Lögberg - 28.09.1905, Blaðsíða 4

4
LOGBERG FIMTUDAGINN 28. SEPTEMBER 1905
Pðbn-ct
-«r ge&C út hvern fimtudag af The Lögberg
PEINTING & PUBUSHING Co.. (löggilt), að
Cor. William Ave., og Nena St. Winnipeg,
Man. —Kostar $2.00 um áriS (á Islandi 6
. (kr. Borgist fyrirfram. Einstök nr. 5 cts.
Published every Thursday by the Lög-
toerg PrintingandPublishingCo. (Incorpor-
ated), at Cor. William Avenue & Nena St.,
Winnipeg, Man —Subscription price $2.00
per year, payable in advance. Single
■•copies jcts.
M PAUL90N, Kcittor,
,X A. BLO'JOVL, Bu, Msrer.
AcGLfsiNGAB. — Smá-augjýsingar í eitt-
skifti 25 cent fyrir 1 þml. Á stærri auglýs-
ingum um lengri tíma, afsláttur eftir samn
ingi.
Bl'stabasklfti kaupenda verður að til-
nna skriflega og geta um fyrverandi bú-
stað jafnframt.
Otanáskrift til afgreiðslustofu blaðsins er:
The LÖGBERG PRINTING & PUBL. Co.
P.O, Bo*138.. Wiunlpeg, Man.
Teiephone 221.
Utanáskrift til ritstjórans er:
Kdltor Lögberg,
P.O.Box 138, Wlnnlpeg, Man.
Samkvæmt landslögum er uppsögn kaups
anda á blaði ógild nema hann sé skuldlaus
Jjegar hann segir upp.-Ef kaupandi, seíh
er í skuld við blaðið, flytur vistferlum án
þessað tilkynna heimilisskiftin, þá er það
fyrir dómstólunum álitin sýnileg sönn-
•om fyrir prettvíslegum tilgangi.
StjórnarlönJin í nýju fy Ikjun-
um.
Á flokksþingum konservatíva í
báðum nýju fylkjunum, Alberta
og Saskatchewan, hefir ákvæðiö
um stjórarlöndin t stjórnarskránni
frá síöasta þingi verið gert að ó-
ánægjuefni við Ottavva-stjórnina,
og er svo til ætlast, að það fremur
öllu öðru verði til þess að þeir
nái völdum við næstu kosningar,
sem bráðum fara í hönd. Að
vísu er það fullkunnugt konser-
vatív - leiðtogunum, að úrslit
næstu kosninga hafa eingin áhrif
á landákvæðið í stjórnarskránni,
sem nú er klappað og klárt, en
sjálfsagt á að beita þeirri tál-
beitu fyrir kjósendur, að komist
afturhaldsflokkurinn til valda, þá
geti hann látið víkja við og breyta
stjórnarskránni eftir eigin geð-
jþótta. Og með því kosningar
fara í hönd þegar minst varir,
J>á er ekki úr vegi að skýra fyrir
■sér aðalóánægjuefnið og sjá við
Ihvað það hefir að styðjast.
Konservatívar halda því fram,
að alt ótekið og óselt land í
nýju fylkjunum sé eign fylkjanna
«g, að löndin eða Stjórn þeírra
aetti því að vera í höndum fylkja-
stjórnanna en ekki Dominion-
stjórnarinnar.
Frammi fyrir fólkinu fóta kon-
servatívar sig vafalaust á því,
að þegar fylkja sambandið komst
á um árið, þá hafi fylkin — Nova
Scotia, New Brunswick, Ontario
og Quebec — hvert um sig haldið
Iandi sínu eftir sem áður, og
sömu reglunni hafi fylgt vcrið
þegar British Columbía hafi geng-
íð inn í sambandið.
En þess er ekki getið, að þar
er ólíku saman að jafn. Þegar
áminst fylki gengu inn í samband-
ið, þá voru þau sjálfstæð fylki
■og áttu lönd sín og réðu yfir
þeim. En í nýju fylkjunum er
alt öðru máli að gegna. Þau áttu
ekkert land og réðu yfir engu
fandi. Dominion-stjórnin keypti
alt það land að Húdsonsflóa-fé-
faginu fyrir ærna peninga,og
Iandið hefir síðan í höndum þeirr-
ar stjórnar verið og það einkar
eðlilega. Menn geta því séð, að
|>etta eir tvent allsendis ólíkt og
óskylt. Þegar gömlu fylkin
Sgengu inn í sambandið, þá
Héldu þau umráðunum yfir lönd-
um þeirra. Þegar nýju fylkin
gengu inn í sambandið, þá gat
ekki til orða komið, að þau héldu
löndum síntim, vegna þess þau
áttu engin lönd. Þess vegna
verður því ekki haldið fram með
neinum ástæðum, að nýju fylkin
eigi stjórnarlöndin innan tak-
marka þeirra.
