Lögberg - 07.01.1915, Side 1

iðfief
28. ARGANGUR
WINNIPEG, MANITOBA, ^IMTUDAGINN 7. JANUAR 1915
NUMER 2
Stríðið.
Skipi sökt.
Á nýjársdag geröu þýzkir hva«
þeir gátu, bæ8i á sjó og landi. A8-
faranótt þess dags koraust þeir a®
einu stóru stríSsskipi Breta, For-
midable, í sundinu fyrir Ports-
mouth höfn, þarsem þeirra 'helzta
skipalagi er, og söktu því. Meö
hverju moti þaö varC, er ekki víst
enn, þó líklegt sé aB neSansjávar
bitur hafi komist aS því og skotiC
þa8. Tvaer sprengingar urSu sk p-
verjar varir við, af hinni fyrri
kom stórt gat á þaö, svo aC þaS
hallaSist mikiö, en af hinni síSari
sökk þaS strax. Af 780 skips-
mönnum hafa 201 koraiS fyrir og
halda menn aS hinir 'hafi farizt,1
þvi aS stórsjór var svo mikill, aS
ilt var aS koma bátum viS og í
annan staS brotnuSu tnargir viS
skipshliSina, þegar þaS sprakk|
stmdur. Sumir af skipverjum
voru 20 stundir á sjó og voru svo
aSfram komnir aS þeir gátu ekki
bjargað báti sinum undan sjó,
er aS landi kom, en sex
láu dauSir í botni bátsins;
margir höfSu króknaS á leiSinni
yg veriS fleygt útbyrSis, er fá-
klæddir voru, og stukku upp úr
rumunum í bátinn. SkipiS var
gamalt aS vísu, en traust og vel
útbúiS og þykir Bretum illur
skaSi sinn, meS þvi móti sem hann
bar aSl Sá er skipinu stýrSi hét
Loxley; hann stóS á stjórnarpalli,
og sýndi' hugprýði en enga æ5ru
og fórst meS skipi sínu. Tveir
Canada menn voru á skipinu, og
hakla menn aS báSir hafi farizt.
Herskylda á Bretlandi.
Linn af ráSherrum á Englandi
sagSi svo nýlega í ræSu, aS enn
væru margir ungir menn á Bret-
landi, er ekki hefSu boSizt til her-
þjónustu, þó aS engum hefS'u fyr-
ir aS sjá. “Ef ]>eir hugsa, aS þeir
muni njóta frelsis og friheita
vegna þess sem aSrir legSu í söl-
umar, þá mundi þaS ekki standa
lengi. ’ Þessi ot S eru skilin svo,
aS stjómin hugsi sér aS lögleiSa
her]>jónustu á Bretlandi. Þó er
mikiS undir því komiS, hve margir
bjóSast til herþjónustu af sjálfs-
dáSum, en þeim fjölgar vanalega í
hvert sinn, sem eitthvaS verulegt
gengur móti flota eSa her Bret-
anna.
Herskarar Breta ríkis.
Sex heri ætlar Kitchener aS gera
út meS vorinu og senda til Frakk-
lands, en i hverjum eru miíli xoo
og 300 þús. manns. Fo ingjar fyr-
ir hverjum her em tilnefndir og
em tveir bezt þektir hér, Smith-
P°rien, sá er harSastur var á und-
anhaldinu í haust og Ian Hamil-
ton, er hér var á ferS í fvrra aS
skoSa landvarnir þessa lnnds. t
þessu Ii8i er ekki talinn sá her, sem
Sir John French stýrir nú, og má
af því marka, hve hart Breta-
veldi legeur sig fram í þetta smn.
Frá Astralíu er farin á staB IiS-
sending á ný. tim 25 þúsun lír aö
tölu og veriS aS' undirb”a þá
þriSju. Hvenær liSsendirgin frá
Canada, sú önnur í röSinni. legg-í
ur upp héSan, er enn ekki gert
heyrum kunnugt. þó aö mar^ir j
kvittir séu á ferSinni um þaS.
Nógu margir HSsmenn hafa fvrir
löngu fengist í þá herdeild og
langt komiS aS safna í þá þriSju.
