Lögberg - 04.01.1906, Side 1

Byssur
og skotfæri. TakiíS yBur frídag til þess að skjóta
andir og andarunga. Við höfum vopnin sem
með þarf. Við höfura fáeinar byssur til leigu
og skotfæri til sölu. i
Anderson & Thomas,
Hardware & Sporting Goods.
S38 Main Str. Telephone 339.

Steinolíuofnar,
í kveldkulinu er þægilegt að geta haft hlýtt.*
herberginu sínu. Til þess að geta notið þeirra
þæginda ættuð þér að kaupa hjá okkur steinol-
íuofn. Verð $5 00 og þar yfir,
Anderson & Thomas,
Hardware & Sporting Goods.
638 Main Str, Telephone 339.
19 AR.
II
Winnipeg, Man,. Fimtudaginn, 4. Janúar 1906.
NR. 1
Fréttir.
Hræöilegar eru sögurnar, sem
rússneskir innflytjendur, er til
New York eru nýkomnir svo þús-
undum skiftir.segja af manndráp-
unum í Rússlandi. Börn vöru slit-
in úr fangi mæöra sinna og aflífuð
á grimdarfylsta hátt. Feðrum og
mæðrum hlífðarlaust banað fyrir
augliti fjölskyldna þeirra. Alls-
staöar umkringdu og ógnuðu
blóðsúthellingar, og óttinn og
skelfingin var svo mikil að vtða lá
við vitskerðing, því hver og einn
saklaus borgari gat búist við
dauða sínum á hverri stundu. —
Tvö börn, níu ára gömul, Rósa og
ísak Rosenski, voru meðal inn-
flytjendanna,og voru þau hin einu
eftirlifandi af tíu persóna fjöl-
skyldu, sem meðal annarra mistu
lífið í uppþotinu Moskva.—Hirsch
Sisdlitz, sem var kaupmaður i
Kieff, segir svo frá: „Eg fór frá
Kieff i Desembermánuði miðjurn,
tveim dögum eftir Gyðinga blóð-
baðið mikla þar. Var eg staddur
a torginu og voru þar saman-
safnaðar fleiri þúsundir Gyðinga
og Rússa. Alt i einu réðu Kósakk-
ar að þeim og umkringdu þá frá
öllum hliðum og brytjuðu þá nið-
ttr seni kvikfé. Eg veit ekkert
hvernig eg komst út úr mann-
þrönginni. Konur, sem báru á
brjósti rautt rósaskraut, sem var
líkingarmynd uppreistarmanna,
voru tíndar úr og drepnar af
Kósökkunum. Börnin voru skot-
in niður, barin til dauðs og troðin
undir bestafótum. Blóðið rann í
lækjum. Kósakkarnir
tornalíkin í stað kylfu og rotuðu
mæðurnar með. Fjögur þúsund
iík lágu cftir á vígvellinum. Eg
komst heim í búð mína, en þar
sem verið var að sprengja húsin í
loft upp skamt frá mér, flýði eg
frá öllum eigum minum og leitaði
af landi burt.“
um, en talsvert af verðmætum og miða á bann margbleypum sín-
skjölum, en bvorttveggja höföu
þjófarnir á burt með sér.
Tveir menn í Williamsburg, N.
Y., Nicholas Cardisto og Tb.Sau-
ter, mættust á nýársdaginn skamt
frá kirkjudyrunum og voru báðir
á leiðinni til að blýða tiðum.
Kveldið áður böfðu þeir orðið
saupsáttir, og þó að staðurinn til
að endurm' ja fornar væringar væri
eigi sem bezt valinn, réðu þeir
bvor á annan með hnífum og
skambyssum. Féllu þeir að lok-
um báðir óvígir, og annar því nær
dauðskotinn. í bardaganuni hljóp
eitt skotið í kirkjugluggann og
truflaði guðsþjónustu því fólk
varð óttaslegið, enda eigi vanalegt
að mæta skothríð mitt í guðsþjón-
ustugerð, og mun slíkt varla
nokkurs staðar fyrir kórna nema í
Bandáríkjunum.
um er fundi bar saman. Gjaldker
inn var við annan mann, og dirfð-
iSt cngan mótþróa aö sýna. Lét
hann peningana orðalaust af
hendi, og er ræningjarnir höfðu
klófest féð gengu þeir aftur á bak
inn í skóginn-, baldandi hinum
.ænta gjaldkera í skefjum méð
bissum sínum, og búrfu þar sjón-
um.
