Lögberg - 16.01.1908, Blaðsíða 1

21 AR.
II
Winnipeg, Man., Fimtudaginn, 16. Janúar 1908.
NR. 3
Fréttir.
Hon Lemieux, sá er til Japan
fór aö tilhlutun Dominion-stjórn-
arinnar, kom til Ottawa í vikunni
sem leiö. Á ráöaneytisfundi, sem
haldinn var á laugardagirin var,
skýröi Lemieux frá því hversu er-
indi sitt heföi tekist. Skýrslu um
máliö hefir hann ekki lagt fram
enn, en hennar kvaö von bráölega.
Veröur sú skýrsla lögö fyrir þing-
iö til staöfestingar. Ráðaneytinu
er nú kunnugt oröiö um aðalefni
skýrslunnar ,og þykjast þeir, sem
bezt vita, fullvissir um, aö góö hafi
oröiö úrslitin. Japanska stjórnin
kvaö hafa fullvissaö Mr. Lemieux
um það, aö innflutningur Japana
skuli veröa takmarkaður svo, aö
Canadamenn þurfi alls ekki um
hann aö kvarta. Má lita svo á, aö
þessi yfirlýsing, sem stjórnin
hefir gefiö, eins og á stóö,
megi skoðast bindandi fyrir hana.
ÍÞó aö skriflegar skuldbindingar
veröi líklega ekki geröar af Japana
hendi, er samt engin ástaeöa til að
búast viö því, aö heit þeirra veröi
þess vegna ekki haldin. Úr því
verður reyndin aö skera. Það mun
sjást á næstu mánuðum, hversu
Japanar halda þessi loforö sín um
takmörkun innflutnings þaðan.
Geri þeir þaö ekki er enn óskert-
ur rétturinn til aö segja upp samn-
ingunum meö sex mánaða fyrir-
vara. En eigi er líklegt aö margir
veröi þess fýsandi aö samningun-
um sé sagt upp, meðan eigi er
reynd fengin um það hversu gefst
árangur farar Lemieux.. Sagt er
aö skýrsla Mr. Lemieux veröi lögö
fyrir Þingiö þegfar skýrsla er feng-
in frá Mackenzie King um uppþot-
iö í Vancouver, svo og um innflutn
ing Japana til British Columbia yf-
ir höfuð aö tala. Á öllum þeim
skjölum og skilríkjum þarf þingiö
aö halda til aö geta rætt þetta mál
ítarlega. Búist er viö að skýrsla
Mr. Kings veröi tilbúin í þessari
viku. — Á því má marka, aö Jap-
anar hafa tekiö vel í málaleitanir
Lemieux, aö stjórnin þar er því
samþykk, að landstjómin hindri
innflutning allra þeirra Japana
hingaö, sem ekki hafa komiö beina
leiö frá Japan.
Illviöri mestu kváöu hafa veriö í
Austur-Canada um síöustu helgi. í
Ottawa fannkoma allmikil, tveggja
feta djúpan snjó lagt þar, svo aö
járnbrautarlestir töföust nokkuð af
þeim sökum.
Kyrrahafsstrandar-blöö ýms láta
vel yfir því, hve loftslag sé heil
næmt i héruðunum umhverfis nýja
bæinn Prince Rupert, og eins í
þeim bæ. Bær sá tók aö byggjast
.í Júní i fyrra. Þar hafa eigi búiö
nema fáir menn auðvitaö, eitthvaö
Þrjú hundruð og fimtíu, en cngtn
langvarandi veikindi, eöa dauösfall
hefir komiö fyrir þar í bænum á
þeim tima, jafnvel þó þrifnaði hafi
hlotiö aö vera þar nokkuö ábóta-
vant eins og i öörum ungum bæj-
um og þorpum. Tíöarfar er talið
^svipað um rigningatímann eins og
á Kyrrahafsströndinni noröur af
San Francisco. Ágætistíö vanalega
i Júlí og Ágúst, en nokkru kaldara
naust og vetur en í Vancouver og*
Seattle, enda er Prince Albert
eitthvaö sex hundruö mílum norö-
ar en þeir bæir.