Af ummælum Bordens, sem getiS
var í síðasta blaSi, má ráSa, aS
búist er viS, aS alt þaS liS muni
taka þátt í hemaSinum.
Tyrkinn sleginn.
Rússar og Tyrkir hafa beitt hver
aSra^ brögSum og veitt mannskaBa
hverir^ öSrum, án þess aS kotniS,
hafi til úrskurS'ar, þangaS til á.
sunnudaginn og mánudaginn, aS
stóromsta stóS meS þeim á þeim
stöSvum sem nefnast Sari Kamish.
Þar fóru Tyrkir svo miklar ófarir, 1
aS einn hluti hers þeirra var hand-|
tekinn, um 40 þúsundir, en hitt liS-
iS rekiS á flótta. Þar mistu
Tyrkir farangur og skotfæri og
fallbyssur, hershöfSingjann. er I’S-
inu stýrSi og marga háttsefta
menn. I m þaS Hs, sem undan
flýSi er þaS eitt sagt, a« Kó=akkar
séu á hælum þess. Þetta gerCist í
Kákasus löndum, fyrir austan
Svartahaf. Þar er há'ent og kalt |
um þessar rnundir og vel líklegt aS
Tyrkir hafi barizt meS vetlingum.
Þo bera Rússar þeim vel söguna,
segja þ' barizt hafa hraustlega og
reyndu aS komast úr þeirri kví, er
Rússar komu þeim í, meS mörgum
áhlaupum. Þeir sem héldu uppi
bardaga á flóttanum héldu áfram
aS skjóta eftir aS þeir voru fallnir
i valinn, meSan þeir gátu hleypt
af skoti. En þeir sem liSinu
stjómuSu höfSu ekki haft nægilega
forsjá fyrir því, heldur sótt meS
ofurkappi inn fyrir landamæri
Rússanna.
Viðureignin viS Rússann
HerferSinni gegn Rússum er
bvrjuS var fyrir nokkrum vikum
meS því aS Tyrkir og Austurrik-
ismenn og ÞjóSverjar hlupu á þá
allir í einu er nú svo komiS, stm
hér skal sagt. Tyrkir eru sigraSir
og hafa beSiS mikinn skaSa. Þýzk-
um hefir orSiS lítiS eSa ekki
ágengt í Póllandi, hafa grafiS sig
niSur í jörS og búa þar í upphit-
uSum jaröhúsum, meS fallbyssum-
ar aS baki sér, og fylgir því sá
kostur, aS þeir þurta nu á minna
liSi aS halda, heldur en mcSan þcir
sóttu austur eftir landinu, geta því
komiS því viS annars staSar, þar-
sem meira reynir á. Rússar hafa
veitt svo örugt viSnátn, aS þýzkir
hafa ekki unniS á aS' neinu marki
aS undanfömu. HerferS þýzkra
til aS ná Varsaw, er stöSvuS.
1 Galiziu hafa Rússamir veitt
Austurríkismönnum þungar bú-
sifjar, sigrað þá á ýmsum stöSum
Albert Belgíukonungur er sýndur hér á hestbaiJ 1 broddi riddara
fylkingar. pessum konungi er borin vel sagan af öllum, sem tala um hann
etSa skrifa. Hann er manna fríöastur, mikill vexti og hermannlegur, ein-
ncr’tekiK af heím 1i« Á mánnHao 1 staklega yfirlætislaus og alþýöiegur og hefir, frá þvl hann varS rlkiserfingi,
og iLkio ai JJCIIU 1 U. n nunuudK- RtUnda6 a6 nema alla þá hluti, sem honum máttu aö haldi koma I konungs-
mn stoS orusta þeirra a nulli í
Karpata fjöllum, þarsem heitir
Uztok. Þá var bylur 0g mikil
ófærS. Þar biSu Austurrikis
menn ósigur og eltu Rússar þá í
hríðinni og drápu og tóku af þeitn
menn. Rússar eru á vesturleiS
meS her sinn, til Cracow og Slesiu.
