Lögberg - 13.06.1907, Blaðsíða 4

4
LOGBERG FIMTUDAGINN 13. JÚNt 1907
U'dgbcrg
•r geflS út hvem fimtud** af The
Löjberg Prlntlng & Publishing Co.,
(löggllt), aC Cor. Wllliam Ave og
Nena St„ Winnipeg. Man. — Koetar
J2.00 um 4rl8 (á lslandl 6 kr.)
Borglst fyrirfram. Einstök nr. 5 cts.
Publlshed every Thursday by The
Lögberg Prlnting and Publishing Co.
(Incorporated), at Cor.William Ave.
& Nena St., Winnlpeg, Man. — Sub-
scrlption price $2.00 per year, pay-
able ln advance. Single coples 5 cts.
s. BJÖRNSSON, Editor.
M. PAULSON, Bus. Manager.
Auglýsingar. — Smáauglýsingar I
eltt skiftl 25 cent fyrlr 1 t>ml.. A
stærri auglýsingum um lengri tima,
afsláttur eftir samningl.
Bústaðaskifti kaupenda verSur a5
tilkynna skrlflega og geta um fyr-
verandi bústaö jafnframt.
Utanáskrift til afgreiöslust. blaSs-
Ins er:
Tlie LÖGBEKG PKTG. & PUBL. Co.
p. o. Box. 136, Winnipeg, Man.
Telephone 221.
Utanáskrift til rltstjörans er:
Editor Lögberg,
P. O. Box 136. Wlnnlpeg, Man.
Samkvæmt landslögum er uppsögn
kaupanda á blaöl ögild nema hann
eé skuldlaus t-egar hann segir UPP.—
Ef kaupandi, sem er í skuld vlo
blaöiö, flytur vistferlum &n þess aö
tilkynna heimilisskiftin, þá er pa
fyrir dömstólunum áiitin sýnileg
•önnun fyrir prettvlslegum tilgangi.
Lögbergssögurnar.
Þa8 er veriS aö hriippa í Þær dá-
lítið núnai- ASallega er það Fjall-
konan, sem hefur máls á þeim um-
ræðum, en Útskálapresturinn, séra
Kristinn Daníelsson, er höfundur-
inn að erindinu þvi, að því er helzt
má ráða.
. Auðvitað eru það fleiri sögur en
Lögbergs, sem Fjallkonugreinin-
varar fólk við, þó engar aðrar séu
_ náfngreindar, ok sýnir þa« annað-
hvort hlutdrægni eða þekkingar-
skort, sem vér munum síðar gera
grein fyrir.
íslenzka blaðið á Gimli flytur svo
ýmsa kjárnmestu kaflana úr þess-
ari ritgerð, og bætir við þá nokkr-
um athugasemdum. Gætir þar
nokkru meiri sanngirni þó en í
Fjallkonugreininni,. .
Vér vikum áður að Því, að í
þeirri ritgerð /Fjallk;gr.J Væru
engar aðrar sögiir tilnefrtdar,’sem
sýnishorn þeirra bóka, sem mein
væri að fyrir alþýðti að lesa,; en
Lögbergssögurnar og töldum það
eigi óvilhalt talað' eða bera vott um
næga Þekkingu á umræ$uefninu.
Því til sönnunar ætlum vér? að
• henda á, að meiri hluti Lögbergs-
sagnanna er eftir fult svo góða
) höfúnda, og sögur þær, er íslands-
[ blöðin flytja, og Lögberg jafnvel
[; héldur sneitt'hjá sumuni þeitrá, er
■’ "bfötJin heima hafa þýtt sögur eftir,
t t.- a, jn. Gunter, sem ýmsum Þykir
t rista nokkuð grunt. og örinur blöð
i hýr; yestra hafa þó ekki gert.
f. ,, /ptti sfíkt að vera töluyerð spnn-
’í un fyrir því, að ósanngjarnt sé að
^‘f^áÍl'^éf^Vérstaklegá a“ Lögbérgs-
-__söguruau, frekar en aðrar. íslenzk-
aðar blaðasögur, því að allir munu
á‘Þ5Íð:sáttir, að'skilyrði fyrir því að
. dokkuð sé í bók hverja varið, sé
það, að hún sé eftir höfund, sem.