oöalegt manntjón varö af
eldsvoöa 1 leikhúsi einu í Boyers-
town í Pennsylvania-rikinu, aö
kveldi hins 13. þ.m. Er talit5 at5
þar hafi látist um x6o manns, en
halft þriöja hundraö særöist. Einir
50 af öllum Þeim, sem inni voru,
sluppu út ómeiddir. Slysiö atvik-
aöist með þeim hætti að járnkassi
sprakk, er notaður var við aö sýna
hreyfimyndir, og rauk þá fólkiö
upp dauðhrætt, svo feiknalegur
troðningur varð, þar eð húsið var
því nær fult af fólki. Steinolíu-
lömpum, sem hafðir voru til aö
lýsa leiksviðið, var velt um kvik-
lýsa leiksviðið, var velt um, og
kviknaöi þá strax í húsinu. Þá óx
felmtur manna enn meir og tróö-
ust þá konur og börn undir, en
sumir stukku út um gluggana og
rotuöust. Eldliðið fékk viö ekkert
ráðiö, svo aö leikhúsið brann til
grunna.
Samdráttur Austur-
og Vestur-íslendinga.
Beinar og greiðar samgöngur.
Áriö sem leið seldi lífsábyrgöar-
félagiö New York Life lífsábyrgö-
ir fyrir 135 miljónir dollara, og þó
rúmlega, en fyrir 8,000 dánarkröf-
ur, sem aö bárust, borgaði það 22
miljónir dollara. Enn fremur
greiddi félagiö lifandi skírteina-
höfum 24 miljónir. Um 75 þús.
skirteinahafar fengu lán á lifsá-
byrgöir sínar, rúmar 26 miljónir,
meö 5% vöxtum. Má af þessu sjá
aö félagið hefir borgaö út yfir 72
miljónir dollara á árinu, eða sem
næst fjórðungi miljónar á dag.
Yfirskoðuð ársskýrsla félagsins er
enn ókomin og því ekki hægt að
sýna tekjur eöa sjóö, en þ§ö ef-
umst vér ekki um aö lesendur Lög-
bergs hsföu gaman af aö sjá, því
að margir þeirra hafa keypt sér
lífsábyrgö í félaginu. Mun ,því
skýrslunnar síðar veröa getiö hér
í blaðinu.
Frá Vancouver, B.C.
Ritstjóri Lögbergs.
Kæri herra! Viljið þér gera svo
vel og ljá eftirfylgjandi greinar-
korni rúm í blaði yðar viö tæki-
freri ?
í kring um miðjan Desember
komu saman nokkrir Islendingar
i húsi Mr. Vigfúsar Vopna til
þess að ræða um hvort mögulegt
væri aö koma á fót samkomu á
meðal íslendinga um þá í hönd-
farandi hátíöir.
Mr. Jón Erlendsson haföi geng
ist fyrir því, aö boöa þennan
fund og hvatti hann til þess aö
tilraun yröi gerö til Þess, og nið-
urstaöan varö sú, aö 7 manna
nefnd var kosin til þess að hafa
framkvæmdir á hendi, er lriuk
Þannig, aö aö kveldi þess i. Jan-
úar 1908 var hin fyrsta íslenzka
samkoma haldin i Vancouver,B.C.
Alls munu nú vera um 200 Is-
lendinga* í Vancouver, þar !með
talin öll börn, og af þeim sótti liö-
ugt 100 manns samkomuna; en
sjálfsagt heföi aðsóknin oröið
töluvert meiri, nema fyrir þaö aö
rigning var mikil allan daginn, en
töluvert langt aö sækja fyrir all-
marga.
Skemtanir á samkomunni voru
þær vanalegu: ræöur, kvæði, upp
lestrar hljóöfærasláttur og aö síö-
ustu dans. Auk þess haföi veriö
sett upp ljómandi tré í miöju sals-
ins, skreytt á marga vegu eins og
tíökast um jólatré, og af því var
útbýtt gjöfum öllum börnum, sem
viöstödd voru.
Þá má ekki gleyma ágætum
kveldverði, er á borö var borinn,
og.höföu k#nurnar aöalumsjón yf-
ir honum.