Fjöldi skozkra innflytjenda vel
einaöara er sagður væntanlegur
nteð vorinu til að setjast að i Vest-
ur-Canada og stofna þar sérstaka
nvlendu.
Sagt er að smáríkin Servia og
Búlgaría ætli að ganga í samband
til að tryggja sjálfstæði sitt og
reisa skorður gegn útlendri kúgun
af hendi Evrópuþjóðanna.
Nýlega var tekinn fastur í bæn-
um Bingbamton í New York mað-
ur að nafni Frank Duplice og gef-
ið að sök tvíkvæni. \ ið rannsókn
málsins kom það í ljós, að bann
bafði giftst fjórum konum, öllum
lifandi, án þess að vera skilinn frá
nokkurri þeirra. Viö bverja gift-
ingu breytti bann upprunalega
nafni sinu Duplice, í Dupulsey,
Duplicey og Duplessey. Síöasta
kona hans kom upp um hann á
banasænginni.
Rothschild barón. hefir boðist til
að láta senda 200 fjölskyldur af
hinum atvinnulausu fátæklingum í
London.á sinn kostnað til Canada.
Vill hann helzt kosta þá hingað,
þar eð álit hans er að hér mundi
þeim framtíðaraðsetur vænlegast
fcngið.
Jarðskjálfta várð nýlega vart í
Pennsylvania, Vestur-Virginia og
Maryland í Bandarikjunum. Eigi
er getiö um stórskaða neina enn
)á,en fólk varð víða óttafult mjög
og flýði úr húsum sínum meðan
á stærstu kippunum stóð.
Nú litur bel'zt út fyrir, að blé sé
að verða á óeirðunum í Rússlandi
nm tíma, en eigi víst hve langstætt
það verður, því að ekki hefir
stjórnin þózt sjá sér fært enn þá
að slaka til í atkvæðaréttarmálinu.
Fvrverandi rikisstjóri í Idaho i
Bandaríkjunum, Frank Sternberg
notuðu' nafni beið bana 30. f. m>., af
þeim orsökum að sprengikúla, er
lögð hafði verið framan við and-
dyri húss hans.sprakk þegar bann
var að ljúka upp dyrunum. Svift-
ust af honum báðar fætur við
sprenginguna og dó hann að tutt-
ugu mínútum liðnum. Enga vita
menn orsök til þessa verks, aðra
en ,ef vera skyldi forna óvild
dvnamitsgerðarfélags eins, er
hann kvað hafa látið lögsækja þá
er hann réð ríkismálum 1890.
Seinast í vikunni sem leið bafði
enskt skip, „Pass ‘ of Melfort“,
rekist á sker úti fyrir eyjunní
Vancouver og brotnað í spón.
Menn allir týndust, en af skips-
skjölum, er rekið höfðu á land,’
sást að fjörutíu nxanns hafði verið
á skipinu. Nokkuð af líkununi
bafði rekið á land, því að skipiö
var skamt frá ströndinni, er l>að
steytti á skerinu.
Jarðskjálftar í British Colum-
bia hafa umhverft fjallinu Meno
á Princcss Royal ey. Sprakk fjalls
toppurinn allur í sundur og veltist
með ógurlégu braki og brestum
niður í vatnið Inlet, því fjallið
reis þverhnýpt og bratt ttpp af
vatnsbakkanum. Gerðu jarð1-'
skjálftarnir og bjarghrunið ölclu-
gbng svo mákinn á vatninu, að
það steig tólf fetum hærra en
vanalega, og bátar, sem á vatninu
voru, komust í binn mesta háska.
Talið er liklegt, að samþjóða
prentarafélagið mikla geri stór-
kostlegt verkfall bæði í Bandaríkj
unum og Canada þar sent vinnu-
veitendur neita að feyfa áttakí,-
stunda vinnutírha með sama kaupi
og áður. Smá verkföll hafa áður
verið gerð af prenturum félagsins
hingað og þangað, en nú á að láta
til skarar skríða í hvervetna þar,
er félagsprentarar vinna. Enda
hafa þeir sjóðupphæð, unt J4
milj. doll., til styrktar sér meðan
á verkfallinu stendur, en það er
samsafn tillaga meölimanna. Mælt
er að mörg vinnuveitenda félög í
NewYork hafi samþykt eftiræskta
stytting vinnutímans.