Konservatívar geta ekki bent á
neitt dæmi í landinu þar sem likt
stendur á, er réttlæti þessa kröfu
þeirra. Líti menn suður yfir
landamærin þá sjá menn að þeg-
ný ríki ganga inn í ríkja samband-
ið þá sleppur ekki Washington-
stjórnin við þau umráðum yfir
stjórnarlöndunum. Og líti menn
til Manitoba, sem líkt stóð á með
eins og nýju fylkin núna, þá sjá
rnenn, að þegar það fylki g,ekk inn
í sambandið, þá slepti ekki Ott-
awa-stjórnin við það umráðunum
yfir stjórnarlöndunum — og þá
vortt konservatívar við völdin í
Ottawa. Að vísu mögluðu Mani-
toba-menn yfir þvi að fá ekki um-
ráð yfir landinu,og Ottawa-stjórn-
in skipaði nefnd manna til þess að
íhtiga kröfuna. Nærri má geta, að
konservatívar hafa í nefnd þeirri
verið í meirihluta.
í skýrslu sinni tekur nefndin
það fram, að alt öðruvísi standi á
með iand í Manitoba heldur en
í hinttm fylkjunttm, gömlu fylkin
hafi öll átt land sitt og ráðið yfir
því þegar þau hafi gengið inn í
sambandið, en landið í Manitoba
hafi Dominion-stjórnin keýpt dýr-
um dómum af Hútísonsflóafélag-
inu, og auk þess orðið að kaupa
og verða framvegis að kaupa af
Indíánum rétt þeirra til landsins
og sjá um þá; enn fremttr sé það
skilyrði fyrir því að Iandið bygg-
ist, að stjórnin geti veitt innflytj-
end um frítt heimilisréttarland, og
þess vegna megi ekki stjórnin
sleppa hendi af landinu án þess
full trygging fáist fyrir að við slíkt
sé staðið og enn fremur að viss
hluti Iandsins gangi til eflingar
uppfræðslumálum. Og að encl-
ingu farast nefndinni þannig orð í
skýrglunni; „Nefndin álítur það í
mesta máta áríðandi, að land það
haldi áfram að vera undir hencli
Dominion-stjórnarinnar, sem hún
hefir atiglýst að öllum innflytjend-
um standi ókevpis til boða sem
heimilisréttarlöncl. Sæi nefndin
nokkura gilda ástæðu til að mæla
með því, að fylki þau.sem í Norð-
vesturlandinu myndast, fengi um-
ráð yfir stjórnarlöndunum, þá
mundi nefndin jafnframt með því
mæla, að þau hin sömu fylki önn-
uðust innflutningamál sín og bæru
allan kostnaðinn af því að bvggja
landið.“
Alit nefndar þessarar var sam-
þykt á stjómarráðsfundi í Ottawa
30. Maí 1884, °g hafi ástæðurnar,
sem frant eru dregnar þar, og hér
hefir verið drepið á, verið góðar
og gildar þá, þá eru þær það enn
þá miklu fremur nú þegar jafn
mikið kapp er á lagt að bvggja
Norðvesturlandið, eins og gert
hefir verið á síðustu níu ártirn, og
með jafn miklum árangri.
Sumir halda því fram,að fylkis-
stjórnunum sé engu síður ant um
það en Dominion-stjórninni • aö
landið byggist, og innflytjendur
mundu engu síður fá ókeypis lönd
þó þau væru í höndum fylkis-
stjórnanna. En hvar er þá hag-
urinn fyrir fvlkin? Svo er til ætl-
ast, að stjc' i n <<1. græði á lönd-
untim heW : leggi eimingis það á
þau r\ icriftp.rg: ■ ð)esm skr:f-
stofukc,ot!iaðinum . 1 ur. Setjmn
I nú svo, ið nýju fylkin fengju
löndin, eins og konservatívar fara
fram á, og þá náttúrlega Manito-
ba-fylki líka, þá yrðtt landdeild-
irnar fjórar í stað <einnar og kostn-
aðurinn þá fjórfaldur. Með því
að láta innflytjendur fá landið ó-
keypis stórgræðir Canada. Samt
gætu ekki fylkin haft þá aðferð ef
þau hefðu hönd yfir landinu og
yrðtt að fá tekjur sínar úr þeirri
átt. Þau yrðu að selja löndin og
yrði slíkt landinu stórtjón þó
stjórninni skini í bráðina gott af,
því að þí'i kæmist landið í hendur
spekúlanta og auðfélaga og með
því útilokuðust efnalitlir innflytj-
endur frá landtöku.
