Lögberg - 04.09.1913, Síða 1

Pegar nota þarf
LUMBER
Þá REYNIÐ
THE EMPIRE SASH & DOOR CO., LTD.
WINNITEG, MAN.
26. ARGANGUR
WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN 4. SEPTEMBER 1913
Eimskip og fáni.
Samkvæmt dönskum blööum
hafa fjárlaganefndir beggja deilda
alþingis á íslandi komiö sér saman
um aö leggja til, aö landstjórninni
sé heimilaö að kaupa hluti í fyrir-
huguöu eimskipafélagi, fyrir 400,-
000 kr. ellegar nota þá upphæö til
að kaupa skip til strandferöa.
Jafnfremt er sagt, að frumvarp
til laga um þaö, að íslarid hafi
sérstakan fána, hafi verið samþykt
í neöri deild alþingis meö 16 atk.
gegn 9.
Japanar í Brazilm.
Stjórnin í Brazilíu hefir veitt fé-
lagi nokkru i Japan furöulega
mikil réttindi í landinu, meö samn-
ingi, sem var undirskrifaöur í
sumar. Samkvæmt nonum er fé-
laginu heimilað að stofna japansk-
ar nýlendur í þrem fylkjum lands-
ins, Sao Paulo, Rio de Janeiro og
Minas Geraes. Fyrsta fyrirtæki
félagsins veröur þaö, að byggja
stórskipahöfn litlu sunnar en fljót-
iö Iguape kemur til sjávar, en það
er ekki ýkja langt fyrir sunnan
höfuöborgina Rio. • í þessari nýju
hafriarborg skuldbindur félagiö sig
til að hafa 10 þúsund japanskar
fjölskyldur búsettar innan fimm
ára. Eitt hundrað þúsund jap-
anskir menn skulu setjast að í
landmu uppfrá borginni og stunda
að rækta silkiorma. Þar á eftir
skulu fleiri setjast aö í fylkjunum
fyrir noröan og stunda hrísgrjóna
og aldina rækt.
Þessir japanar eiga ekki aö
dreifast rnilli þeirra sem fyrir eru,
heldur búa útaf fyrir sig og liafa
firna mikið land, er þeir sitja ein-
ir að ; þar veröur japanska töluö,
japönskum siðum haldiö ög yfir-
íeitt verða þeir ríki útaf fyrir sig
innan Brazilíu þjóðveldis. Þeir
hafa hafnarborg fyrir sig, þarsem
engir nema Japanar mega búa, en
gegnum hana flytja þeir vöru sína
til Japan og fá þaðan aftur þann
varning, sem lifnaðar háttum
þeirra henta.
Þessi samningur er nálega eins
dæmi á siðari öldupn, nema ef
vera skyldi' að hvítir menn hafi
félag útaf fyrir sig í Shanghai og
Canton i Kína, og stjórn að öllu
leyti óháöa landstjórninni. Annars
mun mega leita lengi í sögunni að
sviplíku dæmi og þetta er.
Heimtir úr helju.
Sóttir voru nýlega þeir sem
eftir uröu i fyrra haust af leið-
angri Ástralíu manna til suður-
heims skauts landa. Þeir voru
fimm, Dr. Douglas Mawson, sá er
leiðangrinum stjórnaði og fimm,
menn með honum, en auk þeirra
voru tveir, er farizt höföu í ísn-
um meö einhverju móti, annar
enskur hinn frá Svisslandi og báö-
ir vísindamenn. Svo er sagt að
þessir fimm hafi verið að fram
komnir af vistaskorti og orðið að
lifa á sæfíla hjörtum og tungum.
Þó er sagður fiskur í sjó .á þeim
slóöum er þeir voru og nokkur
villibráö. Erindi þessara er sagt
verið hafa aö skoöa og kortleggja
isjaðarinn eöa ströndina, ísi læsta,
þarsem hauður og haf mætast. —
hið jöklum þakta suðurheimskauts
fastaland og suður-íshafið. Eitt-
hvaö þykjast þeir piltar hafa af-
rekað, þegar þeir koma aftur.
Róstur á Irlandi.