Þjófar brutust inn í banka i
Saskatoon, Saslé., að kveldi hins
31. Desember mánaðar. Þeír
sprengdu upp peningaskápinn, og
stálu þar því sem fémætt var.
Lítið var af reiðupeningum eftir
skilið um kveldið í peningaskápn-
Norskur sjómaður, A. LuVds-
berg að nafni, rakst af skipsbroti
upp á eyðiey eina við norðvbstur
strönd Ameríku, sem „Pearse Is-
land“ heitir, og er eigi langt frá
Port Simpson. Hélzt hann þar
við í þrjár vikur og lifði mest ái
skelfiski og lítilfjörlegum vista-
leifum, er rak í land af skipsflak-
inu. Kinti bann bál af beinum
mest og ýmsu brasli því smátt var
um eldsnevti, og hafði uppi hvíta
veifu allan tímann, sem hann
dvaldi á eynnni, en ekkert skip
veitti honum eftirtekt. Loks rak
land flekapart frá skipskrokknum,
og á honum lagði Lundberg
stað og komst á honum 15 mílur,
nær því til Port Wilson, þar sem
strandferðaskip C. P. R. félagsins
tók eftir flekanum og bjargaði
manninum.
Nær því tveggja feta djúpum
snjó htóð niður í New York rík-
inu í vikunni sem leið. Hríðin
hélzt bæði stöðug og dimm í 14
klukkustundir.
Sagt er, að páfinn, Píus tíundi
ætli að senda forsetadótturinni
Baitdarikjunum dýrmæta brúðar
gjöf, eina af liinum heimsfrægu
litsteinamyndum (mosaic) úr vat-
icaninu.
Ræntur var gjaldkeri Delaware
River námanna í Newjersey, Wil
liam Sthieck að nafni, 3,000 doll.
er hann var á leið með til að
gjalda verkamönnum er við nám
urnar unnu. Við skógarnef eitt
sátu fyrir honum fimm stigamenn
Brúin yfir St. Lawrence fljótiö,
Quebec, sem nú er verið að
byggja, verður allra brúa lengst
beimi, þeirra, er einbogavídd
samtengja. Hún verður 1,800 fet
á lengd milli stöpla; spennir hún
iví yfir nærfelt 100 fetuni lengri
bogavídd en Firth of Fortb brúin,
sem tekur yfir 1,700 feta bogahaf;
en eigi verðtir bnrðarmagn þcss-
arar brúar eins mikið og margra
annarra, þar eð hún verður að
eins 75 feta breið, sem er litið
meira en bálf breidd Williams
borgarbrúar, en hún er 120 feta
breið, og er þar rúm fyrir tvenna
18 feta keyrsluvegi, fjórar spor-
vagnabrautir, tvenna gangstiga og
bjólreiðabrautir tvær.
Komið hefir til tals meðal Norð-
manna bér í Ameríku, að láta
’idða listiskip og sigla því til
Noregs og færa hinum nýja kon-
nugi þjóðbræðra sinna að gjöf, á
krýningardegi hans 24. Júní næst-
komandi.
Skamt frá Ilanley í Saskatche-
wan fundust tveir menn, Robt.
McLaughlin og J. Ross, nýlega
ciauðir í kofa sínum, sem var tals-
vert fjarri mannabygðum. Hafði
kolagas frá eldstónni orðið þeim
bana. Eldstóna höfðu þeir
fylt með Galtkolum og lagst síðan
til svefns, og eigi vaknað aftur.
Níutiu og tvær miljónir punda
af smjöri voru fluttar út frá Iowa
ríkSnu á liðnu ári og var mestur
hluti þess smjörs seldur til New
\ ork. Meðalverðið, sem borgaö
var fvrir hvert pund, var tuttugu
og fimm cent, og hafa þá bændur
Iowa-ríkinu fengið nálægt því
tuttugu og fimm miljónir dollara
fyrir smjörið sitt árið sem leið.
