Lögberg - 27.06.1907, Síða 3

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 27. JÚNÍ 1907
3
Windsor
.mjólkurbús
-er uppá-
hald smjör-
geröarmann-
anna.
Engir kakkir
né
stór korn.
Skrælingjar fyr og nú.
SYNINQ og
SKEMTUN
í
GLENBORO
Svo sem kunnugt er nefna menn
Skrælingja þann flokk hálfviltra
og lítt-siðaöra manna, er aöallega
Jjyggja heimskautalöndin.
Um hann var nýlega eigi ófróð-
leg grein i blaðinu “Free Press’’,
sem gefiö er út hér bæ, þar sem
fljótlega er fariö yfir raunasögu
þessara heimskautabúa, þeirn lýst
að nokkru leyti og tninst á framtið-
arhorfur þær, sem sá hlitti Skræl-
ingja eiga í vændum, er byggja
nyrstu tanga Noröur-Anteríku þar
segir meöal annars svo.
“Tíundi hver maöur mun líta
svo á, aö en^ki sjóliösforinginn,
sent sendur var endur fyrir löngu
af Bretastjórn til að kynna sér
liætti skrælingja, hafi lýst þeirn
rétt, er hann sagði aö þeir væru:
“Ósiöaðir nteð öllu og líkari dýrunt
en mönnttm.’’ Alntenningi er yfir
Jiöfuö lítt kunnugt ttm það dular-
fulla satnsafn hinna ýmstt kynþátta
er eintt nafni eru nefndir “Esqui-
mauxs’’ eða “Eskimos’’ fSkrælingj-
ar, Eskimóarý, á enska tungu, en
þaö þýöir: “Þeir sem eta hrátt
kjöt.’’
Þeir, er hlýlegast tala um
Skrælingja, ltefja venjttlega lýs-
inguna á þeim nteö því að skýra
frá hve óþrifnir þeir séu, og reyna
svo að draga úr þessutn galla tneö
þvt aö hæla þeint fyrir ýmislegt
annað, svo sem þaö, að þeir séu
góðir í sér, friösamir o. s. frv., en
ekkert af Þesstt hefir getað vegið
upp á móti þeirri skoðun,setn kom-
ist hefir inn í hugi almennings unf
það, hve óþrifalegir þeir væru.
Mönnttm dettur strax eittthvað ó-
hreint i httg, Þegar heyrist ge
um Skrælingja, enda er enginn efi
á því, aö þeir ertt síður ett svo
hreinlátur þjóðflokkur. En um
leið og Þvi er slegið föstu dettur
manni ósjálfrátt í hug: Er httgs-
anlegt að nokkttr flokkur manna
tntindi verða sérlega hreinlátur eða
þrifinn, er hefðist við á sömu stöð-
um og ætti við svipuð lifskjör að
búa og þeir. Kuldinn sífe'di,
flutningaerviðleikarnir, bægðirnar
sent á þvi eru að eta soðinn mat, aö
verða að leggja sér svo að segja
alt til mttnns, sem tönn á festir,
nenta grjótið og klakann, og þurfa
að þyrpast margir samatt í smáum
hreysum—alt þetta hjálpast aö, til
að gera sérhvern þjóðflokk sem
vera skal óþrifinn.
Ekki hefir þaö verið af fú um
vilja, að Skrælingjamir völdu sér
hina nyrztu tanga á Norðttr-Ame- j
ríktt og Asítt norð-austanverðri |
fyrir framtíðarhæli sitt. Það eri
sem sé auöséð á elztu skýrslum t
skjalasöfnum Canada og Hud-
sonsflóafélagsitts, eigi síðitr en af
frásögum nær þvi allra þeirra, er
feröast hafa ttm norðlægtt héruðin
svo sem Keevvatin og Yukon, að
styrjaldir hafa verið milli Indíán-
anna og Skrælingja. Enginn get-
ur sagt það með nokkttrri áreiöan-
(egri visstt hvettær þær skærur hóf-
ust, en óhætt er að fullyrða, aö
þær séu þústtnd ára gamlar, og
lyktuðu meö því aö Skrælingjar,—
er i fyrstu hafa að ltkindum verið
af Indíánakyni og stundað fiski-
veiðar norðan til í Ameríku fsum-
ir halda þvt fram, aö þeir hafi
verið ættaöir frá AsíuJ— hröktust
alt norðttr á nyrsttt tangana milli
Alaska og Labrador.
