Lögberg - 04.03.1915, Blaðsíða 2

2
LÖGBERG, FIMTUDAGINN
4. MARZ 1915.
Járnbrautir á íslandi.
Eftir Jón Þorláksson.
Vegxr og járnbrautir.
Jámbrautimar eiga aö tengja
saman hémö og sveitir, svo taka
vegimir viö og tengja saman bæj-
ina innansveitar, líggja Út frá
jámbrautarstööinni og heim á
hvem bæ. Vegna þessa sambands,
sem á að veröa á midi jámbrauta
og vega er ekki hægt aö gera neina
fullkomna fyrirætlun um tilhögun
á innanlandstækjum, nema meö
því móti aö gera sér yfirlit yfir
hvorttveggja i einu, bæöi vegina og
jámbrautimar. Meöal annars
getur oft leikiö efi á því, (hvort
gera skuii veg eöa jámbnuit á
nnhverjum sérstökum kafla.
Vegna þessa sambands, sem er
á milli þessa mismunandi full-
komnu “brauta”, ætla eg aö gera
hér ofurlítinn útúrdúr, og skýra
frá því hvaö líöur vegageröunum
í landinu, og hvaö búist er viS aö
þeim þoki áfram næstu árin. Eg
* vonast Iíka eftir aö þaö yfirlit geti
gefiö örlitla bendingui um þaö,
hvort tímabært sé aö fara aö hugsa
um járnbrautarlagningar.
Þegar fyrsta löggjafarþingtö
kom saman, 1875, voru hér engir
vegir, en öllum viröist hafa veriö
Ijóst, aö brýn þörf var aö bæta
ínnanlandssamgöngurnar. í boö-
skap sínum til alþingis segír kon-
ungur, að það “að Vorri hyggju
er hiö mesta velferöarmál landsins,
aö efla samgöngur í landinu,” en
samt hafði stjórnin ekki séö sér
fært aö leggja til í fjárlagafrum-
varpi sínu áö nokkrum eyri væri
variö úr landssjóði til þessa vel-
feröarmáls. Þingið veitti þó tíl
vegabáta 15 þús. kr. fyrir fjárhags-
rímabilið, eða sem svaraöi 7500 kr.
hvort áriö. Næstu þingin rifkuðu
framlagiö upp í 15 til 20 þús. kr.
á ári, og meatu af þessu fé var
variö til aö gera viö fjallvegi. Um
akvegi þoröi enginn aö tala enn þá.
Áriö 1890 var bygð brúin yfír
ölfusá, sem kostaði 60 þús. kr.,
og þótti fádæma stórræöi. En
framlögin til vegabóta voru enn
ekki orðin meiri en það, áö meðál-
taliö frá 1876 til ársloka 1893,
í 18 fyrstu fjárforræÖfsárin, náöi
ekki 23 y2 þús. kr. fyrír hvert ár.
En þá koma líka fyrstLt tímamótin.
Á þinginu 1893 eru sámþykt ný
vegalög, sem leggja land-sjóðnum
þá skyldu á herðar, aö gera fyrst
og fretnst akvegi frá helztu kaup-
túnum landsins upp í 'héruðin, og
áttu jíæssar flutningabráutir hver
i sírtu héraði að vera síofnbraut í
vegakerfi innanhéraös, ’ sem’ kvísl-
aöist frá kauptúni heráðsins upp
um allar sveitir; samgöngum milli
kauptúnanna skyldi svo haldiÖ
itppi með strandsiglingiun. Þetta
er ný stefna i samgongumálum,
þvi áður höfðu menn hugsað sér
að leggja alla áherzlu á ’aö bæta
vegina á aðalpóstleiðunum, og
jafnvel gera þá akfæra, og höföu
lög í þá átt verið sett 1887. For-
vigismaður hinnar nýju s'téfnu, sem
varð ofan á, var sérá Jens heit-
inn Bálsson. Hann l>ar"úpþ frum-
varp þar að lútandi þegar á þing-
inu 1891, en það náð'i' ekki fram
að ganga; barðist Haiin með mikl-
nm áhuga fvrir skoðún simri, hœði
á þirtgi og í blaðagréiii’um (>g rit-
lingi um niálið; þrátt fýrir ein-
dregið fylgi i n. d. 1893 lá'víö aS
máliö strandaði í e. d„ én þar tókst
Magnúsi fándsliöfðingja fste.fjlien-
sen þó að bjarga þvi með tifstyrk
hinna kotiungkjömu. Þéssi til-
högtin á innanlándssamgöngum,
sem'þatna var ráðist í, var 'öéfað
sú lientugasta, sem landi'ð a }>eim
tirna var fætt’ um. og yérðúír Jéns
heitmun, PálsSyni -eint ftiilþokkuð
forusía hans i ]>ví máK'. En þar
með er ekki sagt að þotta fyrir-
komulag fullrtægi láridinú tíl f'ram-
búðar, enda sá Jens Pálsson það
fyr en flestir aðrir, að án jám7
brauta gátu samgöngumar ékki
komist í þaö horf, sem dygði’ til
frambúöar.
