Lögberg - 21.07.1904, Blaðsíða 1

B rúöa r gj a f ir.
Við h&fum fallegt úrval af silfurborð- %
búnaði; hentugar brúðarftjafir. Ágœtir
brythuifar og borðlampar.
Anderson & Thomas,
638 Main Str. Hardware. Telephone 339. i|
y
17. AR.
i
Winnipeg, Man.. Fimtudaginn, 21. Júlí 1904.
♦!5®E!S!iR!BSSai«iS!«8!SaSR SKS® jSKSi TOSS&rtMSgT
I En n ine i ra.
ríí ——
af reiðbjólum nýkomið. Þau eru f\ rir-
taks góð. Ef Jér ætiið að kauya hjó!, j á
komið og skoðið þau íem við hðfutn.
Anderson & Thomas,
53S Maln Str, Hardware. Telephone 339, §|
Merki: svartnr Yale-lás ■}
. v&æs&Aw ixiums ^&xœsn-sMim
I
I
»
g
Bi
NR. 29.
Fréttir.
Úr ’ölluni áttuni.
Paul Kruger, fyrverandi forseti
í Transvaal, dó í bænum Clarens
í Sviss hinn 14. þ. m., tæpra sjö-
tíu og níu ára að aldri, þrotinn
aö heilsu ogkröftum. Hann haföi
oft á síðustu árum látið þá ósk
sína í ljósi, að hann yrði jarðaður
við hlið konu sinnar f ættlandi
■sínu, og samkvæmt umsókn frá
ættingjum hans hefir nú enska
stjórnin leyft að flytja þangað lík
hans.
í ráði er að reisa stórt sykur-
gerðarhús í Calgary í Norðvestur-
landinu, sem áætlað er að kosta
muni um átta h'undruð þúsund
dollara. Mun það fyrirtæki verða
öflugur þáttur í því að beina stór-
kostlegum innflytjendastraum til
Calgary-héraðsins.
Á fimtudaginn var varð skaði
talsverður í bænum Hilton, Man.,
og þar í grend, af stormi og stór-
rigningu.
Auðmenn nokkurir frá Frakk-
lándi, Belgíu og víðar úr Norður-
álfunni eru nú á leiðinni vestur
um haf. Ætla þeir að ferðast um
í Manitoba og Norðvesturlaudinu
til þess að skoða sig um með þeim
ásetningi að setjast hér að og
byrja búskap og griparækt í stór-
um stíl, og jafnvel einnig gefa sig
við kolanámi.
Síöastliðinn sunnudag var meiri
hiti í Chicago. en komið nefir þar
í þrjú ár undanfarið. Þrír menn
dóu af afleiðingum hitans og
margir veiktust.
Ensk og þýzk póstskip og vöru-
flutningaskip hafa rússnesk her-
skip tekið á Rauðahafinuog rann-
sakað. Hefir það vakið mestu ó-
ánægju bæði í London og Berlín,
að slíkri aðferð skuli vera beitt
Við skip þeirra þjóða, er engan
hlut eiga í ófriði Rússa og Japana.
Víða í suðurhluta Rússlands
lítur nú út fyrir uppskerubrest og
þar afleiðandi hallæri og hung-
brsneyð.
þeir hafi nægilega mikiö í sjóði til
þess að geta haldið út árlangt.
Theodore Hertzl, formaður
Zíonista hreyfingarinnar er nýlega
dáinn í Yínarborg í Austurríki.
Hann var aðalforgöngumaöur
þeirrar hugmyndar, nú í seinni
tíð, að stofna nýtt Gyðingaríki á
Gyðingalandi. Jarðarför hans
var hin fjölrnennasta er sézt hefir
í Vínarborg og voru þar saman-
komnir Gyðingar víðsvegar að úr
Norburálfunni.
Sá er við landstjóravöldunum
tók á Finnlandi í stað Bobrikoffs,
er skotinn var, heitir Obelensky,
og er fursti að nafrbót. Hefir
hann orð fyrir að vera einn hinn
harðráðasti og‘grimmasti af aðals-
mönnunum rússnesku. Sérstak-
lega kom harka hans í Ijós í Gyð-
ingaóeirðunum á Rússlandi í fyrra-
vor, er hann lét Kósakkana brytja
niður varnarlausar konur og börn
svo sleitulaust, að .jafnvel rúss-
nesku stjórninni þótti nóg um að-
farirnar. Útnefning hans til lands-
stjóra á Finnlandi mun, að flestra
áliti, hafa það í för ineð sér, að
annaðhvort verði Finnland innan
skamms algerlegainnlimað í Rúss-
land og allar þjóðernishreyfing-
ar brotnar þar á bak aftur,
eða þá að almenn uppreist
verði hafin þar gegn harðstjórn
Rússa, að hverju sem slíkt kynni
að verða.
