Lögberg - 01.08.1907, Blaðsíða 6

LÖGBERG, FIMTUDAGINN I. ÁGÚST 1907
LlFS EÐA LIÐINN
EFTIR
HUGH CONWAY.
Fæstum var víst samt ljóst, til hlítar, hvernig
í því máli lá, en ÞaS var öllum kunnugt, aö frú Est-
mer hafði ekki búiö saman viö mann sinn svo árum
skifti, og alment var Þaö álitiö aö skilnaöurinn væri
ósæmilegu framferöi hennar að kenna. Og hvaö
sem því leiö vissi almenningur aö Sir Laurence Este-
mere haföi skiliö við hana, svo aö eitthvað hlaut
þeim að hafa borið á milli. Samt sem áður lifði hún
kyrlátu og rólegu lífi, en alls ekki ánægjulegu þó, og
enginn sá sem þekti hana eða þótti eins vænt um
hana og mér, gat komið til hugar að væna hana um
neitt misjafnt, heldur hlaut maður að ímynda sér að
hún væri fyrirmyndarkona í flestum greinum. En
fyrir, væri orsökin, og að hann mundi breiða það út,
en það var orðið hljóðbært, að hann hefði grætt af
mér stórfé.
En alt þetta verður að bíða betri tíma. Við
Valentínus leggjum á stað eftir tvo daga. Við ætlum
til Norður Wales og ýmist fótgangandi eða akandi
til Derbyshire, því að í því héraði norðanverðu á
Rothwell lávarður heima, og var svo til ætlast, að við
kæmum þar ekki seinna en í Ágústmánaðar lok.
XII. KAPITULI.
Það var ágætisveður daginn, sem við lögðum á
stað frá Lundúnum. Við höfðum orðið ásáttir um
að fara með járnbrautarlest til Llandudno og Þaöan
í hægðum okkar til Rothwells lávarðar. Byssum
okkar og þyngri farangurinn allan höfðum við sent
á undan okkur, en bárum sinn malpokann hvor, og
\'alentínus málarakassann og uppdráttarbókina sína
að auk. Hann hafði farið Þessa leið áður, en var þó
furðu fús á að sjá blómarósir bændabýlanna í þeim
sveitum i annað sinn. Við lögðum upp báðir í bezta
þetta illa umtal um hana, fékk mjög á Valentínus— | skapi og ásettum okkur að haga ferðinni eins og
þessi ómótmælti óhróður. Hann vakti máls á þessu
við mig, því hann þóttist vita að eg hefði orðið. hans
var. Sjálfur vissi hann ekkert meira um þetta at-
riði en Rothwell lávaröur, en hann hélt því fast fram,
að faðir hans hefði haft hana fyrir rangri sök að
einhverju leyti. Nú voru svo mörg ár liðin síðan hún
og maðurinn hennar skyldu, að Valentínus bjóst við
að þessu yrði aldrei kipt í lag.
Hvers vegua reynirðu ekki að hafa upp á föður
þínum og krefjast þess, að hann segi þér alla mála-
vöxtu?” spurði eg.
“Eg vildi það feginn,” svaraði Valentínus, “en
eg veit ekki hvert hans er að leita. Það veit enginn
neitt um hann. Hann er horfinn fyrir mörgum árum
síðan. Samt höldum við að hann sé enn á lífi. Roth-
well lávarður sagði mér fyrir nokkru siðan, að hann
hefði hitt hann—einhvers staðar út í löndum—og gat
okkur lysti þegar við værum komnir á stað, — fara
ýmist fótgangandi, akandi eða ríðandi, og á eða sitja
um kyrt svo dögum skifti þar, sem okkur sýndist skreppa inn sem snöggvast.” Hann stakk peningn-
hliðið. Valentínus heilsaði honum. Gamli maður-
inn rak rekuna niður, skildi þar við hana og gekk á
móti okkur. Þungbúni svipurinn á honum hýrnaði
þegar hann leit á brosandi andlitið á Valentínusi.