Samfara þessari stefnubreytingu
í vegamálum var nú piikil hækktm
á framlögum landssjóðs til vega-
bóta; rneöaltal 10 áranna frá 1894
til 1903 er tæpl. 107X2 . þús, kr.
árlega, og meöaltal 10 áranna frá
1904 til 1913 er um 149^2- kr. ár-
lega. Alls vom fjárframlögin úr
landssjóöi wH vegalxóta orðjin rétt
3 milj. kr. f2,989,941 kr. 98 aur.)
í árslok 1913, og eftír því sem nú
er veitt til vega árlega. bætist viö
ein miljón á ‘hverjum 6 árum.
Flutningabrautimar era aö lengd
395 km. Ekki er lokið viö að
leggja þær enn þá, enda hefir líka
jafnframt þeim veriö unniö nokk-
uö aö lagningu akfærra þjóövega í
bygðum, í sambandi viö kauptún
eöa flutningabrautir. Þaö má
gera ráö fyrir aö lagningn flutn-
ingabrautanna veröi lokiö 1923.
Þær hafa þá verið í smíðum í 30
ár, og þó raunar nokkuö lertgur,
því aö mestu af vegabótafénu frá
1880 til 1893 var éinmitt variö til
tveggja vega fÞingvallavegarins
og Hellisheiöarvegarins), sem tekn-
ir vont í tölu flutningabrautanna
meö vegalögunum 1894. Jafn-
framt verður um 1923 Iokiö viö aö
leggja flesta þjóövegakafla í by0ð,
sem standa t beinu sambandi við
flutningabrautirnar, og mikið verö-
ur komiö af akfæmm sýsluvegum
í sambandi viö þessa vegi. Þessi
innanhéraös-vegakerfi veröa m;ö
öðrum orðum komin svo vel á veg
1923 í öllum helztu héruðum lands-
ins, að annaðhvort þaö ár, eöa eitt-
hvert næstu áranna þar á eftir,
veröa menn aö fara að snúa sér aö
ööra verkefni í samgöngubótunum,
jafnframt því sem unniö veröur
aö því aö fullkomna þessi sundur-
skildu vegakerfi meö því að bæta
viö þeim minni Iiáttar álmum, sem
þá kann enn aö vanta.
Þaö viröist nú vera, auðsætt, aö
næsta verkefnið er aöl samtengja
þessi einstöku eöa aðskildu vega-
kerfi og þá einkanlega þau 4 eöa
5 vegakerfi, sem liggja milli Faxa-
flóa og Eyjafjaröar, og öll standa
i sambandi viö einhvern| hluta
þjóövegarins milli Reykjavíkur og
Akureyrar. Þessi vegakerfi eru,
ef talið er noröanfrá, hiö fyrsta t
Eyjafiröinum, 2. i Skagafiröinum,
3. í Húnavatnssýslunni, 4. í Borg-
arfirðinum, og hiö 5., sem um
getur veriö aö ræöa, er vegakerfiö,
sem kvíslast út frá Reykjavík. Sú
braut, sem samtengir þessi vega-
kerfi, verður um leið þjóöbraut
milli Suðurlands og Noröurlands.
