Lögberg - 21.03.1907, Blaðsíða 1

Þakklæti!
Vér þökkum öllum okkar íslenzku viöskifta-
vinum fyrir góð viöskifti síöastliöiö ár og
óskum eftir framhaldi fyrir komandi ár.
Anderson & Thomaa,
Hardware & Sporting Goods.
S38 Maln Str. Telephone 839
Yér heitstrengium
aö gera betur viö viBskiftavini vora á þessu
ári en á árinu sem leiö, svo framarlega aö
þaö sé haegt.
Anderson Sl Thomas,
Hardware & Sporting Goods.
538 Main St. Telephone 339
20. AR.
Winnipeg, Man., Fimtudaginn, 21. Marz 1907.
NR. 12
hann þar mentunar og var vi?S rit-' lota. Búist er vi?5 aö nálægt þrjá-
Annar St0rsi§ur^arast°r^ a arntsskrifstofunm- ^r' I '>u þúsundir manns muni Frelsis-
ísl. liberala.
I ig 1872 flutti hann til Vesturheims | herinn senda hingaö á næstkom-
l tvitugur a5 aldri. Þó hann ekki
heföi gengið skólaveginn heima
-------- hafði hann náð mikilli þekkingu á
B. L, Baldvinson fallinn. enskri tun&u °s ritaðj,. íslenzku
eins vel og nokkur skolagengtnn
Sigtr. Jónasson VTalÍnn maður. Frá því árið 1872 að hann
með miklum meiri- koni vestur um haf °s th ársins
1875 átti hann heima á ýmsum
nlUta. stöðum i austurbygðum Canada,
----- ! aðallega í Ontario-fylki Á þeim
Þrátt fyrir það, þó full vissa tíma undu íslendingar þar frem-
væri fengin fyrir þvi, að Roblin- | «r iHa hag sínum og var þá ráð-
stjornm sæti vi* vold her , fylkxmi | ^ hingag vestUr tU Manitoba,
til að velja þar hæfilegra land-
námssvæði fyrir landa vora þar,
andi sumri.
líf eins gott og eg hefi vanist í
gömlu bygðunum.
Hér var bygt skólahús í haust,
j sem taka á til starfa í Apríl. Svo
hinum ódauðlegu, gullfögru ís-
lenzku kvæðum o. s. fr.
Eg get ekki betur séð en að ís-
lenzkir foreldrar ræni börnin sín
neins að draga fram ótal dæmf.
upp á margfalt stórfeldari fram-
kvæmdir þessa lands. Vér Is—
lendingar erum ekki hreyfiafl'
þeirra stóru stiga. Ekki þó svo
Forsætisráðherrann i Búlgariu ! um sinn. Pósthúsið La.xdal var láta þeim islenzkuna, eins og hvað að skilja að eg efist um, að þess-
var skotinn til bana fyrra mánu-iopnað hér i. Febrúar. annáð, sem þau eiga og eftirláta ar systur séu ættgengir eiginleg-
dag. Var hann á gangi þar í höf- j Safnaðarmálum var fyrst hreyft j þeim. íslenzkunámið ásamt ensk- leikar margra landa hér.
