Lögberg - 09.04.1914, Blaðsíða 3

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 9. Apríl 1914.
3
Heilbrigði.
Allir munu viSurkenna aS fátt
sé eins mikils virSi og góS heilsa;
sá sem er heilbrigSur á sál og
líkama hann er hamingjusamur og
öfundsverSur. ÞaS er gott aS fá
bót meina sinna þegar maSur hef-
ir orSiS fyrir einhverjum' sjúk-
dómi, en þaS er óneitanlega betra
og meira virSi aS koma í veg fyr-
ir heilsubrest. ASal starfsefni
margra Iækna nú á dögum er ekki
þaS aö lækna veika. heldur hitt
aS verja alls konar veikindum aS
heimilum manna; kenna mönnum
aö vernda heilsuna og byggja sig
upp og styrkja sem þezt; er þaS
gert meS ýmsu móti og vil! Lög-
berg reyna aS leggja til sinn skerf
i þvi skyni.
Sérstakur bálkur verSur því í
blaSinu í hvert skifti meS fyrir-
sögninni “HeiIbrigSi”, verSa þar
bæSi frumsamdar greinar og þýdd-
ar; ýmsar reglur og bendingar um
heilbrigSi, hreinlæti, lifnaSarháttu,
sóttvarnir o. fl. Vinsamlega er til
þess mælst aS íslenzkir læknar i
vesturheimi vildu gjöra svo vel og
senda smágreinar öSru hvoru til
þess aS þessi bálkur megi verSa til
gagns og uppbyggingar. BlöSin
eiga tim fram alt aB vera nytsöm,
og aS því geta þau tæpast unniS
meira meS öSru en því aS kenna
fólki aS vernda heilsu sína og leiS-
beina þvi i þá átt.
Öllum spumingum verSur svar-
aS eftir föngtim, sem snerta heil-
brigSi manna.
Sólin sem sáralæknir.
Menn hafa haft hugmynd um
hiö græSandi afl og eSli sólarinn-
ar, frá því fvrst fara sögur af.
Sýna þaS. meSal annars, hinar
mörgu sagnir um sólarguöinn og i
sambandi v’S hann. En þaS er aS-
eins á siSari timum, aS menn hafa
fundiS þaS út, aS sólin hefir ein-
kenni’ega græSandi áhrif í vissum
sjúkdómum, auk þess, sem hún
hefir hressandi. lifgandi, fjörgandi
og uppbvggjandi áhrif á menn al-
ment. bæöi andlega og líkamlega.
\Totktm sólareSlisins sem lækninga-
meSals fer stöSugt vaxándi. Sú
lækninga aSferS er kölluö “Helioth-
crapy"; íiver vill búa til yfir þaS
gott islenzkt orS? '‘Helios” þýSir
sól og "Therapy’' lækninga aöferð.
Sérstaklega liafa lækninga áhrif
sölarinnar veriö notuö viS tæringu
í beintnn og liSamótum, og góSur
árangur orSið aS, og viS gigt. Dr.
Armand Delille i Parfs farast svo
orS: “Allar þær tegundir berkla-
veiki, sem útvortis eru, má bæta
meS sólaráhrifum, og þaS stund-
um svo gjörsamlega, aS krafta-
verkum sýnist ganga næst.
Dr. F,eon Cerf í Paris segir:
“Lækningar með sólaráhrifum eru
15 ára gamlar: allan þann tíma
hafa tilraunir veriS gjörSar i þá
átt, og hefir vissa vor aukist fyr-
ir þvi ár frá ári aS þær væru mjög
rnikils viröi; nú er þaS engin til-
gáta lengur, heldur er óræk sönn-
un fengin fyrir þvi." Prófessor
Poncet var fyrsti maSurinn, sem
]>essa lækninga aSferð stundaði.
Hann dó í September mánuði síS-
astliðið ár ; byrjaði liann þessa teg-
und lækninga 1892, og lagSi jafn-
an mikla áherzlu á áhrif sólarinn-
ar, þegar hann var aS kenna læri-
sveintim sinum. t8<>0 staShæfSi
hann aS sólbað hefði ekki aSeins
læknandi áhrif á útvortis berkla-
veiki, heldur næSu áhrifin einnig
til innvortis líf færa; en þar fór
eins og oftar, aS enginn er haldinn
spámaöur í sínu eigin landi; aS
kenningum hans var gjört gys
heima fyrir, en erlendis var þeim
gaumur gefinn.