En þá vaknar spumingin um
þaö, hvernig þessi braut skuli gerö.
Á þaö aö vera tiltölulega ódýr
mölborinn vegur, eins og þeir, sem
nú era lagðir í sveitum? Eöa dýr
vegur, þakinn grjótmulningi, hent-
ugur fyrir bifreiöar en ófær reið-
hestum sakir hörku? Eða jám-
braut? Um þetta geta menn hugs-
aö næstu árin, sennilega fram und-
ir 1923, en úr því veröur svarið
aö fara aö koma. Og af því aö
ekki er ráö nema i tíma sé tekið,
ætla eg aö benda á einstök atriöi,
sem hafa verður fyrir augum þeg-
ar spurningunni er svaraö.
Þegar jámbrautaröldin hófst i
heiminum voru flest Iönd Noröúr-
álfunnar oröin fullskipuö vegum.
Þess vegna hefir fengist alveg
áreiöanleg reynsla um það', hvaða
áhrif járnbrautímar bafa á notk-
utl °S gildi vega þeirra, sem fyrir
eru, Jægar jámbrautir eru lagöar.
Og reynslan er þessi;
I fyrsta lagi sú> aö enginn veg-
arspotti innsveitis eöa innanhéraös
veröur óþarfur eöa fellur til muna
í gildi, j>ó aö jámbraut komi urn
hé-raöið. Þetta. er iíka auðskilið.
Setjum svo aö vegur ýflutninga-
brautj hafi verið iagöur eftir hér-
aðinu endilöngti, og svo komi
jámbraut þvert yfir ‘hérað’iö. Þá
er sett jámbrautarstöð við veginn
og vegurinn heldur gildi sínu eöa
fær aukið gildi, sem aðalvegur út
í sveitirnar tíl beggja hliða út frá
járnbrautarstöðinni. Notkun ‘hans
vex stóram við þaö að brautin
kemur. Hugsuni oss síöan hitt til-
felliö, að jámbrautin liggi um hér-
aðið samhliöa akveginum; vegna
landsjagsins Hggur. hún þá líka
mjög nærri veginum,; af þvi að
sléttasta leiðin er valin bæði fyrir
veginn og brautina. Þessi vegur
\eröur ekld heldur óþarfur þótt
brautin komi. • Hann liggur frá
einni stöö til annarar meöfram
brautinni, og Ixeimir sem Ijggja
nleöfram brautinni, þurfa eínmitt
slíkan veg tíl þess aö ná sambandi
við bráútárstöövamar. Allar álm-
ur út frá veginum veröa nú að
fhitningabratttum út frá braufcir-
stöðvum [>eim, sem tí'ggja við
veginn. og halda fullu gildi eöa fá
rtulcið gildi. Það getur éomið1 fyr-
‘r að‘ uriiferðin minki um suina
spottana af vegi þeinx, sem Hggur
meðfram brautinni, en éiiginn
spotti af honum verðtir óþárfur
nfeð öllu, ef hánn liggur í bygð.
í öðm lagi' er reynsían 'sú, 'að
vegir yfir óbygðir og fjöll milli
'bygöa missi alveg gfldi sitt fyrir
venjuiégan rttvinnúrekstur land-
anna, þegar ' jámibrautin kemur,
sem samtengir sörtni bygöiriiar og
vegurinn samtengdi áöur. Er
þetta svo auöskilið, að' ekki þarf
skýringar við. Vöruflutningar,
sem víöa voru núklir eftir slíkum
vegum áður fyr, Iiafa alveg lagst
niður síðan jámbrautir komu, og
fólksferöir um þá bafa færst í það
horf, að naumast fara aðrir eftir
þeitn. en umrenningar, sem hafa
ekki fé til þess að' kaupa sér far
með járabraut, og skemtiferða-
menn, sem vilja njóta náttúm-
fegurðarinnar.