á að hafa það til félagsþarfa fyrst dýrmætum arfi, ef þau ekki eftir
uðborg landsins nálægt heimili | í sumar af kandidat R. Fjeldsteð. í unni gerir barnið hæfara til að
sínu er ókendur maður gekk að Þá skrifuðu sig 14 undir þá hug- hugsa og skilja, gerir það að fttll-
honum og skaut á hann þremur j mynd. Svo varhaldinn fundur af j komnari og meiri manni, hvað
þeim 3. Desember. Þar mættu
flestir. Voru Þar rædd ýms safn-
um næstu fj’ögur ár, þá hefir
Gimli-kjördæmið, eina kjördæmið,
sem eftir var að kjósa i, samt sent
mann úr frjálslynda flokknum, til
að vera fulltrúa sinn á næsta kjör-
tímabili, og skýra síðustu fregnir
skammbyssuskotum. Féll ráðherr-
ann samstundis örendur til jarðar,
en ekki tókst að handsama morð-
ingjann, og var þó fjöldi fólks á fund í Febrúar. Kosin nefnd til
gangi þar nálægt er morðið var að koma á jólatréssamkomu og
framið. j lestri í skólahúsinu á aðfangadags
_____________ kveld, sem allvel tókst. Jólatrés-
Að sjálfsögðu er þáð líka eitt
af þvi, sem oss stendur næst, a*
starfa með óbilandi hugrekki, fyr-
sem það leggur fyrir sig \ lifinu. t irhyggju og þrautseigju að því
Allir íslenzkir foreldrar ættu að
Á Can. Pac. brautinni, skamt
og aðra, er síöar kynnu að koma. j fra Fort William, Ont., varö slys
Sigtrvggur var einn í þeirri nefnd | fyrra mánudagskveld. Segja
og hefir siðan verið einhver allra- [ fréttirnar svo að fimm manns hafi
aðarmál. Samþykt að hafa árs- hafa það í huga, jafnvel þó kvelj-
andi endurminning um örbirgð og
stríð við fátækt og harðæri, geri
af og til vart við sig, og eins og
ögri þeim til að gleyma landinu
og þjóðinni, þá er þó “ástkæra, yl-
hýra málið’’ þeirra eign, sem þau
hafa með sér haft, og engin ör-
helzti forkólfur félagsmála hér j þar þana beðið og margir orðið
fyrir meiðslum.
vestra. Árangur farar nefndar-
svo frá, að meiri hluti Sigtryggs : innar var stofnun nýlendunnar
Jónassonar nemi hundrað sjotíu ; Nýja Island á vesturströnd Win-
og fjórum atkvæðum, en ófrétt enn ; nipeg-vatns.
þá um úrslitin á tveimur kjörstöð- .. ?.,^tJ^^’ur settl_st sja,tur j Frakklandi, vildi það slys til í vik-
unum, en líklegt þykir, að hann
samkoman eins góð og eg hefi
vanist. Um 50 manns voru þar
saman komnir. Ársfundur var
haldinn 24. Febrúar. Þar mættu j birgð loðir við, og að þeir eru
skyldugir til að arfleiða börnin
sin að því. Islenzkum foreldrum
er skylt að hugleiða það, að ís-
lenzk náttúrulýsing, \ ótæmandi,
er lá inni á höfninni við Toulon á!um &efií5 nafn‘ Sv° næsta sunnu* mentandi bætaudi myndum,
flestir, sem skrifuðu sig á listann
í sumar og 4 bættust við. Þar
j voru lög kirkjufélagsins samþykt,
£ . . , , • . i kosin safnaðarnefnd og söfnuðin-
Á emu af herskipum. Frakka, s ^
a I um gefið nafn. Svo næsta sunnu-
iag hafði nefndin fund með sér, felst i kvæðum hinna íistfengu
Nýja Islandi og bjó þar sem bóndi unni sem ,eiS) aö kviknaði i púð-
iim nokkur ár að Moðruvöllum við j urklefanUrn 0g skipið fauk í loft
f"’..' CT'-!k- - upp Férust j,ar yfir eitt hundr-
hafi samt að minsta kosti hundr- J Jslendingafljót. Stýrði hann á
að og fimtiu atkvæði fram yfir þeim árum öllum öðrum fremur > a«‘meÚn "af'skipshöfninni!
Mr. Baldwinson um það lýkur.
Með þvi að kjósa Sigtrygg Jón-
asson hafa Gimli-búar.og þó eink-
um íslenzka bygðin eystri. rekið
greinilega og tvímælalaust af sér
það ámæli, að kjördæmið væri al-
ger eign þess flokksins, sem völd-
in hefði. Hafa þeir sýnt með
þessu, að þeir ekki víla fyrir sér
að ganga í berhögg við Roblin-
stjórnina, þegar sannfæring þeirra
og góður málstaður býður þeim
svo að gera. Og vel mega fslend-
! málum nýlendunnar og réðist þá í
þaö stórræði að gefa út fyrsta ísl.
tímaritið, sem komið hefir út í
Ameríku, Framfara að nafni. Ár-
iö 1880 flutti Sigtryggur sig burt
úr Nýja-íslandi og settist að í
Selkirk; hafði hann þá gengið í
félag með Friöjóni Friðrikssyni
kaupmanni, og hélt úti ásamt hon-
um gufubátnum “Victoria” á
Winnipeg-vatni, og síðar öðrum
stærri gufubát, “Aurora” að nafni.