• eitthvað kveður að, og því betri,.
sem höfundurinn er atkvæðameiri.
Og þar sem Lögberg hefir sneitt
hjá þeim lakari höfundum, er ís--
landsblöðin hafa ekki hikað við að
taka .sögur eftir og þýða, þvi þá
ekki áð vanda um við Þau? Sann-
gjarnt hefði virst að gera það, en
. • ósanngjamt að leiða það hjá sér,
;eins óg Fjallkonugreinarhöfuridur-
.inn gerir.
Eða sleppir prestur þessi því
sökum þess, að hann hafi ekki þekt
Logberg>sögttrnar svo vej, að hann
vissi um höfundana að þeim, og
gæti því eícki gert sanngjarnan
samanburð á þeim og öðrum ís-
lenzkum blaðasögtmi?
Sé sú fremur orsökitt til hnútu-
kastsins, hefði hann átt að kynna
sér málið betur, áður en hann kvað
upp einskorðaðan þröngsýnisdóm
sinn yfir þeim. En sé nú svo, get-
nm vér frætt hann á því, að Lög-
bergssögurnar ertt flestar eftir þá
höfttnda, er hér ertt nú fnest lesriir
af enskumælandi mönnum vestan
hafs, svo sent: Robert Louis
Stevenson. A. Conan Doyle, Ant-
ony Hope, Hugh Conway, Jules
Verne, H. Rider Ilaggard o. fl.
Satnt setn áður dettur oss t ekki
í hug að halda þvi fram, að þessir
höfttndar allir séu öndvegisliöfund-
ar bókmentanna. En hvað mundi
líka Þýða að fara að snara sögum
Walter Scotts eða Charles Dickens
á íslenzku i fréttablöðum vorum?
\rér ertttn hræddir um að fólkið
segði; “Nei, takk!’’
Gott dæmi í þá átt má benda á.
þegar Þ’orsteinn Erlingsson sk^ld
var ritstjóri Bjarka á Seyðisfirði
og valdi fyrir neðanmálssögu í
blaði sínu eitta af beztu sögum Al-
exander Kjellands, “Snjó“, og gaf
hana út í íslenzkri þýðing á prýð-
isfallegu máli, eins og honttm er
lagið. En allir, sem Norðurlanda-
bókmentir þekkja, vita, að Kjel-
land hefir verið talinn einhver með
snjallari skáldsagna höfundttm
sinnar tiðar. Og hvað sögðti svo
lesendttrnir, þegar Bjarki kom með
þessa sögtt? Oss er dálítið kttnn-
ngt ttm það. því að vér erum Aust-
firðingur og lieyrðum þá persóntt-
lega undirtektirnar hjá fjölmörg-
ttm. Hverjar voru þær? Lesend-
tir blaðsi|ns sögðu að þetta.væri sú
allra-lang-versta og- leiðinlegasta
saga, sem nokkurn tíma í manna
minnitm hefði kornið út í nokkru
íslenzku blaði, og bannsungu rit-
stjórann fyrir tiltækið. Svona voru
nú undirtektirnar þær.
En hvað sýnir þetta? Ekki ann-
að en það, að ætli blöðin sér að
flytja sögur, verða þau að velja
þær sögur sem fólkið fæst til að
lesa. en auðvitað þó að gæta þess,
að mönnum sé ekki boðin andleg
óhollnusta.
Hitt er annað mál, hvort frétta-
blóðin íslenzktt eigi að flytja nokkr:
ar sögur. . Um það má lengi þræta.
Eti hætt er nú samt við, að ein-
bverjum kynni að mislíka ef vest-
ur-íslenzku blöðin steinhættu alt í
einu að flytja sögur. enda verður
það líklega ekki gert að svo stöddu.
Og verði þær Lögbergssögur,
sem hér eftir birtast, eigi lakari et,
þorri þeirra, sem þegar hefir ver-
ið gefinn út, hyggjum vér að þav
geti ekki gert neinn tiltakanleg *i
ii: la hvorki í Þjóðernis- eða meo.:-
ingattifi-landa vorra hér, st-
. ) •
þeir.a, er margfalt fleiri sams-
konar sögur og enda lakari lesa nú
á enskri tungu, auk Þess, og þeim
mun fremur sem enginn aðgætinn
le.-ari getur skipað Lögbergssögun-
t m á bekk með þeirri tegund rita,
sem siðgæði eru talin til tjóns eða
skaða. Þær heyra ekki til þeim
ílokki bókmentanna, og þarf ekkí
annað en að vísa til höfundanna í
því efni.
