Lögberg - 15.10.1908, Blaðsíða 5

f
•*» -
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 15. OKTÓBER 1908.
gróígerðan fatnaC, sem 'þyngstur
var í viktinni, fátæklingunum.
Á ullardúkum (woolen cloths)
var tþánnig tollurinn hjá þeim con-
servatívu frá 39—60 prct. ('meö
aukatollinum), en er nú hjá li’b-
erölum 35 prct. undantekningar-
laust.
Þess má og geta, afS frá Bret-
landi hefir tollurinn veriö þriðj-
ungi lægri undir liberalstjórninni
en hér hefir veritS skýrt frá, svo aiS
munurinn veríur enn meiri, enda
er þaS kunnugra en frá þurfi aS
segja, atS fatnatSur er nú miklu ó-
dýrari eftir gæöum heldur en hann
var undir hátollafyrirkomulagi con
servatívu stjórnarinnar, þar sem
innanlands- klæöaverksmiöjumenn-
irnir hugsuöu alt um aiS græöa sem
mest á vörum sínium, en ekkert um
atS vanda þær, því að samkepni var
ekki a?S óttast. Verndartollamúr-
inn, sem conservatívar lögðu um
Canada hamlaði því, að hennar
gæti gætt.
Þannig fóru conservatívar að
því að auðga verskmiðjumennina,
fylgifiska sína, en féfletta almúg-
ann.
Alþýðuna langar ekki í þá með-
ferð aftur. < «
hagaði svo stjórn sinni, að það
leiddi (af, að bændur fengu sár-
lltið verð fyrir sínar vörur, afurð-
ir búa sinna, en voru neyddir til að
kaupa nauðsynjar sínar á upp-
sprengdu verði.
Það er ekki von að bændur langi
í slíkt ástand afbu.r, og 26. þ. m.
sýnia þeir vafalaust Laurierstjórn-
inni sama traulst og sömu viður-
kenningu eins og þeir hafa gert við
undanfarnar samibandskosningar
síðan hún k<mi til valda.
Gjörðir Laurier-stjórn-
arinnar.
Verðhœkkun á vörum
bænda.
Margskonar er hagurinn, sem
leitt hefir af hinni vitíirlegu stefnu
Laurierstjórnlarinnar i innflutnings
málunum og því, að fólkið hefir
fjölgað jafnmikið á hennar stjórn-
artímum og kunnugt er.
Frumbyggjarnir hér og þeir,
sem búnir eru að dvelja hér milli
tóu og tuttugu árin, og muna eftir
deyfðarfargimu er grúfði yfir landi
og lýð, meðan afturháldisstjórnin
var að sjúga blóð og merg úr bænd
unum til að fita verksmiðjueigend-
urna austur frá, sem urðu miljóna-
menn hver eftir annan á örfáum
árum, — þeir menn segjum vér
eru enn ekki búnir að gleyma um-
skiftunum, sem urðu á ástandi
bænda, eins og annara landsmanna
)þegar Laurierstjórnin kom til
valda.
Vörur bænda voru í afarlágu
verði eins og minst var á í síðasta
blaði. Þeir >sem voru hér í landi
næst síðasta ár, sem afturhalds-
stjórnin hangdi við, þeir muna eft-
ir því, að þá var það hér um bil
sama að selja ýmsiar afiurðir af
griparæktarbúum hér í Winnipeg
og að fleygja tþeim í Rauðána.
Gött dæmi þess var smjörverðið.
Þá var smjör selt hér i Winnipeg
manna á milli fyrir isegi og skrifa
10 ct. pundið. En vitanlega fengu
bændur enn minna fyrir það, úti á
sveitamarkaðinum, eða sama sem
ekki neitt.
En vitanlega var smjörverðið
svonta lágt vegna þess, að á þeim
tímum var svo fátt um þann flokk
manna er ekki stundaði akuryrkju
hér í Manitoba, að meira smjör
barst hér inn á markaðinn en eftir-
spurnin var eftir.
Síðan liefir smjör verið aftur á
móti að hækka i verði, og á síðuistu
árurn hefir verð aö meöaltali lík-
lega verið kring um 23 cent. pd.
hér í bænum og framleiðsla smjörs
hér i Vesturlandinu hefir eigi ætíð
reynst nægileg eða vegið upp á
móti eftirspurninni nú upp á síð-
kastið, jafnvel þó að smjör-gerð
og framleiðsla mjóikur hafi aukist
hér um slóðir stórum isíðan 1896.
