefnuskrána til þess
að taka af öll tvímælin? Hvernig
stendur á því hvað ant afturhalds-
blöðunum virðist um það vera nú á
yfirstandandi tíma að halda stefnu-
skrá flokks sins lcyndri fyrir fólk-
inu? „Heimskringla“ ætti að minsta
kosti að birta „vitlausa plankann,"
sem kallaður er; það er greinin sem
Gimli-þingmaðurinn var við að
semja, þar sem því er lofað að taka
fiskiveiðamálin úr höndum Domin-
ion-stjórnarinnar samkvæmt grurvl-
vellarlaga ákvæði og gátu því undir
engum kringumstæðum komist í
hendur fylkis-stjórnarinnar;
vegna þess, en ekki faðemisins,
er grein sú í stefnuskránni kölluð
„vitlausa greinin'* eða „vitlausi
plankinn.“
Gimli-þingmaðurinn segir í síð-
asta blaði sínu, að sér hafi verið
sagt „að haDn hafi alls engin loforð
gefið kjósendum sínum“ — þegar
hann var á ferðinni ura daginn—
„önnur en þau, sem hanu hefir fulla
vissu um að geta efnt og muni efna,
sera þingmaður þeirra.“ Mönnum
er forvitni á að vita hver þessi spá-
miöur þingmannsins er, hvort hann
las þetta ( lófa þingmannsins eftir
að hann kom heim, eða hvernig t
skollanum hann fór að vita það.
Æfiminning.
, Ámundi s&l. Glslason andaðist að
heimili síuu í Mikley p. 7. Júnf síð-
astliðinn. Baoamein hans mun hafa
verið heilablóðfail, og andaðist hann
eftir 3 daga legu. Ámundi sál. var
fæddur að Hvamrni í Skorradal. For-
eldrar hans voru Gísli Styrsson og
Guðrún Jónsdóttir. Var hann mún-
aðargamall tekinn til fósturs af sóma-
hjÓDunum Bjarna I>orsteinssyni og
X>óru Benidiktsdóttur, sem bjuggu á
Dagverðarnesi f sömu sveit á íslandi.
Síðan fluttu þau að L vartagili f Norð-
ur&rdal, og par var hann hj4 peim
par til hann var 30 &ra gamall. I>á
fór hann að Hreðavatni f sömu sveit,
og á næsta ári giftist hann eftirlifandi
ekkju sinni, Jónfnu Sólveigu Brynj-
ólfsdóttur; með henni átti hann 5
I börn, 1 dó en 4 eru & lffi, 3 drengir
og 1 stúlka. t>að sama &r fluttu pau
að Brúarhraum f Kolbeinsstaðahreppi.
Séra OddurV. Gíslason
Mín er ekki mentin tál;
meinsemda úr böndum
líkama, og líka s&l,
lej’s’ eg jöfnum höndum.
Hann hefir læknað mig af tauga-
veiklu og svima. — Trausti Vigfússon,
Geysi P.O,
Hann hefir læknað mig af heyrn og
höfuðverk,—RósaA. Vigfússon,Geysip.o.
Hann hefir læknað míg af magabil-
un m.fl.—Auðbj. Thorsteinson.Geysi p o.
Hann hefir læknað mig af hðagigt.
—E. Einarsson, Geysi P. O.
Hann hefir læknað mie af liðagigt
m. fl.—Jón Ásbjarnarson, Hnausa P. O.
Hann hefir læknað mig af liðagigt
m. fl.—Jóhanna Jónsdóttir, Icel. River.
Hann hefir læknað mig af hjartveiki
og taugaveiklu m. fl.—Sigurlína Arason,
Arnes P.O.
Stór Syning
á leiðinni.
GOLLMAN BROS, KOMA.
ÞrefaldurCircus. Upphækkaður sýn-
ingarpallur. Hestasýning. Nykur. Stór-
kostleg sýnÍDg á sjaldgæfum villudýrum.
Heil hjörð af filum. Ljónsungar Hý-
enur. Tigrisdýr. FullorMn ljón frá
Suður og Austurálfu. ísbirnir. Úlf-
aldar. Höggormar. Kensurúar. Lé-
barðar. Villikettir. Apar, o.s.frv.
Stærsti nykur, sem nokkurn tíma hefir
verið sýndur. Kostaði tuttugu þúsund
dollara. Drap átta menn, þegar verið
var að handsama hann í Nílfljótinu.
Kl. 10 á morgnana. hvernig sem viðr
ar, verður farið með dýrin eftir Aðal-
strætinu. Fimleikarar. hornspilarar og
allskortar trúðar verða í þeirri för.
Ýms sjávardýr verða líka til sýnis. —
Okkar sýning ber höfuð og herðar yfir
allar aðrar.
Fimm hundruð karlar og konur hafa
stöðuga atvinnu hjá okkur, pg við höf-
um á fjórða hundraðhesta meðterðis.
Allir geta fengið að sjá þetta fyrir alls
ekki neitt kl. 10 á hverjum morgni.
Tvær sýningar á hverjum degi, eftir
dádegi og að kvöldinu. Dyrnar eru
opnaðar kl 1 og kl. 7.
Útbúnaðurinn, Jsem við höfum með-
ferðis hefir kostað svo miljónum skiftir.
Við höfum til sýnis dýr af nálega
hverri einrstu tegund, sem til er á jðrð-
inni. Við höfuip hvorki sparað tíma né
fé til þess að sýningin okkar gæti orðið
fullkomnari en allar aðrar umferða-
sýningar, sem nokkurn tíma hafa sést.
Gleymið ekki tímanum' Frí sýning á
Aðalstrætinu kl, 10 á morgnana. Sýn-
ingin opin kl. 1 og kl, 7 eh ir hádegi. ’
Flestallar tegundir dýraríkisins, láðs
og lagardýr, eru hór saman komnar
undir einu þaki.
Aldrei áður hefir nokkur umferða-
sýning getað jafnast við þessa sýningu
okkar. 1 þessari auglýsing er ekki hægt
að telja upp né lýsa öllum hinum fáséðu
‘ og afbrigðilegu dýrategundum, sem þar
eru saman komin. Eina ráðið er að
koma, og sjá með eigin augum þetta
stórkostlega furðu-safn,
Fimleikurunum okkar borgum við
átta hundruð dollara á viku, svo geta
má nærri hvort ekki er sjáandi til
j þeirra.
Muniö eftir að
COLLMAN BROS.
eru á leiöiuni.