En nteður því að vér höfum nú
farið að tala utn þetta mál, ætlum
vér ,ekki að leiða hjá oss, að minn-
ast. á ytri fráganginn á sögunum.
Það skal strax játað, að honum
kann að vera nokkuð ábótavant á
ýmsum þeirra. Meðal annars
vegna þess, að vart er við því að
búast, að sögur, sem snarað er af
öðru ntáli í köflum, svo löngum
sem með þarf í blaðið í hvert sinn,
verði eins fágaðar og þegar verkið
er leyst af hendi alt t einu, og næg-
ur tími er til umbóta. Svo mætti
og fleira færa til afsökunar t því
efni.
Eigi að síður eru sttmar Lög-
bergssögurnár listavel þýddar.
| Viljum vér þár til sérstaklega telja
I þær sögurnar, sem blaðiö flutti
: meðan Einar HjÖrleifsson var rit-
| stjóri Þess, og mest er nú selt af á
íslandi endurprentuðum. Teljum
| vér það stórmikiö efamál að nokk-
| ur Islandsprestur hefði farið þar
fram úr Einari, og á hinum sög-
I unum flestum er svóna meðalmál—
klerkamál í betra lagi að minsta
kosti.
Þetta ætluni vér þá að láta nægja
í bráð viðvíkjandi Lögbergssögun-
utn og vonum aö þegar prestarnir
taka næst til máls um þær, þá verði
umræðurnar um þær óhlutdrægari
og sleggjudómaminni en í þetta
sinn, enda þótt þessar sögur Lög-
bergs kunni að hafa. meiri út-
breiðslu á íslandi, tiltölulega, en
margar aðrar blaðasögur og bækur
þar, og má vera að útásetningar
þessar hatidan yfir hafið séu að
einhverju leyti af þeim rótum
rutinar.
Vesturferð
Árna Eggertssonar.
Eins og vér gátum um hér í blað-
j inu lagði Arni Eggertsson, bæjar-
fulltrúi, á stað í síðastliðnum Apríl
mánuði ásamt konu sinni suður um
I Bandaríki og vestur aö Kyrrahafi
Hann kom heim aftur tim síðustu
j helgi cg fór Lögberg á fund hans
til að spyrja frétta um ferðalagið,
og til skemtitnar og fróðleiks les-
endutn sínum birtir Það hér á eftir
helztu atriðin úr ferðasögu hans.
Hann hafði frá mörgu að segja og
einkar skemtilegt að heyra hann
skýra frá ferðinni.
Héðan fór hann fyrst til St. Paul
og dvaldi þar í hálfári annan dag
hjá K. Richter. Fékk hann þar
hinar beztu viðtökur. Skoðaði hann
bæina báða Minneapolis og St.
| Paul. Þótti hontim sérlega mikið
koma til Minnesota Capitol bygg-
ingarinnar. Þá bygging taldi hann
einhverja þá fallegustu og vegleg-
ustu, er hann hefði séð á leið sinni.
Þaðan hélt hann til Omaha í Neb-
i raska. Gisti hann þar að heimili
j Jónasar Jónssonar, svo setn vér
| höfuð áður minst á hér í blaðinu.
| Síðan fór hann suður til Kansas
City, en hitti svo illa á, að það var
rigning allan tímann, sem hann
dyaldi Þar. Eigi að síður skoðaði
hann sig um þar eftír föngum og
sá meðal annars niðursuðuhús Ar-
mours, sem er talið næst stærsta
niðursttðuhús hans í Bandaríkjun-
um.
Kansas City er stór bær, með
fjögur hundruð og fimtíu þúsund
íbúa. Svo leizt honum, sem þroska-
skilyrði Winnipegborgar og Kan-
sas City væru alllík, héruðin um-
hverfis báðar borgirnar bæði akur-
yrkjulönd og griparæktar jöfnum
höndum. — Eignir þar á aðal-
strætum borgarinnar eru komnar í
afarhátt verð. Sumstaðar sex
þúsund og fimm hundruð dollara
fetið.