Dr. Rollier í Svisslandi tók aS
rannsaka þetta mál, og byrjaöi aS
læktta með sólböSum uppi á Alpa-
fjöllum. HöfSu þær lækningar
mikltt meiri áhrif, en hann fyrir-
fram hafSi gjört sér í hugarltmd.
Hann hélt fyrirlestra um áhrif sól-
arinnar á læknaþingum og fyrir
vísindafélögum, og sýndi myndir
niáli sínu til stuðnings og sönnun-
ar.
1911 liafði Dr. Rollier skýrslu
um 369 sjúklinga. meS útvortis
berklaveiki, sem sólarljósslækping
hafSi veriS reynd viS, höfSu 284
af þeim læknast algjörlega eSa
78%, 48 höfSu batnaS til stórra
tnuna, 21 hafSi hvorki batnað né
versnaS og 16 höfSu dáið. eSa 4%.
Þetta er þeim mun merkilegra,
sem fjöldi þessara sjúklinga þjáS-
ist einnig af ýmsu öSru, attk berkla-
veikinnar. 29. Febrúar 1912 hafSi
Dr. Rollier meS sér fjölda margar
myndir á lækningaþingi í Leysin,
er sýndu allskonar útvortis tæringu
á svo háu stigi aS ekki þótti um
annaS aS gera, en taka af sjúkling-
um limi þá, er tæringin var i; allar
venjttlegar aSferSir aSrar höfðu
veriS reyndar, en orSiS árangurs-
lausar, í öllum þessttm tilfellum
höfSu sólargeislarnir veriS viShafB-
ir og liaft svo mikil áhrif aS undr-
um þótti sæta — miklu meiri en
nokkur hafSi gjört sér vonir um.
Breytingin viS þessa lækning er
einkennileg; þegar sjúklingurinn
er látinn verða fyrir beinttm áhrif-
um sólarinnar, eru varinn fyrir
vindi, og höfuSiS byrgt, þá roðnar
og dökknar skinniS fljótlega; eftir
einn eða tvo mánuSi verSur dökk-
hært og rauðleitt fólk eins og rós-
viður á lit og síðar rétt eins og
svertingjar. en bjartleitt og ljós-
hært fær á sig mahognt blæ; vöSv-
arnir stvrkjast og vaxa,: meltingin
batnar og a!t líkamsafl sýn’st auk-
ast. Tæring i hnjáliSum læknast
alveg i mörgum tilfellum og þaS
án ]tess aS liðurinn verði stirður
eftir.
I lífhimnubólgu. sem af tæringu
stafar, hefir Dr. Ærsnitz í Niee
revnt þessa sömu lækninga aSferS
meS góðum árangri. Dr. Emmet
í Philadelphiu og Dr. Snegueriff í
Moskva hafa einnig reynt hafa viS
vöSvagigt og gefist einkar vel. Dr.
Amies í Montellier hefir reynt
þaS sama viS stórum brunasárum
og heldur því fram aS þaS flýti
mjög fyrir græSsIu þeirra. í ýms-
um augnasjúkdómum hefir þaS
gefist vel hjá mörgum læknum.
Þess er vert aS geta, aS læknar
þeir, sem mæla meS þessari aöferð
og telja hana mikils virSi, eru í
stórbæjum í ýmsum löndum, langt
hver frá öSrum, þar sem loftslag
og staðhættir eru mjög mlsjafnir;
en þrátt fvrir þaö virðast áhrifin
vera þau sömu hjá þeim öllttm.
Þetta mælir meö því sem Dr.
Poncel og Dr. Lariche segja. aö
hvar sem hægt sé aS koma viS
beinum áhrifum sólarljóssins, þar
vinni þaö á sama hátt, hvernig sem
á standi að öðru leyti. Þessa staö-
hæfingu gjörSu þerr a fjölmennu
læknaþingi. Þeir segja aS alveg
standi á sama. hvort þetta sé gert
uppi á fjallstindi, niöur viS sjávar-
strönd, úti á eyðimörk, eSa jafnvel
uppi á þaki á húsi í stórum bæ,
þar sem þéttbýlast og loftverst er.
f hyons. sem oft er kallaöur
þokubærinn, var þaö sem Dr.
Poncel gjörði allar eða flestar til-
raunir spar. Hann reyndi þessar
lækningar jafnvel í stórhýsi þar sem
fjöldi fólks bjó uppi á 5. lofti,
þar sem sólar naut aSeins nokkrar
klukkustundir eftir hádegiS, og
þar gafst þaS ágætlega.
