Lögberg - 24.03.1904, Blaðsíða 1

llndir bitinu
er alt koraið, Bitlaus rak hnífur er ónýc
eign. og enginn hnífur bítur nema hann
séu úr góð stáli Bestu eggjárn af inn-
lendri og útlendri gerð fæst hjá okkur'
Anderson & Thomas,
Í'il 638Main Str. Ilardware Telepljone 339.
K

S

Komið undir tvennu
—gæðum og verði: Án Jjsss'' er jám
vöruverzlunin ekki í réttu horli bejr
sem hugsa um verðið en ekki vörugæðin
faraekki rétt að. Járnvara t:I bygginga,
se >' við seljurn, er áieiðanlega góð.
Anderson & Thomas,
5S8 Main Str. Hardwarc. Telephone 33Ö.
M*íki j *vartnr Yn1o-1&«>
17. AR.
Winnipeg, Man.. Fimtudaginn, 24. Marz 1904.
NR. 12.
Fréttir.
Úr ölluni áttuni.
Rússneskur undirherforingi var
nýlega tekinn fastur í Warsaw,
og samstundis skotinn, fyrir að
hafa selt útlendri ríkisstjórn upp-
lýsingar um nöfn á leyniagentum
þeim, er stjórn Rússa hefir hing-
að og þangað í sinni þjónustn til
þess að afla sér frétta.
Slæm tegund af kvefveiki geng-
ur i Montreal. Yfir tuttugu þús-
nndir manna liggja þar þungt
haldnir og dauðsfallatalan eykst
dag frá degi.
Lewis Harcourt, elzti sonur Sir
William Vernon Harcourt, (liber-
al stjórnmálamannsins, sem ný-
!ega lét í ljósi, að hann ætlaði sér
aö segja af sér þingmensku), hefir
verið kosinn til þingmanns í einu
hljóði, í stað Sir Williain Mather
(lib.) sem sagði af sér þingmensku.
Fimm húsaviðarkaupmenn frá
Winnipeg ætla sér að reisa stóra
sögunarmylnu í Vancouver, og
senda beint þaðan unninn við til
Winnipeg og annarra bæja í Mani-
toba.
Sagt er að Rússum lítist alló-
friðlega á nágranna sína Svía.
Þykjast þeir vita, að þaðan rnuni
þeir ekki eiga neinsgóðs að vænta,
ef Svíum þætti tækifæri gefast til
aö ráða á þá.
Tvær flutningslestir rákust á,
rétt hjá Gilbert Blains, um fyrri
helgi, og mölbrotnuðu. Ekki
varð þar manntjón neitt, og þótti
furðu sæta eftir þvf að dæma hvé
illa vagnarnir voru útleiknir eftir
áreksturinn.
kistar, og margar af kvensniftun-
um, sem hafi tekið sér þar ból-
festu undir því yfirskyni að stunda
nám, séu ekki annað en meira og
minna opinberar skækjur.
Frægur pólskur, pianóleikari,
Poderewski að nafni, lét nýlega
til sín heyra við hirðina í Péturs-
borg. Keisarinn varð tnjög hrif-
inn af kunnáttu hans, og kvað
það gleðja sig mikið, að Rússland
skyldi eiga slíkan snilling í þeirri
list. ,,Eg biö yðar hátign fyrir-
gefningar**, sagði Paderewski,
,,eg er ekki Rússi, heldur Pól-
verji. “ Keisarinn svaraði því
engu, en seinna um daginn fékk
Paderewski skipun um að verða
burtu úr Pétursborg, innan tutt-
ugu og fjögra klukkustunda, og
láta aldrei sjá sig þar framar.
Þegar Vilhjálmur Þýzkalands-
keisari fyrir skömmu heimsótti
Gibraltarvígi Breta, þá varð hon-
um að oröi: ,,Það er eins og eg
bjóst við. Það er aðdáanlegt,
eins og alt brezkt. Mig skal ekki
furöa þó Gibraltar sé óvinnandi. “
Sagt er að Japanar hafi njósn-
armenn um endilangt Rússland,
og jafnvel í herbúðum Rússa og
um borö á herskipum þeirra eru
þeir einnig svo tugum skiftir í
ýmiskonar dularbúningi.