“Eg skammast mín fyrir að gera yður þetta ó-
næði,” sagði Valentínus, “en mig langaði til að spyrja
yður hver það sé, sem býr á þessari landeign.”
“Hér hefir enginn búið í fjöldamörg ár,” svar-
aði maðurinn.
“Ekki batnar nú,” sagði Valentínus og sneri sér
að mér. “Þetta er þá í auðn. Getum við fengið að
koma inn fyrir hliðið?”
“Hér fær enginn inn að koma. Aðgangur er
bannaður hér.”
“Og jafnvel ekki einn af auðmönnum þeim.er opn-
ar lystigarða sína tólf sinnum á ári til að lofa fólki
að skoða þá og njóta þar hressingar?” spurði Valen-
tínus og leit til min um leið. “Eg vona að þér lofið
okkur að koma inn rétt sem snöggvast og skoða okkur
dálítið um.”
“Nei, eg held það geti ekki orðið af því.”
“Eg býst þó við að Þér skiftið um skoðun, ef
hálf króna ('fimm shillingsý er í boði?”
Gamli maðurinn rétti fram höndina. “Hliðið er
ólokað,” sagði hann, “og eg er farinn að heyra illa.
Eg skal ekki hindra ykkur, ef ykkur langar til að
æskilegast. Valentinus lék á alsoddi og eg svo á-
um á sig, gekk aftur að rekunni, sneri baki að okkur
nægður sem eg gat verið án Claudínu. Tíminn leið °& hélt áfram að stinga upp moldina eins og áður.
fljótt á annari eins skemtiferð. Við fórum með skipi
um Menai sundin, könnuðum Conway, ókum kring-
um Snowden, dáðumst að Naut Francon Pars„ skoð-
uðum vandlega Capel Curig, lögðum þaðan á stað í
stuttum áföngum um Denbigh, Flint og Cheshire unz
við næðum ákvörðunarstað okkar. Við fórum þá
ýmist fótgangandi eða akandi. Hvorugur okkar var
samt neinn göngumaður, svo að við settum okkur
ekki úr færi að taka Því, ef okkur bauðst keyrsla, þá
Valetitínus tók á hangfanginu, en eg hélt hon-
■um aftur. “Mér er illa við að fara nokkurs staðar
inn í óleyfi,” sagði eg.
“Það er mér líka; en eg veit ekki hvernig á því
stendur, að eg er orðinn einkennilega fíkinn í að
skoða þennan stað. Við skulum vera “cockneys”*J
einu sinni að eins og láta okkur ekkert í augum vaxa.
Eftir því að dæma, sem við höfum séð af steingarði
þessum, hlýtur hann að vera svo mílum skiftir á
skutum við malpokum okkar undir vagnsætin og ók-1 lengd, og þá þess virði að hann sé skoðaður að innan
um ánægðir með sjálfa okkur til næsta náttstaðar.
Það var kominn 13. Ágúst. Tíminn var nú far-
þess um leið, að grillur hans viðvíkjandi móður minni ! inn að styttast fyrir okkur, en við vor-
væru engu minni en áður. Eg ímynda mér að hann um líka komnir langt áleiðis, svo að okkur kom sam-
an um að ferðast gangandi Þenna daginn, eða eitt-
verðu líka. Eg eyði aldrei peningum að óþörfu og
vil fá eitthvað fyrir þessa hálfu krónu, sem eg lét úti.
Komdu!”
Svo fórum við báðir inn um hliðið og gengum
upp bugðóttan veg, er lá til húss, sem við sáum fram
hvað af honum, því að veður var hið ákjósanlegasta. ^ undan okkur.
Ef okkur sýndist að breyta þeirri ætlun bjuggumst Húsið og alt umhverfis var aðdáanlega fallegt—
sitji nú á einhverju geðveikrahælinu, ef hann er ekki
dauður.”
“En hvað veiztu um bróður þinn?”