Fnn fremur ráku þeir félagar og
aðrir fleiri timburverziun. Siðan
flutti Sigtryggur heimili sitt hing-
að til Winnipeg og braust þá í þvi
að halda við þjóðerni voru, með
þvi að kaupa og lesa islenzkar
bækur, blöð og timarit, og kenna
niðjum vorum móðurmálið, að
tala það rétt, lesa það og skrifa
og innræta þeim virðingu fyrir
þjóðinni, svo málið hljóti að verða
dýrmætur ar.fgengur Ljörgripur
niðja vorra í þessu landi.
FriSrik Guðmundsson.
—O ~ —1
Fréttir frá Islandi.
ingar vita það, að stórum hafa a-g stofna hér blaðið Dögberg, sem
þeir við þetta vaxið í áliti allra Finar Iljörleifsson varð þá rit-
fylkisbúa, jafnt þeirra, er fvlgja stjóri að. Árið 1894 tók Sigtrygg-
frjálslvnda flokknum sem aftur- ur viö rjtstj°rn Lögbergs °g hafði
,, .. hana a hendi þangað til um sum-
haldsmonnum. 1 .
1 anð 1901.
í Janúar 1896 bauð Sigtryggur
sig fram til þingmensku í St. And
Sigurinn er göfugt minnismerki
um siðferðisþrek og sjálfstæði
kjósendanna.
Ljóst er það og af þessum úr-
slitum, að þingmenska B. L. Bald-
winsonar hefir ekki aflað stjórn
hans fylgi norður þar. Um fall
hans má því segja líkt og karlinn
sagði forðum daga; “Það var gott
hann dó.”
Úr Vestmannaeyjum er skrif-
. , - ,að: “30. Jan. fóru tveir vélabátar
til að skifta með sér verkum, og skalda vorra. Þeim er skylt að héöan úr evjunum 4 sj0 og fcngu
kjósa djákna sér til aðstoðar við j hugleiða það hve holl og göfg- hvor um sig soo af þorski/'
lestur og sunnudagsskóla. Lesið andi áhrif slikar lýsingar af foss- J
um, jöklum, hverum, fjörðum og | Samgöngttleysi við Þýzkaland
jöllum hafa á hinn viðkvæma og beina leið hefir lengi þótt heldtir
mottækilega liuga unglingsins. bagalegt kaupmönnum vorum,sem
Islenzkir foreldrar ættu aö hug- fá þaöan ýmsar vörur,en veröa a&
leiða þaö, að saga islenzku þjóö- láta senda þær fyrst til Kaup-
arinnar er lýsing af stríði við ógn- manuahafnar. Thorefélag hefir
og sungið var í skólahúsinu 10.
| Marz, voru þar um 40 manns, og
líkaði það öllum vel. Eftir lestur
Af áköfum vexti i fljótunum J var stofnað söngfélag af Snorra
Allegheny og Ohio i Bandaríkjun-j Kristjánssyni. Svo eru konur að
um uiðu hinar mestu skemdir ijmynda félag með sér. Líka er hér
vikunni sem leið. Meðfram fljót-1 “baseball” félag. Af þessu má sjá Jir í ótal myndum, sem réttlætir veri5 ag hugsa um að bæta úr þvt,
um þessum standa viða borgir og j að félagslíf er hér allgott. V'-’5C
bæir og gerði vatnsflóðiö þar hinn
mesta usla. Varð viða að bjarga
fólkinu úr húsunum á bátum og
nokkrir menn hafa druknað i stór-
flóði þessu. I vesturhluta Penn-
sylvania-ríkisins og Vestur Vir-
ginia var aftaka rigning mestalla
síðastliðna vikti.
l'réttabréf.
rew’s kjördæmi, sem Nýja ísland
tar þá einn hluti af. Var hann
kosinn þar með 78 atkv. meirihl.