Verkföll í Bandaríkjunum lít.ur
nú út fyrir, engu minni en voru
fyrir ári síðan, í öllum atvinnu-
greinum er að húsabyggingum !
lúta. Piru nm tuttugu þúsundir'
manna, nú þegar vinnulausir íj
New York og daglega bætist við j
hópinn. Auk þcss hafa tíu þús-1
undir steinprentara (lithographers)
þar, hótað að leggja niöur vinnu
bráðlega, ef ekki væri gengið inn
á ýmsar kröfur þeirra.
Þrjátíu rússneskum stúdeutum.
—-þat á meðal nokkurum stúlk-
um, — hefir verið vísað á burtu
úr Berlfn á Þýzkalandi, þar sem ;
þeir voru við nám, sökum þess
r |
að þeir báru sig upp undan því,
að vfirvöldin þýzku leyfðu rúss-
neskurn njósnarmönnurn að hafa
strangar gætur á öllu framferði
sínu. Var stúdentum þessum1
gefinn frá þremur til átta daga
frestur til þess að fara burtu úr'
Þýzkalandi en sjálfráðir mega!
þeir vera utn það hvort á land
þcir fara. Utanríkisráðgjafinn
þýzki gefur rússnesku stúdentun-|
um á Þýzkalandi þann vitnisburð,
að þeir séu óróaseggir og anar-
Maður að nafni John Meechan
var skotinn til bana af ítölskum
kaupmanni í Port Arthur. Man.,
á föstudaginn var. Meechan
þessi var vinnumaður hjá C.P.R.
járnbrautarfélaginu. Kom hann,
ásamt með fleiri félöguni sínum,
inn í búð ítalans og byrjaði að
gera þar ýmsan óskunda, og end-
irinn varð sá, sem að ofan er sagt.
Daniel J. Sully, bómullarkaup-
maður í Nevv York, sem í síðast-
liðna finitán 'mánuði hefir ráðið
verði þeirrar vörutegundar á
heimsmarkaðnum, varð gjald-
þrota á föstudaginn var. Sjóð-
þurðurinn nemur rúmum fimm
miljónum.
Stríðið.
Hinn io. Marz gerðu Japans^
menn harðsnúið áhlaup á Port
Arthur með flota sínurn. Varð
þar úti fyrir snörp orusta milli
torpado-fiotanna. Sökk þar einn
af bátum Rússa eftir aö mönnum
hafði verið bjargaö, en hinir forð-
uðu sér inn á höfnina. í þeirri
atlögu féllu sjö Japansmenn og
átta særðust. Eftir þriggja
klukkutíma skothríð lögðu skip
Japansinanna frá og höfðu þau
þá gert skemdir miklar á virkjum
,Rússa og í bænum. Japansmenn
hafa einnig eyðilagt Dalny, aðal-
verzlunarstöð Rússa á skaganum.
Floti Japansmanna hefir og skot-
ið á Vladivostock, en tiltölulega
lítið orðið ágengt. Landorustur
hafa enn litlar verið og ekki við
þeim búist fyr en Japansmenn
hafa lagt braut sína norður frá
Seoul (höfuðstaðnum í Kóreu).
Með landhernum fá ekki frétta-
ritarar að vera enn sem komið er
og því lítið um áreiðanlegar fréttir.
Nýkomin ,,ísafold“ segir frá
láti Björns Jenssonar kennara við
lærða skólann í Reykjavík. Hann
dó þann 19. f.m. úr lungnabólgu
eftir fárra daga legu. Björn var
sonur Jens sáluga Sigurðssonar
rektors og bróðursonur Jóns sál-
u£a Sjgurðssonar. Hann var sér-
lega vel látinn maður sem kenn-
ari og prívatmaður.
Nýkomin fréttabréf frá Þjóð-
verjum í suðvestur hluta Afríku
segja ófagrar sögur af afdrifum
landnema þar. Eitt hundrað og
þrettán nýbyggjarar eiga að hafa
verið kv'aldir þar til dauöa, á ýms-
an hátt, af hinum innlendu þjóð-
flokkum. Lílc kvenna og barn^
hafa fundist hlutuð sundur og
negld á húsþilin á bændabýlunum,
og ýms önnur hryðjuverk verið
framin.