Fulltrúi Bandaríkjanna í Kon-
stantinopel, höfuðborg Tyrklands,
hótaði soldáninum því nýlega, að
Bandaríkin mundu senda herskip
sín þangað, nema fullnægt væri
vissum kröfum, er hann haföi
fram að bera frá stjórn sinni á
hendur Tyr.kjum. En kröfurnar
eru í því innifaldar: að kennuruin
frá Ameríku séu veitt sömu rétt-
indi og annarra þjóða inönnum
við skóla þá, sem sjórnað er þar
af útlendingum; að Ameríku-
mönnum sé veittur sami réttur og
öðrum útlendingum til þess að
reka atvinnu á Tyrklanfti, og að
fulltrúi Bandaríkjanna skuli hafa
beinan aðgang að því að semja
við soldáninn persónulega um við-
skiftamálefni..
í vikunni sem leið náðu toll-
þjónar í New York fjörutíu köss-
fim með silkivarningi og tóbaki,
úá Kína og Indlandi, sem laumað
hafði verið þar á land, án þess
greiöa toll af.
Tuttugu menn fórust í járn-1
kfautarslysi, skamt frá Chicugo, í'
v*kunni sem leið, og inargir fengu
nieiösli meiri og minni.
^tórkostlegt verkfall verk-
^nna á kjötniðursuðuhúsum í
^hicago byrjaði hinn 12. þ. m.
1,1 hr átján þúsundir manna í,
^hicago hafa lagt niður vinnu. |
Eins og vanalega gengur, þar(
Sein verkföll eíga sér stað í stór-'
ltni stíl, hafa ýmsar óeirðir og
lnanndráp átt sér stað í borginni. 1
^ökum verkfalísins hefir kjöt
^aekkað mjög í verði í Chicago. j
líkindi eru talin á því, að verk-
falliö geti staðið lengi yfir, og að
^insta kosti hefir formaður verk-
iallsmannanma lýst því yfir að!
Ung stúlka í Vicksburg, Miss.,
sem í nokkura mánuði 'var búin
að vera trúloíuð málafærzumanni
í Montreal sá sig um hönd nú
fyrir skönnnu og sagði unnusta
sínum npp. Hóf hann þá skaða-
bótamál á hendur föður hennar,
sem er ríkur stóreignamaður.
Meðal annars gerir hann föður
stúlkunnar reikning fyrir einum
kassa af perum, mörgum tylftum
af ,,Bananas“, tveimur kössuin
af brjóstsykri og tveimur dollur-
um fyrir hvern klukkutíma sem
hann hafi eytt í samvistir við
dóttur hans.
Úr dómkirkjunni í bænum Ka-
zan á Rússlandi var nýlega stolið
líkneskjum af Maríu mey, Kristi
og St. Nikulási. Líkneskin voru
öll hlaðin dýrustu gimsteinum.
Santos Dumont, loftfarinn
frakkneski, sém getið var um í
Lögbergi hinn 30, f.. m., er hætt-
ur við að keppa um loftsiglinga-
verðlaunin á St. Louis sýning-
unni. Flugbelgurinn á loftfari
hans varð fyrir svo miklum skemd-
um í St. Louis, annaðhvort af
völdum einhvers óviðkomandi,
eða keppinauta hans tilvonandi,
að hann segir ekki hægt að gera
næganlega vel við hann á skemri
tíma en tveimur mánuðúm, og
mundi aðgerðin kosta yfir álta
þúsundir dollara. Dumont er far-
inn aftur á stað heim til Frakk-
lands.
' Aðfaranótt síðastliðins laugar-
dags varð talsverður skaði af
þrumuveðri í Morris, Man. Nýtt
íbúðarhús, sem næstum var full-
gert, braut elding niður tilgrunna,
málþræðir slitnuðu og fleiri
skemdir urðu.