“Eg veit ekkert um hann, og kæri mig heldur við við að geta náð í bændavagn einhvern á leiðinni j svo fallegt, að það hlaut nærri að vekja öfundsýki
• ' • • ‘ til að hvíla okkur í. Við vorum nú rétt komnir að hjá ósíngjarnasta manni. Við auganu blöstu fjölda-
landamærum Derbyshire. Vegurinn var góður og rnargar ekrur, öldumyndaðar og upp úr þeim teygðu
ekkert um hann að vita. Hann er tveim árum eldri
en eg. En piltur, sem aldrei hirðir um að finna móð-
ur sína,—jafnvel þó alt væri satt sem sagt er,—hlýt-
ur að vera óþokki. Þess vegna vil eg ekki ájs hann.”
“‘Hittast Þau aldrei, hann og frú Estmere?”
“Nei, þau hafa aldrei hizt síðan hún og faðir
minn skildu, Wún barst lítt af fyrir harms sakir í
náttúran bauð manni brosandi faðminn. Uppskeran hávaxin álmtré limprúð höfuð sín. Þarna inni var
var byrjuð, og allir, sem við mættum voru önnum 1 Fjöldí fjár á beit, og gluggarnir á húsinu voru lokað-
kafnir, en þó ánægjulegir eins fyrir það. Það lá líka
mjög vel á Valentínusi. Hann kyrkjaði upp gaman-
söngva öðru hvoru og lét sem hann tæki ekki
eftir því, að bæði þeir sem við mættum og kornskurð-
mörg ár, og var oft að segja mér frá bróður mínum,! armennirnir inn á ökrunum stönzuðu og hættu að skoða húsið. Skoða það að innan, ef mögulegt er,
vinna hrifnir og undrandi yfir að heyra kveða við! og alténd þó að utan.’ ’
ir með hlerum.
“Við skulum ganga dálítið lengra,” sagði eg, “og
sjá hvað garður þessi er stór”.
“Nei,” sagði Valentínus, “mig langar til að
sera eg mundi einhvern tíma fá að sjá síðar. Nú er
orðið langt síðan að hún hefir minst á hann.”
“En hana hlýtur þó að langa til að sjá son sinn,
eldri drenginn hennar?”
“Eg veit ekki. Móðir mín finnur nokkuð mikið
til sín. Hún býst við, að hann sé orðinn fullorðinn
maður nú og engum háður. Hanu veit hvar mig er
að finna, því eg hefi ekki falið mig . Eg get boðið
öllum heimi byrginn.þrátt fyrir óhróðurssögurnar um
móður mína. En þessi bróðir minn vill ekki koma á
fund minn. Hann hlýtur því að leggja trúnað á það,
sem faðir hans hefir sagt honum. Eg vildi heldur
að við sæjumst aldrei, en að hann Þyrfti að blygðast
sin mín vegna.”
“Þetta er óumræðilega raunalegt, \ alentínus,
hugheillandi kafla úr lögum frægustu tónskálda, sem
þeir höfðu aldrei heyrt áður. Við gengum svona
hálfa fjórðu mílu til jafnaðr á klukkustund,
að frádregnum viðstöðutíma, þv að Valentín-
us þurfti að stanza öðru hvoru , ýmist til að
tína blóm, dáðst að landslaginu, eða stöku sinnum til
að gera uppdrátt af sveitabörnunum, sem við mætt-
um, ef þau voru fríð sýnum, og stóðu þá mæður
þeirra eða eldri systkini gjarnan álengdar og störðu
á það, sem fram fór, með opnum munni. Þegar
hann var að gera slíka uppdrætti var hann símasandi
við förunaut krakkans, og skildist jafnan við þá svo,
að þeir voru ánægðir með bros á andliti þegar þeir
fóru. Valentínus átti aldrei betur skilið nafnið “scjn-
ur sólarinnar”, sem eg hafði gefið honum, en þegar
ffirrxí ncr tók vintriarnlegfa 1 höndina a honum.