Það er alþekt að Irar eru ákafa-
menn í skapi og laus höndin, ef
svo vill verkast. Þetta sannaðist
á laugardaginn, í Dublin, höfuð-1
borg landsins. Þar hafa strætis-
vagna menn lagt niður verk til
þess aö fá hærra kaup, og héldu
fund undir beru lofti fyrir utan
borgina, i skemtigaröi sem þeir
eiga. Alt fór þar friösamlega
fram, en á leiðinni til baka vildi
1ö|gr(|glan dreffa (mjannfjci(Idanjuim\
og réðist á hersinguna með bar-
eflum. Var þá ekki að sökum
spurt. Lýðurinn beitti hverju sem
hönd festi á, grjóti, flöskum og
timbri, og gerðist þar ógurlegur
aðgangur. Um 400 manns lágu
eftir, þegar bardaganum sleit, og
eru allir spítalar bæjarins fullir af
hættulega sárum mönnum. Um
70 manns voru handteknir, þar á
meðal einn bæjarfulltrúi, er talað
hafði æsilega til fjöldans.
Wilson forseti lýsir hvar
komið er málum.
Aðvarar Mexico að hætta hryðju-
verkum.
Einn daginn í fyrri viku gekk
Wilson Bandaríkja forseti á þing
og sagði til þess í heyrarida hljóði,
hverjar ráðstafanir hann heföi
gert til þess að koma friði á í
Mexico, hver svör Huerta heföi
veitt og hverjum ráöum Banda-
ríkjastjórn mundi beita framvegis.
Hann lýsti því,- að stefna sín
væri sú “aö skerast ekki í leikinn
með vopnum, heldur gæta þess, aö
engin vopn veröi flutt til Mexico
frá Bandaríkjum. Með engu móti
skerast í leikinn með neinum
þeirra flokka sem nú berjast um
völdin í Mexico, né heldur gerast
dómari þeirra i milli. Öllum
Bandaríkja þegnum, sem nú dvelja
í Mexico er sterklega ráðið til aö
fara sem fyrst á hrott úr því
landi, og styrkja þá til þess sem
ekki geta komist þaðan af sjálfs-
dáðum, enda skuli þeir sem þykj-
ast hafa völdin þar, vita fyrir víst,
aö Bandaríkja stjórn hefir vak-
andi auga á meðferö þegna sinna,
sem komizt ekki burtu, og skuli
koma ábyrgö fram viö slíka, ef
ástæöa er til.
Svar Huerta var á þá leið, aö
hann kraföist aö Bandaríkin við-
urkendu sig sem stjórnara í
Mexico, aö tekiö væri viö sendi-
herra sínutn i Washington, að send-
ur væri þaðan verulegur séndi-
herra og að Bandaríkin létu al-
gerlega hlutlausar deihtrnar í
Mexico.
Forsetinn gat þess aö John Lind
heföi reynzt í alla staöi . ágætlega.
sem erindreki sinn í Mexico, og
kvaö alt gert hafa verið af sinni
hendi og samverkamanna sinna,
til að sefa óhug Mexicomanna og
satirlfæ.ra þá um ^ð Bandaríkjum
gangi gott eitt til méð rrialaléitan
sína. — Síðan hefir litið 'gerzt í
málinu, nema Bandarikja þegnar
ertt sem óöast aö flýja úr Mexico
og hefir congressinn veitt 100 þús-
.dali í því skyni að hjálpa þeint
burt, sem geta ekki komizt af
sjálfsdáöum.
Herkostnaður Balkan-
þjóðanna.
Samkvæmt friðargerðinni í
Bucharest hefir Búlgaria eignast
landspildu sem er tvö hundruö
mílna löng og sextíu milur á
breidd, og fyrir þá spildu hefir
hún orðið að gjalda hátt upp í
þúsund miljón dali, ef mannskaöi
er með talinn, en j)ó hún hafi
kostað miklu til, j)á liata hinar
J)jóðirnar líka beðið stórmikið tjón,
sem sjá má af þessu yfirliti:
Bulgaria hafði 350 þúsundir
hermanna á vígvelli; af þeim hafa
fállið í hvorutveggja striðinu 104
þúsundir, en herkostnaður þeirrar
þjóöar er talinn um 500 miljónir.
Af Serbum féllu 70 þúsundir en
herkostnaöur þeirra telst nálægt
300 miljónum; þeir höfðu um 250
þúsund vígra manna. Grikkir
höfðu 150 þúsund menn undir
vopnum, af þeim féllu 10 þúsund
í fyrra stríðinu, 30 þúsund í hinu
siöara, en herkostnaður jieirra tjá-
ist að vera nálægt 150 miljónir.
