Lögberg - 02.01.1908, Blaðsíða 1

21 AR.
Winnipeg, Man., Fimtudaginn, 2. Janúar 1908.
NR. I
„ , . innflytjendur, e&a 52,585 manns
.£ réttir. fleira en árið áður á sama tímabili.
Innflutningar frá Bandaríkjunum
7 prct. minni en í fyrra. Þrátt fyr-
í ársskýrslu um fiski . eiðar h r í ir það þó innflutningsstjórnar
Canada síöastliðiS fjárliag ár er cleildin hafi heldur verið að draga
allskonar fiskur sem hér hefir ver- úr því að menn flyttu hingað í
ið veiddur á þeim tíma metinn á vetur er samt talið víst að um lok
26 miljónir 250 þús. dollara, og fjárhagsársins muni hingað verða
er það meiri veiði en nokkurn tíma komnir á árinu um 300,000 inn-
hefir verið hér áður, að undin- flytjenda.
teknu árinu 1905, þegar laxveiðin
var mest í Brit. Columbia, svo að
öl lveiði landsmanna var þá talin
um 29 miljóna virði. Hvítfiskveiði
fer þverrandi bæði í Manitoba og
Læknir einn nafnkunnur í New
Ýork, Simon Flexner, hefir fund-
ið upp meðal til að lækna heila-
bólgu. Hann kvað hafa. notað það
Saskatchewan. Þetta ár stunduöu; við sextíu sjúklínga, sem öllum'
Um 76 þús. manna fiskiveiðar hér hafi batnað.
í Canada.
í þremur aukakosningum nýaf-
stöðnum austur í fylkjum hlutu lib-
erölu þingmannsefnin öll kosningu.
í Centre York var Dr. P. D. Mc-
Lean kosinn, í Ottawa J. P. T.
Caron meö rúmum þremur þús-
unda atkvæðamun og í Labefle C.
B. Mayor gagnsóknaralaust.
Til vistaskorts kvaö horfa fyrir
tvö hundruð manna í Bulkley Val-
ley i noröanverðri British Colum-
bia, vegna þess að aðalvörugeymsiu
húsiö í því héraðí, hafði brunniö
þar um fyrri helgi. Skaöinn af um veri® kunnugft um. verustaö
brunanum metinn um tíu þúsund hans. Hann hefir átt Þar við ör-
Sagt er að nú rnegi ganga að
því sem vísu að Taft hermálaráð-
gjafi verði í kjöri fyrir samveldis-
manna flokkinn í komandi for-
seta kosningum.
• Bertel Gunnlaugsen
prófessor.
Undarleg frásaga um læröan
mann fátækan, er nýlega orðín
heyrinkunn. j
Mður þessi á heima í grend viö
Tacoma á Kyrrahafsströnd, og fá-
Prófessorinn býr í ofurlitlum
kofa í nánd viö Parkland, 5 milur
vegar frá Tacoma. Þarna situr
hann dag eftir dag í kofanum sín-
um, ýmist við lestur fornrita eða
ritar skoðanir sínar á torskild-
um viðfangsefnum, er hann hefir
variö æfi sinni til að kynna sér og
rannsaka. Hann er blásnauður. Á
ekkert nema rúmið sitt, og léleg
rekkjukleði, eitt borð, einn stein-
olíulampa, ýmsar bækur, sex gamla
brauðkassa, fþá hefir hann í bóka-
skáps staðý, og handrit eftir sjálf-
an hann. Þetta eru allar eitrur
hans.
Þessi einkennilegi maður er
Bertel Gunnlaugsen prófessor.
Sagt er að hann eigi kyn sitt aö
rekja til íslenzkra stórmenna.*)
Hann gat sér hinn bezta orðstír
við nám sitt við háskólann í Kaup-
mannahöfn, Róm og Neapel. Á
yngri árum var hann kennari Hel-
enu prinzessu, systur Játvaröar
konungs. En hann þreyttist á hirð-
lífinu, enda var starf hans eigi svo
vel launað sem skyldi, og sneri ‘
hann sér því að öðru, og tók þá að!
starfa að Þýðingum fyrir tímaritiö
“The North British Review“ og
ritaði ennfremur að staöaldri í
“Pall Mall Gazette.*'
Árið 1880 fór Gunnlaugsen burt
af Englandi vestur til Banda-
dollara og engra vöruflutningavon
fyr en ísa leysir á næsta vori, nema
greiði fram úr vandræðum þessum,
en þó svo veröi, mun stan la helz<
til lengi á aö koma matvælum til
hérðsins, að minsta kosti nokkrar
vikur.