=ag g g ia-fnmikils hann átti tal við alþýðufólk. Honum hefir hlotið að
“Þú veizt Það þó, að eg virði moður þina jafnmikils | ^ :_ . ^_____________________L ,__________
’ „ , , n-o- ví>;t hn geðjast vel að þeirri stétt manna
Rothwell lávarður eða þu sjalfur. - Eg ve.t Þu ______
annars hefði hann
og i; .
trúir því, að eg segi þetta satt.
“Já, víst trúi eg þér, Filippus, annars gæti eg
ekki verið vinur þinn stundu lengur, og Claudína
znundi þá fyirlíta Þig.”
Þó að Vaelntínus talaði býsna skorinort við mig
um ýmislegt viðvíkjandi móður sinni, mintist hann
aldrei á Chesham eða móðgunina sáru, sem hann
varð fyrir heima hjá mér, þegar kafteinninn og hann
hittust þar. Honum fanst slik ósannindi ekki um-
mælaverð, og jafnkunnugur og eg var frú Estmere,
gat eg vel skilið þetta. Hins vegar kveið eg aftur
Við gengum up að húsinu.
Það var eiginlega heil húsaþyrping. Sumt af
IÞeim sáum við að var mjög gamaldags. Auðséð var
að aukið hafði verið við byggingarnar á ýmsum tím-
um. Þær voru fremur lágar og breiðar svalir að
framanverðu, og beygðust Þær aftur með endilangri
byggingunni. Hægra megin á henni var turn, reynd-
ar eigi til neinnar verulegrar prýði, en auðsætt var að
þaðan mundi ljómandi útsýni yfir landið umhverfis.
Að undanskildum garðinum, sem nú var notaður til
griparæktar, var þessi staður allur hálf-eyðilegur,
sérstaklega húsið, með harðlokuðu gluggunum. Mér
hafði ekki dottið annað í hug en það væri algerlega í
auðn, ef eg hefði ekki séð reykjarstrók teygjast upp
úr einum reykháfnum á því að baka til.
“Hver skyldi eiga Þetta?” sagði eg.
“Eg veit ekki,” svaraði Valentínus, “en eigi
aldrei fengið sig til að bera upp fyrir þeim allar þær ' þætti mér ólíklegt oð hér hefðu blessaðir lögfræðing-
spurningar, sem hann spurði þá um, um ætt, störf,' arnir losað um heimilisfólkið. Líttu Þarna á marm-
\erkalaun, lifnaðarháttu þeirra og annað þess konar.
Eg er ytss um, að sveitamennirnir hafa talað, marga
daga á eftir, saman um unga herramanninn með ljósa
hárið og skiuandi demantshringana á fingrunum.
Við hófðum haldið áfram nokkrar klukkustundir
og vorum að tala um að hvíla okkur, er við komum
að steingir*ingu einni, sem lá með fram veginum
annars vegar og byrgði þar alla útsýn. Viö héldum
samt áfram eina mílu enn, en alt af var sama girð-
ingin hægra megin við okkur. Girðingin var há og
fyrir hefnd Cheshams, þvi að eg Þóttist fullviss um, mymlarleg< en okkur fanst hún samt heldur fyrir
hann mundi hvork. gleyma eða fyr.rgefa hogg.ð, j okkur Qg fórum vig ag ta]a um það með jafnaSar.
'sein Valentínus veitti honum. Við saum hann vift og ,
við í “Æskumannafélaginu”. Valentínus var of stór
frjálslyndi því, sem ungnm mönnum er títt, hve sér-
plægnir ög ranglátir auðmennírnir væru er bygðu
-upp á sig, til þess að forðast að koma á Þá skemti , þannig. stúr gyjgg; af jörðinni fyrir augum almenn-
.. . i t. f n V t.« m K. r/vm of IM A 1 \
staði, sem hann var vanur, þó að hann byggist við ó-
ings. Okkur fanst mikið til um ríkidæmi eiganda
ara-jurtaskálarnar á svölunum. Blóm hafa ekki ver-
ið ræktuð í þeim svo árum skiftir.”