Sama er að segja um egg, sem
er önnur tekjiugrein af búum
bænda hér í Vesturlandinu. Verð
á eggjum var afarlágt, einkum um
sumartímann bæði árið 1895 og
nokkur ár þar á eftir. En undian-
farin síðustu ár, hefir eftirspurn
eftir eggjúm verið svo tnikil, að
sæmilega gott verð hefir fengist
fyrir þau alt árið um kring.
Þlegar bændu.r minnast þessa,
og eigi siður hins, að á fyrri ár-
um undir stjórn afttirhaldsmanna,
urðu þeir að greiðn meira fyrir
klæði og aðrar tollaðar nauð-
synjavörur, þá þarf eigi að ugga
um það, að þeir ihugsa sig tvisvar
um áður en þeir fara að styðja
þann stjórnarflokk til \alda, er
Til þess að hægt sé að fá yfirlit
yfir gerðir liberal stjórnarinnar
þessi 12 ár, sem hún hefir setið að
völdum, þarf fyrst að athuga
hvernig ástandið var, þiegar hún
kom til valda 1896. Þáð eru engar
ýkjur þó sagt sé, að yfir landinu
hafi legið dauöamók. Viðskifta-
lífið var dauft, iðnaður ólagi, og
bændur voru sáróánægðir.
Afturhaldsmenn, sem við stýrið
sátu, börðust eins og hundar og
kettir innibyrðist. Stjórnin hafðist
ekkert að. Hvert hneykslið rak
annað. Þjóðskuldir fóru vaxandi
ár frá ári, þrátt fyrir það þó skatt-
ar væru háir. Trúarlegt hatur og
úlfúð var milli manna vegna af-
skifta stjórnarinnar af kirkjumál-
um Manitoba.
Friður saminn
Laurier-stjórnin lét þáð verða
sitt fyrsta verk að stilla til friðar.
Hún kom á sættum með kaþólskum
og mótmælendum í Manitoba.
Tollar lækkaðir.
Tólllöggjöfin var strax endur-
skoðuð. Hátollar afturhaldsmanna
höfðu lengi verið illa þokkaðir af
allri alþýðui mannia. Svo sterkar
voru kröfur manna orðnar á síðustu
stjórnarárum conservatíva, að þeir
neyddust til að lækka tolla dálítið.
Þegar frjálslyndi flokkurinn komst
að, tók hann þegar í stað að færa
niður tollana og áfnema þá alveg
af sumum nauðsynjavörum. Hefir
sá flokkur jafnan fylgt dyggilega
þeirri meginreglu, að gera allri
bjóðinni jafnhátt undir höfði, en
veita engurn sérstök hlunnindi að á-
stæðulausu.
Ef sömiu tollar hefðu verið í gildi
frá því liberalar komust að og voru
1896, þegar conservatívar sátu að
völdum, hefðu tolltekjurnar numið
næstum 50 milj. doll. meira.
Verzlunarviðskifti Canada við út-
lönd voru þrefalt meiri árið sem
leið heldur en 1896, og er það eigi
lítið tolllækkuninni að þakka.
Toll-ívilnun við Breta.
Conservatívar hafa lengi iátið
sem þeir væru einir Breta vin-
ir í Canada. Sú vinátta hefir þó
verið meira í orði en á borði, og
[ mest falin í að leika skrípaleiki með
i brezka fánann eigi ólikt því, sem
Roiblin stjórnarformaður hér í
I Manitoba gerði í skólaflöggunar-
málinu. Þeir hafa aldrei gert
[ minstu vitund til að auka verzlun-
arviðskifti milli Canada og Bret-
I iands. Eitt með fyrstu verkum lib-
ÁVARP
til kjósenda í Saltcoatskjördæmi.
Eins og yður er sjálfsagt kunnugt, var eg valinn á fjöl-
mennum fulltrúafundi til að vera. þingmannsefni frjálslynda
flokksins í Saltcoats-kjördæmi til sambandsþingsins. í tilefni
af því leyfi eg mér að ávarpa yður.
Stefna frjálslynda flokksins hlýtur að falla þeim, sem í
vestur-fylkjunum búa, vel í geð.
Það eitt ætti að vera nóg til þess að kjósendur sýndu Laur-
ier-stjórninni enn á ný traust, að hún hefir svo röggsamlega
bundið enda á loforð sín 1904 um að láta leggja og hafa yfirráð
yfir G.T.P. járnibrautinni. Það er og eigi litils virði fyrir vestur-
ibúa, að Laurier hefir lofað að láta undir eins leggja járnbraut
til Hudsonflóans og byggja kornhlöður hjá Fort Churchill og
stjórni þvx óháð nefnd fyrir þjóðarinnar hönd.