Sennilegt er að Skrælingjar hafi
um langan tima þraukað við og
haldið, hlut stnttm fyrir Indíánunt,
að minsta kosti þykir aúðsætt, að
1. Júlí 1907.
í ár má segja ttm sýninguna og skemtanirnar aö þetta verði:
Stórhátiðisdagur, afarfjolmenhur, hepnist prýðilega.
Þettaverður langbezta sýningin.seq^
nokkurn tíma hefir verið haldin hér
$1,000.00
varið til verðlauna.
Gripasýning, búsafuröa- og j a r ð y r k j u s ý nin g. iðnaðarsýning,
hannyröasýning, lista verkasýning o. s. frv.
SPORT öö SKEMTANIR.
Veðreiöar: $50. $75. $40. $too og $30 verðlaun. 5 prct. dragast frá aðalupphæð verð-
launanna og 5 prct. fyrtr að taka þátt í veðreiðunum.
Kapphlaup: ioc yards og 200 yards. Fyrstu verölaun $5. önnur verölaun $2. Fjórð-
ungsmtlu-kapphlaup. Verðlaun: $5 fyrir fyrstu verðlaun. $2 fyrir önnur verölaun. Sömu-
leiðis góð verðlaun fyrir líkamsíþróttir og ýmsar fleiri íþróttir og leiki sem þar veröa sýndir.
Hornleikaraflokkur Argyle-manna skemtir.
Niðursett fargjald um einn þriðja. og með því fyrirkomulagi sem nú er á járnbrauta
starfsrækslu veröur það hér um bil sarna sem' ..special excursion far“.
Sýningargestir og þeir sem ætla aö taka þátt í veðreiðum og íþróttum eru beðnir að
senda þátt-tökubeiðnir sínar eins fljótt og mögulegt er. Verðlaunaskrá og aðrar upplýsingar
fást hjá skrifara.
Wm. McKENZlE
FORSETl.
Phone 32
T. íl IRWIN
SKRIF. og FÉHIRÐIR.
CANADA NORÐVESTURLANDIB
REOLDR V» LAVDTöKt).
am lcaJL.7' *?tkítCh*rraB °* Alb*rta- * »1 **. 14ataOOMt
I . ** •Idrl, teklS eér 1<* ekrur trrlr UelmlUaretLerlMA
** ,é «kkl 48ur teklS. eöa »ett tii «(8u et ecinraiaitt
| Uí vt8*rtekju e8« elnhvera ennare.
UfXRITUX.
Mena meg» ekrifh »1* fyrtr landtau 4 telrrt iandekritetufu. na im
llnrur iandlnu, sem tekiS er. IfeS iejrfl tnnanrtkiarkOherraae. eSa tnafluoa-
inga umhoSamannalni t Wlnnlpeg, eBa naata Domlnlon landaunihoBsinaniua
geta menn «efl8 USrum umhoS tll Þeaa aS akrlta atK fyrlr iandL Inarttuaar-
SJaldtS er HO.Ita.
HEIMT ISRflTtTAR-SKTIiDDIt.
Samkramt naclldandl Iðrum. rerSa landnemar aS uppfjrlla hetmtlim-
réttar-skjrldur slnar 4 elnhvera af pelm resum, aem tram eru tekatr t eCI>-
lrfylrjaadt tðlulttJum. nefntlera:
*•—dfl bfla 4 landtnu og yrkja þaS a8 mtaata kostl I aex m4nciSC h
hverju 4rl t þrjtl 4r.
I-—*f tafllr (eða mðBlr. ef fastrlnn er látlnn) etahrerrar persðnu. anaa
heJta* rétt tll a8 ekrlfa «1« fyrtr hetmUlaréttarlandl. hýT f bflJðrB t n4*renn»
vl8 landlB, aam þvtlfk peraðaa haflr akrlfaB alg fyrlr aem helmtitaréttar--
landt, þ4 xetur peraðnan fultnect fyrtrmalum laxanna. a8 t»vt er 4bdB %
landlnu anertlr 48ur en afaalebréf er reltt fyrtr þrt, 4 þann h4tt aS haðe
hetmtk hJ4 fSBur ataum eBa möBur.