Setjum nú svo, að nýju fylkin
hefðu átt tilkall til landsins.er l>au
ekki hafa eins og fram á hefir ver-
dið sýnt, mtindu þau þá vera þet-
ur stödd með landið heldur en
með fé það sem Dominion-stjórn-
in veitir þeitn til þess að bæta
þeim það upp, að þau ekkert land
eiga?
Nú er gert ráð fyrir, að fólkstal
hvers fylkis sé tvö hundruð og
fimtíu þúsundir, og skal Domin-
ion-stjórnin borga hvoru þeirra
?375,ooo árlega þangað til fólks-
talan er orðin fjögttr hundruð
þusundir. Þar eftir og þangað til
fólkstalan er orðin 800,000; $562,-
500. Þar eftir og þangað til
fólkstalan er ein miljón og tvö
hundruð þúsundir, $750,000. Þar
eftir $1,125,000 á ári. Auk þess
skal Dominion-stjórnin á fyrstu
fimm árunum greiða nýju fylkjun-
um $93'75° til þess að koma upp
opinberum byggingum fyrir.
Kemur nokkurum sanngjörnum
manni til hugar að halda því fram,
að fylkin gætu fengið svona mikl-
ar og áreiðanlegar tekjur af lönd-
unum og haldið þó jafnframt á-
fram að veita innflytjendum ó-
keypis heimilisréttarland?
Með samanburði við gömlu fylk-
in sést, að Nýju fylkin fá tiltölu-
lega meira hjá Dominion-stjórn-
inni til þess að bæta þeim upp
landleysið, heldur en gömlu fylk-
in fá inn fyrir lönd sín. Árið sem
leið til dæmis voru slikar
tekjur Nova Scotia-fylkisins $600-
ooo, og fólkstalan þar ,er nálægt
460,000; í Quebec er fólkstalan
um 1,700,000, og landtekjurnar
$r,300,000; í Ontario er fólkstal-
an 2,200,000 og landtekjurnar þar
$1.500,000. Og frá tekjum þess-
um í gömlu fylkjunum er svo
eftir að draga allan skrifstofu-
kostnað og allan annan kostnað í
sambandi við löndin og heggur
slikt stórt skarð í tekjurnar. Þar
við bætist, að tekjugrein þ.essi í
gömlu fylkjunum hlýtur árlega að
ganga úr sér eftir þvi sem landið
selst og skógarnir réna. En nýju
fylkin hafa þetta árlega ákveðná
gjald,sem þau hafa ekkert fyrir og
geta gengið að meðan Dominion-
stjórnin er við lýði í Canada.
Aðttr en við mál þetta er skiliö
er rétt aö geta þess, að Mr. Haul-
tain lýsti yfir því í opnti bréfi til
Sir Wilfrid Laurier i vetur sem
leið, að hann skyldi inn á það
ganga, að fylkin yrðu þegar til
lengdar léti eins vel haldin af árs-
gjajdinu frá Dominion-stjórninni
eins og j>ó þatt hefðu fengið um-
ráð yfir löndunum. Og Mr. Geo.
E. Fostér, einn af leiðtogum kon-
servatíva, lýsti yfir því á þingi, að
Laurier-stjórnin ' '-rði svo vel við
nýju fylkin, að hún fengi öll fylk-
ir hm upp á móti sér ft rir það.
Alt þetta og margt fleira í sam-
bandi við nýju fylkin og helztu
niálin, f þar eru hm á dagskrá,
er nauösynlegt að k>i.na sér vel
áður en til fyrstu fylkiskosning-
anna kemur.
Hver hélt honum aftur?
\ ið eitt af hinum stóru verzlun-
arhústim í New York misti niaðui'
nokkur miðaldra stöðu sína ný-
lega fyrir þá sök, aö hann bað
tim tvö hundruð dollara viðbót á
ári við kaup sitt.