á móti B. L. Baldwinson. Varð
hann þannig hinn fyrsti íslending-
ur er sæti átti á þingmannabekkj-
um í Canada.
Eftir að Sigtryggur lagði niður
ritstjórn Lögbergs varð hann eft-
irlitsmaður með heimilisréttar-
löndum Canada-stjórnar og því
embætti gegndi hann þangað til i
Maí síðastliðið vor, að hann slepti
j því. Síðastliðið hatist gekst hann
J ásamt öðrum fyrir þvi, að stofna
J gripaverzlunarfélag hér í Winni-
í Pefif» og hefir félagið nú kevpt
! slátrunarhús á Portage ave. fyrir
' $23,000.
Sigtryggur Jónasson er kvænt-
ur Rannveigu Ólafsdóttur Briem.-
Dugnaður og drenglyndi Sig-
tryggs Jónassonar er öllum svo
kunnugt. að óþarfi er að fara að
rifja þaö upp fyrir löndum hans
að þessu sinni.
SIGTRYGGUR JÓNASSON
er fæddur 8. Febrúar árið 1852 og
er Eyfirðingur að tippruna, fædd-
ur á Bakka \ Öxnadal. Ólst hann
að öllu leyti upp hjá foreldrum
sínurn fram yfir fermingaraldur,
og fór eftir það til Hafsteins arnt-
Fréttir.
Óljósar fregnir hafa nýlega
liorist um þ»ð frá Kína. að inn-
lendir menn þar hafi ráðist á trú-
boðsstöð eina, rifið hana niður til
grunra og myrt trúboðana.
Rúmlega eitt þúsund innflytj-
endur, tilheyrandi Frelsishernum
og sendir af honttm hingað vestur
úm haf ftá Englandi, stigu á land
í Halifax, N. S.. fyrra mánudag.
Þaðan héldu þeir síöan vestur á
Frá Brandon er skrifað 9. þ.m.:
”Hér má heita, að alt sé dottið í
dúnalogn eftir allan kosninga-
gauraganginn. Dr. S. W. Mc-
Innis (con.J var kosinn hér í bæn-
um með 129 atkv. fram yfir J. W.
Fleming (hh.J. Hetjulega var
barist báðu megin, en sízt áttum
við þó von á svona miklum mis-
mun. Þar eð flestir landar hér
eru liberal og þar af leiðandi hafa
tapað atkvæðum sinum, þá' er það
íslenzkt þjóðerni.
Þvi verður ekki neitað, að oft
hefir opinberlega verið ritað og
rætt um það, hvort rétt væri fyrir
Islendinga að reyna til að halda
j við þjóðerni sinu, eða þeir ættu
j sem fyrst að skijla sig við þjóð-
i menningararf sinn, sem einskis
nýtan, og hverfa sérkennislaust
inn í canadiskt þjó'ðerni.
Samt sent áður er þetta mál
eins og aldrei útrætt, þvi daglegir
viðburðir og samræður alþýðu
manna sanna skj-rt, að hér er
engri viðtekinni reglu fylgt. Að
hér er engin ein skoðun hyllt.
Margir landar viröast ekki hafa
séð neitt um þetta ritað. Og til
eru þeir, sem álíta að málið sé
ekki þess vert að hugsa um það.