Roval Templars of Temperancs
í Toronto hafa uppgötvað það, að
áfengt brjóstsykur sé selt þar í
bænum. Þeir fara fram á, að
slík áfengisverzlun verði bönnuð
nteð lögum.
Bölbænir rússnesks
Pólverja.
Hér í Winnipeg er að minsta
kosti einn maður, sem lætur sig
miklu skifta hver endalokin verða
á stríðinu milli Rússa og Japans-
manna. Kunningjar hans kalla
hann Michael, en af ástæðum,
sem seinna verður minst á, geta
blöðin ekki um aukanafnið, sem
hann hefir tekið sér, né hvar í
bænurn hann eigi heima.
Hið rétta skírnarnafn hans er
Habdank Woynicz, og ef einhver
^ af leynilögreglumönnuin Rússa-
I keisar^ns fyndi hann, þá mundi
hann tafarlaust verða tekinn með
einhverjum brögðum og fluttur til
Síberíu til þess að vinna þar
þrælavinnu í námum stjórnarinn-
ar. Þaöan strauk hann fyrirrúm-
um fimtán árum síðan og komst,
eftir miklar þrautir og hörmung-
ar, að endingu hingað til Winni-
' Peg=
Hann er ekki fjölorður, við
menn út í frá, uin það sem hann
býr yfir, né það, sem á daga hans
hefir drifið. ,,Armur hins litla
föðurs nær langt, og fingur hans
eru síþreifaudi eftir því sem týn-
ist, “ segir hann. ,,Hinn litli
faðir“ er Rússakeisarinn og ,,fing-
urnir“ leynilögreglumennirnir,
sem eru dreifðir um heim allan.
Eftir að Michael var búinn að
kynnast fréttaritaranum, sem
þessa sögu segir, í nokkura daga,
var hann búinn að fá svo mikið
traust á honum, að hann bauö
honum heim til sín. Herbergiö
var fátæklegt en hreinlegt og á
eldastónni sauð á hinum stóra te-
potti, sem Rússar kalla samovar.
í veggskoti í einu horninu stóð
líkneskið, sem áður er getið, og
fyrir frarnan það logaði á lampa.
Allur þessi útbúnaður var mjög ó-
líkur því, sem inenn eiga að venj-
ast hér í Canada, en þó hafði út-
lit húsbóndans sjálfs mest áhrif á
fréttaritarann.
Woynicz er rúmlega fertugur
að aldri en mjög öldurmannlegur
ásýndum. Hann hefir mikið hár
snjóhvítt og langt skegg, grátt og
hæruskotið. Augnatillitið er
tindrantli og harðneskjulegt og
djúpu hrukkurnar á andlitinu bera
vott um lífsreynslu, sem fáum
hefir fallið í skaut, sem betur fer.
Hann talar vel ensku, þó fram-
burðurinn og framsetningin sé
stundum nokkuð einkennileg.
,,Já, það er hverju orði sann-
ara, “ mælti hann, ,,eg bið þess
innilega, að Rússar bíði ósigur og
að ætt Romanoffanna verði koll-
varpað. Ef bandamenn þessarar
! þjóðar, sem eg nú hefi leitað hæl-
is hjá, vinna nógu duglega að
j Rússum, ætla eg aö halda heim
I til föðurlands míns, og einu sinni
^ enn áður en eg dey, berjast fyrir
frelsi Póllands. “
Þeir tóku inig f Warsaw árið
1895 og settu mig í fangelsi, Og
j eg fékk aldrei framar aö sjá kon-
una rnína og litla drenginn minn.
Mér var sagt, að drengurinn hefði
(dáið úr sótt í fangelsinu, og kon-
$
*
S
1
I
*
9
'I'
'í'
9
m
S
i
9
*
f
< >
II
11
11
11
1 >
< 1
o
«>
< 1
(>
(1
( 1
( i
I!
* i
(1
(*

SAMSONGUR
OG
SÓLÓSÖNGUR.
Aþíslenzk söngsamkoma, undir umsjón söng-
flokks Fyrsta lút. safnaðar, verður haldin í
kirkju safnaðarins MÁNUDAGSKVliI.DIÐ
11. Apríl 19o4.
PRÓGI^AM :
I.