Samkoman fór mjög myndar-
lega fram, og get eg þess til, aö
allir þeir, er hana sóktu, hafi far-
iö ánægöir heim til sín.
W. Anderson.
1880 4th Ave., Vaucouver, B C
■
Um þetta efni hefir Isafold
flutt tvær all-langar greinar nú í
haust og telur það engum vafa
bundiö, að vinsældir muni fara
vaxandi meö Austur- og Vestur-
Islendingum, og megi nú þegar
sjá þess ljós merki.
“Rígur og óvild,” segir hún, “á
milli þjóöldeildanna, hvorrar i
sinni álfu, er mjög svo horfinn.
Þaö eru nátttröllin ein, s.em geta
ekki litiö nokkurn íslenzkan vestan
mann réttu auga, eöa Þá ööru vísi
en með megnum grun eöa jafnvel
aödróttun um aö sá hinn sami
muni vera grímuklæddur vestur-|
fara smali, eða þá þau bera tilj
allra vesturfara hefndarhug fyrir,
landráö viö fósturjörð þeirra. Þeir
tímar eru löngu liðnir, er þaö vari
haldiö vera þjofcráð til að koma* 1
sér í mjúkinn hjá Vestur-íslend-i
ingum, aö óviröa land og lýö* hérl
í orðum, stuöluöu máli og óstuöl-i
uðu.”
Þetta getur oss vestanmönnum 1
ekki annaö en þótt mjög væntj
um aö heyra eitt merkasta íslandsl
blaöiö segja. 1 Þó aö raddir hafi
heyrst mæla í þessa átt, sérstak-
lega nýkomnir landar aö heiman,
er kunnugir hafa veriö þjóðlífs-
hræringum öllum þar, þá hefir
’eigi veriö gerö grein fyrir þessum
vaxandi vinahug mSlli landanna
beggja megin hafs, eins ljóst og
skýrt fyr í nokkru Islandsblaði.
Eftir því^öfum véir lengi beöið
og þeim mun vænna þykir oss um
fréttirnar, sem vér Vestur-íslend-
ingar erum réttilega látnir njóta
sannmælis um aö hafa átt upptök-
in aö samdrættinum, eins og
þessi kafli úr greininni bendir til:
“Játa ber oss það, sem satt cr,
aö fyrstu upptök þessa samdráttar
eru ýms vinarhót og góðvildar í j
vorn garö af hendi vestanmanna,
fyrir tilstofnun þeirra hinna beztu
manna, vitrustu og Þjóðræknustu,
jafnrælctarsamra viö báöar þjóð-
deildirnar.”
öörum þræöi er sagt, aö leikiö
hafi miöur ósérplæg von um hjálp
ráö vestan um haf í verkamanna-
eklunni, af háifu Austur-íslend-
inga, en atvinnuvon aftur á móti
hjá vestanmönnum er horfur dofn
uöu vestra,og er þaö hvorttveggja
satt, en Þess og látiö við getiö, aö
Islendingar heima hafi ekkert gert
til aö greiða fyrir því, aö fá menn
héöan aö vestan. Reyndar hefir
því veriö hreyft eigi alls fyrir
löngu aö stjórnin heima styrkti
heimfúsa íslendinga héöan heim,
aö einhverju leyti, en svo er aö
sjá, aö menn muni því lítt sinn-
andi. Aörar þjóöir hafa þó gert
Þaö, og gefist vel. Því skyldi þaö
eigi gefast jafnvel þó íslenzk þjóö
eigi hlut aö máli? En vitanlega
yröi þaö eingöngu til aö efla heim
flutning héðan, en ekki til aö efla
samdrátt milli Þjóödeildanna bein-
línis. .
Hitt atriðið, sem ísafoldargrein-
in fjallar mest um, og eru “stöö-
ugar, reglubundnar beinar sam-
göngur milli bygöa Islendinga
beggja megin hafs,” nær miklu
lengra til aö tengja þjóðflokkana
íslenzku saman. Á þaö hefir
veriö bent hér í vestanblöðunum
áöur, og af slikum samgöngum
mundu bæöi Vestur- og Austur-
íslendingar græöa Jnikið ef þær
kæmust á.