Vér verðum líka að kunna að meta það, að þar sem áður
var tekjuhalli, er nú tekjuafgangur og að þjóðskuldin hefir ver-
ið færð niður um $10.00 á mann, lokið við mörg stórfyrirtæki,
tollar lækkaðir og von á meiri niðurfærslu.
Hvað hefir afturhaldsflokkurinn að bjóða á móti þessu?
Helzta atriði' stefnuskrár þeirra er eins og fyrri gamla
vemdartolla- og einokunar-stefnan, þó þeir vilji fara leynt með
það. En af þvi þeir vita, að þeir geta ekki sannfært fólk um
ágæti hennar, þá hafa þeir lagst á það lúalagið, að svívirða og
rógbera mótflokkinn. Þeir þora samt ekki að koma með skýrar
sakir, heldur reyna þeir að eitra almenningsálitið með slettum
og skítkasti.
Hvorir eiga að komast að? Látum þjóðina segja til. Eg
er viss um, að hún dæmir rétt og velur enn frjálslynda flokk-
inn, aliþýðuflokkinn, til að halda áfram því góða starfi, sem
hann hefir byrjað á.
Virðingarfylst,
THOS. MacNUTT.
Jafngóðar og þær væru
teknar við dagsljós.
Við tökum myndir á kveldin.
Sérstakt á laugard. ‘ $2-00
NEW YORK STUDÍO,
TALSÍMX 1919. 576 MAIN ST., WINNIPEG
0UFFING0.
Stjórnmálafundir í Saltcoats.
Fundir verða haldnir á eftirfylgjandi tveimur stöðum til að
ræða mál þau, sem á dagskrá ’eru:
Vallar skólahúsi ('skamt f.rá -Dongolaý þ. 21. þ. m., kl. 8 síðd.
Lögbergs nýlendu 23. þl m. kl. 8 síðd.
Hr. W. H. Paulson
verður á fundunum og flytur ræður. Andstæðingum er boðið
að senda menn á fundina, að tala máli þeirra. Þeir sem ætla að
tala, eru beðriir að gefa sig fram fyrir fundinn.
erala var að veita brezkum vörum
I toll-ivilnun. Það hefir orðið til
hins mesta hagnaðar fyrir bæði
| löndin og viðskifti þeirra margfald-
ast.
Toll-ívilnun þessi var svo látin ná
til nær allra brezku nýlendanna, en
þær veittu aftur toll-ivilnun canad-
iskum vörum. Þær fóru líka nær
ailar að dæmi Canada með að veita
brezkum vörum toll-ívilnun. Geta
menn nú dæmt um hvor flokkurinn
muni bera hlýjara bróðurþel til
til Breta; þeir, sem sýnt hafa það i
verkinu með toll-ívilmuninni að þeir
vilja glæða sem mest samúð milli
landanna, eða hinir, sem ekkert
gera annað en veifa í kring um sig
brezka fánanum.
Canada gerir verzlunarsamninga.
Fvrir skömmu gerðu tveir ráðgjaf-
ar Lauriers verzlunarsamning við
Frakkland og er það í fyrsta sinni
að canadiskir stjórnmálamenn hafa
gert svolagaðan samning á eigin
bíti. Bretastjórn sá strax, að
Canadamenn sjálfir mættu bezt vita
hvað þeim hentaði og gaf þeim því
vald til að gera samninginn. Sá
samningu.r er hagfeldur fyrir Can-
ada og stórum betri en sá sem gerð-
ur var í tíð afturhaldsmanna. Hann
bíður nú samþyktar þings Frakka.
Samgöngumál.
Viðskiftalíf og velmegun hvers
lands er undir því komin, að þar
séu greiðar og góðar samgöngur
bæði innanlands og eins við útlönd.
Þessari meginreglu hefir Laurier-
stjórnin framfylgt með mesta
dugnaði. Hún. hefir bætt skipaleið-
ina um St. Lawrence ána. 'Ha'frt1
irnar við vötnin hefir hún endur-
bætt og látið gera nýjar. Af þess-
um atgerðum stjórnarinnar hefir
leitt það, að miklu meira af korni
er nú flutt til Evrópu frá höfnum í
Canada en áður var.. New York og
fleiri hafnarbæir í Bandaríkjunum
lka hornauga til Þessa mikla upp-
gangs Canadabæjanna, einkum
Montreal.