Kornhlaða í Cartwright, Man.
brann til ösku á sunnudaainn var.
fargjöld, til þess að komast til
sín vestur um haf. Sú fjölskylda
fórst öll. Norðmaður einn. John
Vik að nafni, f Dallas, Wis. misti
konu sína, þrjátíu og sex ára
gamla, og fimm börn, hið elzta
þrettán ára ög hið yngsta fjögra
ára gamalt. Maður þessi flutti
vestur fyrir hálfu öðru ári síðan
Og hafði farnast svo vel, að hann
gat nú í vör sent familíunni nægi-
legt fé til þess að komast vestur
fyrir, og ætlaði sér nú að byrja
búskap. Mörg eru dæmin fieiri
þessu ’lík í sambandi við þetta
voöaslys.
Tveir sendimenn frá Búum í
Suður-Afríku eru nú að feröast
um hér vestra til þess að skoða
sig um og leita að hæfilegu ný-
lendusvæði handa löndum sínum.
Úimm hundruð fjölskyldur frá
Transvaal nýlendunni hafa f
í henni voruyfireitt þúsundbush. |h ju 6 flytja hingað til Cana.
af höfrum,-og hveiti og flax þar
að auki, sem alt ónýttist.
I bænum Elizabethpool í land-
eignum Rússa í Asíu sunnan og
vestan undir Kákasusfjöllunum
var landstjórinn skotinn til bana
á sunnudaginn var. Skaut morð»-
inginn á hann sex skambyssuskot-
um, og forðaði sér undan að þvi
búnu.
da ef sendimönnunum skyldi
ast vel á landið, sem ekki er
efa að verði.
lít-
að
„Mutual Life“ félagið í New
York, stærsta lffsábj’rgðarfélagið
í heimi borgaði út um helgina
sem leið dánarkröfu sem nam
hálfri miljón dollara. Maðurinn
sem ábyrgðina hafði gekk í félag-
iö í Nóvembermánuði í haust er
leið, og dó, eftir uppskurð við
botnlangabólgu, hinn 20. Júní
síðasl.
j Læknir á Indlandi, E. R. Rost
; að nafni hefir nú tekist, sam-
kvænit fréttum í stórblaðinu
,.Tives“ í Lonaon á Englandi,
að finna meðal við holdsveiki. í
borginni Burmah á Indlandi, þar
jsem læknirinn á heima, hefir
1 meðalið verið reynt við eitthundr-
að sjúklinga, og við þrjátíu sjúkl-
inga annars staðar á Indlandi.
I Fjórir sjúklingarnir segir fregnin
að séu orðnir albata og fjöldinn
allur af hinum á góðum batavegi.
StrícTið.
Það gengur seint þófiö á Liao
Tung skaganum. Japansmenn
h^fa að því er virðist allan hug-
ann við að vinna Port Arthur, en
Meir en hálf miljón manna
sóttu sýninguna í St. Louis vik-
una sem leið, og var þó veður ggngur seigt og fast því að bæfinn
ekki sem ákjósanlegast. Fyrri
part vikunnar voru þar miklar
rigningar og ákaflegur hiti seinni
partinn.
Ösamlyndið milli páfastólsins
i Rómaborg og stjórnarinnar á
Frakklandi fer stöðugt vaxandi.
Stjórnin espar biskupana til þess
að óhlýðnast páfanum í ýmsum , ,
, .v. , ,hafá orðið |)e:m að bana, en nu
efnum, og afleiðingin heflr orðið 1 , , , , . ., , ,
- 1 n ,• « er su frett borin tu báka. Sunnu-
su, að páfinn hehr skipað morg-1 , .
, . „ ; , .daginn 17. lulí varð snörp orusta,
um þeirra að segja af sér em-' J
(er rammlega víggirtur og mikill
liðsafli til varnar. Ekki heflr liði
Kuropatkins og Kr.rokis enn lent
J saman fyrir alvöru, en smáorust-
j ur eru stóðugt háðar og mannfall
italsvert í liði beggja. Fyrir
jskömmu fréttist, að 30,000 Jap-
'ansmenn hefðu fallið úti fyrir
, Port Arthur, sprengivélar áttu að
bættum sínum. Þessu boði páf-1
ans hafa biskuparnir ekki gefið
neinn gaum, samkvæmt bend- j
ingu frá kirkjumálaráðgjafa
Frakklands. Stjórnin á Frakk-
landi heldur því fast fram, að
samkvæmt satnningum páfastóls-
ins og hennar verði páfinn jafnan
að fá samþykki stjórnarinnar til
að víkja mönnum af klerkastétt-
inni frá embætti, eða fiytja þá úr
landi. Páfinn reynir á ýmsan
hátt að æsa þjóðina gegn stjórn-
inni, J)ó ekki hafi það haft neinn
áranguf enn sem komi^ er.