í annan staS hafa þeir sent liB til
Bukovina, til þess aS gera áhlaup
á Ungverja land aS austan. ÞaS
HS hefir fariS sína leiS óhindraS
til Transsylvaniu, sem er austasta
fylkiS í hinu austurriska keisara-
dæmi, og skotiS Ungverjum skel <
í bringu. Þeir þykjast vita, aS
Austurríki tnuni ’iSa undir lok og
*e&gja sig nú alla fram til aS
bjarga sjálfstæBi síns lands. Um
Rumeniu er svo sagt, er stendur
vígbúin viS landamærin, aS hún
muni bráSlega skerast í leikinn og
herja á hiS austurríska keisara-
dæmi meS Rússum.
í Austur-Prússlandi beitast þeir
brögSum, og verSur hvorugum
stö8unni, feröast í þeim tilgangi vI8a um lön,d og dvaldi i Bandaríkjunum
um stund, undir dularnafni, a8 kynnast verklegum athöfnum þess fram-
faralands. Hann er mjög vinsæll af þegnum sinum, en þéir eru nú fáir orSn-
ir, sem hann heíir yfir a8 ráSa. Albert konungur er sagSur hraustur her-
maSur og fullhugi og gengur oft I skyttugrafir sem ðbreyttur liSsfonngi og
gefur mönnum sínum gott eftirdæmi me8 þeirri stillingu, sem hann sýnir I
háskanum. Drotning hans stjðrnar aShjúkrun á stðrum spltala, me8 hug
og dug. Hún er konungsdóttir frá Bæjaralandi og hefir bróSir hennar
stjðrnaS þeim þýzka her, sem harðast hefir sðtt á 118 Belglumanna I Flanders.
og eru verksmiSjur austanlands i
óSa öim aS afgreiSa þær.
Agðreiningi
Breta og Bandaríkjanna útaf vöru-
þeim stærstu sem Austurriki á.
Þau lágu í herskipa lægi, en tund-
urdufla garSur var sjávarmegin
viS þau. Þykir því kaffari þessi
hafa sýnt mikinn dug. í Austur-
ríki er harSrétti manna á meSal og sendingum virSist vera lokiS mcS
ógurleg harSstjórn sýnd þcim þjóS- þvi; aS stjóm hinna siSarnefndu
flokkum sem ekki eru af þýzku ábyrgist aS frr ar skipa er þaBan
kyni, svo sem Kroötum, Slavón- fara> innihaldi ekki "
Eins og kunnugt er, er afmæli
Skúla fógeta Magnússonar í dag. Nú
hiS 203. Á 200 ára afmæli hans v'ar
hér kosin nefnd til fjársöfnunar í
minningarsjóS hans, og er Ásgeir
ræSismaSur SigurSsson formaSur
þeirrar nefndar. Nú er sjóSur þessi
orSinn kr. 4,242.63, en vöxtum hans
á aS verja til námsstyrks verzlunar-
mönnum erlendis.
1 bæjarstjórn voru kosnir hér síS-
astl. laugardag: Benedikt Sveinsson
alþingism., Geir SigurSsson skipstj.
og Jón Magnússon bæjarfógeti. —
Þessa atkvæSatölu sýndu listarnir:
A 738, B 396, C 155 og D 64 atkv.
1 síSastl. viku seldu þeir kaup-
mennirnir Sturla og- FriSrik Jóns
synir stórbýliS Brautarholt á Kjalar-
nesi Jóhanni alþingismanni Eyjólfs-
syni i Sveinatungu fyrir kr. 85,000;
í kaupunum fylgdu allar hjáleigur
jarSarinnar, áhöfn og búsmunir og
ílytur Jóhann á jörSina í næstu far-
dögum.
Reykjavík, 9. Des. 1914.
I fyrrakveld sýndi frú Stefanía
GuSmundsdóttir ýmiskonar dansa í
ISnaSarhúsinu meS aöstoð Óskars
stud. art. sonar síns. Sem nærri má
geta, var húsiS fult. Mest munu
■nenn hafa sókst eftir aS sjá Tango,
þennan alræmda dans, sem allvíSa er
annaö aS dansa sökum ósiSsemi, en
frúin’sýndi tvær tegundir hans, og
fór svo vel meS, aS öllum mun hafa
pótt dansinn mjög meinlaus og ef-
,aust orSiS vonbrigSi einhverjum.