Maður þessi segir svo sjálfur
frá, að hann hafi unnið við þessa
sörnu verzlun í tuttqgu og tvö ár;
hann hafi ekki hlíft sér og verið
dyggur íþjónn; hann hafi á allan
hátt reynt að vinna verzlu(ninni
gagn, en samt sem áður hafi hon-><
um verið haldið aftur í öll þessl
ár og verið beittur rangindum,því
að þeim liönunt hafi hann ekki
getað fengið hærra kaup en eitt
þúsund dollara á ári, honum hafi
verið synjað um kauphækkun
eftir tuttugu og tveggja ára
dygga þjónustu. Nú vinnur
hann hjá bæjarstjórninni í New
York og fær í kaup tólf dollara á
viku.
l?essi aðferð verzlunarhússins
að segja svona upp vinnu þjóni
sínum eftir tuttugu og tveggja
ára dygga þjónustu.virðist í fljótu
áliti ósanngjörn og jafnvel hróp-
lega ranglát. En sú ásökun frá
hans hendi, að honum hafi verið
haldið aftur, er alt annað mál. I
fyrsta lagi væri það heimskuleg
aðferð af verzlunareigendunum
að láta hann fara ef erfitt væri að
fá jafngóðan mann í hans stað.
Við það hefðtt þeir ekki getað
staðið sig.
Á þessu tuttugu og tveggja ára
tímabili var það svo tugum skiifti
af samþjónum Hans við verzluri-
ina, sem komust fram fyrir hann.
Þegar hann var kominn að þfvi
takmarki að fá eitt þúsund dolla.ra
í kaup á áxi, vortt hinir farnir að j
fá fimm þúsund, tíu þúsund, eða
meira. Og sumir þeirra, sem
byrjuðu á lægri tröppu en hann
stóð á, voru nú á þessu timabili
orðnir umsjónarmenn, ráðsmenn
eða meðeigendttr í verzluninni.
Mtindi nú nokkurum manni
með heilbrigðri skynsemi detta í
hug að allir þessir hefðu komíst
þannig áfram eingöngu vegna
þess að taumur þeirra hafi venð
ranglega dreginn, og þeir hafi
ekki verðskuldað að vera færðir
upp? Mun nokkur maður í slikri
stöðu og þessari vitanlega og
viljuglega vinna á móti því, sem
honum sjálfum er í hag?
HitJ; liggur beinna við, að hugsa
sér að skuldin hafi legið hjá mann
intim sjálfum, orsökin til þess, að
hann ekki var færðitr upp hafi
verið honum sjálfum að kenna, en
ekki húsbændum hans. Sjálfs-
elskan og sjálfsálitið getur að vísu
vakið hjá hontim þá hugmynd að
hann hafi verið settur hjá og aðr-
ir teknir fram yfir liann, en sú
hugsun er ekki sannleijcanum
samkvæm. .
Flestir, sem þannig stendur á
fyrir, hafa þá hugmynd að ein-
hver -utanað komandi áh,rif séu
þess valdandi, að þeir séu settir
hjá. Þeir kvarta sáran yfir að
öfundsjúkir keppinautar, sem
beiti áhrifum sínum, eða láti
aöra vini sína enn voldugri beita
>eim við húsbændurna, standi sér
í v<egi og hamli því að þeir kom-
ist í það sæti sem þeim beri með
réttu.
* * *
Ef svo er í raun og veru1, að
einhver þeirra setn hærra er sett-
ur, reynir til að koma í veg fyrir
að þú kornist hærra, þá ættir þú
að vera hróðugur yfir því, og
það ætti að vera þér hvöt til enn
fastari framsóknar. Það sannar
þér, að sá hinn sami hefir ótta
af þér, og finnur til þess me.ð
sjálfum sér, að þú hafir hæfileika
til þess að komast áfram og
gegna vandameira og betur
borguðu starfi. Þ/ettai áetti að
knýja þig til þess að leysa verk
þitt enn betur af hendi, revna
að láta það, ef mögulegt er,
bera svo langt af því, sem keppi-
nautur þinn er fær um að af-
kasta, að það ekki geti verið
j nema stutt tímaspursmál þangað
j til þú nærð í þá stöðu, sem þú
I hefir verið að sækjast eftir, eða
aðra enn betri.
Hvaða verk sem þér er fengið
að vinna þá leystu það vel af
hendi. Hver sá sem er að berj-
ast áfram og gerir þetta að orð-
taki sínu hlvtur fyr eða síðar að
bera sigur úr býtum. Ef Jtann
aftur á móti álítur, að þíað sé
smámunir einir, að vera að leggja
sig niðiir við að vanda sig við
hvað eina, þá mun hann, fyr eða
síðar reka sig á, að það yerður
sá þröskuldur á vegi hans sem
reynist óyfirstíganlegur og úti-
lokar hann frá því að standa
fremstur af keppinautunum.
Hroðvirknin og skeytingarleysið,
sem hann er búinn að vienja sig
á, hamla honum frá því að ná
því sem hann sækist eftir.