1. SöngðokkurínD:..........O guð vors lumls..........S. Svrisujörnssok
2. Quartette: ...................tsland ...................S. Einarswon.
T.H. Johnson, A. Johnson, D. J. Jónasson, B. Ólafsson.
j. Söngflokkurinn:......(a) Þá eik í stormi, (b) Svanasöngnr á heiði.
4. Trío:......Kvöldklukkan........
Mts. W. H. Paulson, Miss A. tíorgfjörð, Miss T. Hertnan.
5. Söngflokkurinn:...........Sumarnótt á heiði...........G. Evjói.psson
f>. Sólö...... (Óákveðið),
H. Thórólfsson.
7. Sextette:......Vorvísa,
Mrs. W H. Paulson, Misses Anderson og Herman,
Messrs. Thórólfsson, Jónasson, og Ölafsson.
II.
8. Sóló......(Óákveðið)
Mrs. VV. H. Paulson,
9. Quartette........Vetrarnótt,
T. H. Johnson, A, Johnson, D. J. Jónasson, B. Ólafsson.
Söngflokkurinn:........Ólafur Tryggvason.
Quartette:.................Lofsöngur....................g. Binarsson .
T. H. Johnson, A. Johnson, D. J. Jónasson, B. Ölafsseu.
Sóló og Chorus:........Þar straurakarl gnýr hörpu.
Quartette:........'a) Svfþjóð, (b) Kveldið,
Mrs. W. H.PauIson, Miss T.Hermau, Messrs. Thórólfsson og Jónasson.
14. Söngflokkurinn:... .(a) Þér risa jöklar, (b) Eldgamla ísafold.
I 35C. fyrir fullorðna
I
9
9
<►
<>
i.S
<>
1 I
: I
;;
to
12.
13
Aðgangur:
°g
25C. fyrir börn.
feS Byrjar kl. 8 síðdegis
( i
;;
<>
41
9
9
9
> \
<»
I
<b
$
Lögregluinönnunum í Chicago
er ekki borin sem bopt sagan.
Fyrverandi formaöur lögreglu-
deildarinnar í New York, Alex-
andet Piper að nafm, hefir verið í
Chicago nú í sjö vikur undanfar-
ið, f þeint erindagjörðum að líta
eftir hvernig lögreglumennirnir
þar gegndu skyldu sinni. Segir
hann svo frá, að lögreglumálefnin
í Chicago séu í mjög slæmu á-
standi. í stað þess að vernda
bæjarbúa fyrir þjófunt og bófum,
sitja lögreglumennirnir að sumh’i
á veitingahúsunum, og taka þútt
f margskonar fjárglæfrabrögðum
og peningaspili.
! Michael er rússneskur Pólverji.
j f einu horninu á herberginu, sem
j hann heldur til í, er líkneski, sem
hann fellur iðulega á kné fyrir og
þylur bænir sínar. Meðal annars
I biður hann þess, heitt og inni-
lega, að Rússar bíði rækilegan ó-
sigur í ófriðinum við Japansmenn.
í Bænir hans lýsa þungri heift-
rækni kúgaðs og kvalins manns,
sem hvorki getur gleymt né fyrir-
gefið; sorg einlægs föðurlands-
vinar harmandi þ4 niðurlægingu
og eymd, sem ættjörð hans er
komin í af völdum erlendrar harð-
stjórnar; sárbitrum endgrminn-
ingum um myrta ættingja, vini og
eiginkonu, sem slitin var frá hon-
um til þess að þola þau örlög,
sern verri eru en dauöinn.
an-------“. Hér þagnaði hann
snögglega, grúföi sig niður að
^ borðinu og nötraði af hrygö og
gremju.
,,Eg var aldrei yfirheyröur, “
hélt hann áfrarn eftir stundarkorn,
! ,,eg var tafarlaust sendur til Si-
beríu og í fjögur löng og þungbær
ár varö eg aö vinna þar þræla-
vinnu ineö glæpamönnum. Það
var farið með rnig eins og hund;
eg var sveltur ver en hundur og
átti að öllu varri aðbúnað en
margur hundur. ‘ ‘
,,Eru sögurnar um illa meðferð
á föngunum í Siberíu sannar ? • ‘
spurði fréttaritarinn.