Eáfadansinn svo kallaði var tilkomu-
nestur allra dansanna og einkar fag-
ar á köflum. Hlaut hann mjög mik-
ið lófaklapp og var endurtekinn i
Janslokin. Menuett dönsuðu tvær
smástelpur, dætur frúarinnar og var
anun að sjá. Áhorfendur tóku döns-
anum yfirleitt hiS bezta. StóS skemt-
jnin á aðra klukkustund.—Þjáðin.
Jón Magnússon cand phil. frá
Tóftum Iézt á laugardaginn.
Austfirðingar áttu mót með sér
síðastliSinn laugardag á Hotel Rvík
og hafði verið glatt á hjalla.
V estfirSingar vilja ekki vera minni
svo sem
um og öBrum slafneskum kynþátt-
um. Allir 'herfærir menn eru kúg-
aðir til herþjónustu, en forsprakk-
ar fólksins settir í dýflissur, og
lifa þar viS þröngan kost. Heim
ili þeirra eru forstöðulaus og á þvi
margur bágt þar um þessar mund-
ir.
, . JH MeSal annars skaSa sem Austur-
o.segja blöS, aB búast;rjki hefir beSið er þaS, aS Rússar
megi vi ti índum þaSan innan hafa náð olíunámunum miklu í
Galizíu, og þar meS svift óvini
skamms, því að bráðum mum
Rússar láta til skarar skríSa viB
Þjóðverja, er vötn og mýrar halda.
Yfirleitt virSist Rússinn hafa
dugaS vel í þessari orrahríS, ýmist
sigraS sína mótstöSumenn eSa!
haldiS sínu, og má af því marka,!
hvaS baksterkur og handfastur '<væmt
hann er.
sína þeirri nauSsynjavöru, sem þ-ir
eru sagSir hafa lítiS af.
LiS vort á Frakklandi.
Til Frakklands cr sent,
bréfum
er
frá
sam-
einstökum
Á Frakklandi.
I mönnum, riddara her og stórskota
: her frá Salisbury völlum af því aS
(hestar þoldu illa útiveru í þeim
Þar hafa enn gengiS hrakviSri |llrakvi6n,m’ sem t»ar &en&1’ °g
á vigvelli, sein hamlað hafa vopna Istórskota li8inu æf ngar
viðskiftum. Þó hafa stírsk tin treg!ega » bleytunni, bæBi aS ofan
gengiS víSast hvar meS miklum °g ne8an- Þessar deildir hersins
ákafa, en lítill árangur fylgt þeim halcla *fingum áfram í suSkir
á hvoruga hliSina, — nema mann- irrakkianfli- °g iifa þar vi® sól og
fall. ÞaS er sögu'egast, sem
Frakkar hafa gert í Alsace, unniS
þar af þýzkum nokkra staSi,
einkum þann er nefndur er Stein-
back, og þykir þaS mikill sigur,
en dýrkeyptur mun hann hafa ver-
ið. Á þessum slóSum hefir staðið
látlaus orrahríS í margar vikur,
I sumar. Famar eru aS koma
fréttir um fall nokkurra manna í
þeirri fylkingu héSan, er fyrst var
á vígvöll send og er þar á meðal
einn frá Wpg. LiSsafnaSur heldnr
áfram hér í Jandi og kappsamlcga
unniS aB því aS framleiBa þaS scm
til hernaBar þarf. Breska og

og segja menn aS Frakkar séu þaB franska stjórnin hefir pantaS vör-
langt komnir, a& skamt muni þess ur ler 1 lancli fyrir 50 miljón dali
aS bíða, aS þeir nái miklum parti | u--------------------— ________■
af Alsace, og ekki eigi þeir eftir
nana 30 mílur að ánni Rín. Aö
ÞjóSverjar ery aS búa sér víg-
stöðvar við ána, virðist benda á, |
að ]>eir þykjast bráSlega þurfa'
þeirra viS. Sömuleiðis segjast
Frakkar hafa þokaS óvinum sín-
um litiö eitt nálægt St. Mihiel. —:
Tveir sonarsynir gamla Garibaldi I
eru fallnir í liði Frakka.