í þriðja lagi iná nefna þaö, að
vegir, sem áöur höföu verið lagöir
milli fjölmennra staöa eða borga,
hafi mist mjög mikið af gildi sínu,
þegar járnbrautir komu milli borg-
anna, þótt þeir áð vísu hafi ekki
orðið óþarfir. Áf þessari reynslu
sést þaö glögglega, að innanhéraös-
vegakerfi þau, sem nú er verið aö
leggja, munu haldast i fullu gildi
þótt jámbrautir komi, en aðl þeir
samtengingarvegir, sem lagðir
veröa milli bygöa ft. d. yfir Holta-
vöröuheiöi, milli Húnavatns- og
Skagafjaröarsýslu, yfir öxnadals-
heiöi o. s. frv.), falla að miklu leyti
úr gildi, ef jámbraut veröur lögö
milli héraöanna á efíir. Þaö er
því nokkumveginn augljóst, aö hiö
óskynsamlegasta, s©m unt er aö
taka til bragös í þessu máli, er
þaö, að leggja fyrst dýran og vand-
aðan veg milli Noröurlands oj
Suöurlands, og svo þar á eftir
jámbraut, sem gerir veginn aö
miklu leyti óþarfan. Ef tími
þætti ekki kominn til þess að
leggja jámbraut, væri viturlcgra
að byrja á því að leggja ódýran
veg, sem hæfilegur þætti til þess
að hafa handa skemtiferðamönn-
um á summm viö hlið jámbraut-
arinnar, þegar hún væri komin, og
láta sér duga hann þangaö til jám-
braut kemur. En svo er ef til vill
hugsanleg miölun í mádinu. Hún
er sú, aö gera undirbyggingu veg-
ar svo fullkomna, aö því er halla,
bugður og traustleik brúa snertir,
að þegar tími þykir til kominn,
megi leggja brautarsporið á veg-
inn og gera úr honum jámbraut,
en þangað til verði hann mölbor-
inn og notaöur sem hver annar
vegur. Sérstaklega er hugsanlegt
að þessi miölun geti komið til
greina, ef fyrirhugaö væri aö
leggja rafmagnsjámbraut, af því
aö rafmagnsbrautir mega vera meö
nokkru meiri halla og nokkru
krappari bugöum heldur en gufu-
vagnabrautir. En ekki er unt aö
segja neitt um það, hvort þessi
miðlun muni borga sig, nema full-
komin rannsókn á brautarsvæðinu
sé á undan gengin. Því síður er
unt að segja um það án slíkrar
rannsóknar, hvort tiltækilegt sé að
hverfa alveg frá vegarlagningu, en
þyrja á járabraut í þess staö, því
aö enginn má skoða þá tölu, sem
eg nefndi hér aö framan, 40 þús.
fyrir hvem km., sem neina áætlun.
Niöurstaöan er því sú, að til
þess að liægt sé aö taka skynsam-
lega ákvöröun í þessu máli, þarf
að framkvæma fullkomna rann-
sókn á brautarsvæðinu. Sú rann-
sókn vemr aö gefa ábyggileg svör
upp á þessar spurningar:
Hvað kostar járnbraut milU
Suöur- og Noröurlands?
Hvað kostar bifreiöavegur?
Hvaö kostar vegur sem seinna
má nota undir járnbraut?
Hvaö kostar vegyr sem nægir
við hliðina á jámbraut og þangað
tíl jámbraut verður lögö?
Þegar þessi svör eru fengin, þá
er unt aö taka skynsamlega
ákvörðun um málið. Svörin mega
ekká koma seinna en 1923. ^ess
vregna eigum viö að nota árin þang-
að til til rannsókna um þessi at-
riði, og tjáir ekki að horfa í það,
að vitanlega 'hlýtur raxmsókn þessi
að kosta nokkurt fé.