Járnbrautir
I
Það kannast allir við, án tillits til
■þess hvorum flokknum þeir fylgja,
að járnbrautalöggjöfin 1903 og
skipun járnbrautanefndarinnar sé
ein sú mesta réttarbót, sem gerö
hafi verið á þingi Canada. Það er
ekki ofsagt, að járnbrautir Ganada
séu nú því nær algerlega háðar eft- j
irliti stjórnarinnar, án þess að það!
skerði hagsmuni félaganna. Járn-
brautamálanefndin hefir algert vald
til að ákveða flutningsgjöld, ogget-j
ur afnumið að félögin ívilni eða í-
þyngi vissum mönnum. Hún getur
neytt járnibrautafélögin til að gera
öllum jafnhátt undir höfði. Það er
á hennar valdi að segja til um,
hvernig haga skuli til þar sem járn-.
braut liggur þivert yfir þjóðveg.;
Hún rannsakar járnbrautaslys o. fl
o. fl.
' stjómin ábyrgst skuldabréf félag
anna, — einkum í vestíir-fylkjunum
—og þá ábyrgð er næsta ólíklegt
að landsjóður þurfi nokkurn tíma
að borga.
Framh.
LIMITED
Handmyndavélar,
MYNDAVÉLAR og alt, sem aö
myndagjörö lýtur hverju nafni
sem nefnist. — Skrifið eftir verö-
jista.
DUFFIN & CO., LTD., 472iMain St., Winnipeg.
Nefnið Lögberg,
Til kjósenda í
Winnipeg.
Samkvæmt beiðni fjölmenns fund-
ar þeirra, er Laurierstjórninni
fylgja að málum, hefi eg gefið kost
á mér til Þingmensku í neðri deild
fyrir Winnipegkjördæmi. Helzta á-
stæðan, til þess að eg tók þessari
tilnefningu er sú, að eg álít lagning
Hudsonsflóabrautarinnar sé mest
áríðandi allra mála þeirra, sem nú
eru á dagskrá í Vestur-Canada, og
að það er allsvarðandi að menn fall-
ist á stefnu Sir Wilfrid Laurier og
brautin verði lögð undir eins.
Aðalárangur stefnu stjórnarinnar
síðastliðin tólf ár er sá, að vestur-
fylkin hafa blómgast og blessast.
Það er mjög mikils varðandi að
þeirri stefnu sé haldið áfram. Það
er sérstaklega mikils um vert, að
jámbrautinni um álfuna þvera verði
lokið, sem stjórnin vinnur nú að
með oddi og egg, að verði bygö, og
sem er að öllu leyti sönn fyrirmynd
járnbrauta, og hefir ótakmarkað
flutningsþol.
Lagning Hudsonsflóabrautarinn-
ar mun algerlega umbreyta akur-
yrkju- verzlunar- og iðnaðarmáÞ
um í sléttufylkjunum og verða þeim
meir til hagsældar — og þá líka
Winnipeg — heldur en nokkuð ann-
| að, sem hægt væri að stinga upp á.
Vér höfum beðið eftir Hudsons-
flóabrautinni í tuttugu og fimm ár.
Nú er færi á að fá hana lagða.
Hún kemur ef Laurier verður á-
fram við völdin.
Eg mælist virðingarfylst til at-
kvæða yðar.
Með virðingu,
D. C. CAMERON..
Stjórnin hefir verið ótrauð á að ,
styrkja járnbrautarfélög til að
leggja nýjar brautir. Sá styrkur
hefir numið 21 milj. dollara þessi
tólf ár, sem Laurier-stjórnin hefir,
setið að völdum. Sömuleiðis hefir
Pólitískur fundur
á Lundar Hall.
Fundur var haldinn á Lundar
Hall kveldið þ. 6. Október af Glen
Campbell, þingmannsefni conserva-
tíva fyrir Dauphin kjördæmi. Auk
Mr. Campbells töluðu þar B. L.
Baldwinson og Capt. Sigtr. Jónas-
son.
Mr. Campbell hóf umræðurnar
°& gekk ræða hans mestmegnis í
það að rógbera Mr. Burrows, mót-
stöðumann sinn. Taldi hann upp
marga pretti, sem Mr. Burrows
hefði átt að gera sig sekan í, við
bæði síðustu og aðrar kosningar;
en engar sannanir færði hann fram
fyrir þessum ákærum eða öðrum ill
mælum sínum um Mr.Burrows það
kveld. Mr. Campbell svo að segja
játaði, að hann væri ekki eins mik-
ið pólitískur andstæðingur Mr.
Burrows eins og persónulegur ó-
vinur hans. Þótti flestum all-lítið
til þess koma að hlusta á þennan ó-
hróðurs-austur Campbells, og mun
hann öldungis ekki hafa bætt fyrir
sér með þessu.