Þýzkir hafa fangelsaö æzta1
biskup i Belgiu, Mercier kardinála,
sem haföi ritað svo í 'híi Sisbréfi til j
allra sinna undinnanna, aS þýzkir
hefSu ekkert vald “og því eruS þér j
þeim um enga þjónustu, hollustu j
eða hlýðni skyldir. HiSi eina lög
vorur sem
ólöglegt er að verzia meS í ófriBi.
Hvert skip sem þannig fær skír-
teini frá stjónunni, veröur aS
biðja stjórnina um að senda til sín
mann er af hennar hálfu hefir
eftirlit meS hleöslu skipsins og
skoSar allar vörur er í skipiö eru
látnar. Þeir sem ekki vilja hlíta
þessu, verSa aS una því, aS Bretar
skoöi í skipin hjá þeim og tefji
meö því ferS þeirra.
Buchanan, Sask. Brunnu tvær
búSir, vöruhús Massey-Harris og
aktýgja vinnustofa. BæBi hús og
vörur voru í eldsvoBa ábyrgB.
— í þjóðræknis sjóð Canada
hafa safnast til þessa tíma $2.276,-
/i5-
Þing kvatt til setu.
Svo er sagt, aS á nýlega hö’dn-
um ráögjafa fundi í Ottawa, hafi
þaS verið afráöiS, aö kaDa saman
þing þann 4. febrúar næstkomandi,
til stuttrar setu og ráSagerðar um
vms efni stríöinu viBkomandi
Frá Mexico.
Þar logar alt í vígaferlum aö
vanda. Þeir Villa og Zapata,
báöir gamlir ræningjar, ráöa lög-
um og lofum í landinu. Þeir hafa
handtekiö Carranze, þann er móti
Huerta barBizt, og drepiS alla hans
fylgjara, en ekki er þess getið, aö
Carranza hafi veriS líflátinn, þótti
ef til vill óþarft aS taka þaB fram.
Svo er sagt, aö gamli Diaz, sem
landinu stjórnaöi einscg einvaldur,
sé dauSur. landflótta suSlur á
Spáni.
Minningarhátíð bann-
laganna á Islandi.
íslenzku stúkurnar Hekla og
Skuld efndu til mikillar samkomu
á nýárs dag í Goodtemplarahúsinu
á Sargent Ave. til minnis um þann
inerkis atburö, aö þaö var fyr-ti
dagur í sögu gamla landsins, sem
)>ar mátti engan áfengan drykk
selja. Bannlögin gengu í gildi
þann dag, sem kunnugt er. Hr.
E. Björnsson stýrSi samkomunni.
Séra Gnðm. Arnason mælti fyr-
menn og ætla aö efna til allsherjar-1 ir minni stúkunnar Heklu, því aS
Jiots otel^ Reykjavík næsta^ laug- þetta var jafnframt tuttugasta og
iöunda afmælishátíö hennar. Dr.
ardag 12. þ.m. Eru þangaö velkomn-
ir allir þeir, sem ættaöir eru af svæS-
mu írá Hvitá 1 Borgarfiröi til Hrúta-
fjaröar, eða hafa dvaliö þar lang-
Jvölum, eða konu sér festa, eöa eign-
ast mann af því svæöi.—lsafold.