Frá Kansas City héldu þau hjón-
in til Denver, höfuðborgar Colora-
do-ríkis. Þ’að er fallegur bær með
um hundrað og fimtíu þúsund í-
búa. Bærinn bygðist einkum vegna
námanna, sem Þar eru í grend,
enda eru sum stræti borgarinnar al-
skipuð skrauthýsum námaeigend-
anna. Þar í borginni er ágætt forn-
gripasafn, talið bezta safnið í
Vestur-ríkjunum, og skoðuðu þau
hjónki það. Stjórnarbygginguna
þar kvað Arni mjög veglegt stór-
hýsi. í nánd við bæinn er stórt
heilsuhæli fyrir berklaveika, er

látleg söngskemtun á boðstólum,
að enginn Winnipeg íslendingur,!
sem vetlingi getur valdið,'og vill
á fagrari söng hlýða, muni sitja,
heima.
Níð Baldurs um
Argylé-íslendinga.
m.
Eg finn enga ástæðu til að rita
langt mál út af svari Baldurs til
mín í 16. og 17. nr. Þessa árg.
blaðsins. Allur sá vaðall. sem blað-
ið flytur, er frá upphafi til enda
að eins vörn. Baldur byrjaöi þessa |
deilu eins og illorður og tilsléttinn j
strákur, og eg tók að mér að gefa j
blaðinu ráðningu fyrir illkvittni
sina í garð Argyle-manna, því til
hegningar og öðrum til aðvörunar.
Fratrtkoma blaðsins í deilu þess-
ari hefir að líkindum engum komið
óvart, sem þekkir hve göfugaf?)
stefnu það hefir. I staðinn fyrir
að biðja góðs fyrir illkvittni sína
um Argyle-íslendinga, þá hefir
Það með heigulskap og ósannind-
um reynt að koma sökinni af sér
yfir á aðra. Blaðið hélt því fram,
að margir Vesturíslendingar hefðu
sömu skoðan á Argyle-mönnum, og
Þegar eg skoraði á blaðið að segja
hvaða menn eða hvaða blöð hefðtt
látið slíkar skoðanir í ljósi, þá
steinþegir það, en fer að reyna að
forsvara sig með Því að það hafi
meint hitt eða Þetta; árásir þess á
kristindóminn eigi að skiljast sem
árásir á kirkjuna, og kirkja eigi
ekkert skilt við kristindóm, o.s.frv.
Þ'egar blaðið er komið út í svona
margfalda vöflu- og ósanninda-
þrætu. þá er engin ástæða til að
virða það lengur svars. Greinar
þær, sem eg hefi ritað, hafa náð til-
gangi sínttm. Þær hafa forsvarað
Argyle-menn, og þær hafa orðið
sú lexia fyrir Baldur, að hann mun
sitja á strák sinum eftirleiðis.
Argyle-ísl. get eg fttllvissað um,
að allir hinir bezt hugsandi menn í
hópi Vestur-íslendinga fyrirlíta
blaðið fyrir þá árás og illkvittni,
sem það hefir sýnt þeim.
Að endingu vil eg biðja Lögberg
að flytja kveðju mina til samlanda
minna í Nýja Islandi. Þess munu
margir óska af heilum httg.að þeim
megi sem fyrst auðnast að koma á
fót hjá sér blaði, sem gæti orðið
bygð þeirra til styrktar og sóma;
og framfylgt betri og gofugri
stefnu heldttr en Sósíalista- Únít-
ara- og heiðmgjamálgagnið Baldur
gerir nú.
Vinur Argyle-tslendinga.
;ihc DOtiINION bank
SELKiRK dTIBClÐ.
Alls konar bankastörf af handi leyst.
Sparisjóðsdeildin.
Tekið við innlögum. frá $1.00 að upphæð
og þar ytir. Haestu vextir borgaðir fjórum
sÍQöumáári. V’iðskiftum bænda ogana-
arra sVfcitamanna sérstakur gaumurlgeftna.
Bréfleg iunlegg og úttektir afgreiddar. Ósk-
að eftir bréfaviðskifttim.
Nötur innkailaðar fyrir baendur fyrir
sanngjörn umboðslaun.