Hvað mikið af smjöri hefir að öllu
samanlögðu verið framleitt í rík-
inu á árinu, er ekki hægt að segja
uni nákvæmlega, með því að eng-
ar skýrslur eru til um það, hvað
miklu smjöri eytt hefir verið
beimafyrir.
Jósafat Jónatansson á Holtastöð-
um í Húnavatnssýslu andaöist 19.
Okt., búhöldur góður og sænfdar-
maður. Hann átti sæti á alþingi
1901 og 1902. •
—Fjallkonan.
Reykjavík, 24. Nóv. 1905.
Fríkirkjan hér í bænúm var vígð
vinum hugur á að eignast hana nú
fyrir kr. 2.50. — í vændum er frá
sama bóksala Stiorraedda og
Sturlungasaga. Áður liefir hann,
eíns og kunnugt er, gefið út Forn-
aldarsögur Norðurlanda, íslend-
ingasögur og íslendingaþætti. —
Fnginn maður hefir nokkurn tíma
lagt aðra eins alúð við að koma
fyrra sunnudag af séra Ólafi Ólafs I gullaldarritum vorum inn á íslenzk
Sú guðsþjónusta var með beimili eins og Sigurður Kristj-
syni.
þeim fjölmennustu, sem haldnar
hafa verið bér á landi. Út úr kirkj-
unni voru taldir í messulok rétt
við 1800 manns, og nokkuð marg-
ir voru samt farnir áður. Við-
staddir voru, eins o.
ansson. — Fjallkonan.
nærri
geta, margir þjóðkirkjumenn, þar
Reykjavík, 18. Nóv. 1905.
Hákön sjöundi er binn sjöundi
Noregskonungur, er Páll Melsteö
malbefir lifað.og áttundi þe'i.ef Kristj.
Friðrik er með talinn, er konungs
f Kina lítur nú allófriðlega út,
að því er síðustu fréttir segja.
v kír við því búið, að innan
skamms muni verða hafin uppreist
um þvert landið og endilangt, og
muni þá, eins og ætíð áður hefir
átt sér stað, verða bvrjað á því að
hrytja niður alla útlendinga, sem
hönd á festir innan endimarka
rikisins.
-------o------
Fréttir frá íslandi.
á meöal biskup landsins og presta- nafn bar í Noregi nokkra mánuði
skólakennararnir. I árið 1814, en var Danakonungur
-Kirkjan er að öllu leyti veglegt miklu síðar (Kr. VIII, 1839—
guðshús. Aðalkirkjan er 35 álna 48J. Hinir eru: Friðrik sjötti
Fng, og 18 ál. breið, en hæðin 20 Danakonungur 1812—1814, Karl
álnir. Alt umhverfis eni veggsval- þrettándi Svíakonungur 1814-
ii. Vestri þverpallurinn er fyrir ,818, Karl fjórtándi Bernadotte
orgel og sóngflokk og er 8 álna ,818—1844. Oscar fvrsti 1844-
breiður, en annars staðar í kirkj- 1859, Karl fimtándi 1859—72, og
unni eru veggsvalir fimm álna Qscar annar 1872—1905. P. M.
breiðar. Prédikunarstóll er uppi er nú nvbyrjaður fjórða ár hins tí-
vfir altari og fimni súlur livoru u„da tugar, og er enn við
megin frá aðalgólfi og upp á eystri heilSu og haft hefir hann hin síð-
þverpallinn. Krosshvelfing er í ustu missiri; hefir fótavist og fult
kirkjunni allri, og aðalstilinn got-|andlegt fjör.
neskur, en brugðið út af í stöku
stað. Bak við altarið, undir pré-
dikunarstól er stúka fyrir prest-
inn. Og í austurenda niðri er
þiljaður af 4 ál. breiður gangut I
þvert yfir.stigar þar upp til beggja;^’eig:"að~ teíw~st)órn-
hancla og tvennar utidyr. Annars málaflokkiUnum andstaett, þeim er
er aðabnngangur 1 fork.rkju a | nA eri1 1inni Ritstjórinn Avæntan.