Montenegro háfði 30 þúsund
manns undir vopnum; þar af féllu
? þúsundir og herkostnaður þess
kotríkis sagður 4 miljónir dala.
^'rkir höfðu 450 þúsund her-
manna í sínu liði; at þeim féllu
um 100 þúsundir og stríðskostnað-
ur þeirra telst um 400 miljónir.
Ef metin væri til peninga öll
])au mannslíf sem farist hafa, bæöi
fyrir vopnum og af drepsóttum,
allur hnekkir sem atvinnuvegir
liafa beðið, hrun verzlana og eyð-
ing akragróða, eyðilegging á eign-
unt einstakra manna af ránum og
brennum, svo og öll sú eymd og
auðn, sem stríðið hefir leitt yfir
lönd þessi, þá mundi upphæðin
hækka stórkostlega. Langur tími
mun líöa þartil fjártjónið vinst
upp aftur en manntjónsins munu
þjóðir þessar aldrei bætur bíða.
— Gufubátur var að toga báta
fulla af sandi og möl upp eftir
fljóti í Philadelphia, sprungu þá
katlar í gufubátnum og fórust níu
manns en margir meiddust.
Lýðstjórn á Bretlandi.
Á þingi Breta, því sem nú er
nýlega slitið, var gengið skrefi
lengra en áður til að hnekkja höfð-
ingjavaldinu á þingi. Frömvörp
til laga um tvö stórmál, heima-
stjórn írlands og fríkirkju i Wales,
voru afgreidd af neðri deild þings-
ins í annað sinn og verið hafnað
í annað sinn af lávarðadeildinni.
Ef þau ganga gegnum neðri deild
að ári, sem vafalaust er, nema svo
vilji til að stjórn Asquithe tapi
völdum, þá verða þau að lögum,
hvað sem lávarðarnir segja. Það
verða fyrstu ávextirnir af stjórn-
arskrár breytingu j)eirri, er lávarð-
arnir bökuðu sér sjálfir með því
að fella hið fræga fjármála frum-
varp Lloyd George. Lávarða-
deildin er nú fulltrúi fyrir aðeins
eina stétt: höfðingja og auðmenn,
en Mr. Asquith og hans félagar
ætla sér að gjörbreyta j)ví og gefa
fulltrúum allra stétta jafnan kost
á að sitja þar, og hefir hann ])eg-
ar lýst j)ví í heyranda hljóði, að
hann ætli sér að bera frumvarp
þar að lútandi franvá næsta þingi.
Mr. Lloyd George hélt nýlega
snjalla tölu í heimalandi sínu,
Wales, þarsem hann sýndi fram á,
að liberalar ætluðu sér ekki ein-
asta að verja lýðstjórn eða þá
hlutdeild í landsstjórn, sem al-
menningur hefir, heldur færa hana
út, auka hana og efla. “Liberal-
ism er nú í eldraun”, mælti hann.
Lýðstjórn er meiri hætta búin nú,
heldur en um marga mannsaldra
áður, í þessu landi.” Hann Vék á
það, að foringjar afturhaldsflokks-'
ins hafa veitt Ulstermönnum alt
liðsinni og upphvatning til að
standa í móti heimastjórn, og það
jafnvel með vopnurii, ef til kæmi,
og mælti: “Með stórmenni lands-
ins er reglulegt samsæri stofnáð
til að hnekkja og kollvarpa lýð-
stjórn hér í landi. Lávarðarnir og
þeirra vinir eru svo lirokafullir að
lýsa jjvi, að ])eir leyfi ekki laga-
frumvörpum J’iberala. að verða að
lögum, enda þótt j)ingið hafi kos-
ið verið beint til að koma þeiiri
fram. Ef þeir eru málunum mót-
fallnir fara þeir lengra og segja:
‘Vér skulum fyr láta hendur skifta
en þetta verði aö lögum’. Og enn
lengra fara þeir og segja: ‘Jafn_
vel þó þau verði lögtekin, skulum
vér ekki hlýða þeim’ . . . Fyrir’
dvrum stendur nú hin óðasta bar-
átta fyrir réttindum alþýðunnar og
frelsi þjóðarinnar, miklu skæðari
en áður hefir sést um marga
mannsaldra í þessum eyjum. Óvin-
ir vorir ætla að hnekkja lýðstjórn
í þessu landi, því að fólkið stjórni
sér sjálft eftir j)vi sem ])arfir út-
heimta og j)að sjálft vill vera láta.”