Við skifti við kaupmenn, sveitárfélög,
kélahéruð og einstaklinga með hagfeldum
kjörum.
J GRISDALE,
bankutjórl.
ar. Bak við þetta þokkaathæfi
stóðu margir helztu menn ríkisins,
þingmenn og fulltrúar í öldunga-
ráðinu í Washington. Má þ'ar
einkum nefna Mitchell senator,
sem hafði þann starfa á hendi, að
villa stjórninni sjónir, svo að hún
tæki ekki mál þessi fyrir. Þegar
Roosevelt forseti tók viö stjórnar-
tauniunum einsetti hann sér að út-
rýma athæfi þessu. Til þess setti
hann B'. J. Heney málaflutnings-
manni í San Francisco. Heney
liafði þá þegar fengið mikið orð á
sig sem fyrirtaks lögfræðingur.
Þeir sem hann þektu vissu að hanu
var í alla staði heiðvirður maður,
sem óhætt var að treysta. Þetta
vissi Roosevelt og lét Heney halda
rannsóknunum áfram, þrátt fyrir
tilraunir Mitchell senators og fleiri
að bola honum burtit. Heney lét
sér ekki nægja, að láta hegna lepp-
um auðmannanna, heldur rakti
hann ósómann alla leið til upptak-
anna, og skildi ekki fyr við en
hann hafði látið dómfella um þrjá-
tíu auömenn og stjórnmálagarpa t
Oregon, þar á meðal Mitchell sen-
ator, sem vgrð sannur að sök um
að hafa tekiö fé við fylgi sínu í
Washington. í málaferlum þess-
um var Iífi Heney oftar en einu
sinni hætta búin, en þó að hann
\issi það fyrirfram, vék hann samt
aldrei hársbreidd af braut réttlæt-
isins. Þá var heldur ekki sparað
að reyna að sverta hann i augtim
alþýðunnar, með því að breiða út
ttm hann allskonar persónulega
sögitr. En hann hnekti þ’eim jafn-
harðan og sýndi mönnttm fram á
hve ástæðulausar þær væru.
Þegar Heney tók fyrir máltn í
San Francisco beitti hann sania
lagi og i ðregon. Hann lét ekki
staðar numið tneð að sanna á bæj-
arráðsmennina mútutökur, heldur
sækir hann nú að þeim, sem mút-
urnar gáfu, mönnum á “hærri stöð-
um”.
Árangurinn af starfi hans er orð-
inn sá, að auk þess sem bæjarráðs-
mennirnir hafa þegar fyrir nokkru
játað á sig mútutökur, þá hefir nú
■ auðmaður einn hafði gefið fé til að
reisa í minningu um konu sína
andaða.
Yfirleitt fanst Árna hann taka
eftir Því, að auðmenn þar syðra
: væru miklu rtfari á því að láta fé
I af hendi rakna til líknarstofnana,
en hér á sér stað. Útsýnið frá borg-
inni og landslagið í kring um hana
| kvað hann frábærlega fallegt.
Næsti áfangastaðurinn var Col-
orado Springs, sem er sumardvala-
staður Bandaríkjamanna og við-
komustaður ferðamanna yfirleitt.
Þar eru yndislegir lystigarðar og
skemtistaðir og héraðið alt hið feg-
ursta. Þar i námunda er hellir
einn fWilliams Canotr'H merkur
mjög. Mænirinn á honum er al-
settur bergkristöllum, sem leiftra
tneð öllttm regnbogans litum. Einn
af lystigörðunum heitir “Garden of
the Gods’’. Er hann einkanlega til-
komumikill. Þar má af fáséðu
meðal annars telja hrikalega
klettadranga af náttúrunni gjörva.
Nálægt Colorado Springs er stór
foss og gullfallegur, sem nefnist
“The Seven Falls”,.
Þaðan héldu þau hjónin með
Santa Fe brautinni um New Mexi-
co og Arizona til að skoða Grand
Canon. Þar dvöldu þau einn dag,
en Árni sagðist sjá stórkostlega
eftir því, að hafa ekki tafið þar í
heila viku. fFramhJ
Sakir rúmleysis varð eigi sagt
meira af ferðasögunni í þessu
blaði, en áframhald kemur næst.
Verður þar lýst Grand Canon, og
för þeirra hjóna áfram til Kyrra-
hafsstranda og heim aftitr.