*—Bf landnemt heflr fenftfl afaalsbréf fyrtr fy-rrl hetmtlUréttar-bajðr*
ainal eBa sklrtelnl fjrrtr as afaalabréflB rerSl *efl8 flt, er eé undtrrttall >
saareml rl8 fyrtrmaali Domlnlon laganna, og heflr skrtfaB als fyrlr «í8art
helmtlUréttar-bðJðrS. þ4 xetnr hann futlnaxt fyrtrmaelum taxanna. aB Irrf
er enertlr 4hð8 4 tandtnu (slflart hetmlIlaréttar-bfljörBliml) 48ur en afaaut-
bréf eé ceflB Ot. 4 t>ann h4tt a8 bfla 4 fyrrt hetmllUréttar-jörStnnl, ef atSarti
helmllUréttar-JðrBln er t n4nd rtS fyrrt helmlIUréttar-JörSlna.
I-—Bí tandnemlnn býr a8 staBaldrt 4 bflJðrB, aem hann heflr keyiyt,
teklB t erfStr o. a frr.) t n4nd rt8 hetmllUréttarland þa8. er hann h«fl>r
srkrtCaB alx Cyrtr, t>4 xetur hann fullnmxt fyrtrmaelum laxanna, aS >vt
ébflB 4 helmilUréttar-jSrSlnnl snertlr, 4 >ann hAtt a6 bfla 4 té8rt elxatfc---
JðrB alnnl (kejrptu Iandt o. a frr.).
BEIBXI DX EIOXARBRJtT.
«ttt a8 rera x«r8 atrax eftlr a8 þrjfl 4rtn eru ltfltn. anna8 hrert h|4 aM»
umboBsmaaal «8a hJ4 Inspactor, sem eendur er ttl Oeas aS sko6a hra8 %
landlnu heflr vertS unnlS. Sex minuBum 4Bur rerBur maBur >6 aS haða
kunnxert Domtnlon tands umboSamanntnum f Otttawa þaS. aS hann •r.rj
sér a8 btflja um etxnarrétttnn.
LEIBBBIMXOAR.
Nýkomntr tnnfljrtjendur f4 4 tnnflytjenda-skrtfstotunnt f Wtnntpex. •>« *-
ðllum Domlnlon landskrtfstefum lnnan Manltoba, Saskatchewan o< Alberta,
letBbetalnxar um þa8 hvar Iðnd eru ötekln, ox alllr, aem 4 þessum skrtt-
stofum vtnna vetta Innflytjendum. kostnaSartaust, lelSbetnlnxar og hJ41p tt>
t>ese a8 n4 t tðnd sem þetm eru xeBfetd; enn fremur atlar upplýslnsar rt.8-
vfkjand! tlmbur, keta og ntma löxum. AHar sttkar rextuxerBtr xeta ixsfcr
fenxlB þar xeflns; etnntx xeta nrenn fenxtB rexluxerBlna um atjörnarlönd
tn-nan JArnbrautarbeltlstns t Brttlah Columbla, me8 >vt a8 snða sér bréfl««n
tll rttara lnnanrfklsdettdartnnar t Ottawa. tnnflytjenda-umboSemannstne )
Wtnntpex, e8a tlt etnhverra af Ðomtnlon tands umboBsmðnnunum t Maot-
toba, Saskatchewan ox Alberta.
> W. W. OORY,
Deputy Mtnlster of the Intertor
þeir hafi þokast mjög hægt iiorð-
ur eftir. Var harðfengi þeirra
lengi haft á orði af fjandmönnum
þeirra Indíánunum, sem ekki voru
þó uppnæmir fyrir smámunum
þegar um bardaga var aö ræöa.
Ett helzt lttur út fyrir að flóttinn
norður etir hafi dregiö úr harð-
fengi þeirra og gert þá lingeröari.
Vera má að skortur jurtafæöu, tíö-
ur hörgull á viðurværi yfir höfuö
að tala, aö ógleymdum heljarkuld-
anum, sem þeir urðu nú að búa
við, hafi haft þessar verkanir á þá.
Að minsta kosti varð sú reyndin á,
að orustur þeirra snerust upp í
undanhald og harðfengið í httg-
leysi.
Til þess var og nokkur orsölc
þegar þess er gætt, að ef einhver
þeirra féll í hendur óvinanna var
honunt vís bani, og ekki nóg með
það. heldtir voru þeir látnir sæta
ógurlegustti písltim, sem upphttgs-
menn hans, að fara á Skrælingja-
veiðar um leiö. Þá freistingu gátu
Indíánarnir ekki staöið, og voru
þá skjótt nægir fylgdarmenn, er
buðust til aö fara með Herne för
þessa. Indiánarnir heimtuöu, aö
Herne léti “veiöar’’ þeirra afskifta
lausar, og þó að honum risi hugur
við morðum þeim og blóösúthell-
ingum, sem við mátti búast, varð
það þó úr, að hann keypti þessu
við Indíánana.