byrgð aö stríða, en ritgerðir hans
í blöðum og bókum hafa fræði-
*) Á Því er enginn minsti vafi, r
Þvi að hann er íslenzkur í báðar'
stjómin hlaupi undir bagga og menn í höfuöbólum heimsmenn- ættir, sonur Stefáns Gunnlaugsen
landfógeta i Reykjavík og Jórunn-
ar konu hans, en bróöir dr. ólafs
Gunnlaugsen blaöstjóra í París,
sem látinn er fyrir þremur árum
síðan. — Ritstj. Lögbergs.
ingarinnar lesið með aðdáun. Fáir
vita deili á honum, en virtur er
hann jafnt af ríkum sem fátækum
fyrir þekkingu sína og prúð-
mensku.
rikja. Hann dvaldi um hríð í New frönsku. Sanskrít hefir hann lesið
York. Þar var hann meðal ann- í sjö ár.
ars kennari James Bryce, sem nú Þegar hann var 63 ára gamall,
ei sendiherra Breta í Washington, fór hann að lesa kínversku og jap-
og er hofundur hins alkunna rit- önsku, og á næstliönu hálfu fimta
verks “The American Cornmon- ári hefir hann aflað mikillar þekk-
wealth.” Annar lærisveinn hans var ingar í þeim.
enska skáldið Sir Levis Morris, er' Gunnlaugsen er nú 68 ára gam-
Iezt 1 siöastl. Nóvembermanuöi. aIl, en vinnur þó fullar sex klukku-
Gunnlaugsen fékst við kennara- stundir á degi hverjum við lestur
störf í ýmsum borgum í Austur- °g skriftir.
ríkjunum um mörg ár, en flutti síð- Vafalaust mundu margir vilja
an vestur til Tacoma. Þar hefir verða til þess að veita honum fjár-
hann nú dvalið síðustu fimtán árin. styrk og maklega sæmd. En hann
Bókvísi stundar hann enn af mestu hefir hafnað auði, vinsældum og
e*ju- Þáir vita um hann. Vera öllu Því, er menn alment sækjast
ma, að frægð hans spyrjist víðar, eftir og elur nú aldur sinn fjarri
þegar liann er látinn. Hann talar fósturjörðu sinni.
L’ntán tungumál, og allmargar | En hvað skyldu menn hljóta að
maHyzkur og er afbragðs vel að laUnum fyrir að lifa og starfa eins
ser x ollum þeun málum. Hann 0g þessi maður? mundi margur
heíir þytt fjoldann allan af gull- spyrja.
merk'umarýHytja” eiín °ritger5ir 1,efir Prófess0™“.
"rs, Tacomnar iSWÆs; t'izz
nann tiltolulega minst, þo að hann _ „ T 1/ , ,,.
eigi heima í „ágrenai vi(S Þi. I ^ S’”! ?
. .. s p gefur litið 1 aðra hond. Lengi varð
Þreytumork sjást nú ljós á hon- eg að lifa við sult og seyru þegar
um, eftir ollin arin, sem hann hefir harðast var hér um slóöir 1893,
*etí® alutur vlS sknfborðið sitt eða þangað til málaflutningsmaður
esið af kappi.^ En þegar hann nokkur í Tacoma bað mig að þýða
nnnmst a rxt sxn, þá hýrnar yfir nokkrar lagabækur fyrir sig af
onum’ | frönsku á ensku. Eg var hálft
j norrænum bókmentum, sem Þriöja ár aö Því og fékk fyrir það
01 ðnar eru að mestu leyti til á Is- 350 dollara. Svo átti eg aö fá auka
landi, er hann stórfróöur. þóknun þegar bækuniar vonx komn
Hann er jafnvel að sér í danskri,' ar út. En þess verður nú reyndar
norskri, þýzkri og sænskri tungu ekki langt að bíða að eg komist
og bókmentum sem móöurmáli Þangað, sem eg þarf engra eftir-
sínu. Þá er hann og mesti hestur gjalda við.”
í gömlu málunum, latínu og grískuj- Þannig eru þau æfikjörin hans,
°g yngn málunum, sem af þeim þessa fróða, starfsama öldungs.
eru runnin, ítölsku, spánsku og ! Það er gamla sagan, sem alt af er
ný, að fátækt og einstæðingsskap-
ur eru förunautar Þekkingarinnar.
Grein þessi er tekin eftir norsku
blaði, sem gefiö er út i Seattle, og
heitir “Washington Posten.” Hún
var 1 blaðinu 20. Desember, er vér
sáum rétt af hendingu, en vildum
eigi láta hjá líða að birta hana, meö
Því að hún er svo hlýlega rituö um
þeuna merka mann þjóöar vorrar,
0r bænwm.
og grendinni.
Gleðilegt nyárl
Ákærðir eru þeir nú fyrir land-
ráð, hundrað og sjötíu meðlimir
rússnesku dúmunnar, er undir-
skrifuðu Viborgar - skuldbinding-
arskjalið svo nefnda, fyrir hálfu
öðru ári síðan, þar sem rússneska
þjóðin var hvött til að halda fast
við réttindi sín. Prófin í máli
þessu hófust á jóladagskveldið.