------o------
Samsöngurinn
sem sameinuðu söngflokkar lút-
ersku safnaðanna íslenzku i Can-
ada og Bandaríkjunum ætla að
halda 25. 1>. m. hér í Winnipeg,
verður óefað eitthvert langtilkomu-
mesta sönghátíðarhald,' er stofnað
hefir verið til af íslendingum
nokkru sinni fyr.
Ber margt til þess.
Sunnan úr Bandaríkjum koma
söngflokkar hinna ýmsti íslenzku
safnaða þar, og hér norðan línunn-
ar er og valið söngfólk, er í hópinn
bætist. Söngflokkarnir í Fyrstu
lútersku kirkju og Tjaldbúðinni
eru engar liðleskjur. Sérstaklega
er oss ísl. Winnipegbúum mikill
vegur í því að eiga hér aðra eins
söngkonu og Mrs. S. K. Hall er,
sem einsöngva syngur við Þetta
tækifæri og alkunn er orðin fyrir
ágæta sönghæfileika sína.
Flokkarnir að sunnan eru orðnir
allvel æfðir, og gat séra Hans B.
Thorgrímsen um það að ýmsir
söngstjórarnir þar hefðu leyst verk
sitt prýðilega af hendi, Tilnefndi
hann þar sérstaklega þá Gunnar
Hallson á Hallson og Halldór
Björnsson á Svold, er ötullega
hefðti unnið fyrir þennan samsöng.
Hér norður frá hafa söngstjórarnir
í Winnipjg heldur ekki legið á liði
sínu.
Lögin, sem syngja á, eru flestöll
íslenzk, eða íslendingum vel kunn
áður, og stærsti og bezti íslenzki
söngmannahópur syngur við þetta
tækifæri sem nokkurn tíma hefir
látið til sín heyra austan eða vestan
hafs.
Séra Hans B. Thorgrímsen verð-
ur söngstjóri. Undir umsjón hans,
sem alkunnur er orðinn fyrir ágæta
söngstjórahæfileika sína, og
meðal annars gat sér svo prýðis-
góðan oröstír fyrir samsönginn
syðra um kirkjuþing í fyrra, má
ganga að Því vísu að hér i Grace
*) Canon er spanskt orð að upp-
runa og þýðir gljúfur eða gil.
FrancisJ. Heney.
saksóknari hins opinbera í San
Francisco mútumálunum, er nú
orðinn frægur um Þessa álfu alla
og víðar fyrir ötulleik sinn og ó-
trauða framgöngu í að fletta ofan
af svikum stórfjárglæframanna.
Það er jafnvel farið að segja hér
suður í ríkjunum, þar sem grunur
er á að þesskonar brögð séu í tafli,
að betur væri Heney nú kominn til
að hafa hendur í hári slíkra pilta.
Hann er ekki nema miðaldramað-
ur.rúmlega fertugur,en samt talinn
allra fæfastur saksóknari, þeirra,
sem nú eru uppi í Bandaríkjunum.
Áður en hann tók fyrir mútumálin
í San Francisco hafði hann átt í
böggi við landaþjófa í Oregon-
ríkinu, og bóri® þar frægan sigur
úr býtum.
í Oregon hafSi það viðgengist
um nokkur ár, að óvandaiðir menn!
stálu eða sriku út lönd stjórnarinn-1
Nokkur göð
gróðafyrirtæki.
Við höfum til sölu eftirfyigj-
andi byggingarlóðir, sem allar
væru fyrirtaks gott pláss að
byggja á búðir og “tenement
Blocks”. Þær eru óefað billegri
en nokkuð, sem selt hefir verið
þar í grend.
27l/2 fet á Notre Dame, rétt hjá
Victor, á $iio fetið.
Lot á Notre Dame, með húsi á,
rétt hjá Young st., á $225 fetið.
54F2 fet á Notre Dame, rétt hjá
Spence st., á $225 fetið.
Góðir borgunarskiimálar.
The Manitoba Realtv Co.
m
Otfiee Pb»ne 7(182 | Rottm 505 Ictireavy Bik
Bouw Phoue 324 — 258J Porta^eAvp
B. Pétursson, Manager,
K. B. Skagfjord. agent.