Líklegt er þaö, aö töluvert yröi
ódýrara fargjaldiö héöan til Is-
lands, ef bein leið yröi farin, en
aftur á móti er óhugsandi aö það
vröi nærri því eins ódýrt þeim ei
vestur flyttu eins og þaö er inn-
flytjendum nú, vegna þess aö
stjórnin hér og flutningafélögin
eru samtaka um að greiöa fyrir
innflytjendum hingaö. Því getur
eigi verið um Þaö aö ræða, aö
þeir, sem fyrir hinum milliferð-
unum stæöu, gætU boöiö innflytj-
endum sömu kjör. Hins vegar
yröi feröin nokkuö styttri ef beint
væri fariö, og vafningaiminni.
En aöalkostur beinu milliferö-
anna yröi vaxandi viökynning
þjóödeildanna beggja. Vestur-ís-
lendingar fengju enn nánari vitn-
eskju um alt ástand þjóðarinnar
heima fyrir, en hingað til hefir
veriö. Skemtiferöir landa aö
heiman mundu veröa miklu tiöari
hingaö og þeir ættu aö minsta
kosti aö flytja meö sér vestur ým-
islegt þaö, er til styrktar yröi ís-
lenzku þjóöerni hér og viðhalds.
Þess væri engin vanþörf, því aö
líklegt er aö flutningar Austur-Is-
lendinga til bólfestu hér fari
þverrandi eftir Því, sem horfurn-
ar glaöna heima.
Áhrifin þau og viöskiftasam-
bandið, er leiöa mundi af ferðum
þessum, milli þjóöarhelftanna aö-
greindu, teljum vér lang mikil-
vægasta gagnið af slíkum feröum
fyrjr oss Vestur-íslendinga. F.n
þaö er heldur eigi litilsviröi, þó að
þaö veröi ekki beinlínis látið í
askana.
Austur-íslendinngar mund aft-
ur á móti hafa gagn af milliferð
unum á tvennan hátt. Þeir mundu
geta aflað sér verklegrar þekking-
ar hér, er gæti oröið þeim aö
miklu liöi. Bæöi mundu ferða-
menn þaöan er hingaö kæmu sjálf
'agt margir, flytja hana heim meö
sér aftur, og sambandið svona ná-
iö naundi og greiöa henni veg víös
vegar um Island.
I annan staö ættu Austur-Is-
lendingar að geta haft stórmikinn
hag af verzlunarviðskiftum við
Ameríkumenn, eins og vér bent-
um á hér í blaðinu í fyrra, ef viss-
ar og beinar milliferðir kæmust á.
Sá hagur er löndum heima orð-
inn vel ljós, aö því er marka má
af þessari umsögn ísafoldar um
þaö atriöi:
“Vér þörfnumst vestan aö fóö-
urkornsbirgöa, hveitis og hafra-
mjöls, og þar næst trjáviðar.
Þetta mundum vér fá alt ódýrara
þann veg,beina leiö og millimanna
laust, og trjáviðinn betri miklu en
hinn norska. Loks allskonar
vinnuvélar.
Þar á móti gætum vér látið alla
vora ull. unna og óunna, og alla
Þá síld, sem vér gætum aflaö hér.
Bezti markaðurinn fyrir þaö
hvorttveggja vestra. Enn fremur
mundi vel verkaöur haröfiskur
seljast prýöisvel meðal landa
vorra í Ameríku, alt fram undir
150 kr. skippundiö að kunnugra
manna sögn.
Um eina þessa vörutegund, fóö-
urkomið, fmais o. fl.J, veltur á
svo miklu, aö nógu ódýrar birgöir
af því fyrir alt landiö mundu
koma búpeningsrækt hér í landi í
hinn mesta blóma og gera búpen-
ing vorn fulltrygga eign; en ó-
trygö þeirrar eignar h^fir staðið
efnahag landsmanna fyrir þrifum
framar flestu ööru.”
