Lögberg - 30.08.1906, Blaðsíða 4

Lögberg - 30.08.1906, Blaðsíða 4
LOGBERG flMTUDAGINN 30. ÁGÚST 1906 Jögberg er geflB út hvem flmtuda* af The Lögberg Prlntlng & PubUshing Co., (löggtlt), að Cor. Wllliam Ave og Nena St., Winnipeg, Man. — Kostar $2.00 um &rið (á lslandl 6 kr.) — Borglst fyrirfram. Einstök nr. 5 cts. Published every Thursday by The Logberg Printlng and Publlshlng Co. (Incorporated), at Cor.William Ave. & Nena St., Winnipeg, Man. — Sub- ■criptlon price $2.00 per year, pay- able in advance. Slngle copies B cts. S. BJÖKNSSON, Editor. M. PAULSON, Bus. Manager. Auglýsingar. — Smáauglýsingar I eltt skiftl 25 cent fyrir 1 þml.. A ■tærri augiýslngum um lengrl tlma, afsláttur eftir samningi. Bústaðaskiftl kaupenda verður að tllkynna skriflega og geta um fyr- verandl bústað jafnframt. Utan&skrift til afgreiðslust. blaðs- ins er: The LÖGBERG PRTG. & PUBL. Co. P. O. Box. 136, Winnipeg, Man. Telephone 221. Utanáskrift til ritstjórans er: Editor Lögberg, P. O. Box 136. Winnipeg, Man. Samkvæmt landslögum er uppsögn kaupanda á blaði ógild nema hann aé skuldlaus þegar hann segir upp.— Ef kaupandi, sem er 1 skuld við blaðið, flytur vlstferlum án þess að tilkynna heimilisskiftin, þá er það fyrir dðmstólunum álltin sýnileg ■önnun fyrir prettvlslegum tilgangi. Áarvatnið og taugaveikin í bœnum. Af yfirlýsingu bæjarstjórnar- innar, síðast í næstl. viku, er svo( að sjá, að búast megi við því, að vatninu í Assiniboine ánni verði hleypt í aðal vatnspípur bæjarins, ef mikinn eldsvoða bæri aö hönd- um hér í Winnipeg. Þaö hefir nú i seinni tíð verið fyrirsjáanlegt, að vatniö, sem fæst úr þeim vatns- þróm, sem enn eru tiltækar til af- nota, nægir bænum því að eins, að ekkert beri út af. Beri stórkost- legan eldsvoða að, dugir það alls ekki. Ekkert annað ráð er þá um að gera, meðan eigi eru fíeiri brunnar nothæfir, eða vatn leitt til bæjarins frá öðrum stöðum, þar sem vatnsmagn er nægilegt, en að hleypa á áarvatninu. Nú mun mörgum kunnugt um það, að áarvatniS er frábærlega ó- heilnæmt, og hefir verið talið aðal- orsök taugaveikinnar, sem geisaöi svo megn fyrir tveimur árum hér í bænum. Slíkt er heldur ekkert undarlegt, þar sem saurrenslið Jiggur út í ána í nánd við þann stað, þar sem vatnsdælurnar eru, sem leiða vatnið inn í vatnspípur bæjarins. , \Terði nú eigi hjá því komist, að hleypa á áarvatnínu, ef eldsvoða ber að, þá er líka nauðsynlegt, taugaveikinnar vegna og annarra sjúkdóma, sem vitanlega hljóta að geta leitt af notkun slíks vatns til heimilisþarfa, að taka alvan'egar ráðstafanir til að draga úr hætt- unni, sem af því leiðlr. ‘ Áarvatninu verður auðvitað eigi hleypt á nema eftir fyrirmælum borgarstjórans, en þaö getur auð- sjáanlega borið svo brátt að, aö eigi verði tími til að kunngera það öllum, er vatnið þurfa að nota. Því er ekki nema sjálfsagt að brýna það fvrir fólki. er hús og vatnsráð hefir hér í bænum, að varlegast er að neyta einskis vatns eftirleiðis, fyrst um sinn að minsta kosti, nema það sé soðið. ferin ave., og sunnan megin braut- arinnar á því svæöi stakk veikin sér og niður, en minna kvað þó að henni þar þá heldur en norðan megin brautarinnar. í ár