Sig.
fyrir
þegar þörfin krefur. En þær vaSa
óvíöa blint í sjóinn. Þær hafa áöur
reynt sig á flestum sviðum. Þær
vinna á bönkum og hafa hönd í
I>agga í sveitastjóm á fröartm-
tim. f sumtwnr þorpum og bæjum
hafa þær veriS gerSar að “de.ssi
atki”: eins konar 1 grtglumönnum;
ir.eðal ahnars hvilir su skylda á
herSum þeirra, aS aövara unga
menn og stefna þeim út þegar her-
þjónustu tíma þeirra ber aö hönd-
um. í Napoleons ófriönum voru
dæmi til þess, aS þær söfnuöu liBi,
fengu því orf og ljái og m7kju-
kvíslar í hönd, böröust viS Frakka,
handtóku stórhópa og gerBu þeim
annan ósktínda. ,
ÞaB var lengi siBur Kósakka-
kvenna, aB berjast viö hliö manna
sinna og höföu aö vopni hvaö sem
hönd á festi. Þessi siður virBist
hafa komiS upp 1774, þegar Tart-
arar sátu um Naaur. Þá heltu
þær sjóBandi vatni og tjöru og
jafnval súpu á óvinaherinn. Sein-
ast kom á þær hálfgeröur berserks-
gangur; þær klæddust rauðum
fötum, sem var bcati búningur
þeirra, æddu fram mtB ópi og
óhljóBum, réöust á Tartara og
ráku þá af höndtim sér.
Rússneskar bær.dakonur virðast
hafa tekiB talsvert af þessum vík-
ingshug aö erföum frá forfeörum
sínum og mæBrum. Þaö bar til
ekki alls fyrir Iöngu, að þýzkt
loftfar féll niður skamt frá landa-
mærunutn. Konur voru þar á
akri, og þegar þær sáu ófarir loft-
faranna, þustu þær að, moluöu
vélina og böröu á báðum flug-
mönnunum meö hnefunt og liey-
kvisJum. Þeir reyndu aö verjast
meö skambyssum, en þær báru
hærra hlut og hefðu etiaust gengiö
af þeim dauöum, heíöu rússneskir
hermenn ekki komið flugniönnun-
um aö liöi og bjargaö þeim úr
klóm kvennanna.
En rússneskar konur sýna rögg
af sér víöar en í róstum cg upp-
hlaupum. Þaö er sagt að pós>
störf og götuflutningar hvili al-
gerlega á heröum þeirra í helztu
Júl. Jóhannesson mælti
minni bannlaganna á tslandi. Var i f>or&um Rússlands.
sú ræöa flutt mtö hita miklum ogi T’ær konur sem eiga
kappi og minti á gamla tímann, i smábæjum og þorpum láta
þegar öldur Bakfcusar risu hæst á! ekki
Frá Islandi.
Reykjavík, 12. Des. 1914.
Uppboö hefir veriS haldiö hér á
búi Jóhanns sál. Jóhannessonar kaup-
manns og var svo mikil aðsókn aö
því, aS ekki eru dæmi hér til annars
eins. UrSu mjög margir frá aö
hverfa sem ekki komust inn. Upp-
boðiö var í G. T. húsinu.
Jónasar Hallgrímssonar nefndin
hefir nú lítiö starfað síöan mynda-
styttan var reist, enda voru þrír
nefndarmenn (af 5) smámsaman
gengnir úr henni. Á síöasta stú-
dentafélagsfundi voru valdir i nefnd-
ina, formaöur stúdentafél. fMatt.
ÞórSarsonJ sem sjálfkjörinn, Hann-
es Hafstein og Jón Helgason pró-
fessor. Eftir voru áöur í nefndinni
Bjami Jónsson frá Vogi og Guöm.
Björnsson landlæknir.
lega yfirvald í Belgiu er þaö sem
konungur vor hefir, stjórn hans og
fulltrúar þjóöarinnar.” Kardin’l-
inn á ekki að fá aö skrifa fleiri
bréf í þesstim tón.
Skip sködduS.
Tvö herskip Austurríkis sködd-
uöust af skotum frá frönskum
báti, er læddift aö þ im í kafi.
Annað skipiö var nýtt, og eitt af
Nýja árið 1915.
Dýrölegur roöi frá djúpinu brýst
dagurinn nóttina hrekur,
myrkriö í leiftrandi ljósgeisla snýst
lífsmagniö fjörkippi tekur.
Nýrunna áriö til atlögu býst
alla vekur.