Þá veröur næst um það aö
ræða, hvort mögulegt sé aö koma
samgöngum þessum á. ísafold
talar léttilega um Þaö. Segir,
sem rétt er aö Þær stytti vanaleið-
ina vestur um helming, ferðin yröi
viölíka löng milli Reykjavíkur og
Ouebec og vanaleg ferð milli
Reykjavíkur og Kaupmannahafn-
ar á millilanda gufuskipum þeim,
er Islendingar hafa. Hún býst
viö aö Montreal yröi höfö fyrir
endastöö á sumrum, til aö styíia
landleiöina á járnbrautum. Meö
gufuskipum á við Vestu eöa Cer- þannig, aö skrásetningin byrji
es, telur hún feröina frá Reykja- ckki fyr en í September eöa Októ-
vík eigi veröa nema 9 sólarhringa ber, í staö þess, aö hún hefir veriö
til Quebec, en þykir þó ráölegast í Júnímánuöi aö undanförnu. Ýms
að skipið væri stærra, en þau ir bæjarráösmenn eru meö því aö
millilandaskipin, sem áöur eru leiguliöar veröi settir á kjörskrá
nefnd. án þess aö þeir láti skrásetja sig,
Um þaö er aftur óljóst rætt„ á Mun verkamönnum þykja vænt
hvern hátt hrinda skuli á staö fyr- Um ef þaö veröur ofan á.
irtæki þessu, samgöngunum beinu __________
milli Islands og Ameríku. Þess Hingaö til bæjar komu utan úr
aö eins getiö aö nrilliferöaskipiö Alftavatnsbygö á föstudaginn var,
ætti “aö vera eign landa austan Skúli Sigfússon bóndi þar og unn
hafs og vestan. Eöa þá aö leigja usta hans, Guörún Arnason, dóttir
slíkt skip. ’ : Arlnórs Árnasonar málmbræöslu-
Vér erum hræddir um, aö þó aö manns í Chicago. Héöan héldu
samgöngur Þessar séu einkar Þau suöur til Chicago á mánudag-
nauösynlegar, þá veröi samt nokk- inn var og er svo til ætlast aö
ur biö á því, aö þær komist á. gifting þeirra fari fram hjá skyld
Líklegast er Það ætlun ísafold- mennum brúöarinnar þar syöra.
ar að hlutafélag yröi myndað og Skúli Sigfússon er Islendingum
skip keypt, og búumst vér viö aö hér um slóðir vel kunnur. Hann
Austurlslendingar gengjust 'fyrir er meö gildustu bændum í sveit
því og byöu Vestur-íslendingum sinni og mjög vel látinn. Konu-
aö vera meö sér í félaginu. En til efni hans er efnisstúlka. Hún hef-
að kaupa skip, sem hafandi væri ir verið kennari við barnaskóla
til þessara flutninga, mundi þurfa hér í fylkinu síöastliöna tvo vetur.
allmikið fé. Skip á viö Lauru og Ungu hjónanna er von aö sunnan
Vestu kosta vist um hálfa miljón aftur 25. þ. m.
króna. og stærra þyrfti þetta skip --------
helzt að vera, og betur útbúiö, þar- Skákkappar konservatíva og lib-
eö þaö fer þá leiö, er engin önnur erala mæltu sér mót aö Jóhannesar
skip fara aö jafnaði yfir Atlanz- Sveinssonar i fyrrakveld. Höföu
hafið. i hvorirtveggja safnaö liöi um dag-
Aö öllu athuguö líst oss betur á inn °g ur8u saman fimtán á hvora
að leigja skip í fyrstu, meöan ver- W'®- Var þá varpaö hlutkesti um
iö væri aö reyna hversu milliferö- hverjir skyldu eigast viö, en að því
frnar tækjust, heldur en aö leggja, ioknu settust menn aö tafli. Þaö
fé i aö kaupa dýrt skip undir eins. var byrjuöum náttmálum. Var
Annars væri æskilegt aö þetta nu sókst um hríö og tóku brátt aö
mál yröi rætt ítarlega í blöðunum falia menn af hvorumtveggju, cn
heima, svo aö heyra megi almenn- meir af konservativum. Á önd-
ar undirtektir manna um það. veröu miönætti voru fallnir 8 af
Vér efumst ekki um aö Vestur- konservatívum en 5 af liberölum.