Rétt í þessu sást manneskju bregða fyrir við
húsaþyrpinguna aftanverða. Það leit út fyrir að
vera miðaldra kvenmaður í dökkum búningi. Hún
sneri til okkar. |
“Nú skulum við fá vitneskju um hver hann er,
sá hamingju- eða óhamingjusami eigandi að þessu
öllu,” sagði Valentínus. “Þarna kemur verndareng-
ill “slotsins.”
“Það er ekkert líklegra, en að við verðum báðir
reknir út, eins og hnýsnir, óvelkomnir gestir. Það
er bágt að vita, hvað fólk kann að halda, þegar það
sér þig með alla hringana og annan fáranlegan bún-
ing Þinn.” ,
“Vertu óhræddur, Filippus. Eg kann lag á
vini sínum. Þeir gáfu sig samt hvorugur að öðrum. j ng-arinnar ega landsins innan við hana, og við mönnum. Eg skal ábyrgjast góð úrslit.
. I , 4/1 w ■ * 1 C " II' . .. _A l . M A.VI ,, n 1 ♦ f ll I ' A X
Eg held líka að Þeir hafi ekki sézt Þar nema eitthvað , Ú9Ökuðum hann haf8lega eigi a8 si5ur. ^ kom.
tvisvar sinnum áður en við lögðum á stað í erða ag um vi8 að hli8i á þessum óárennilega steingarði og
okkar. Eg fann mér skylt að heilsa Chesham, kulda- | langa8j nú heldur en ekki til a5 hvaS væri fyrir
lega þó. Ef eg hefði ekki látist Þel?kja hann, gat ^ |nnan hann. Gamall maður á skyrtunni var að
kann ímynrhið sér að fjártjónið, sem eg hafði orðið stinga upp moldina í hægðum sínum skamt innan við
Það var satt, að hann hafði lag á mönnum, læ-
víslegt lag, sagði eg stundum. Konan nálgaðist okk-
ur, en við sáum strax, að það gat ekki verið húsmóð-
*J Cockney=Lundúnabúar; bæjarmenn.
irin. Það var líklegast, að hún væri vinnukona þar,
eða ráðskona í hæsta lagi. En Valentínus lét sem
hann tæki ekki eftir því. Hann “tók ofan”, og gekk
á motl konunni og bað hana með einkar virðulegum
orðum að fyrirgefa dirfsku okkar að hafa farið inn
1 garðinn. Við hefðum reikað hér inn, því að hliðiö
hefði veriö opið, og okkur hefði ekki komið annað til
hugar, en húsið stæði í auðn, þegar við sáum hlerana
fyrir gluggunum. Svo hefðum við þá gengið upp
að husinu, til að skoða jafngamla og einkennilega
byggingu og það væri. En auðvitaö hefði okkur
aldrei komið annað eins til hugar, hefðum við getað
imyndað okkur, að við mundum gera sjálfri húsmóð-
urinni eða fjölskyldu hennar ónæði hér á eignum
hennar o. s. frv.
Eg get naumast ímyndað mér annað ólíklegra,
en aö húsmóðirin í slíkri byggingu mundi sjálf koma
til að reka brott tvo óvelkomna gesti, eða heldur að
nokkrum heilvita manni hefði getað blandast hugur
um að konan, sem mætti okkur þarna, væri ekki hús-
móðirin. Og þetta var vitanlega engum kunnugra
en Valentínusi sjálfum, en hann vissi líka að slíkur
misskilningur mundi aldrei verða til óvinsældar.
Hann vissi gerla, að engri vinnukonu þykir meiri
heiður að neinu, en að vilst sé á henni og sjálfri
húsmóðurinni. Og eiga fleiri þar sammerkt við
vinnukonurnar. Eg man t. d. vel eftir dyraverði á
gistihúsi einu, utarlega í bæ, sem sagði mér, að hann
hefði vanalega firhtíu pundum hærri árstekjur, en fé-
lagar hans, eingöngu fyrir það, að hann hefði tamiö
sér að kalla alla verzlunarerindsreka, skrifara og
unga menn yfir höfuð, er héldu til á gistihúsinu,
kafteina eða ofursta, eftir þvi sem aldur þeirra gaf
frekast tilefni til.