Nýja blaðið á Eskifirði á a5
I heita „Dagfari“. Það befst með
nýárinu í vetur. — Vitíeysa er
það, sem stendur í Politiken, a5
í Mexico bafa æðissjúkir úlfar
gert mikinn skaða á gripum
manna. Hafa þeir bitið og sýkt
gripina á þann hátt. Með fram
ánni Rio Grande kvað sérlega
niikið hafa verið um þá síðastlið-
inn mánuð. Hafa bændur gengið
út að skjóta þá, og gert alt til aö
fyrra sig plágu þessari. Mörg
börn eru og talin að hafa sýkst af
biti þessara bandóðu skepna.
Maður nokkur í Toronto, Ont.,
hafði um nokkur ár verið heilsu-
bilaður og því ósjálfbjarga
a‘f slagaveiki. Ilann hét Benson
Winegarten. A nýárrsdagskv. fékk
liann venju fremur þungt aðsvif
í rökkrinu, og kona lians, sem var
viðstödd, greip þegar meðalaglas
á borðinu, og drevpti á bann, en
mpðunirui dó að fáum mínútum
liðrrum, því konan hafði í misgrip-
um gefið honum inn karbolsýru-
eitur úr glasi, er stóð á borðinu
innan um önnur meðalaglös.
Ófriðvænlega litur nú út milli
Þjóðverja og Frakka út af Mor-
okko málinu, enda lengi verið
grunt á því góða rnilli þessarra
stórþjóða, siðan þeim lenti saman
siðari hluta aldarinnar sem leið.
Reykjavík, 24. Nóv. 1905.
Tlaustveðrátta liefir til þessa
verið hér einbver hin bezta, sem
menn muna, ritar fréttaritari vor
í Árnessýslu. Regnskvettir raun-
ar framan af Október, og í bvrj-
un vetrar snjóaði dálitið í upp-
sveitum, en tók fljótt upp aftur í
hvgð. Siðan hefir mátt heita stöð-
ugt bliðviðri, annað hvort hæg
þiða eða heiðríkja með logni og
litlu frosti.
Dáinn er snemma í þessum inán
uði Þjórður Pálsson i Brattsholti í
Stokkseyrarhreppi, rralgt áttræöii
Hann var silfursmiður og vel að
sér; var mörg ár breppstjóri þar
i hreppi ásamt Þorleyfi Kolbeins-
syni. Hann var búhöldur góður,
átti ábýli sitt, og keypti auk þess
ýmsar jarðir háifar við Þorleií.
Síðustu ár æfi sinnar var liann
sjónlaus, hætti þá búskap og var
eftir það bjá börnum sínum.
Reykjavík, 1. Des. 1905.
Öll lögin frá síðasta alþingi
befir konungur staðfest, sum 20.
Okt. og afganginn 10. Nóv.
Húsfrú Jórunn Jónsdóttir á
Haganesi í Fljótum,' dóttir séra
Jóns Jónssonar á Barði, en systir
séra Jóns síðast á Stað á Reykja-
nesi, mesta greindar og merkis-
kona, andaðist að heimili sínu 22.
Okt. Hún var tvígift; fyrri mað-
ur hennar var Sveinn Þorleifsson
hreppstjóri frá Ystamói, og seinni
maður Sveinn Sveinsson hrepp-
vesturenda og stigar þar upp
veggsvalir; bún er 7 ál. löng og 9
ál. breið. Upp af henni er turn,
og er 50 ál. frá jörðu upp á kross
þann, sem upp af turninum stend-
ur. 36 fastir bekLir eru i kirkj-
unni niðri, en 2\ uppi.
Kirkjan befir öll kostað um 32
þús. krónur. Auk þess er i henni
orgel, sem kostað hefir 4,400 kr.
Yfirsmiður kirkjunnar befir ver
ið br. Jóhannes Jósepsson.
Fríkirkjan er næst-stærsta guðs
bús bér á landi. Stærri er dóm-
kirkjan bér að eins. Aðalkirkjan
ei þar 35x19 ál., kór^Jöxii ál. og
forkirkjan 8x10 ál. En að tiltölu
við stærð komast nokkru fleiri
fyrir í fríkirkjunni.