Um meðferð lávarðanna á mál-
efnum, sem liberalar vilja fram
hafa á þingi, fór kanzlarinn meðal
annars svofeldum orðum: “Hvert
lagaf rumvarp, sem conservativar
áttu upptök að, fóru þeir með
einsog barnið sitt: ])að hafði “blátt
blóð” í æðum, ættarmarkið var
ósvikið, og því varð séð gegnurn
fingur með ágöllum þess. Það
var tekið móti j)ví einsog góðum
gesti, og leitt við hönd sér að' höll
konungsins. En öll lagafrumvörp
liberala voru illa meðtekin, j)au
fengu grettur og hornauga einsog
ættsmáir alþýðumenn er hefðu í
óleyfi ruðst inn í fínustu stofu á
höfðingjasetri, og voru hrakin á
dyr, þær sörnu, sem þau komu inn
um, með ófögrum kveðjum.” Að
lokum mintist kanzlarinn á fyrir-
ætlanir stjórnarinnar í því efni,
hvað gera skuli frekar við lávarða^
deildina, á þessa leið:
“Ein endurbót er alveg nauðsyn-
leg á stjómarfari voru, en það er
breyting á skipun efri deildar.
Forsætisráðherrann hefir nú gert
heyrum kunnugt, að hann ætli að
bera upp frumvarp ])ar að lútandi,
næsta ár. Ekki hæfir mér að segja
hvað frumvarpið inniheldur, hitt
get eg sagt með vissu, að í hinni
nýju efri deild mun öllum flokk-
um og trúarbrögðum og stéttum,
gert jafnt undir höfði. Ekkert
land getur haldið virðingu sinni
með því að leyfa þessum hroka-
fullu höfðingjum að sníða löggjöf
landsins í hendi sér, þó enga heim-
ild hafi þeir til frá þjóðinni.”
Það er ekki langt síðan að lá-
varðadeildinni var sýnt x tvo heiiu-
ana; þá gerðu þeir það þó til að
halda einhverju eftir af valdi sínu,
að krefjast þess að efrideildinni
yrði breytt, en hún ekki afnumim
til fulls. Nú er eftir að vita hvern-
»
ig jxeim líkar breytingin þegar
hún kemur.
Hvaðanæfa.
— Strathcona lávarður er á
ferð hér í landi ásamt konu sinni
og dóttur. “Það er gagnstætt
náttúrunnar lögum að eg ferðist
mikið héðan af, kominn á tíræðis-
aldur", mælti hann. "En leitt
þykir mér að hugsa til þess, að
þetta sé seinasta ferðin min til
%iíns elskaða heixrialands.”.- Strath-
cona hefir farið meir en 100 ferð-
ir yfir hafið. Ekki segir hann
neitt hæft í ])ví að hann ætli að
sleppa embætti sínu bráðlega.
— Fjöldamörg ráð hafa fundin
verið til að sjá við því að lestu'm
lendi saman á járnbrautum, en
engin hafa dugað til þessa. Nú
segja blöð að ungur samlandi vor
hafi fundið ráð sem dugi, en um
vissar sönnur á því er ekki frétt.
— Vilhjálmur Þýzkalands keis-
ari hélt hersýningu nýlega i Posen,
en það er pólskt land að fornu og
enn eru Pólverjar fjölmennir þar,
þó að mjög sé þröngvað kosti
þeirra af Þýzkalands stjórn.
Með Vilhjálmi voru í för hinir
mestu stórhöfðingjar innanlands
og af öðrum löndum. Pólverjar
létu sér fátt um finnast komu
keisarans og tóku engan })átt í
j)eirri viðhöfn og hátíða höldurn,
seiu aðrir þegnar keísarans stofn-
uðu til í tilefni af komu hans.
Ekki urðu j)ar róstur svo teljandi
séu, en þó voru gluggar brotnir í
stórhýsum, senx mest voru skreytt
til fagnaðar við komu keísarans.
— Stúlka rnisti lífið í Toronto
útaf litlu tilefni. Hún vann í eld-
húsi eins vekingahúss í borginni
og kvaddi til ijiann (ið láta is í
skáp. bíann neitaði og lauk Jxeirra
tali svo, að hann sló til hennar,
kom höfuð hennar við borðkant um
leið og hún datt og hálsbrotnaði
hún. Mannfýlan er í haldi, sak-
aður um morð.