Hroöalegar eru sagnir þær, sem
Herne segir af viðureign Indiána
og Skrælingja í þeirri ferð.
þaö úlna.því aö þá fyrst þyki þeim
það hátiðaréttur. Samt sem áður
haía ferðamenn sagt svo frá, að
mörgum Skrælingjum falli vistir
Evrópumanna vel þegar þeir fari
aö venjast þeim.
Þrátt fyrir nefndan óþrifnað er
það þó eigi rétt að skipa Skræl-
ingjum á bekk með allra lægstu
þjóðflokkum. Þeir ganga aldrei
naktir, þeir höfðu einskonar trúar-
brögð, þó álágu stigi væru áðjur
en hvitir menn fórtt að hafa sam-
blendni við þá, og nú hefir kristni
Indi-J verið boðuð flestum þjóöflokkttm
ánarnir tóku tjöld á þeim meöan þeirra. Frá ómunatíð hafa Skræl-
þeir voru í fasta svefni og líflétu tngjar kunnað að “slá eld”, og í-
þá með dæmafárri grimd. I þróttatilhneiging hafa þeir eigi svo
Þessu likar ertt fleiri sagnir um( litla, og eru býsna frumlegir hvaö
viöskiftin,, en fæstar þeirra hafa það snertir.
verið skráöar. Þannig má meðal Hvað á nú að segja ttm framtíð-
annars geta Þess, aö einn skipstjóri arhorfur Skrælingjakynþáttanna?
Hudson Bay félagsins, John Bean Það er auðvitað of yfirgripsmik-
að nafni, fann árið 1756 eigi færri ie til að ræða hér til nokkurrar
anlegar voru. Mátti svo heita,' en f jörutíu lík Skrælingja er Indí-1 hlítar, en óhjákvæmilegt virðist
meðan deilurnar stóöu milli þeirra ánar höfðu þá nýlega líflátið í samt að Dominionstjórnin verði
flokka, að Indíánar héldu daglega grend viö Knapp Bay. ( fyr eöa siöar neydd til aö sinna um
Er þvi sizt að tindra Þó Skræl- ýmsa þessa hálfsiðuöu þjóöflokka
ingjaræflarnir leituðu sem lengst hér í álfu á líkarr veg og Australiu-
norður eftir undan ofsóknum þess- J stjórnin hefir gert viðvtkjandi hin-
um, og þá ttm teið týndu niður um innfæddu þar i álfu.
manna siðum og mistu þrit'naðar-J nú á síöari árum hafa hvala-
smekkinn. 1
drápsveizlur við aftökur þessara ó- (
vina sinna. Og rak svo langt um
síðir, að Indiánum fanst eigi meira
um að drepa Skrælingja, en veiði- ■
manni dýr, sem erfitt er að komast
að, en góður fengur ef veiðist.
Þegar Samuel Herne, ritari
Hudson Bay félagsins var falið á
hendur, ári, 1769, að fara ferðina
nafnfrægu upp eftir Coppermine-'
fljótinu, lá við að honum yrði ó-
kleift að komast áfram í fyrstu,
sakir þess að Indíánarnir neituðu
að aðstoða hann og leiðbeina hon-
um á leiðinni. Er líklegt að hann
brvdda á ýmsri afturför hjá Skræl-
ingjum. Áður fyrri voru þeir rétt
nefndir snillingar i að búa til sel-
skinsbáta (kyaks). Nú kváðtt þeir
nær því hafa lagt þá starfsgrein
niður. Er svo sagt, að þeir séu nú'
farnir að byggja meir á það, sem
hvalaveiðamennirnir, Httdson Bay
félagið > og trúboðarnir láta af
mörkutn við þá, en hitt, sem þeir
afli sér sjálfir, og þegar þeir ná'
ekki til hvalaveiðamannanna lenda'
þeir í mesta bjargarskorti.
A. P. Lovve, sem yfirmaðttr var
á skipinu Neptune, er Dominion-
stjórnin bauð út í norðttrfara-leið-
angur, hefir skýrt frá áliti sintt um
framtíðarhorfur Skrælingja. Eru
tillögur hans komnar á prent og
eru á Þá leið, að landstjórnin ætti
aö stitðla að því að örfa þá til að
stunda veiðiskap, og skifta við þá
skotvopnum og skotfærum fyrir
dýraskinn. Með því móti mundu
þeir afla sér viðurværis um leið og
þeir rækja verzlunarviðskiftin. En
allir þeir, er kynt hafa sér háttu
þessara þjóðflokka eru á eitt sáttir
um það, að afar óhyggilegq: sé,
sjálfra Skrælingja vegna, að út-
búa þá með vistir hvenær sem þeir
kunni að æskja eftir, því að það
mundi koma Þeim á kaldan klaka
og gera þá öldungis að ónytjung-
um.