Þýzkur læknir sem Bordenhauer
heitir, hefir einnig lagt stund á
])essa lækninga aöferð. A hann
heima á Cologne, sem einnig er í
111 klu })okuhéraði. Dr. Bordey-
hauer haföi altaf haldið því fram
að hnífurinn væri eina lækningin
við útvortis berkaleiki, og byrjaði
hann á því 1911 aS reyna að sanna
að aðferð Dr. Poncets væri eir.skis- j
nýt og hégómi; en hann er sam- ;
vizkusamur maöur og einlægur, ■
eins og allir áannir vísindamenn
eiga ab vera og gjöröi því tilraunir j
sínar á óhlutdrægan hátt, reiöubú-
inn til þess aS viðurkenna gildi
þessarar nýju kenningar, ef hún j
reyndist nokkurs nýt, en á sama I
tírpa sannfærður um að þaS yröi j
ekki.
En árangurinn varö alt annar, |
en hann hafði búist viS; eftir
nokkurn tíma varS hann svo sann-
færður um græSsluáhrif sólarinn- j
ar aS hann stofnaði sérstaka deild !
í sjúkrahúsi sínu, þar sem þessl
aðferS er höfð ávalt síSan, og tel-
ur hann þaö eitt mikilvægasta
vopnið, er hann hafi gegn vissum 1
sjúkdómum. Sumum kynni aS
detta í hug, aS þessi lækning væri
þannig vaxin, aS hver sjúklingur
gæti séð um sig sjálfur eöa látiS
hvern gjöra þaS, sem vera vildi,
en Dr. Cerf leggur á þaS mikla
áherzlu, að reglulegur læknir
stundi alla sem þetta reyna, ef þeir
séu alvarlega veikir. Ahrif sólar-
ljóssins verða aS vera tempruS, og
þvi stjórnaS á ýmsan hátt. Þar
aS auki þarf margs annars aS gæta
í sambandi viS laékninguna og
veikina, enda þótt aöalmeöaliö sé
þaS sama og veikin hin sama.
8amt sem áSur heldur Dr.
Lenich þvi fram, aS sólbaðhús ættu
aS vera bvgö 5 öllum borgum og
bæjum, þar sem öllum væri veittur
aSgangur ókeypis sér til heylsubóta,
meS vissttm reglum og skilvrðum.
Þetta ætlast hann til aS sé aðallega
fyrir þá, sem ekki sétt svo veikir
aS þeir þttrfi að vera á sjúkrahúsi
eöa undir læknishendi, en samt ó-
hraustir, og þeir eru margir í
hverjum bæ.
ÞaS er kunnugra en frá þurfi
að segja, hversu heilnæm áhrif sól-
skiniö hefir i öllum efnum og
hverstt öflugur óvinur myrkrið er
heilbrigSi og velliöan. Þeir ertt
margir, sem finna mun á heilsu
sinni 5 skammdeginu, þegar myrkr-
iS hefir vfirhöndina, liöur þá ver
aS ýmsu leyti. en fá nýtt lif og
nýtt fjör, veröa heilbrigðari þegar
sól hækkar á lofti og daginn lengir.
fT’ýtt úr Library Diport).
Hvernig það er að vera
forseti.
Úr ræðu er IVilson forseti hélt á
blaðamannafundi í IVashington
20. Maro 1914.
Eg var rétt aS hugsa um alt þaS
dóntadagsrugl, sem skrifaö er um
mig. Eg hefi, satt aö segja, aldrei
lesiS eina einustu grein, sem um
mig hefir veriS skrifuö, þar sem
eg hefi virkilega þekt sjálfan mig.
Og eg er nærri því kominn á þá
skoSttn, aS eg hljóti aS vera eitt-
hvert voöa náttúruafbrigði, því eg
er sannfærSur um. aö sttmar af
þessurn greinum, aS minsta kosti,
eru skrifaðar af einlægni. ÞaS
kemúr hrollur í m:g þegar eg hugsa
um þaS hversu margvíslega og
breytilega eg hlýt. aS koma mönn-
um fyrir sjónir — og þetta er að
hafa svo mikil áhrif á mig, aS þaS
er nærri óhjákvæmilegt aS það
brevti mínu insta eðli; mínum
virkilegu eiginlegleikum. ÞaS er
eins og eg sé tilfinningarlaus vera,
sem liafi hugsanavél einhversstaS-
ar innan í sér, sem hagrðæa megi
og laga eftir kringumstæðum og
þörfum; hugsanavél, sem ekki sé
leyft aö haggast né hreyfast af
stormum né straumum neinna til-
finninga, óska né langana, en sé
höfS' til þess aS kasta köldtt rann-
sókna ljósi á hvaða málefni, sem
aS höndum ber í þann og þann
svipinn.