— í London er verkfall meðal
húsagerðar manna, svo að' hætta
hefir orðið aðgerð á höll konungs,
Buckinghanx Palace; verkamenn
hóta, að ef kröfum þeirra um
kauphækkun verði ekki fullnægt,
j)á skuli allir félagsbræður ])eirra
um alt land Jeggja niður verk, en
það er alls 250 þúsund manns.
— í Paris er auðugur maður
grískur að kyni, sem er að láta
smíða bát, sem er eins og flaska
í laginu, axlalaus. Flaskan snýst
í sjónum nxeð feikna hraða, en
innan í henni leikur pallur á ásum,
og þar verða vélar og fólk. Kaid-
inn lifir aðeins á brauðskorpum
soðnum í vatni þó efnaðtir sé.
— Flotastjói-n Breta ætlar að
láta gera bákn mikið er gera skal
við hina stsérstu bryndreka út í
rúmsjó. Þessi fljótandi smiðja
verður 90 fet á breidd og 4,450
fet á lengd.
— Jack Johnson, hinn alræmdi
svarti hnefabokki, er flæmdur var
burt úr Bandaríkjum nýlega, er
seztur að í Paris og ætlar að búa
þar framvegis. Hann ætlaði að
sýna sig i Lundúnum nýlega en
fékk ekki, með því að aðrir sem
við leikhúsin störfuðu, neituðu að
vinna með honum. Jphnson er
hávaðamaður og óeirðarmaður
nxikill um kvennafar.
— Blað eitt í London hét ný-
lega 25.000 dala verðlaunum þeim
sem flogið gæti umhverfis Stóra-
Bretland á 72 klukkustundum. Sá
hét Hawker sem þetta reyndi.
Vegalengdin er um 160a mílur, og
komst liann ekki alla þá leið, með
því að' hann datt í sjóinn úr 100
feta lofthæð og meiddist vélastjóri
hans mikið. Hann flang fyrsta
sólarhringinn 836 mílur á 853 rntn-
útum og þótti vel gert.
— Tveir ungir menn í San
Francisco fóru lystitúr einn dag-
inn og höfðu sér til fylgdar tvær
ungar stúlkur úr einum 'háskóla
borgarinnar. Þeirra skemtiferð
lauk svo að lögreglan tók þá fyrir
fúllífi. Mennirnir voru báðir
kvæntir, auðugir og af háum stig-
um. Mál þeirra er fyrir dómi.
— í járnbrautarslysi á Englandi
fórust 7 kvenmenn, 2 karlmenn og
2 börn, en 20 aðrir meiddust, og
litlu síðar vildi járnbrautarslys til
í Connecticut og fórust þar 21 per-
sóna en 50 manns slösuðust og er
sunxum j)eirra ekki ætlað líf.
— Fundur lögmanna i Canada
og Bandaríkjum stendur nú yfir í
Montreal. Þar hafa talað Haldane
lávarður, kanzlari hins brezka rík-
is og W. H. Taft, fyrrum forseti
Bandaríkjanna.
— íbúðar stórhýsi tvö hrundu í
Dublin á' Irlandi; sagt er að 53
manneskjur hafi farizt í því hruni.
Þrettán fjölskyldur bjuggu í hús-
um þessuin, alt fátæklingar.
n— Hálsmeni úr perlum.var stol-
ið á leiðinni frá París til London,
fyrir ekki mjög löngu, og var það
lengi, að ekki fanst j)jófurinn. Nú
hafa fimm menn verið teknir fast-
í London, grunaðir um jxjófnaðinn.
Menið var virt á 625 þúsund dali.
— Rannsakað hetir verið ný-
lega, hvar dýrast sé að lifa í heim-
inum, og segja þeir fróðu, að það
sé í Canada. Þar hafa nauðsynja-
vörur stigið hraðara í verði á síð-
ustu árum, heldur en á nokkrum
öðrum stað í veröldinni. í
— Þýzkur vísindamaður, að
nafni Warner var að leita að
radiurn í Nýju Guineu í Afríku.
Nú segir frétt, að hann hafi verið
drepinn og etinn af pannætum.
— Eldur kviknaði einn daginn í !
skipinu Inxperator, sem er stærsta
skip á sjó, og fórst j)ar einn stýri-
rnaöur og einn háseti. Um iiöo
manns voru á þriðja farrými og
flýði á land sem fætur toguðu.