* * *
Aðal þröskuldurinn á veginum
fyrfr því að nxaðurinn komist
áfram og nái í þá stöðu, sem
honum finst hann hafa rétt til,
og hæfileika til að gegna, er ein-
mitt það, að hann getur ekki séð
að staðan, sent hann er í, er
fyrsta stigið til þess að búa
liann undir annað betra og á-
byrgðameira starf. Því betur sem
hann leysir af hendi það starf,
sem á honum hvílir, því meiri ná- J
kvæmni, sem hann sýnir í þeirri j
stöðu þess fljótari og vissari verð-
ur hann, að ná í aðra og betri
stöðu.
Við skulum taka dæmi málinu
til skýringar: Tveir ungir menn
vinna 1 í sömu verzlunarbúðinni.
Öðrum þeirra er það fullkomlega,
ljóst, að allur ágóði hans af ver-
unni þar er ekki innifalinn í pen-
inguum, sem hann fær fyrir vinnu,
sína um hver mánaðamót, heldttr
er aðal-ágóðinn innifalinn í því,
hvað gott tækifæri hann hefir þar
lit að læra alt sem að vinnunni
lýtur. Um leið og hann er þac
að vinna fyrir kaupi gefst honum
kostur á án nokkurrar aukaborg-
ttnar, að læra þann galdur að reka
slíka verzlun. Eigandi verzlunar-
innar hefir, ef til vill, kostað miklu
Hví skyldu menn
borga háa leigu inn í bænum.ineö-
an hægt er að fá land örskamt frá
bænum fyrir gjafvirði ?
Eg hefi til sölu land í St. James
mílur frá pcsthúsinu, fram með
Portage avenue sporvagnabraut-.
sem menn geta eignast íneð $10
niðurborgun og $5 á mánuði.
Ekran að eins $150. Land þetta
er ágætt til garðræktar. Spor-
vagnar fljTja menn alla leið.
H.B.Harrison &Co.
Bakers Block, 470 Main st.
WlNNIPEG.
b-N-—Skrifstofa mín er í sam-
bandi við skrifstofu landayð-
ar, Páls M. Clemens, bygg-
ingarmeistara.
til þess að læra að koma verzlun-
inni í æskilegt liorf og varið lifi
síntt og kröftum til þess að verða
fær um að halda henni í því horfi.
Sá hinn sami, sem gerir sérgrein
fyrir þessu, notar vel bæði attgu
og eyru þegar hann er við vinnu
sína^ hugsar nákvæmlega um
hvernig breyta megi þessu eða
liinu til batnaðar og verður á
þann hátt góður starfsmaður með
mikilli þekkingu. Hinn félagi
hans getur aftur á nióti ekki skoð-
að vinnuna fyrir kaupgjaldinu
öðruvísi en sem óþægilegt og
leiðinlegt strit, sem bezt sé að
hugsa sem allra minst um og hafa
sem minst fyrir.
Framgjömum manni, sem hefir
næga þekkingu og hæfileika, get-
ur enginn haldiö aftur til lengdar.
Komist hann ekki nógu fljótt á-
frant, að verðleikum, í þeirri vist,
sem liann er í, þá leitar hann fvrir
sér annars staðar.' Hver sá, sent
ímyndar sér, að hann sé svo fast
bundinn, að tilgangslaust sé fyrir
hann að reyna að hreyfa sig, þarf
ekki að búast við að komast úr
böndunum. Hver, sem kominn
er að þeirri sannfæringu, að hann
geti ekki orðið annað né meifa en
þjónn, verður heldur aldrei hús-
bóndi, í orðsins réttu merkingu,
nema hann breyti þeirri skoðun.
Skorturinn hjá (sjálfum honum á
sjálfstrausti, dugnaði og fram-
kvæmdarsemi, eru viðjarnar sem:
halda honum föstum.
Það er eins náttúrlegt að vér
gjetum öðjast þ|að, sem vér af
einlægum luiga óskum eftir og
sífelt vinnunv að því að >ná í, eins
og hitt„ ag steinninn/, sem' vér
hendum upp í loftið, fellur aft-
ur til jarðarinnar samljyærrlt
þyngdarlögmálinu. Metnaðurinn,
þráin, baráttan fyrir því að kom-
604 Main st.
C. THOMAS
fluttur
tii eo
S T R B
3 dyr norBur ftá gömlu búöinni,
naer Logan ave.
lXga verðinu
604 Main st. | öllu-hXlevirðÍ | 604 Main p )
• OG MINNA.
i