A8 þvi er sjálfan m:g snertir,
er eg mér þess ekki meSvitandi,
að eg hafi nokkra þess konar
hugsanavél neinstaöar innvortis;
])vert á móti. Ef eg ætti aS þýða
sjálfan mig eða skýra eins vel og
eg gæti, þá get eg sagt þaS meS
réttu, aS eg á oft í talsverðu striSi
meS aS halda í skefjum tilfinning-
um mínum og þrám, vandræöum og
örSugleikum.
ÞaS má vel vera, að þiS trúiö því
ekki, en það er þó satt, aS mér
finst stundum eins og eg vera log-
andi eldgígur, og ef hraunleSjan
sést ekki fljóta yfir barmana, þá
er þaö einungis fyrir þá sök,
aö þið eruö ekki nógu háir til þess
að sjá upp í eldgíginn og horfa á
suSuna.
í minni stööu hlýtur ntaSur í
raun og veru aS hafa þaö á vitund-
inni, að vera í svo margbrotnu og
einkennilegu sambandi við aSra
menn, aö tæþlega er hægt að lýsa
því. Abyrgöin sent maSur hefir
gagnvart hverjtt einasta ntanns-
barni í landinu er svo þung og
byrðin á samvizktt manns — ef
maður ekki svæfir ltana alveg — aö
manni finst stundum sem tæplega
sé hægt aS risa undir henni. Það
er ekki nóg að gjöra aðeins ytri
embættisskyldur sínar; nei, Iangt
írá. ])aö er svo margt sem þarf aö
lagfæra, niörgu sem þarf aS breyta.
Eg hefi timgengist menn af öll-
um stéttum, öllum þjóSemum, öll-
um trúarskoöunum; og eg hefi
kynst öllum mögulegum kringum-
stæðum manna. Eg þykist þekkja
býsna veljnannlegt eðli, mannleg-
ar tilhneygingar, mannlegar ástriö-
ur og'hvatir; og eg þykist líka
þekkja nokkurn veginn kringum-
stæSur manna, bæöi æðri og lægri,
bæSi þeirra sem sólin virðist brosa
við og eins þeirra sem einhverra
orsaka vegna virðast vera dæmdir
til æfilangrar vistar í hinum dimmu
fangelsum skorts og efnaleysis. Og
þegar eg velti því fyrir ntér i hug-
anum, hversu margar þúsundir líta
á mig vonaraugum í því skyni að
eg veiti þeim einhverja líkn, ein-
ltverja bót hinna þungu meina;
einhverja frelsun frá þeint dómi,
sent þeir virðast vera undir — og
þegar eg enn fremur virði þaö fyr-
ir mér í huganum hverstt eSlilegt
þetta er — og umfram alt þegar
eg hugsa um hversu lítiö eg get
uppfvlt af öllum þessum vonum,
hverstt feginn sem eg vildi; já,
þegar eg hugsa ura alt þetta, þá
fer um mig hrollur og mér líSur
illa.
Eg finn ekki einungis til þess
hversu lítiö mér er unt aS gjöra
til þess aS lina böl hinna liSandi
borgara þessa merkilega lattds, þess
arar mikltt þjóSar, heldur finst
tnér einttig að eg ósjálfrátt finni
á herðum mér þunga hinnar sömu
sorgabyrðar, sem meSbræSur mín-
ir ertt aö kikna undir; eg verS hlut-
takandi í sorg þeirra. böli þeirra,
fátækt þeirra og baráttu þeirra; eg
get ekki aS því gjört. En eg finn
sérstaklega til þess hverstt litlu eg
get komiS til leiöar og ef þiö efist
um orS mín af þeirri ástæSu aö
þiS sjáiö mig ekki gjöra kraftaverk
í umbótuna. þá muniö eftir því og
trúiS því aS þaS er ekki af vilja-
levsi, heldttr af því aS eg finn
hversu hægt og varlega eg verS aS
fara. til þess að gjöra ekki stór-
kostleg glappaskot.