Eldinn tókst að slökkva, með því
að skipið lá við land í New York
og nóg slökkvitól við hendina.
— í borginni Peterboro í Ont.
hrundi búð einn daginn og fórust
fimm en níu slösuðust; þetta skeði
um' hádegið og var búðin full af
fólki sem var að verzla.
— Mál Harry Thaw's er þæft
fyrir rétti, en lítil von þykir vera
um að hann nái því að verða frjáls
maður, heldur verði hann sendur
aftur i hendur þeirra, sem eiga að
gæta hans. ,
— Goodtemplarar í Montreal
hafa tekið ráð sín saman til að
vinna að bindindi í þeirri borg,
meira og harbara en að undan-
förnu, og hafa kosið mann til að
stjórna því starfi og standa fyrir
atlögunni.
— Herlög ráða nú i Peking borg
í Kína og er sagt að margir séu af
lífi teknir, þeir sem verið hafa i
samtökum gegn forsetanum Yuan,
þar á meðal eru margir þingmenn.
Ur bœnum
Miss Lára Sigurjónsson fór vestur
til Argyle í gær til þriggja vikna dval-
ar hjá ættingjum og vinum.
Herra Stefán Oliver, Health
Inspector, fór norður á Winnipeg
vatn í sumarfríinu og lætur vel af.
Stúlka um tvítugt, nýkomin frá ís-
landi, vill fá vist á góðu íslenzku heim-
ili. Mrs. S. Sigurjónsson að 689
Agnes St., vísar á.
Miss Alpha Brown og Miss Vigfús-
son héðan úr bæ fóru í kynnisferð
vestur til Leslie, Sask., síðastliðinn
Laugardag.
Nú er komin skýrsla frá verkfræð-
inganefnd þeirri sem gefa skyldi álit
sitt um kostnað o.s.frv. við að leiða
vatn til Winnipeg frá Shoal Lake, um
86 mílur vegar. Nefndin telur verkið
fýsilegt og gerir ráð fyrir að kostnað-
ur við það rtemi rúnium 13 miljónum
dollara. Vatnið segja þeir fyrirtak og
óþrjótandi.
Hinn 26. f.m. andaðist að heimili
sínu 681 Alverstone stræti ekkjan Jó-
hanna Thorsteinsson. Hún dó úr
magasjúkdómi 69 ára gömul. Jó-
hanna sál. bjó með syni sínum Eyj-
ólfi, en fluttist vestur um haf árið
1910 frá Eskifirði. Annar sonur henn-
ar hér vestra er Th. E. Thorsteinsson
ráðsmaður við Northern Crown bank-
ann á Sherbrooke str., og ein dóttir,
EHn, óg. hér í bæ. Jóh. sál. var rösk-
jb jæsuiA 3o gnpuoA ‘Bjsatu auojjsqiaj
öllum er þektu. Jarðarförin fór
Furu Hurdir, Furu Finish
Vérhöfum birgðirnar
THE EMPIRE SASH & DOOR CO., LTD.
WINNIPEG, MAN.
NÚMER 36
Steingrímur Thorsteinsson
Hann dó þann 20. Ágúst, á 83.
ári, fæddur 19. Maí 1830.
Foiældrar hans voru Bjarni amt-
maður Þorsteinsson og Þórunn
dóttir Hannesar biskups Finnsson-
ar. Bjarni amtmaður varð fjör-
gamall, maður hófsamur og stilt-
ur og hygginn. Hann bjó á Stapa
á Snæfellsnesi.
Steingrímur útskrifaðist úr
Tatínuskólanum árið 1851, pereats-
árið og var einn af þeim sem
kornst klaklaust gegnum þann
óróa. Sama árið sigldi hann til
háskólans; þá mun hann hafa ort
það kvæði, er stendur prentað í
kvæðabók hans, “Snæfellsjökull”,
en ])að er kveðja hans til heimilis
og ástkærra foreldra, því að undir
jöklinum var hann fæddur og upp-
alinn, sem fyr segir.