íslendingar veröa fúsir á aö Áttu konservativar nú um mikil
greiöa fyrir sámgöngum þessum, vaudræöi aö fæta er fallnir voru
að einhverju leyti, þegar þeir sjá menn þeirra átta, en tveir einir
aö Austur-íslendingum er oröin UPPÍ standandi, Hallsteinn Skapta-
full alvara meö aö koma Þeim á. son og Einar Lúöviksson. Var nú
teflt um hríö. En svo fór aö
Úr bænum.
og grendinni.
lokum, aö Hallsteinn féll viö góö-
an orðstir og ágættu allir hans
j vörn, en Einar gafst upp litlu siö-
ar. Lauk svo þeim viöskiftum.
~ ' þetta eru nöfn þeirra sem tefldu:
Munið eftir lib-, Liberalar Konservat.
Cml iundllium . Sv. Björnsson o A.J.Goodm.
QCí h m mámi. Sigv. Siguröss o Sigurj. Jónss. .
iiictnu-j Paul Johnson x h.b. Skaftas
dagskveld. Góðir, J. Benediktss.. .1 G. Kristjánss.
° O.J.Olafsson.. 1 Svb. Árnason
ræðumenn. jP- Anderson..i E. Lúöviksson
j st. Björnsson o Sv. Sölvason ..
t? - ,r \ -{ * o , H. Siguröss.. o O.W.Ólafss. ..
Fra Vancouver er skrifaö 8. þ. r> r»<i m .1
„u, . . , .. * B. Palsson .. 1 Th. Thorva ds
m.: Her r.gmr nu art, m.k,«, GuSj.Johnson o H. Lindal
tvo og Þrja daga . v.ku. en jort er Jfflíu
fagurgræn og alt eins og a vor- jL n “ 7 0
dag þegar upp styttir.” I Gm_Bergman. . 1 St. Eymundss o
_________ I p- Johnson .. 1 St. Sveinsson o
Þaö er á orði aö skrásetningar- ^rnason • • 1 H. Pálmason.. o
timi til bæjarstjórnar veröi breytt
IO 5

Fyrir tuttugu árum.
LÖGBER6 14. J«n. 1888.
Eftir aö blaöiö var alsett, komu
nú þær fréttir í dag nau&arcl.J að
Harrison-stjórnin hafi sagt af sér
í gærkveldi. Conservativi flokk-
urinri hélt fund á undan, og þar:
komust menn aö þeirri niöurstööu'
að nú værLekkert undanfæri leng-l
ur. Dr. Harrison sótti þá um
la; sn, og ráölagöi fylkisstjóranum |
aö fela Mr. Greenway, formanni'
1 mbótaflokksins, á hendur aö
rnynda nýtt ráðaneyti.
kjörd., J. Calloway og J. Fletcher.
4. kjörd., T. Ryan og E.F. Hutch-
ings. 5. kjörd., W. Grundy og A.
Black. 6. kjörd., A. Polson og D.
McDonald.
^æjarstjómin hér í bænum fyr- •
ii .riö 1888 vann embættiseiö á
þriöjudaginn var, þ. 10. þ. m. —'
Þessir eru nú í bæjarstjórninni:
Borgarstjóri; L. M. Jones.
1 Bæjarfuíltrúar: I. kjörd., S.,'
Mulvey og G.W.Baker. 2. kjörd,
1 A. McDor ald og R. T. Riley. 3.
Auglýsingar.
A.F.Reykdal. B.L.Baldvinsson.
REYKDAL & CO.
Verzla meö allskonar skófatnaö,
smiöa eftir máli og gjöra viö gam
alt. — Alt ódýrt. Komiö inn áöur
er þiö kaupjö annarsstaöar. Hin
eina fslenzka skóbúö í Winnipeg.
J. ÓLAFSSON.
226 Ross St.
Verzlar meö beztu tegund af
nautakjöti, sauöakjöti, svinsflesk,
pilsur o. s. frv. — kaupir kjöt af
bændum.