er taliö að minna beri á veikinni norðan við brautina, en aftur á móti meira að sunnan verðu, einkum þegar vestur með brautinni dregur. Þar hafa all- mörg sjúkdómstilfelli komið fyrir í þessum mánuði. Að líkindum má vera, að orsökin sé aðallega sú, að svo vestarlega eru enn eigi komnar saurrennur i stræti, en bærinn mun þó flýta fyrir því hið bráðasta. Þar sem vatn og saur- rennur vantar verður taugaveikin eigi auðveldlega útibyrgð, því að brunnvatn er sums staðar, þar sem smábrunnholur eru, og vatn ósíað, litlu betra en áarvatn, sem von- andi er að bærinn þurfi eigi til langframa að bjóða íbúum sínum. Það ætti og mun að öllum líkind- um heldur ekki dragast lengi, að ráðstafanir verða gerðar til þess, að leiöa nægilegan og góðan vatns forða inn í bæinn, annað hvort frá heilnæmum vatnsbólum hér nær- lendis, eða frá nógu mörgum og góðum brunnþróm,sem þó að voru áliti er óhyggilegra, en að leiða vatn frá hreinum ám eða vötnum, sem næst liggja, og umgæti veriö að ræða. í Suður-Winnipeg kveður ekki eins mikiö að taugaveiki og áður hefir oft átt sér stað um betta leyti árs. í Fort Rouge t. d. er sagt að ekki sé nein taugaveiki nú. óyggjandi rétt.úr því skera skýrsl- bæjarsniöi aftur á. | að slíku ferðalagi lýtur, að engin urnar við lok Ágústmánaðar næsta Byggingaefni hefir verið sent ástæða er til að ímynda sér að ár. En undanfarin þrjú ár hefir tð tilhlutun landsstjórnarinnar i' hann muni stofna sér og mönnum mat það, sem Free Press hefir birt ChLli, til Valparaiso, og skyldi þvi sínum í neinn ónauðsynlegan voða, um uppskeruna, gengið mjög ná- sérstaklega varið til aö byggja eða tefla of mjög á tvær hættur tií kvæmlega eftir, borið saman við bráðabyrgðaskýli yfir fjölda þann, * þess að komast að takmarkinu. ársskýrslumar næstu, svo að eng- sem ekki átti þak yfir höfuð sér. j Það var ásetningur Peary’s, að in ástæða er til að ætla, að henni Samt segja síðustu fregtiir að hafa aðalstöð sína þrjú hundruð skeiki þetta ár neitt til muna frek- ræsting borgarinnar gangi vonum og fimtíu enskar mílur í norður ar en áöur. betur, og margir hafa flutt í hús (fra Sabínu-höfða í Alaska og Það er eigi vanalegt að fá jafn sín> gn fiest hus f borginni eru halda svo þaöan norður á hunda- góða uppskerur hvert árið efti sögð tneira og minna löskuð og af slcðum yfir ís og snjóbreiðu þá, annað. og nú hefir att sér stað hér ser gengin. J sem eftir hans áliti liggur alla leið í f\lki. Að því hefir aðallega Járnbrautarlestir eru nú farnar fil norðurskautsins. Þegar hann stutt tvent, hagstætt veðuráttufar að ganga aftur til bæjarins, og 'svo væri búinn að framkvæma þar og það, að í vestari fylkjunum, skipulag að komast á. , t>ær rannsóknir er honum þóknað- þar sem jarðvegur er tahnn afar- : Starfhýsi hafa veriö opnuð rétt ist’ ætlaSi hann sér að snúa aftur feitur, og sérstaklega vel hæfur fyrir skemstu j borginnii en ekkert ! sömu leiö til aðalstöövarinnar. til akurv rkju, heíir hveitirækt auk- blað hefir enn veriö gefið þar út ' í>ar ætlaöi hann sér þvi næst að íst tiltolulega meira en annarsstað- siöan jarðskjálftarnir byrjuðu, að ,bíða’ han&a0 til ísa leysti, og halda ar, þar eð fjöldi