Já, eg þekki foreldra, sem
það að afskekta íshafsþjóðin, þrátt nicð því a'ð láta skip sín skreppa
tyrir írábæra hreyst og hygni, til Lybiku meðan þau lægju i
ckki liefir haft bolmagn til að j Khöfn eða um leið og þau legðu
[ kePPa vi*> umheiminn um nytsöm- a staí5 hingað; en ekki orðið úr
, tistu framfarir ^ á öllum tímum. þvi ag svo stöd-du. En fyrirstað-
Og samt á hún sina heimsfrægu ; an eru hafnargjöldin, sem geta
menn, eins og aðrar þjóðir. verið meiri í hverri ferð en flutn-
Eins og náttúrlegt er þótti mik- ingstekjurnar; þá mundi félagið
ið til þess koma, og voru öll blöð
full með það næstliðið haust, að
hinn mikli maður, forseti Banda-
ríkjanna, hefði hlotið heiðurslaun
skaðast á þessu.
Hinn framtakssami þýzki korr-
súll hér, D. Thomsen kaupmaður,
hefir nú sótt urn til stjórnarinnar
þó rnikil huggun að falla eins og
hetja, sem berst fyrir góðu mál- j hlæja að Því þegar hálf-fullorðin
efni, og enn fremur er mér óhætt j börn þeirra tala svo bjagað og
að fullyrða, að enguan okkar landa j vitlaust að þau verða naumast
hér þarf að naga sig i handarbök j skilin, og verður ekki að vegi að
eða ganga með órólega samvizku leiðrétta þau.
út af því, að hafa verið riðinn við
freistingasnörur eöa kosninga-
brellur conservatíva á nokkurn
hátt. — Einnig gladdi það mig
Fólk, sem talar með gremju-
blandinni fyrirlitningu um alt,
sem íslenzkt er.
Þetta segi eg ekki af þvi, að
miög mikið að heyra unr sigur Mr j eg búist við að vinna gagn með
Thomas H. Johnsons i Winnipeg- heim hætti að særa tilfinningar
kjördæminu nýja. Eg segi fyrir
mig, — og vona að eg megi segja
slíkt hið sama fyrir landa mina
hér, — að eg var töluvert létt-
stígari—eg ætla ekki að tala um,
hvað mér leið betur — þegar eg
heyrði fyfir víst að Mr. Johnson
—vccri kosinn. — Svo óska eg fyr-
ir hönd landa minna hér, Mr. T.
H. Johnson innilega til lukku og
efast alls ekki um að hann leys’
þctta ábvrgðarmikla starc vel af
hendi. Viö gátum ekki gefið hon-
um atkvæði okkar hér, annars
heföum við gert það. —R. Smith.”
Fréttabréf.
Frá Laxdal P.O., Sask. er ritað
14. Marz 1907.
Héðan er fátt að frétta. Vetur-
inn hefir mátt heita góður hér,
eftir því sem er að frétta úr öðr-
um plássum. Heilsa fólks og vel-
líðan í betra lagi, eftir því sem
rnanna, heldur sökum þess, að
nauðsynlegt er aö fá, eða neyða
almenning til að athuga hve
af. Nobels-sjóði, fyrir störf sin i:a Lúbeck — þar er lýðvaldsstjóm
undir yfirdrotnun keisarastjórnar-
innar þýzku — uppgjöf á hafnar-
gjöldum fyrir millilandagufuskip
hingað með fastri fer'ðaáætlun, og;
fengið áheyrn. Mun nú standa
til að Lúbeck verði bætt inn i á-
ætlan slikra skipa eftirleið's frá
hyrjun 1908. En eftir er að vita*
að svo stöddu, hvert tilboð fæst
þá í þær ferðir öðruvísi en með
auknum landssjóðsstyrk. ■-
Vitanlega er að svo stöddu og
verður mörg ár hvergi nærri nóg
að gera fyrir gufuskip, er gengí
að staðaldri eingöngu milli ís-
lands og Þýzkalands. En þetta
gæti orði'ð góð byrjun.
Þessar góðu undirtektir frá
Lúbeck eru auðvitað sprottnar af
umhugsun um að hæna að sér is-
lenzka verzlun. >.
I
Emfcættisprófi við læknaskólann
heimsfriðarmálum, sérstaklega við
sættina milli Japana og Rússa.
Fyrir fjórum árum var það
landi vor, dr. Niels Fjnsen,
sem fékk heiðurslaitn sömu teg-
undar af sama sjóði, fyrir að hafa
fundið upp, til alheimsvelferðar,
að nota ljósgeislann í þarfir lækn-
isfræðinnar.