Kosningar í Portúgal kváðu eiga
að fara fram í öndverðum Apríl-
mánuði og er það í samræmi við
loforð stjórnarinnar áður gefin,
ef kyrðist um í landinu.
Um sjötíu og fimm þúsund
járnbrautaþjóna i austurhluta
Bandaríkjanna og Canada hafa
krafist launahækkunar og viðbúiö
að þeir geri verkfall ef kröfum
þeirra verður ektci sint.
Eldsvoði mikill varð í San
Francisco 26. þ. m. Brunnu þar
bæði vöruhús og verksmiðjur.
Skaðinn metinn um tvær miljónir
dollara.
Rithöfundurinn og frelsisvinur-
inn rússneski Maxim Gorky er nú
dvelur i ítalíu, kvað liggja veikur
svo þungt haldinn að honum ,er
ekki líf hugaö.
I skærum milli verkfallsmanna
í Iquique i Chili í Suöur-Ameríku,
og lögreglunnar þar voru um tvö
hundruð manna drepnir en fimtíu
særðust. Verkfalls - foringjarnir
voru spánskir byltingamenn og
hafa þeir flúið undan lögreglunni
og ekki til þeirra náðst.
Alfons Spánarkonungur kvað
ætla að taka sér ferð á hendur til
Suður-Ameríku. Eigi er mönnum
fullkunnugt um erindi hans þang-
að.
Fyrstu átta mánuðina á þessu
fjárhagsári talið til Nóvemberloka
sl. fluttu hingað til lands 225,600
Þann 19. þ. m. Voru þau Sig-
urður Björnsson og Gíslína John-
s°n hér í bæ gefin saman í hjóna-
band í Tjaldbúðarkirkju af séra
F. J. Bergmann. Veizla myndarleg
var haldin að 683 Beverly St. þar
sem heimili þeirra lijóna verður
framvegis.
Aðalsteinn Kristjánsson aö 496
Victor stræti hér í bæ var skorinn
upp viö botnlangabólgu fyrra laug-
ardag á almenna spítalanum. Upp-
skurðinn gerði dr. B. J. Brandson.
Aöalsteinn er nú sagður á góðum
iatavegi.
Islenzkan samsöng hélt söngflokk-
ur Tjaldbúðarinnar í kirkju safn-
aðarins á mánudagskveldiö var
undir stjórn Jónasar organista
Pálssonar. Samkoman var fremur
fjölmenn og skemtun góð.
Guðmundur Davíðsson frá Tan-
tallon, Sask., var hér á ferö um
daginn að sækja konu sína. Hún
hefir legið hér á spítalanum um
tíma, og var Þar geröur á henni
holskurður af dr. B. J. Brandson,
se mtókst ágætlega. Þaú hjónin
fóru heim rétt fyrir jólin, hún al-
bata.
Kristín kona Jóns Sigurðssonar
við Víðir P. O., kom hingað til
bæjarins fyrir nokkru til lækninga.
Hún var skorin upp hér á spítalan-
um af dr. B. J. Brandson. Hún er
nú komin af sjúkrahúsinu nær al-
bata.
Hinn 23. Des. voru þau Magn—
ús Magnússon prófessor viö Gust.
Ad. Coll. og ungfrú Ásthildur
Grímsdóttir gefin saman í hjóna-
band í Minneota af séra B. B.
Jónssyni. Magnús hefir verið
kennari við Gust. Ad. skólann um
þriggja ára tíma og átt þar mikl-
um vinsældum að fagna. Hann
fór frá íslandi á unga aldri til
föðurbróður síns próf. Eiríks
Magnússonar og dvaldi í Cam-
bridge i mörg ár og útskrifaðist
af háskólanum þar. Árið 1898 fór
hann aftur til Islands og kendi
Þar leikfimi um tvö ár; síðar varö
hann kennari við latínuskólann í
Reykjavík og hafði það embætti
unz honum bauðst kennarastaðan
er hann hefir nú hér vestra. Kona
hans er dóttir Gríms Jónssonar
cand. theol. á ísafirði. Hún kom
vestur fyrir liðugu ári og hefir
síðan dvalið hjá móður sinni í
Gloucester, Mass.
NÝJA PÓSTHÚSIÐ í WINNIPEG.
Skemtisamkoma sú er stúkan
Hekla efndi til í Good-Templara-
húsinu 27. f. m. og var 20 ára af-
mælishátið stúkunnar, var einhver
skemtilegasta samkoma þeirrar
tegundar, sem haldin hefir veriö
hér í bæ. Prógrammið var fjöl-
breytt mjög, tuttugu og einn þátt-
ur alls, mest .ræður og söngur á
víxl. Sumar ræðurnar prýðisgóðar.
Samkoman var mjög vel sótt, eins
og vert var. Þar var húsfyllir.
I