landnema, sem einu undanteknu. margm hverjir hafa verið efnaðir , gamskot hafa verið gerð um alt Bandar.kjan.enn, og vel kunnandi rikið tU hj4jpar jarðskjálftafólk- jar ræ t, ía a ykst þangað, inu> en eigj he£ir enn fr£zt um> ag nein nágrannaríkjunum, .ic.na þrjátSu og fimm þúsund dollarar frá San Francisco. Ýms tilboð hafa stjórninni reis^ þar bú og haft akra stóra Uppskeran þar vestra hefir bor- ið langt af því, sem víðast hefir verið hér í fylki eða áður var kunn ugt um hér nærlendis, og af því leiðir, að ekki er nema eöhlegt, að rn-r- n • , , . ru... .. ,,nn.i r „ „ , Chih borist fra Chihmotuium utan uppskera fari að meðaltali vax- v . rikisins, um það að safna fe til svo skipi sínu til New York. Eins og að framan er sagt, er engin ástæða til þess að óttast um ... ..... V«. u..., au ,Peary að SVO StÖddu- Þvert a samskot hafi verið send frá j móti Þykia Þær fregnir- setn hafa ' fengist af ísalögum og veðráttu- fari í noröurhöfunum á þessu sumri, bera þaö með sér, að gert geti menn sér góðar vonir urn, að Peary muni hepnast aö koma fram fyrirætlunum sínum. Á hinn bóg- . riKistns, um pað ao satna te tu . --- • * vL or vestur an inu’ Þegar styrktar jarðskjálftafólkinu. Hefir iinn ^eta auSvitaS margar ófyrir- etgt bera mjog oheppileg aðköst .■■ ■ ...... siáanleo’nr inlmnnír Lr,mijs : Eftir að ofanskráð er ritað, hef- ir borgarstjórinn,sem heim er kom inn *úr ferð sinni austan úr fylkj- um, lýst því yfir, að áarvatninu verði eigi hlevpt á nema í ýtrustu lífsnauðsyn, ef stórkostlegur elds- voði yrði i bænum. Nú er og skýrt frá því, að vatnið frá brunn- þróm bæjarins muni duga, ef spar- lega er á haldið, þangað til búið sé að grafa nýju brunnana, sem nú cr verið að vinna að. Skorar borg- arstjórinn á fólk að fara svo spar lega með vatn í húsum sínum, sem auðið er, því að hann kvaðst því algerlega mótfallinn, að hleypa á áarvatninu, ef mögulegt væri 'að komast hjá því. ----,—o------ Uppskeran í ár. - ( , , stjórnin þakkaö fyrir tilboð þau,1 sÍaanleSar talmamr komið í veg- minstA " U"nar aÖ en engum gefið heimild til slíkra Iinn’ en Peary 1,efir synt baS á hin- ista kosti svo lemyi scm nl.t.x - um fyrri ferðum sínum, að hann ryðja sér þar braut minsta kosti svo lengi sem álitið á ■ hveitilandinu þar vestur frá ^ 1 SmU nafni’ enda er ^ | er maSur til aS mint-nr t'u • ekki nema eölilegt, þar eð slíkt' ®Ur 1,1 aÖ rennur Wai anSvitaO skoíast sem fjír- ! J™4 S“" ."'t™ 1 ° . i skorts yfirlýsing af rikisins liálfu. Ikvkp E,ns á5ur « Hins vegar mun stjórnin eigi um 1 bera Þeil*’ Sem bezt td íJel<lcja> Ástandið í Valparaiso. það fást, þó lysthafendur styrki Fregnirnar frá Valparaiso bera jarðskjálftafólkið sjálft án þess, þaö með sér, að jarðskjálftunum aö það skoðist sem gert fyrir hana, heíir haldið afram öðru hvoru alla enda mun það sjálfsagt verða gert. fyrri viku, en eigi hafa kfppir þeir ( mikinn skaða gert, að því er séð verður. Norðurför Peary’s. Nú er í óða önn verið að hreinsa 1 örugt traust til Peary’s og gera sér mestu vonir um að honum muni takast að ráða þessa gátu, setn svo mörgum mannslífum og svo miklu fé hefir verið varið til að reyna að leysa úr á undanfar- andi öldum. Um beinan fjármunalegan hag stræti borgarinnar, og starfa að eitt ar ]i8i8 því fullar tíu þúsundir manna. Rústirnar voru ógurlegar útlits, eins og skiljanlegt er.