Ef þiS aðeins ímyndiS ykkur
hverstt mörg jjlappaskot maSur
getur gert á einum sólarhring, ef
maður er ekki varfærinn og hugs-
ar ekki rneira en maður talar, þá
getiS þiS gjört ykkur í hugarlund
hvernig ástatt er í huga mínum aS
nökkru leyti.
Þaö gladdi mig um daginn aS
heyra nokkuS sem Newlands sagSi.
(Hann er þingmaður í öldungaráð-
inuj. Eg haföi lesiö upp fyrir
hann ræSu mína um auöfélögin,
setn eg las í þinginu; var þaS 10
dögum áSur; og þaS er'siður minn
aS hætta aldrei aS lagfæra og
breyta ræöum mínttm tyr en eg
hefi flutt þær, hversu löngu fyr
sem þær hafa veriS samdar. Þeg-
ar Newlands heyrSi ræSuna lesna
i þinginu sagði hann: “Eg héld
hún sé betri en hún var þegar þú
last hana fyrir <mig”. Og eg svar-
aöi þannig: “ÞaS er eitt, New-
lands minn, sem eg held aS þú
skiljir ekki. Eg reyni ekki einung-
is aS nota þær gáfur, sem eg hefi
sjálfur, heldur reyni eg einnig aS
fá frá öörum og hjá öSrum, allar
þær gáfur sem þeir hafa og eg get
náS í, og eg hefi fengiö aS heil-
mikiS síSan eg las ræSuna fyrir
þér um daginn. Eg geri mér sér-
stakt far um aS ltorfa sem fastast
og hlusta sem nákvæmast, til þess
aS geta náS í allar þær gáfur, sem
hægt er aS komast yfir, hvaSan sem
þær koma; eg verð aS gjöra þetta,
eg á ekki nóg af þeim sjdlfur; eg
verð aS gjöra þaS til þess aS kom-
ast hjá aS gjöra fleiri eSa stærri
glappaskot en þau sem takmarkaö-
ur, dauSlegtir og ófullkominn
tnaSur hlýtur aS gjöra; og ofur-
þungi tilfinninga minna í sambandi
við þetta er svo mikill, aö eg verS
aS breyta sjálfunt mér í nokkurs
konar grímu, til þess aö hylja þær.
A ntilli þess sein eg verð aS
gjöra samkvæmt stöðu minni,
hugsa eg aldrei um sjálfan mig
sem forseta Bandaríkjanna. Eg
skoöa mig sem mann, sem eigi aS-
eins aö gegna þeirri stööu um á-
kveöinn tima. Eg skoSa mig sent
part af stjórninni, sem fólkiö hafi
trúað fyrir aö gjöra ákveöiS verk,
eins vel og vit og kraftar leyfa.
Enginn maður meS heilbrigSri
skynsemi gæti hugsað sér sjálfan
sig sem stjórn Bandaríkjanna, en
hann getur gert sér grein fyrir þvi,
að viss partur af meðborgurum
hans hafi sagt honum aS fara og
stjórna vissum parti þjóSvélarinn-
ar, og gjöra það eins vel og hann
gæti, og hann hlyti aS viöurkenna
þá miklu ábyrgS, setn þvt fylgdi.
Þessi vél er óendanlega miklu
stærri en hann sjálfur, og þaS
mesta sem hann gæti gjört til þess
aS mikla sjálfan sig. væri þaS aS
setja ttpp alvöru og spekingssvip,
til þess aS láta svo líta út, sem hann
fyltí út alla vélina.
Það koma stundum fyrtr mig
augnablik — freistingar, ef eg
niætti svo kalla það, — þannig aS
mér liggur við aS ofmetnast yfir
stööunni og líta til ykkar meS tal-
andi attgnaráSi, sem segSi: “ÞaS
er cg sem heíi alla hluti í hendi
mér, eg sem veit og skil insta eöli
þessarar vélar; eg sem þiS eigið aS
líta upp til”. En þá minnist eg
þess jafnskjótt aS eg hefi aðeins
veriS settur þarna um stundarsak-
ir; að eg verð aS víkja fyrir ein-
hverjum ykkar. hverjum svo sem
ykkur sýnist, og þá verð eg aS eins
Mr. Wilson aftur, þá fæ eg mína
eigin litlu stærS, þegar vélin sem
eg er innan í hættir aS vil’a ykkur
sjónir ög gjöra m’g stærri í ykkar
augum en eg er í raun og sann-
leika.