Það leynir sér ekki.að frikirkju
söfnuðurinn befir mikinn áhuga á
að balda uppi sínu málefni, og
menn þeir, sem þar eru til for-
stöðu.hafa sýnt rnikinn ötulleik og
ósérplægni. í stjórn safnaöarins
eru: Ólafur Runólfsson (form.J,
Arinbj. Sveinbjarnarson bókbind-
ari (gjaldk.J, Dan. Daníelsson
ljósmyndari, og kaupmennirnir
Jón Brynjólfsson og Jón Þórðar-
son.
En auðvitað er hinn mikli við
gangur safnaðarins mest þvi að
nu eru uppi.
J legi, eand. juris Arijónsson, skýr-
ir sjálfur svo frá, að það muni
vinna með þjóðræðisflokknum og
móti stjórnarflokknum, en bindi
sig auðvitað engum frekari bönd-
um.
Önnur trésmíðaverksmiðja en
\ ölundur er hér í bænum og hefir
verið frá því í þ. á. byrjun, þótt
minni háttar sé miklu og hafi því
verið veitt litil eftirtekt. Þeir
liafa stofnað hana og starfrækt,
Eyvindur Árnason og Jón Setberg
trésmiðir, á horninu á Bókahlöðu-
st*g og Laufásveg. Yinnuvélar
eru þar 10, er saga, hefla, bora,
renna o. s. frv., og hreyfir þær
steinolíugangvél með 10—12 hesta
afli. Vélarnar eru í kjallara turd-
ir húsinu. End handsmiöastofa
þar uppi yfir, og þerriloft efra..
Þar vinna að jafnaði 10 manns,
að vélununt og handsmíðum, þar
á meðal 1 danskur verkstjóri og 1
norskur sniiður. — ísafold........
g&ggy tft****i: ***&_'1
Reykjavík, 2. Des. 1905-
Nýkominn hem úr miklu ferð'a-
lagi í þarfir landsímans væntan-
Icga er hr. B. Bjarnarson búfr. í
Gröf. Hann fór til Austfjarða
þakka, hve heppinn hann var i | snemma í Okt. og þaðan um byg5
valinu, þegar hann kaus sér séra
Ólaf Ólafsson fyrir prest. Hvað
eindreginn sem viljinn héfði ver-
ír og óbvgðir norðanlands alt
vestur i Hrútafjörð; þaðan suður
hingað. Holtavörðubeiði o. s.frv.
ið hjá forgöngumönnum, hefðu Hann segir af>alerindiö bafi veri5
þeir ekki getað komið málefni1
sínu neitt svipað áleiðis með presti
sem alþýða manna hefði fyrir ein
hverra hluta sakir ekki þýðst.
Fréttaritari vor í Arnessýslu
nú að vísa á, bvar leggja ætti rit-
símastaurana og reisa þá á síðan.
Sama svæðið fór hann um í sumar
I til þess að fá tilboð í stauraflutn-
inginn. Samninga uni bann segir
I liann nú gerða um alt svæðið, sem
skrifar 18. þ. m.: „Bráðapest ákpf I ritsíminn á að leggjast á, nema á
á Fjalli á Skeiðum og næstu bæj- milli Hvalfjarðar og Hvítár í
um. Þar hafa í fyrra og nú verið Borgarfirði, og lætur vel af kjör-
notaðir silkihankar í stað bólusetn imum. úTt af því sem bermt var
ingar; en það reynist ónýtt." | urn daginn eftir bréfi norðan af
Sauðárkrók um stauraflutninginn
Sænnmdareddu befir Sigurður I þar í Skagafirði skýrir bann frá,
Kristjánsson gefið út, en prófessorlað -færri bafi fengið þá atvinnu en
Finnur Jónsson búið undir prent-1 vildu þar, og að fullsamist bafi
un. Þessi kjörgripur íslenzkra þar um flutninginn 9. f. m, fyrir
bókmenta hefir aldrei komið fyr I lítið á 3 kr. mest af leiðinni af
út bér á landi og tiltölujega örfáir I Heljardalsheiði vestur á Koluga-
íslendingar eiga hana. Væntan-1 fjall, en ekki nema 90 au. á lág-
stjóri í Haganesi. — Hreppstjóri lega leikur öllum íslenzkum bóka- lendiskafla næst við —Isaf.