þegar byrjað var á því verki, og uggað um, að drepsótt mundi koma upp í borg- inni, meðal annars vegna þess, að skortur kvað þar á nægum sótt- varnar meðulum til að draga úr á- hrifum sóttkveikjuefnisins, sem myndast hlýtur í jafn heitu Iofts- Hinn 17. Júlímán siðastl. „var iaf því að finna norturskauti5> eru frá því er Robert Pearv lagði á stað frá Vesturheimi á hinu nýsmíðaða gufuskipi sínu, er „Rooseve’t” heitir, til þess að gera nýja tilraun að komast til norðurskautsins. í blöðunum, víst allir nú á timum hættir að gera sér hugmynd. Flestir munu horfnir frá þeirri skoðun.sem einu sinni var reynt til að halda að mönnum, að í kring um noröur- skautið, á allfniklu svæði, mundu bæði austan hafsins og vestan.hafa vera is]aus höf og frj6söm lönd menn verið að Ieiða getgátur að því, að skip Peary’s mundi hafa farist með allri áhöfn, þar sem engar fregnir hefðu enn komið af . B ( v 11 CL1 ^ 1111 11 v 1 y Ll agi og þar er,í kös þeirri af dauð- þeim félögum síðan þeir héldu um monnum og skepnum innan skipi sinu inn j ísbreiðuna. um rústir hrundra húsa. Um En nú staðhæfa menn, aftur Svo er sagt að taugaveikin í þessum mánuði hafi ekki verið neitt að mun útbreiddari en í fyrra átti sér stað, en aliskæð þó, en hún kvað eigi vera algerlega á sömu stöðvum og í fyrra. í Ágústmánuði næstliðiö ár voru sjúkdómstilfellin flest norðan við C. P. R. brautina í nánd við Duf- Nákvæmt mat á hinni hagfeldu uppskeru í Nórðvesturlandinu á þessu ári er enn eigi auðið að birta. Þó hafa eftirlitsmenn þeir, er blaðið Free Press sendir árlega til að kynna sér uppskeruna nær- lendis, nýlega komið til bæjarins eftir tuttugu daga dvöl í helztu hveitinýlendunum bæði í Manito ba, Alberta og Saskatchewan, og er álit þeirra, að uppskeran muni verða 90,250,000 bushel í þessum þremur fylkjum. Sánar hveitiekr- ur á nefndu svæði eru 4,750,000 talsins, og verða þá kring um 19 bushel af ekru hverri tíl jafnaöar. Svo leit út fyrir Iiðugri viku siðan, að fást mundu 20 bushel af ekrunni til jafnaðar, en miklu hit- arnir og vindarnir, sem þá komu hafa dregið úr því, a<> sú ætlan manna vrði líkleg að rætast. Ann- ars hefir það sem af er Ágústmán- uði, verið óvanalega hagfeldur tími fyrir uppskeruna. Stöðug þurviðri hafa haldist allan mánuð- inn nema fyrstu aagana. Fyrsta og þriðja Ágúst voru rigningar- dagar, en hina dagana alla má ó hætt telja bjartviðrisdaga. oft með miklu sólfari, hér í Winnipeg og grendinni. að minsta kosti. Mat það, sem að ofan er skýrt frá, verður eigi haldið fram að sé En frá vísindalegu sjónarmiði getur allmikið verið við það unnið að Peary gangi Vel ferðin. Og ekki hvað sízt getur sá árangtir hlotist af ferð hans, að framvegis verði hætt að stofna fé og fjörvi í hættu með slíkum ferðum, sem ekki verða nálægt því eins lokk- ■» f , «,| , _ , J ömvutuia Iiiv-llll, aj-LUI cl lúr rústunum og^jörðuð^g víst'er m°^’ að aIIs en&in ást3eða sé td aS (veroa natægt því eins Iokk- talið, að enn séu þar eftfr jafn ‘' ^ -Um * °g ^ SCm Þaf andi þegar einu sinni er buiö að I margir dauðir menn, sem rúsdrn- cr ^ ^ ^ ^ tÖfrabI^nnni af Þessuin dularfulla stað— norðurheimskaut- ar hylja. Ýmsir eru þeir, er gert höfðu inu. rp-r’A. 1 v 1 <• . '_iU J'cu» ci ilOIOU arsti'* ’ ** i™ fynr bæJ' Sér * hu^arlund’ aö fréttir mundu arstj .rn.na að halda fnði og regltt berast frá Peary í Maí leða Júní- 1 onum >j°far hafa gengið þar mánuði í sumar, en sjálfur hafði josum ogum, og um hundrað 0g bann aldrei sagt eitt orð í þá átt Skóscarliögg og skógþurö. - , . - ----- ——L>,o ! Jja an, Fttba tniljón feta á dag, eða skotnir tU^^ ^ VCn8 aður en hann fór á staS, er gæti jafnvel meira, eru þær taldar að Hmr,I.a a ' a á a?a- gefið mönnurri, ástæðu til þess að afgreiða sögunarmylnurnar við 1 ei 'imi a \erð, sem var á búast við sliku. Enda staðhæfa Colombiaána í Oregon-ríkinu. En um matvæ um og öðrum vörunt, nu bæði meðlimir ameriska land- Þar er ‘ákaflega trjáauðugt land vera sú, að skógur sé allvíða ntjög í þurð genginn í ýnisum ríkjum, og í ýmsum héruðum lítt hægt, eða ómögulegt að fá skógvið til eldsneytis, þar sem áður var gnótt trjáviðar, að því er merkir menn segja. Þá ber og skýrsla akur- yrkjumála deildarinnar fyrir þetta ár, það tvíræðalaust með sér, að hagfræðingar landsins muni mjög kvíða trjáskorti þar í landi, innan fárra ára. Skógarhöggið fer eigi minkandi þar þó'viður þverri, en skaðvænir skógareldar geisa ár- lega og eyðileggja feikilega stór flæmi af bezta trjáviðarlandi. Er það kunnugra manna mál að yfir höfuð sé skógunum þar í landi eigi sá sómi sýndur, sem verðugt væri, og litlar ráðstafanir gerðar til viðhalds þeim, bæði að tryggja þá fyrir eldi og vernda þá, svo þeir verði ekki urn of upphöggnir, og gjöreyddir með því móti. Áðurnefnd skýrsla uin skógar- högg í Bandaríkjunum fyrir síð- asta ár, sýnir, að alls hafa verið höggvin þar í landi nær því tutt- tigu og átta þúsund mi.ljónir feta af við. Hafa menn reiknað út, að væri viður sá lagður niður í þumlungs þykkan pall, tvö þús- und feta breiðan, mundi hann á lengdina spenna yfir alt svæðið á milli NewYork og San Francisco. —Þetta er valið dæmi til að benda á hina geisimiklu eyðileggrg skógarins þar i landi af manna höndum á ári hverju. Af eyðing skógarins Ieiðir og það, að vmsar trjategundir hverfa og eru að mestu horfnar algerlega að heita má. Utlitið þar er að minsta kosti ekki glæsilegt orðið i þessu efni, og eigi líklegt aö auðráðin verði bót á því. Sem betur fer er enn eigi of seint að gera hyggilegar ráðstaf- anir til að vernda skógana í Can- ada. Skógverndunarfélag þessa lands, sem bæði þeir Grey lands- stjóri og Sir Wilfrid Laurier eru mjög hlvntir, hefir þegar, og nú síðast á umliðnum vetri, bent á heppilegustu aðferðina til skóg- verndunar hér í landi og eigi látið sitt eftir liggja að grelða fyrir henni. Hér er um eitt velferðar- mál landsins að ræða, sem allir velunnarar þess ættu aö styðja með ráði og dáð. I smáu sem stóru ættu menn að fara vel með skóg- ana jafnvel þó nóg sýnist af þeim, og láta víti annarra verða sér að varnaði þar. -------o------ Grestory Maxinie Ungur Rússi, sem valin var for- seti í einn lýðlendunni, sem stofnuð hefir venð í Rússa veldi. eins og kunnugt er. Mylnurnar vinna bæði dag og nótt, og skipin hggja á ánni við hendina, til að _ flytja burtu trjáviðarforðann. Jafnvel sunnudaga kváðu my.ln- _i, ... locuiiiiiu diucusKa iana iarðÍ mV°rU 1 gmm meÖan 4 fræ»ifelagsins og Peáry klúbbs- ja unum sto , efir r.