Lausl. þýtt úr “The Independent”.
til þess á allar lundir, aö hann nái
enn kosningu, þratt fyrir öll brögð,
er stjórnin kann aS beita, til þess
aS hnekkja því, aS hann nái aftur
sæti sínu á þingi. Allir vita, aS
Th. H. Johnson er ]>arfasti þing-
maöurinn, sem þetta fylki heiir
nokkurntima átt, sá erfiöasti
þröskuldur fyrir afturhaldiö til aö
ýfirstíga, hinn þyngsti steinn í vegi
þess. Veröi því bjargi rutt úr
vegi afturhaldsmanna, getum vér
vænst hins versta af þeirra hálfu,
er timar líSa fram. Pólitíska á-
standinu í fylkinu er þannig farið,
að þjóðin má ekki missa sinn bezta
og einbeittasta mann af þingi; sízt
eins og sakir standa.
Vér íslendingar ættuni: ávalt aS
eiga 2—3 menn á Manitoba þingi,
af okkar’ eigin mönnum; menn,
sein líkjast sem allra mest hr.
Johnson i því, aö berjast fyrir vel-
sæmi og heill þjóðarinnar. Og vér
þyrítum aS sýna afturhaldinu í
tvo heimana við næstu kosn’ngar.
Núverandi brcnnivtns-stjórn, þarf
aö falla í valinn. Þetta veit eg að
allir sannir tslendingar muni skilja
og hafa í huganum þegar á kjör-
fundina kemur.
Svo sem mönnum er þegar ljóst,
hefir herra Skúli Sigfússon veriS
útnefndur sem þingmannseíni í
St. George kjördæminu fyrir hönd
frjálslynda flokksins. Engum
blööum getur veriS aS fletta um
])aS’, aö heppilegri mann gat það
kjördæmi naumast valiS, til að
bera fram þarfir bygöarmanna á
þingi, því hr. S. S. hefir sjálfur
átt heima í kjördæminu í meir en
fjóröung aldar, og hefir ávalt gert
sér far um að allar framfarir yrðu
þar sem allra víStækastar. enda
sjálfur orðið til þess aö leggja
fram fé i ýms fyrirtæki, kjördæm-
inu til verulegra heilla. Og engum
manni ér kunnugra um þafrTr
kjördæmisins í smáu og stóru, en
einmitt hr. S. S. Um einlægni
og áreiöanlegheit Skúla Sigfússon-
ar, efast enginn. Beztu meömæli
með honum, eru vinsældir þær, er
hann hefir hvervetna átt aö fagna,
bæSi meðal sveitunga sinna, og
allra þeirra er nokkur viöskifti
hafa átt viS hann, og þeir eru
margir. Um hæíileika Skúla Sig-
fússonar til þingmensku, mætti
margt gott segja, og mun reynslan
og tíminn sanna það bezt. Hann
er maður, sem er þéttur á velli og
þéttur í lund. og hefir frábærlega
skarpan skilning á öllum hlutum.
sem fram fara í kringum hann; er
þess utan gætinn í oröum og verk-
um, fjölhæfur og vitmaSur mikill.
En dulur mun hann vera. eins og
margir beztu þingmenmmir okkar
heima á fslandi, og fyrir þá sök,
ber i fljótu bragöi. minna á hans
góðu gáfum.
F.g vil leyfa mér að óska kjós-
endunum í St. George kjördæminu
til hamingiu með þingmannsefnið
þeirra. Skúla Sisrfússon, sem ætti
aS vera sjálfkjörinn leiötogi bvgS-
armanna á þingi, og sem hlýtur aö
geta sér þar lofsveröan oröstýr.
])egar tímar liöa fram.
Hermóðnr hvati.
Minnisstæður dagur.
Þingmaðurínn og þingmaunsefni
frjálslynda flokksins á
Manitoba-þingi.)
fAðsentJ.
Það er kunnugra en frá þurfi aS
segja, aS Th. H. Johnson, lög-
fræSingurinn íslenzki í Winnipeg,
hefir átt sæti á fylkisþinginu í
Manitoba, nokkur undanfarin ár.