3
Vakna! ó, vakna þú heimur og hlýö
hrópandi réttlætiö ka lar,
legg niöur brand þinn, hið' blóBuga stríö,
bæt nú um misgjöröir allar,
sjá þú hvað gjöfin er signandi blíB
sólar hallar.
Blessa þú lífiö og upprunnið ár
aldanna mátt"gi faöir,
legg þína hönd vfir hjartnanna sár
helgaöu timanna raöir.------
Vonum á liósiö sem vígir öll tár
verum glaöir.
M. Markússon.
heima í
leldur
sitt eftir leggja. Sveitakon-
!Fróni og Dr. Jóhannessoii lagöist!ur vinna venÍule&a 011 síorf sem
Stiórnmálin á sem Þyn?st a irar- Haiin geröi fyrir koma hl iafns v,« karlm?nn,
ojornmailll a ISlaaai. , nöghcfgi þann greiöa. aS skrifaj einkum, me«an uppskeran stendur
, : upp aöal atriöi ræöunnar og eru yfir! Þa vinna þíK1* 4 akrinum f á
1 þau prentuö á öörum staö í þessu mor&ni 111 kvekls. En nú, þegar
blaði. Séra Runólfur Marteins- alf|r karlmenn eru farnir, nema
son mælti fyrir minni reglunnar i t*eir sem komnir eru a grafarbarm-
Manitoba, benti á aö stórstúka mn eöa hálfvaxnir. þá veröa’þær
Manitoba hefSi veriö fyrsta stór- at> annast uppskeruna hjálparlaust.
stúkan í vesturhluta landsins og! Þe&ar afur*irnar eru komnar und-
að hún væri aö vissu leyti móðir ,r Þak’ °g a«>vi v,nna þær dagl ga
Um það er deilt á íslandi,
verið heföi vilji alþingis er það
saniþykti stjórnarskrána, og hvort
ráðherrann hafi brevtt eftir vilja
þingsins. Standa þar á öndverðum
meiS blöðin Isafold og Lögrétta, svo
og nýtt blað, afar stórt, er nefnist
“Þjóöin”. Einar Gunnarsson er
ritstjóri þess, en Einar Benediktsson
vítir þar harðlega “naglaskap” ráð-
herra, er hann nefnir því nafni, og
stælir viö Einar Arnórsson, sem
gengur á hólm við hann í ísafold.
Umræður, er fram fóru i ríkisráði
urn stjórnarmálið, símaði ráðherra
heim, og er þaS hiö lengsta sim-
skeyti, sem fariö hefir um Islands-
ál, 2,000 orð. ísafold segir, að öllum
líki vel, að Eggerz sagöi af sér em-
bætti.
Hvaðanœfa.
— Sagt er aö Ungverjum
ætlaö aö kjósa til konungs yfir sig
næstelzta son Vilhjálms keisara,
Eitel Frederich aö nafni. Til þess
á þó ekki aö koma, fyr en stríöinu
er lokiS og keisaradæmið Austur-
ríki er sundraö.
hinna þriggja. Séra F. J. Berg-\ fra (l°?tm fil dagseturs, þá ve öa
tnann talaöi nokkur orö fyrirminni l)3er a® faka fil vi® þreskingpi, fel a
íslands. Taka sjálfsagt margirjtre tfl eldivií5ar’ íárna hesta
undir þá ósk hans, aö þjóö vor !>eííar Þar a® kemur, þá a® plægja.
austan áln mcgi bcm gæiu til að IÞetta yert5a l>ær alt aC ?era auk
láta bannlögin verða sér til bless- innanhuss verka, spinna. prjóna og
unar en ckki böls. ,vefa-
Mr. P. P. Bardal og Mrs.1 í mörgum þorpum i MiB-Rús -
Thomas sungu einsöng. Franklin landi er þaö daglegt verk kvtnna,
Male Quartette söng tvö lög og a« jámn hesta. t þessum þorpttm
Mr. E. P. Jónsson las upp fnm>|eru sv° att segja allir jámsmiBir
ort kvæöi. j og kvenfótk vinntir þar sömu störf
HúsiS var mjög laglega skreytt °S karlmenn.
og sjaldgæft er aö fóik hlusti jat'n I ÞaB er þungbært fyrir jarBy kju.