sem lauk Jiannig, að Rússar urðu
frá að hverfa og mistu, eftir þeirra
eigin sögusögn, á annað þúsund
Margir hafa um sárt að binda
síðan slysið kom fyrir með fólk-
flutningaskipið ,,Norge. “ Þannig
hafði Svfi nokkur, Hákon ívar-
son að nafni, er heima á nú í
Parkers Prairie, Minn., kominn
þangað fyrir einu ári síðan, sent
konu sinni og sjö börnum þeirra
manns.
Fyrir skömmu komu Rússar
skipu.n inn í Miðjarðarhafið úr
Svartahafinu, sem sögð voru
hlaðin kolum, en þegar þau voru
komin inn í Rauðahafið kom það
upp, að þetta rar ekkert annað
en albúinn herskipafloti. Höfðu
byssur og annar útbúnaður verið
í lestinni undir þunnu kolalagi.
Nýlega hafa skip þessi tekið
brezkt skip og rannsakað skjöl
þess og enn fremur þýzkt póst-
skip, sem tekið var að herfangi
regna þess þar höfðu fundist vör-
ur, sein óleyftlegt átti að vera að
flytja með því skipið ætlaði til
Japan. Þetta tiltæki Rússa hefir
vakið hina mestu eftirtekt og þyk-
ir benda til þess, að Norðurálfu-
þjóðirnar geti ekki lengur látiS
stríðiö afskiftalaust,* enda hafa
Englendingar sent herskipaflota
til Alexandríu, er að líkindum á
að taka fram fyrir hendur Jiessara
rússnesku víkinga.
Samkvæmt löguni eiga Tyrkir
að varna Svartahafsflota Rússa
útgöngu um Dardanellasundið á
stríöstímum, en annaðhvort hefir
Rússuin tekist að fara í kringum
gæzluliö soldánsins eða þá hitt,
að Tyrkir hafa gengið í heimullegt
bandalag rneð Rússum, og lftur
mjög út fyrir, að svo muni vera,
því að nú á ný hefir tveimur skip-
um í viðbót við víkjngaflota þenn-
an verið leyfð útsigling. ' Reynist
það svo, að Tyrkir hafi á þennan
hátt rofið sarnninga og hjálpað
Rússum, þá geta Englendingar
ekki lengur setið hjá aðgerðalaus-
ir, því að þeir eru samkvæmt
samningi við Japansmenn skyld-
ugir að veita J?eim lið ef tvö ríki
sækja að þeim.
Eðlilegar afleiðingar.
Meðferðin á svertingjum í Suð-
urríkjum Bandaríkjanna er nú
farin að hefna sín á sumum stöð-
um á annan liátt en við va'r búist,
en þó eðlilega. Þeir eru sagðir
vondir svertingjarnir og fjarri því
að vera æskilegir borgarar. Get-
ur gjarnan verið; en þeir hafa þar
syðra þótt gott vinnufólk, og víða
í Suðurríkjunum ekki um annað
fólk verið að ræða til vissrar vinnu.
Svertingjadráp (lj'nchi?igs) færast
fremur í vöxt, svo á sumum stöð-
um er þessi ógæfusami kynfiokk-
ur aldrei óhræddur um líf sitt. Og
svo hafa svertingjarnir verið í
sumum ríkjunum sviftir borgara-
' legum réttindum og geta því ekki
lengur með atkvæðum sínum
hlynt að því, að þeir kömist til
embætta, sem þeim eru helzt vin-
veittir. Nú hafa svertingjarnir
fiutt burtu úr heilum bygðarlög-
um.þar sem þeir hafa verstri með-
ferð mætt og engrar borgaralegr-
ar verndar notið. Fyrir nokkur-
um árum gáfu bygðarlög þessi af
sér ríkulega. uppskeru, en liggja
nú óyrkt. Booker T. Washing-
ton, svertingjahöföinginn góð-
kunni, tók það nýlega fram á
hvítra manna fundi í Alabama-
ríkinu, að hvftir menn yrðu að
gera sér grein fyrir því sem áreið-
anlegum sannindum, aö þeirgætu
ekki látið svertingjana, sem þeir
drepa á vetrum, vinna með hlú-
járni og plóg og keyra múlasna á
sumrum. Svertingjar neita,sagði
hann, að yrkja baðmull f reykn-
um af kofum J)eirra, sem hvftir
menn brenna, og meö lík myrtra
bræðra sinna fest upp meðfram
veginum á almannafæri. Og nú
er þetta að koma fram. Svert-
ingjarnir flýja bygðarlögin, þar
sem þeir mæta verstri meðferð.og
um hvíta vinnumenn í stað þeirra
er þar ekki að ræða. Vinnulýð-
urinn í Suðurríkýunum mörgum
er aðallega svertingjar.