Meö lofsverðri einurö og íslenzk-
um drengskap, hefir hann getiS
sér þar ódauSlegrar frægSar og um
leið veriö sannur sómi allra íslend-
inga í Vesturheimi. öll framkoma
hans í þingsalnum frá fyrstu byrj-
un. hefir miSaS að því, aS hefta
alt ófrelsi og létta byrði alþýöunn-
ar á allan sómasamlegan liátt. En
til |)ess aS geta barist á sem allra
drengilegastan hátt, verSur auS-
vitað ekki algerlega komist hjá því,
aS fletta ofan af óþverranum, og
sýna þjóöinni “fúasárin’, ódreng-
skap þatin, sem orðinn er svo rót-
gróinn hjá sumum ofbeldisfullum
og eigingjörnum mönnum, er aö
völdum sátu. AS eg ekki minnist
hér á hneyksliö ólöglega og ógleym-
anlega, er stjórnin beitti viS síS-
ustu kosningar aS >Gimh. “Fyr
má nú rota en dauSrota”. Ósk-
andi væri, aS íslendingar sæju sómrt
sinn i því — viS næstkomandi
fylkiskosningar — aS ljá Th. H.
Johnson örugt og eindregiS fylgi
sitt. og aS sem flestir vildu stuSla
*) MeS þvt aS þesst greln var fyrlr-
ltgrgjandi, þegar eg kom aS blaSinu,
finst mér ekki sanngjarnt aS neita aS
birta hana, þott nafnlaus sS: en ann-
ars skal þaS tekiS fram. aS engar
greinar verSa teknar nafnlausar (ekk-
ert nema skáidskapur).—Ritstj.
Eg var nýkominn heiman af
gamla Fróni, til þess aS læfa aS
verða aS manni i Ameríku, réðist
eg í vist. hjá enskum bónda.
Dauflegir ]wttu mér dagarnir
mállausum — þó liðti þeir einhvern
veginn, hver öSrtim likir og skildu
mér eftir i huganum dapra endur-
minningu um þaS. aS eg hefði strit-
að allan daginn — og þagaö allan
daginn eins og skepna. Þó var
einn dagtirinn undantekning.
Hann er meitlaður i minniS.
Þann dag var eg i fjósinu, eins
og aðra daga.
fskaldur tormur meS fannkomu !
þaut yfir endalausa, sléttuna svip- !
lausa og dauða.
Eftir miSjan daginn kemur |
bóndi út i f jós og maður meS hon- j
um, sem eg haföi ekki séS fyr. Eg j
sá aS bóndi var óvanalega vígaleg-
ttr. Skipaöi hann mér aS koma I
meS þeim inn í kálfastíuna. Þá
tók eg eftir því, að aðkomumaöur j
hafði heljarstóra töng. ITafSi eg j
ekki séö þaS verkfæri áöur. Lang-
aSi mig til aS spyrja þá, hvaS þaS
héti á ensku, en þá varS mér litiS
á bónda, og virtist mér hann svo
birstur undir brún. aS ráölegast
mundi aS ])egja. — Viö tókum einn
kálfinn og bundttm hann viS stoB.
ASkomumaður setti töngina á
liornin á honttm og skelti þau af,
fast upp við hausinn. Svo tókum
viö hvem aj öSrum og geröum
þeim sömtt skil. Þegar kálfarnir
voru búnir, tókum viö fullorðnu
nautgripina. Seinast var tekinn
fjögra ára gamall boli, meS afar
stórum og gildum hornum. Fast
tók hann í böndin, á meöan á at-
höfninni stóS. Hélt eg hann mundi
kippa stoöinni undan, eins og Sam-
son sterki foröum, og fjósiS koma
ofan á okkttr.
Hann var sá tuttugasti og sjötti.
Alt fjósiS var blóði drifiS. Blóö-
bunurnar stóSu upp úr hausunum
-áhöld
Þessi mynd sýnir
IVIilwaukee
steínsteypu
Vjel
Spyrjið ertir verði
THE STUART MACHINERY
COMPANY LIMITED.
764 Main St.,
Winnipt r, Man
EDDY’SFIBRE WARE
BALAR OG hÖTUR HALDA VATNINU
HEITU MiKLU LENGUR HELDUR EN
TRÉBALAR EÐA JÁRNBALAR — ERU
ÓD.RARI EN HINIR ’SÍÐARNEFNDU—
OG SETJA EKKI RYÐ A FOTIN.