Dunfieid & Son
Óþrifnaðurinn óx smámsaman
hjá þeim. Eyrst hætta þeir að þvo
sér og skeyttu því ekki, þó þeir
gengju óhreinir. Sá, sem ekki
hirðir um að halda skrokknum á
veiðar eigi verið eins arðberandi
né hepnast svo vel sem fyrrum, og
af því hefir leitt Það, að hvaltenn-
ttr hafa stígið mjög i verði, og eft-
irsókn orðið svo mikil eftir ná-
hvelistönnum, að helzt lítur út fyr-
ir að sá hvalur verði þvi ttær upp
sér hreinum, hann hættir smátt og
smátt að láta sig það nokkru skifta' rættur, áður langt um líður. Sela-
þó maturinn, sem hann lætur ofan ( dráp í stórum stil hefir og verið
í sig, sé óhreinn. Þannig fór fyrir rekið norðttr i hcfum, en bæði ná-
hefði hvergi farið og þá heldur' Skrælingjunum. Nú mun það vist( hvelið og selurinn er aðalviðurværi
eigi ritað hina alkunnu ferðasögu sanni næst, að þeir vilji heldur eta Skrælíngja. Horfurnar eru þvi
stna, ef Rauðskinnarnir hefðtt ekki hráan fisk en scðinn, og Þær sagn- ekki glæsilegt fyrir þá, taki land-
komist að því, að hann ætlaði að ir gartga tim suma kynþætti skræl-J stjórnin ekki alvarlega í taumana
halda svo langt norður eftir að ingja, að ef eigi þrengi hungur að ( og liðsinni þeim eitthvað, og það
góðar horfur vortt á fyrir fylgdar- þeim geymi þeir sjómeti og láti sem allra fyrst. Er þegar farið að
Lotthitunarvél-
ar, sem endast.
Ef þér látiö okkur gjöra viö
lofthitunarvél (Furnace) yöar
eöa koma henni fyrir, þá má
reiöa sig á hana. Vér erum sér-
fræöingar í þessari grein.Leitiö
til okkar ef þér þurfiö aö láta
hreinsa eöa endurbæta hitunar-
vélina. Þaö borgar sig.
602 Ellice Ave. ,,h'>n,’
1314
ár kváðu engin hvalaveiðaskip ætla
að leggja leið sína til heimskauta-
landa Canada, og er Það t fyrsta
sinni á síðasta hundrað ára tíma-
( bili. Hvalfeitisverzlunin er nú
Sennilegt er að stjórnin taki til-j sama sem hætt, og þó að hvaltann-
lögur Mr. Lowes til greina. og ætti ( |r séu nú orðnar svo verðmætar, aö
það að verða til Þess aö hagur, heita megi að skifta megi þeim við
Skrælingja batnaði svo að eigi gull að jafnri Þyngd, þá er svo
komi jafnoft fyrir bjargarskortur ( mikil áhætta orðin að kosta til
hjá þeim eftirleiðis eins og sagt ( þeirra veiða, að naumlega er haegft
hefir verið að átt hafi sér stað að að halda þeim áfram. Og margt
undanförnu. J hvalaveiðaskipið hefir nú á síðustu
Þvi verður eigi neitað, að trú-j árum eigi komið með aðrar afurð-
boðar hafa unnið að því tneð ráði( jr úr íshafsferðum en nokkur sel-
og dáð að greiða menningu veg ...........
meðal Skrælingja, og að einhverju
leyti má ef til vill hið sama segja
um erindsreka Hudson Bay félags-
ins, en um það er mikið spursmál
hvort heimsóknir hvalaveiðamanna
er þangað hafa streymt frá Banda-
ríkjunttm, hafi eigi gert Skrælingj-
um jafnmikið tjón og umbótum
hinna fyrnefndu nemur. En nú
skinn, en enga hvali fengið.
Þar eö ferðum hvalaveiöamanna
mun nú að mestu lokið norður
þangað og trúboðar munu eftir-
Ieiðis hafa gott næði til að greiða
menningu veg meðal Skrælingja,
er eigi óvænt að enn megi takast
að manna Þá töluvert.”
1