vel a ræöur og þaö geröi í þetta og kornræktar þjóöir aö sjá á bak
sinn. Húsiö var troöfult bæöi uppi sontim sínum. En þegar kvenfólk-
og niBri og munti margir ha a iB getur ræktaö jörB na, þóft þaB
se setiö sér óhægt. En því meira kunni aB veröa í smærri stíl, þá
sem sagt var, þvi meira virtist veröur hallinn minni. Og þegar
áhevrendurna langa til aB heyra. j stríö gevsar, ffi eru þa« fkki síSur
Marga hefir' eflamst dreymt heim }>eirsem standa á bak við plóginn *
— Holdsveiki fer ntinkandi í
Canada. í holdsveikra hælinu i
Tracadie, N. B., voru 16 sjúkling-
ar nú um áramótin, en 24 um sama
leyti í fyrra.
— Erkihertogafrú Isabelle
heimsótti nýkga spítala þann í
Vínarborg er Vesturheims deild
Rauða krossins hefir umsjón meö.
Þótti henni mikið um hve öllu var
til ættjaröarinnar þetta kveld. Og
ef allar velferöar óskimar1 veröa
aö áhrins orötim
engu aö kvíða.
Konur í Rússlandi.
Aldrei reynir jafn mikiö á þrek
og þrótt kvenþjóöarinnar og aldrei
eiga þær lieinHnis jafn mikinn þátt
i sigursæld þjóðar sinnar og á
ófriðar tímum. Þetta á einkum
og herfiö, en hermennimir a vig-
vellinum, sem aö þvi vinna hver
þá þarf ísland skjöldinn ber,
Þótt konur hafi enn ekkí at-
kvæBis'-étt í Rússlandi, þá njó'a
þær aB mestu leyti sömu rétinda
og karlmenn. Og í bará'tu^ni
fyrir auknu frelsi og réttindum
vinna bæöi karlat og komir sam-
an aS því aB krefjast umbóta fyrir
alla þjóBina.
Þær þjóBir sem taliB er að lengra
séu á leið komrar en Rússar, hafa
við í 'herskyldu löndunum. í j löngum haft hom í síöu Rússa fvrir
þar hyggilega og haganlega fyrir þeim löndum sretnr ekki hiá bví ÞaC’ hve illa þeir færu meS kven
komið. fariB. aö framleiösla, iBnaBur og
— Talið er aö Bretar og banda-' o11 vi8skifti raskist stórkostlega,
menn þeirra hafi pantaö $50,000,- Pegar all,r e8a flest,r karlmenn
000 viröi til herbúnaöar frá Can-
ada. Frakkar hafa nýlcga pantaö
þrjú hundruö þúsund pör af s.xóm.
Mun þess gætt, aö þeir reynist
betur en skór Canada 'hersins.
eru kallaðir frá störfum sínum.
A Rússlandi er þessu talsvert á
annan veg fariö en víBist annars-
staöar. Þar gegna konur mörg-
um þeim störfum, sem í öðnmj
löndum hvíla því nær eingöngu eða i
— Kona dó í New York nýlega.' aJgerlega á lierB :m karlm nna-na.
ættuö frá Rússlandi, 117 ára göm- Þess vegra gcta þær haidiö áf am
ul, eftir óhrekjan.li vottoröum, er mörgum störfum, eins og ekkert
afkomendur hennar hafa í hönd-;hafi 1 skorist, þ tt karlmennirnir
séu komnir í hurtu. Og þótt þ im
hafi veriö meinaö aB taka upp sum
— Eldur gerBi allmikinn usla ístörf, þá eru þær fúsar aS reyna
um.
fóIkiB. En ekki er ólíklegt, aö
mörg systir þeirra í vesturh’uta
Noröurálfunnar þakkaöi fyrir ef
hún væri fær um aö inna þ->u
störf af hendi, sem rússneskar
konur nú gera.
Isl. Liberal klílbur-
inn befir kappraFÍufund
n. k.þriftjudapskv.sama
stað 0g tíma eins og að
undanföinu.
1