í Kaupmannahöfn mun honum
hafa farið sem mörgum öðrum,
að stunda jiað sem hugurinn
hneigðist að jafnframt náminu eða
ekki síður en það. Um það leyti
stóð kveðskapur Dana í blóma,
svo að engin góðskáld hafa þeir
átt fleiri á sama skeiði, sem ein-
mitt þá. Þar fanst og mikill áhugi
á leiklist og flestum listum; sum-
um hinum gáfuðustu íslendingum
er ungir komu til Hafnar um þetta
leyti varð hið sama, og má til
nefna Dr. Grím, Gisla Brynjólfs-
son, Jón Thoroddsen og enn fleiri
ef til vill. Steingrímur tók sig
saman við tvo hina síðarnefndu
og gaf út kvæðasafn ásamt þeim
f“Svava”J, en áður hafði hann
birt nokkur kvæði í N jum Félags-
ritum, og þar var fyrsta kvæöi
hans prentað. Hann fékkst mikið
við bókaþýðingar (Ný Sumargjöf,
Þúsund og ein nótt), og mest á
námsárunum. Þ.ví er ekki að
furða, j)ó að enxbættispróf drægist
úr hömlu, en því Iauk harin eftii^
12 ára Hafnarveru 18639. Af
ritum í bundnu máli er eftir hann
liggja frá þeim tima, er helzt að
nefna þ ðinguna á Axel eftir
Tegner.
Árið 1872 fékk hann kennara
embretti við latínuskólann i Rvík
og fluttist þá heim til Islands eftir
meir en 20 ára burtuveru. Frá
þeim tima stundaði hann þetta
tvent: að kenna og að yrkja.
Til kenslu var Steingrimur ekki
vel fallinn, skorti ])á alúð og stöð-
ugu eftirgangsnxuni, sem j>að starf
útheimtir, enda mun honum oft og
einatt hafa leiðst í kenslustundun-
urn og lærisveinum hans ekki síð-
ur. Þó báru sveinarnir virðingu
fyrir honum, enda var hann svo
skapharður, að hann leið engum
að troða sér unx tær. Hann var
mjög vel lærður í sínum fræðum,
en hafði ekki lag á að láta menn
læra af sér og slógu nálega allir
slöku við nám hjá honum.
Það sem halda mun nafni Stein-
grims á lofti, eru kvæði hans.
Þeim má skipa í fjóra flokka,
mest eftir því, á hvaða tima ])au
eru ort. Meðan hann dvaldi í
Kaupmannahöfn kvað hann mest
ættjarðarkvæði, á þá leið sem ung-
um mönnum er tamt. sem dvelja
erlendis, um fegurð fósturjarðar-
innar, frelsi og framfarir. Mörg
þeirra kvæða eru flestum kunn.
Eftir heimkomu lians til Islands,
eru flest kvæði hans um suman
dýrðina og náttúrufegurðina á
Fróni. Þá vildi svo til að séra
Matthías flutti sig til Reykjavíkur
og tókst vinátta með j)eim Stein-
grími og keptust jxeir hver við
annan í bróðerni. Þeir gáfu út
safn af þýddum kvæðum eftir góð-
skáld, er þeir nefndu “Svanhvít”,
og er afbragðsrit. Á þeim árum
mun Steingrinmr hafa náð hærra
en áður eða eftir.
Þegar frá leið og náttúran hætti
að vera honum yrkisefni, ])á ber á
mikilli breytingu í kveðskap hans.
Þá kemur frarn hans napra hæðni
og jafnvel beiskja. Frá þeim
tíma stafar vafalaust þetta al-
kúnna stef:
Um frelsis vínber sevdd við sól-
,arkyngi
mín sálin unga bað.
En krækiber á þrældómslúsalyngi
mér lífið réttir að.
Jafnframt mun hann iiafa orkt
sitthvað af öðru tagi, ejnkurn við
lög er Tbnas organisti Helgason
gaf út í söngbókum sínum, og eru
meðal þeirra rnörg góð kvæði, flest
þýcld.
Hin siðustu 20—30 ár æfi sinn-
ar orkti Steingrímur nxest tæki-
færis kvæði, allrahelzt erfiljóð, og
ef satt skal segja, með litlum til-
þrifum. Senx skáldi fór honum að
fara aftur eftir að hann náði
fimtugsaldrinum.