„Sannar! Lítið þér á!“ sagöi
hann, og fór úr treyjunni og skyrt-
unni. Yfrum herþarnar voru ör
við ör.
,,Sjáið þér þetta? Það eru
inerkin eftir hnútakeyrið. Og nú
daglega þegar eg les fréttablaðiö
ykkar og ófarir Rússa, ermérsem
eg heyri dauðaorg mannhundanna,
sem léku rnig þannig, þegar þeir
eru að sökkva til botns f kínverska
hafinu. Og örin hverfa betur og
betur og hjartað fyllist meiri friöi
og ró eftir því sem ófarirnar auk-
ast. “
Michael vildi fátt segja urn
flótta sinn. En svo inikið fékk
fréttaritarinn þó að vita, að sú
för var dögunt og vikum saman
háð hinum mestu hættum og
skelfingum. Loksins koinst hann
til Kína, þaðan til Vancouver og
að endingu hingaö ti! Winnipeg.
,, Vinni Japanar fullkominn sig-
ur á Rússum, “ sagöi Michael,
,,þá veröa afieiöingarnar ógur-
legar, Póllendingar og fleiri
munu þá rísa á fætur. Ósigrarn-
ir á sjó gera Rússum ekki svo
mikið til. að öðru leyti en því, að
hvetja alla þá, seni stvnja undir
ánauðaroki þeirra, til þess að
grípa til vopna. En fari her keis-
arans halloka í vopnaviðskiftun-
um á landi, þá fer alt í bál og
braud heima fyrir á Rússlandi, og
ógurleg hefnd fyrir öll tár og blóð
sakleysingjanna, sem úthelt hefir
verið af stjórnarvöldum Rússlands,
mun þá dyuja yfir iniskunnarlaust
þegar verst gegnir. “
,,Þérsembúið í frjálsu landi
undir hagkvæmu stjórnarfyrir-
kotnulagi getið ekki getið ýður til
um helminginn af öllum hryðju-
verkum rússnesku yfirvaldanna,
og þér munduð ekki trúa helm-
ingnum af sögum þeim, er hægt
væri að segja frá um þau efni.
Þér talið um að skifta yður ekki
af málunum. Þér æskið ekki eft-
ir að lenda t ófriði við Rússa. En
eg, eg bið þess heitt og innilega
aö ófriðareldurinn grípi svo um
sig í Norðurálíunni að Rússland
sjálft eyðist f þessu báli, sem
kviknað hefir af völdum þess.
Harðstjórnar og ofbeldisverkin,
sem hafa verið og erti framin þar,
verða ekki afplánuð með öðru en
voðalegri blóðsúthellingu. Mig
langar til að sjá óstjórnina á Rúss-
landi brotna á bak aftur og frels-
ið endurreist f löndunum sem hún
nú drotnar yfir. Mig fýsir að sjá
hana í dauðateygjunum í höndun-
um á lýðnum æðisgengnum. seni
hún hefir fótumtroðið og pínt. Eg
er langt frá því óhultur um inig
hér. En ef guö verndar mig og
lítillækkar Rússland þá ætla eg,
enn einu sinni, að hætta lífi infnu,
berjast fyrir frelsi fósturjaröar
minnar og falli hins volduga hvíta
keisara. — Telegram.
íslands fréttir.
Rvík 22. P'ehr. 1904.
Séra Jón Magnússon á Ríp hef-
ir 18. þ. m. fengið lausn frá prest-
skap frá næstkomandi fardögum
að telja.
Veitt prestakall. Séra Finar
Þórðarson á Hofteigi hefir 18. þ.
m. fengið veitingu fjrir Desjar-
mýrarprestakalli frá næstu far-
dögum.
Dánir í Keykjavík á síðastliðnu
ári eru: karlkyns 66, kvenkyns.
67, samtals 133. Af þessum hóp
eru eigi færri en 42 börn ársgöm-
ul eöa yngri, en það er nál. % ■>'
allri tölunni, og fullur þriöjungur,
ef tveggja ára gömul börn erw
talin meö. — ,,ísafold. “