Húsmóðurinni í dökka búningnum féll allur ket-
iH 1 eld- ‘ Þetta eru auðvitað aðalseignir,” sagði hún,
“en ykkur er velkomið að skoða þær, ef þið viljið, þó
nú sé reyndar lítið að sjá hér.”
En það er húsið sjálft, sem okkur langar mest
til að sjá. Ætlið þér ekki að lofa okkur að líta á það
að innan?”
“Það má eg ómögulega, herrar mínir. Það hef-
ir verið lokaö árum saman. Engum hefir verið
hleypt inn í það.
“Þegar við heyrum þetta, langar okkur enn
meira til að sjá það, en áður,” sagði Valentinus bros-
andi. “Gætuð Þér ekki brotið út af venjunni okkar
vegna bara í þetta sinn? Við erum vinir Rothwell
lávarðar. Hann veit eg að menn hér um slóðir hljóta
að þekkja.”
Ráðskonan kinkaöi kolli, þegar hann nefndi
nafnið, og sagði: “Já, eg þekki Rothwell lávarð vel.
Hefi þekt hann í mörg ár. Er hann kominn aftur úr
ferðum sínum?”
“Já, við ætlum að komast til Mirfield á morgun.
Ætlið þér að lofa okkur að skoða húsið?”
“Eg mundi gera það fyrir yður ef eg gæti, en eg
hefi fengið strangar skipanir, sem eg verð að hlýða,
herrar mínir. Þið getið aftur fengið að skoða land-
eignirnar eins og ykkur lystir og sömuleiðis blómst-
urgarðana. Þ.eir voru vanir að vera fallegir, meðan
Þeir voru vel hirtir. en lítils um vert að sjá þá nú.”
Valentínus gerði fleiri atrennur, en vörður kast-
alans auða var ósveigjanlegur. Þegar Valentinus
sá, að hann kom engu til vegar fór hann að hlæja.
“Jæja, frú mín góð, Þá verðum við að láta okkur
nægja að skoða náttúrufegurðina umhverfis. Hver
sögðuð þér aftur að ætti þessar eignir hér?”
“Eignir Þessar á Sir Laurence Estmere,” sagði
ráðskonan drýgindalega.
Eg leit framan í Valentínus. Hann var orðinn
náfölur, og honum varð svo mikið um, að eg flýtti
mér að fara að spyrja konuna hverrar spurningar-
innar á fætur annari, til þess að hún yrði eigi vör viö
breytinguna, sem kom á Valentínus.
“Býr Sir Laurence ekki hér nú?” spurði eg.
“Hann hefir ekki búið hér í mörg ár.”
“En hvað það er undarlegt! En að hann skuli
hafa yfirgefið jafn-yndislegt heimkynni! Hann hef-
ir þá líklega miklar mætur á ferðalögum, býst eg
við?”
“Það ímynda eg mér, herra minn.”
“Er hann ungur maöur?”
“Hann er miðaldra maður. Nú líklega um fim-
tugt.”
Þegar hér var komið var Valentínus farinn að ná
sér aftur. Hann tók í hönd mér og hvíslaði að mér:
“Við skulum ganga dálítið um hér í kring, Filippus.
Eg er yður Þakklátur fyrir að hafa gefið okkur leyfi
til þess, Mrs.—”
“Eg heiti Payne, herra minn,” sagði ráðskonan,
þvi að hún heyrði það á honum, að hann langaði til
að vita um nafn hennar.
“Eg hefi gaman af að vita nöfn þeirra, sem eg
tala við,” sagði hann. "Eg er yður þakklátur, Mrs.
Payne; við ætlum að ganga hérna dálítið út á vellina.
Við hittum yður líklega, þegar við komum aftur.”