Næst talaði Capt. Sigtr. Jónas-
son. Hann sýndi fram á, hve lítil-
mannlegt það væri af Mr. Camp-
bell að koma með svona ákærur
gegn Mr. Burrows, þar sem hann
væri eigi viðstaddur til að svara
fyrir sig. Á fundi, sem haldinn
hafði verið á Otto, kveldinu áður,
hafði Mr. Baldwinson komið fram
með “rauðu línu” bullið ('the thin
red IineJ, þar sem conservatívar
segja, að 1,400 nöfn hafi verið
strikuð af kjörskrá í Selkirk-kjör-
dæmi við síðustu kosningar. Þetta
hafði Mr. Baldwinson komið með,
þótt Mr. Foster hefði gleypt ofan í
sig aftur það, sem hann fFosterJ
hafði sagt þessu Viðv’ikjandi í þing
inu í Ottawa. Capt. Jónasson sýndi
fram á hve heimskulegt og smá-
smuglegt annað eins og þetta væri;
að ímynda sér að nokkur maður
tæki mark á öðru eins og þessu,
eftir að conservatívar sjálfir væru
búnir að taka það aftur. Þar næst
útskýrði hann hvað Laurier-stjóm-
in hefði gert mikið fyrir þetta
land, og var góður rómur gerður
að ræðu hans.
Svo kom Mr. Baldwinson fram á
pallinn. Hann sýndi þar algerlega
nýja reikningsaðferð. Hann sagði I
að Mr. Jackson .þingmannsefni lib- !
erala í Selkirk-kjördæmi, staðhæfði I
í ávarpi sínu ('birtu í Lögbergi) til ,
kjósenda í þíví kjördæmi, að áætl-
aður kostnaður við þær 90 mílur af
Grand Trunk Pacific brautinni,
sem lægju í gegn um Selkirk-kjör-
dæmi, væri $1,300,000 (Tin miljón
og þrjú hundruð þúsund dollarsj.
Mr. Baldwinson reiknaði þá út, að
hver míla myndi kosta $144,500,
eða því sem næst. En nú getur
hver rnaður séð, sem reiknar þetta
út, að Mr. Baldwinson skakkar um
$130,000 á míluna, eða sem næst
$11,000,000 á þessum 90 mílum,
því þegar við deilum $1,300,000
með 90 mílum, kemur út $14,444.44
á hverja rnílu, i staðinn fyrir
$144,500. ('Ætli að Mr. Baldwin-
son sé að læra reikning hjá Fost-
er?J
Svo talaði Mr. Baldwinson um
tollmálin, þótt hann segði á fundi,
sem var haldinn nokkru áður, að
hann botnaði ekkert í þeim. Hann
taldi upp margt, sem er tollfrítt nú,
og sem var tollfrítt undir conserva-
tívum, og ásakaði svo Laurier fyrir
það alt! Allar athugasemdir hans
þessui máli viðvikjandi virtust
benda til þess, að hann væri að
læra þ'jóðmegunarfræði hjá herra
Ames frá Montreal.
Það var athugavert, að engum
varð það á að lúka nokkru lofi á
ræðu Mr. Baldwinsons.
J. G. J.
LEITIÐ
og annara nau3-
beztra nýrra og brúkaðra
Húsgagna,
lámVÖrU, sýnlegra búsá
Leirvöru
— hjá—
THE WEST END
NewT and Second Hand
STORE
Cor. Notre Dame & Nena
Nýja skóbúðin

LAGLEGIR HAUST-
SKÓR
Kyennianna og Karla
Fallegt nýtt lag af gljáleður'
skóm úr folaldaskinni. Demi-
Glaze Calf, Russia Tan Calf og
Imperial Vici Kid stív^l. Léist-
urinn eftir nýjustu tízku
Verö $2 og upp
Alveg nýjar birgðir af lágnm
rykhlífum og leggbjörgum með
ýmsum litum. Verð óoc til |i
Bréf-pöntunum nákvæmur
gaumur geúnn.
Quebec Shoe Co.
639 Main St.
Bod Accord Blk. Tals. 841 6
dyr norður af Logan Ave.
c
X. J. Ferguson,
vínsali
290 William Ave.Market 8quare
Tilkynnir hér með að hann hefir byrjað verzlun og
væri ánægja að njóta viðskifta yðar. Heimabruggað
og xnnflutt: Bjór, öl, porter, vín og áfengir drykkir,
karjpavín o. s. frv., o. s. frv.
Fljót afgreiðsla. Talsími 3331.
Ilotel Iptit
Talsími 4979.
Nýtt hús með nýjustu þægindum.
,,American Plan. “
JOHN McDONALD, eigandi.
James St. West (nálægt Main St.
$1. 50 á dag. —
Winnipeg.