Ur bænum.
og grendinni
Veðráttan er frekar vætusöm
og hafa rigningar gert talsverðar
skemdir á láglendi. Víðasthvar
í Manitoba og Norðvesturlandinu
er hveitispijetta í góðu lagi og upp-
skeruhorfur hinar beztu; en engja-
lönd eru víða svo biaut, að hey-
skapur hlýtur að byrja seinna en
ella. Uppskeruhorfur í Norður-
Dakota eru fremur illar víðahvar
vegna ofvætu og kulda.
Bandalag Fyrsta lút. safnaðar
hefir ákveðið að leigja sérstaka
járnbrautarlest og fara skeintiferð
til Winnipeg Beach 12. Ágúst
næstkomandi. Bandalagið vonar,
að sem flestir fslendingar veiði
með í skemtiferð þessari, til j?ess
hópurinn verði sem stærstur, o°r
c>
lofar að láta ekki sitt eftir liggja
að gera þeiin daginn sem ánæju-
legastan. Nákvæmara verði r
þetta/auglýst í næstú blöðum.
Nýja-ísland hefir verið gert að
sérskildu dómhéraði og hefir Myers
dómari ákveðið að setja héraðs-
rétt á ■ Gimli 6. Okt. 1904, 9,
Febr. og S. Júní 1905. Alla dag-
ana verður rétturinn settur kl.
10 árdegis.
Hinn 15. þ. m. sigldu 132 ís-
lenzkir vesturfarar frá Glasgow
með Allanlínu-skipinu Sicilian,
þeir ættu að koma ti! Winnipeg
um mánaðamótin.
Utsala á bæjarvatni, tán þess
að leiða það inn í húsin, er nú
byrjuð hér í bænum. Meí> því að
renna J)ar til gerðum smámerkj-
um inn í vélar, sem e.ru í sam-
bandi við vatnsleiðsiuna og reist-
ar víðsvegar um bæmn, getur nú
almenningur orðiö bæjarvatnsins
aðnjótandi. Tuttugu og fimm
merki fást fyrir fimm cent, og
fyrir hvert merki sem stungið ei í
vélina skilar hún Jiremur gailón-
um af vatni, eða sem svarar einni
vatnsfötu af vanalegri stærð.
Helgi Einarsson héðan úr bæn-
um, flutti í síðastliðinni viku til
Grass River, Ma«. Hann og syn-
ir hans hafa eignast }>ar land, sem
þeir fara nú að búa á.
Vönduð peysuföt úr klæði fást
að 313 Toronto st. Það kemur
sér vel að eiga þau á íslendinga-
daginn í næsta mánuði og áþorra-
blótinu að vetri.
Mikil eftirspur'n er eftir vinnu-
mönnum, írá bændum hingaö og
þangaö úti um land. Kaupið, sem
boðið er, er frá tuttugu og fimm
til þrjátíu dollarar um mánuðinn.
Ásgeir Sveinsson og kona hans,
að 618 Toronto st. mistu barn á
fyrsta ári, hinn 16. þ. m.
Islenzkir sýningargestir eru hér
með mintir á það, að kvenfélag
Fyrsta lirt. safnaðar selur veit-
ingar í sýnirigargarðinum. Síð-
astliðið sumar var það alment
viðurkent, aö þær hefðu betri og
betur framreiddar veitingar en
nokkurir aðrir, sein þar höfðu
greiöasölu á hsndi.
Mr. Þorgeir Símonarson biður
Lögberg að geta þess, aö utaná-
skrift til sfn verði framvegis:
Box 119, Blaine, Wash.