YFIRFRAKKAR
með niðursettu verði:
Vanal. $25. fyrir
“ 43. ‘‘
“ 30. “
“ 22. “
$1 7.50
32.50
20.50
15.50
YFIRHAFNIR
með Persian Lamb kraga
Chamois fóðri, Nr. 1 Melton
Vanalega $60.C0 fyrir $38.50
“ 40.00 “ $25.50
VenjiS yöur á aö koma til
WHITE & MANAHAN
500 Main Street,
Ötibiisverzlun I Kenorn
WINNIPEG
THOS. JA6KS0N & SON I
BYOOINGAEFNI
ÁÐALSKRIFSTOFA og birgSaból 370 COLONY ST
TALS. Sherbr. 62 og 64
WINNIPEG, MAN.
GEYMSLUPLÁSS:
Vesturbœnum; horni Ellice og Wall St., Fón Sherb. 63
I Elmwood: horni Gordon og Levis, Fón, St. John 498
í Ft. Rouge: Pembina Highway og Scotland,
Vér seljum þessi efni í byggingar:
Múrstein, cement, malað grjót,
(allar stærð.), eldtraustan múrstein,
og eldleir, Flue Lining, möl, Hard-
wall Plaster, hár, Keene’s Cement,
hvítt og grátt kalk, hydrated kalk,
viðar og málm lath, gyps, Rubble
stone, Sand, ræsapípur, weeping
drain Tile, Wood Fibre Plastur,
Einnig Mortar, rautt, gult, brúnt,
standard og double strength black.
á veslings skepnunum. Daulandi og
bölvandi og skjálfandi af hræöslu
og sársauka. En bóndi og aökomu-
maöur hlögu. Aldrei fyr haföi eg
séS Ixmda eins kátan og aldrei fyr
liaföi eg heyrt liann bölva, því aS
bann var guðrækinn mjög.
Nú hló liann þegar vel gekk, en
hölvaöi ]>egar eitthvaS gekk illa.
“God damti you, god damn you”!
Mér datt í hug vísan eftir Sigur-
björn:
“GuS því aldrei gcgna tnun,
geta hins eg kynni,
aS liann heyri uxa stun
undir pinting þinni”.
AS loknu verki var hópurinn
hornalausi rekinn út i hríðina og
frostiö, til þess aS fá kaldabað
eftir blóðbaSiS. Og snjórinn kring-
tim fjósiS varð rauöur á svip-
stundu. Og eg glápti á alt saman
eins og “grænn emigranti”; þenn-
an þátt enskti menningarinnar,
liaföi eg hvorki séö né heyrt getið
um fvr.
Þegar bóndi las boröbænina um
kveldið, gat eg ekki varist þeirri
hugsun, aö heitari heföi hæn naut-
aöi. Hún stóS utan viS lífiö, og
tók engan þátt í því starfi alheims-
sálarinnar, aS efla kærleikann, sem
alt, sem Iífsanda dregur, þráir og
þarfnast. — íærleikann, sem einn
hefir mátt til aS þagga stunur allra
þeirra miljóna af lifandi verum,
sem eiga bágt.--------
Mér gekk illa aS sofna um
kveldiS. Myrkriö fyrir augunum
var rautt eins og blóö. Og þaö
þrengdi sér inn aS hjarta, kalt eins
og blóösnjórinn, sem eg haföi séö
um daginn. Fyrir eyrunum ómaöi
bölv í nautum og mönnum. Og sál
mín skalf í einverunni, hjálparlaus
og ljóslaus.------
Loks gat eg sofnað.
Mig dreymdi að eg væri staddur
viö banasæng bónda.
Ó, þaö fór svo voðalega illa um
hann. Hann lá á tómum nauts-
hornum, og þau stungust upp í
bakiS á honum. Eg hljóp til og
ætlaði aö taka hann úr rúminu, en
hann var svo þungur, aö eg gat
ekki rótaö honum.
Eg vaknaði meö andfælum viS
þaö. aS bóndi kallaöi á mig. HvaS
eg varS feginn að vakna. þó eg
anna verið, ef þau hefSu þekt skap- j íetti í vændum aS vinna i 14 klukku-
ara sinn og beöiS hann aS mýkja
hjarta eigandans gagnvart þeim.
Og eg fór aS hpgsa um, hvaS
tima. því að nú var sunnudagur,
og eg varS aS vinna öll verkin einn,
því aS bóndi fór til kirkju, trvisvar
þessi hjartalausa guðrækni væri ) á hverjum sunnudegi.
þýSingarlaus, sem hefðin ein ltelg- Jónas Stefánsson frá Kaldbak.