ú ver- ins svo nefnda. að ekki þurfi að h £ ær, m Ur’ °g eftirlit búast við neinum fregnum af boL f embættÍSmönnum Peary fyr en í Október eða Nóv- hjndra v°f ancstJornar td að ember næstkomandi. Rætist von- ,, ^ Þa ’ ? nokkuö se selt ir peary’s um það> að komast ana urnar vera í gangi * ?nx.'< a l!,t Þar a'ur en ieið tij norðurskautsins á þessu ' Áður en húshruniö og bruninn siysið skeði, og allir kaunmenn Kaupmenn, sumrij veröur það ekki fyr en seint á þessu ári sem fregnir gætu bor- ist um það með enskum hvala- gerðar veiðamönnum. Til styrkingar þeirri skoðun, að Peary muni hepnast að komast sem eigi hlýðnast því, eru neyddir til að Ioka búðum sínum. Ráöstafanir hafa verið til aö afla nægra vista handa íbú- unum, og hafa matvæli verið send mikli skeði í San Francisco, var feiki mikil eftirspurn eftir trjávið frá Oregon, og ekki hefir hún minkað síðan heldur þvert á móti. 1 fljótu bragði virðast þetta inn- tektir miklar fyrir Oregon-ríkið, og mótmælalaust eru það inntektir sem gefa skjótan arð í bráðina, en ve!t“ sé ákaflega sterklega smíöað Sllk e>öm8- skóganns getur eigi ocr ns nlln wu ___________ orS'ð farsæl til frambúðar. r_. „ ...„ , Lcaiy uiuiii nepnast ao 1 tra ymsum stoðum til borgarinnar * „ . . . . , . • . , , , ’ norður að heimskauti benda menn en vistum utbytt meðal fátækline-a - >. » .-• . , , iaræKiinga, a það tvent að skip han Roose_ er eigi geta keypt ser viðurværi. I , .. F , , ” , . i velt se akaflega sterklega smiðað ovist eg kvað Dorgin enn 0g að öllu leyti sem haganlegast , vera og gera efnuðustu fjölskyld- útbúið til þess að geta þo'að ! Lltl menn á hin -vmsu riki sySra’ ur, sem þar eiga heima, ráð fyrir þrýsting íssins, og svo hitf að Seni áÖUr VOnt sögð frábærlega að fara til Evrópu og dvelja þar p€ary hefir, á hinum fvrri ferðum Þvi um eitt skeið mun n,e«a,, v« er a8 byggja „pp hí-. si„„n, nor5ur , höf, aflab 5«r svo , byh þeirra og koma reglulegu mikillar þekkingar á öllu því, er fjáruppspretta — þá mun reyndin í hinni hörðu frelsisbaráttu, sem staðið hefir á Rússlandi næstliðið ai, var ein lítil Iýðlenda sett á stofn við strendur Eystrasalts. Ó- skelfd veifaði lnin frelsisfánanum framan í hinn „hvita czar“ og her- sveitir hans, en eftir örstutt við- nám voru þessar frelsishrevfingar brotnar á bak aftur af fjölmennum Kósakka hersveitum, lýðlendan yf- irbuguð og neydd tindir Rússa- stjórn, en forseti hennar útlægur ger og lagðar 15,000 rúblur til höfuðs honum. Stofnun þessarar lýðlendu var ödtim frelsisvinum á Rússlandi hið mesta gleðiefni, en sa fógnuð- ur stóð ekki lengi, eins og áður er sagt, og engum samtökum eða hjálp varð við komiö, til handa þessu unga ríki, sem numið var brott úr sögunni, en forseti þess, Gregory Maxime slapp með naum- indum undan þeim kvalafulla

x

Lögberg

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.