Nálega allir Islendingar hafa
mætur á kvæðum Steingrqns, enda
liefir sú kynslóð senx nú er roskin,
lært þau og sungið þau frá barn-
æsku. Yrkisefni hans eru og hug-
ljxif almennirxgi, prýði fóstarlands-
•ins og elska til þess, svo og þær
tilfinningar sem hver finnur í sín-
um eigin barnxi, ást. hrygð og hat-
ur. Hann vandaði mjög kvæða-
gerð sína, snotraði þau og fágaði.
og er svo að sjá, senx vandvirkni
kans hafi ef til vill dregið úr
kraftinum. Flann var að upplagi
skapstór maður, viðkvæmur fyrir
áhrifum, nænmr á það sem fagurt
var og ekki síður hitt, sem kými-
legt var. Hann var ákaflega mis-
lyndur, stundum kátur og hýr á
svip, en annað kastið frámunalega
óhýrlegur; eigi að síður bar hann
jafnan með sér stillingu sem var
meðfædd og fas hins vel siðaða
manns. Hann átti engan óvin,
tæplega heldur marga alúðar vini,
ef til vill engan trúnaðarmann,
nema ljóðadísina.
Steingrímur heitinn var nxeðal-
maður á hæð, breiðvaxinn og lið-
legur á velli. heilsugóður maður,
óhlutdeilinn og fáskiftinn, en mál-
rætinn ef vel stóð i bólið hans.
Hanri lét rrfjog lítið til sín taka í
öðru en því sem beint kom við
hans verkahring.
Fyrri kona Steingríms heitins
var dönsk og var þeirra son Bjarni
læknir, sá sem nýlega dó utanlands.
Með seinni konu sinni, Guðriði
Jónsdóttur frá Stöðlakotí í Rvík.
átti hann rnörg börn og eru sum
þeirra enn í æsku.
fram 28. f.nx. Dr. Jón Bjamason
jarðsöng.
Dr. O. Stephensen kom norðan frá
Gimli á þriðjudaginn með fjölskyldu
sína, er þar hefir dvalið í sumar. —
Fer sumarvistarfólkið að flytjast það-
an hingað til borgar hvað af hverju.
Eru nokkrir fleiri ])egar komnir.
Herra Sveinbjörn Johnson lögmað-
ur hefir verið settur yfirkennari við
hagfræðisdeild hákólans í North Da-
kota. Margir sóttu um það embætti,
en hann er skipaður í það án þess að
sækja. Er ])að óvanalegur og mikill
heiður, er maklega kemur þó niður á
þessum efnilega og veljækta íslend-
ingi. Mr. Johnson er ágætum hæfi-
leikunt búinn og mun embættisskipun-
in hafa verið gerð bæði með tilliti til
þess, og hins sömuleiðis, að hann
hafði öðlast mikla praktiska þekkingu
til stöðu þessarar er hann gegndi
starfi við bókasafn fyrir ríkisþingið
í North Dakota og tilheyrandi því.
Starf hans þar var að safna öllum
skýrslum viðvikjandi ríkislöggjöf og
raða þeim. Mr. Johnson er hinn mæt-
asti ntaður og í miklu áliti fyrir lög-
mannsstörf sín. Hann flytur til
Grand Forks um þessar mundir og
býst við að vera þar í félagi með öðr-
um lögmanni, jafnhliða því að hann
gegnir áður nefndu yfirkennaraem-
bætti.
Hr. Skúli Sigfússon hefir um hríð
legið vcikur á spítalanum hér i Winni-
peg og er nú á góðum batavegi. Mr.
J. Sigfússon bróðir hans er nú staddur
hér í bænum og biður Lögberg að
flytja viðskiftavinum bróður síns þá
orðsending, að Skúli niuni, strax og
hann er ferðafær, koma norður með
Manitobavatni að hitta ]>á viðvíkjandi
gripakaupum. Jón verður bróður sín-
um samferða á því væntanlega ferða-
lagi, sent þeir að öllu sjálfráðu leggja
í innan mjög skamms tima.
Bréf á skrifstofu Lögbergs eiga:
Friðrik Sveinsson málari og Mrs.
Guðrún E. Russell.
Tíðarfar hagstætt undanfarna viku,
þurviðri og sólskin flesta daga. Skúr
kom á miðvikudagsnótt, en stóð að-
eins skamma stund.
í kveld (fimtudagj hefjast aft-
ur fundir í bandal. Fyrsta lút.
safnaðar, eftir «sumarfríið. Óskað
er eftir að meðlimir fjölmenni á
þenna fyrsta fund, því að þá á
embælttismannakojsnthg að fara'
fram.
Islandsfararnir eru sagðir væntan-
legir heim aftur um miðjan þenna
mánuð.