í hjarta síntt hljóta allir skyn-
sarnir menn að kannast við það,
að það er og verður allsstaðarog á
öllum timum heiður fyrir oss að
vera af íslenzkti bergi brotnir.
Hversvegna ættum vér svo ekki
a'g halda við íslenzka þjóðerninu ?
Erum vér vaxnir upp úr því? Eða
er það oss ofvaxið? Því miður
hlýtur það að vera skoðun þeirra
manna, sem láta sig engu varöa
þjóðerlii sitt, að það sé einskis
nýtt.
En slikt er sjálfbirgingsskapur
heimsktilegt og ljótt athæfi þetta ! í*að er fyrirlitleg léttúð, sam
og léttúð. Svo lengi sem það er j luku nú unt mánaðatnótin þeir
ekki sannað, að vér ómögulega j HalldórStefáns.-on og Sigurmund-
getum haldið við þjóðerni voru. ur Sigurðsson, báðir með II. eink_
er, Og hve barnaleg sú husgun
er, að telja sér slíkt til álitsauka,
þykjast af því að maður lesi
ekki íslenzk blöð eða bækur.
Hlusti ekki á islenzka presta, tali
ekki íslenzku i heimahúsum, o.s.
frv.
Eg þarf naumast ag taka það
fram, hve nauðsynlegt eg álit það
vera, fyrir hvern hér kominn ís-
Iending að læra enskuna sem fyrst
og bezt, og semja sig sent mest
og bezt að siðum hinnar innlendu,
hraðstigu frainfaraþjóðar. Það
talar sjálft með sér, bendir á
sig sem lykil að tækifærum til vel-
megunar og þekkingar. En hitt
er aldrei of oft, eða nógu ljóst
fram tekið, að maðurinn er að
meiri i raun og veru ef hann kann
íslenzka tungu líka, les oft og með
kynjuð þeirri að kasta þjóðtrú
sinni þegar komis er i Þetta land,
án þess áð hafa lesið nokkuð til
trúarsannfæringar, eða hafa öðl-
ast nokkra trúfræðislega þekk-
ingu, að . eins af talhlýðni við
sendisveina ýmsra trúfélaga.
Síðari spurningin, hvort oss sé
ofvaxið áð halda við þjóðerni
Fyrri hluta prófs leystu af hendi
í sama mund Guðmundur Þor-
steinsson, Hinrik Erlendsson, Ól-
afur Þorsteinsson og Sigvaldi
Stefánsson. — Isafold.
Samkvæmt tilkynningu frá um-
boðsmanni Allan-línunnar hér í
Winnipeg, skal eg hérmeð geta
j þcss, þeini íslendingum til leið-
voru, kvnnu jafnvel sumir að telja j beiningar er ætla sér að kaupa far-
áhugaleysi sinu og kæruleysi til j bréf til íslands nú í vor, að nauð-
gildis. En hvort höfum vér þá svnlegt er að þeir láti mig vita um
þaö hið fyrsta, helzt ekki síðar er»
tim miðjan Apríl næstkomandí.
ekkert erft af eðlisfari forfeðra
vorra, annað en þrætugirni og ó-
bilgirni, sem oss er svo tiðum á-
mælt fyrir ? Eöa hvar er hug-
dirfðin, framsýnín, þrautseigjan?
Það er hægt að sanna það, áð á
þessum rótum byggjast enn í dag
og spretta mjög svo eftirtektar-
verð störf og fyrirtæki heima á
manns á Möðruvöllum. Naut leið til Ontario, Alberta 0g Mani- búast má við \ nýrri bygð. Félags- athygli sögu íslands,lærir mörgaf gamla landinu. Það væri ekki ti!
Búist er við svo miklum ferða-
mannastraum- til sýningarinnar í
Dublin á Irlandi að sumri, að öll
farrými fólksflutningaskipanna
verði troðfull, óg ríði því á att
panta farið i tínia.
H. S. Bardal.
----------— ... i ■;