Benda má á eitt atriði enn í
sögu vegagerðanna, sem getur
hjálpað inönnum til ]>ess að mynda
sér rétta skoðun um jámbrautar-
lagningar. ÞaÖ er saga flutninga-
brautanna. Þær em 395 km. aö
Iengd. 1 árslok 1913 vom fram-
lög landsjóðs til þeirra oröin 1,-
340,000 kr. í árslok 1923 er áætl-
að að þær veröi fullgeröar, og aö
framlög landsjóðs til þeirra veröi
þá orðin sem næst 1,900,000 kr.
Þá veröa liöin rétt 30 ár siðan
lögin um þær vom sett, en 40 ár
síðan byrjað var á lagningu þeirra
í raun og vem (árið 1884, þegar
Hovdenak kom til landsiris, má
með réttu telja sem byrjuriarárið).
Rómur allra manna er nú á einn
veg um það, aö rétt hafí veriö að
ráðast í þetta fýnrtæki, þótt það
tæki svó langan tíma, og eflaust
stendur sá dómur óhaggaður eftir
að lágningu þeirra er Iokið. Óg
dómurinn mundi hafa orðið alveg
á sömu leið, þótt lagningin heföi
tekið lengri tíma. Af þessu geta
menn séð það, að það er ahreg jafn-
réttmætt, að setja sér járflbraútar-
Iagningar sem- takrriark 'í' sam-
göngumálum, hvort sem tírrú sá,
sem til framkvæmdanna gengtír, er
nokkm lengri eða skemri. tJr
því að þaö 'hefir tekið 40 ár aö
leggja um 400 km. af' flutnirtgs-1
brautum, þarf enginn aö furöa sig
á þvi, þó það taki nokkuð langan
tíma að leggja 500 km. af járn-
brautum. Og menn verða að gæta
vel að því að dómur framtíðarinn-
ar um það, hvort rétt hafi verið að
ráðast í jámbrautarlagningar, verð-
ur alveg hinn sami, hvort sem þaö
tekur 20 eöa 40 eöa 80 eöa jafnvel
100 ár aö leggja allar þær brautir,
sem landiö þarfnast. Enj dómur
framtíðarinnar er hæstaréttardóm-
ur í þessu máli.
:—Lögrétta.
Eimskipafélag ísiands.
Vera má það innilegt gleðiefni
öllum þeim ílandsvinum, sem með
hlutakaupum í þessu félagi hafa
stutt að því, að siglingalegt sjálf-
stæði íslands er nú orðið sannur
veruleiki.
“Gullfoss” tekið til starfa.
Sú fregn hefir borist vestur um
haf, að Suðurlandsskipið, sem nefn-
ist “Gullfoss”, hafi komið til Islands
þann 26. Febrúar s.l., fermt vörum
til landsins.
Norðurlandsskipið, sem á að heita
“Goðafoss”, er og langt til, fullgert,
I
STOFNSETT 1882
LÖGGyj 1914
Böðvar Ólafsson
DAINN 22. NÓVEMBBR 1914
Hve Ijúft má þeim, sem leið er þungri á,
að láta hvílast þreyttum ferðamanni.
Nú ertu, Böðvar, búinn frelsi’ að fá
frá dagsins striti í helgum ljóssins ranni,
þar sæll þú ert að safna kröftum nýjum
og sérð ei böl af þungum veður skýjutn.
Með veika burði’ og vanheilsuna’ á jörð
þig viljinn knúði að sinna dagsins störfum;
þú gafst ei upp, þó gæfan væri hörð,
að greiða fram úr öllum lífsins þörfum;
hún blasir ei lengur, brekkan þér á móti,
sem beint þig mæddi’ í tímans ölduróti.
Þér kom svo vel þá konuna að fá,
sem kjark og þrekið átti’ í mæli sönnum;
hún varpaði’ ætíð vegferð þína á
von og ljósi- í dagsins kyrð og önnum;
þú varst hennar sterkum studdur armi,
er stóð þér opinn jafnt í gleði’ og harmi.
Það v'ill svo hrella vinar klökkva lund,
að verða’ að slíta félagsskapar sporið,
sefn haía marga sælu. og sorgar-stund
á samferðinni notið jafnt og borið;
en þetta’ er leiðin, þó að fáir kjósi,
að þá ber alla’ að sama feigðarósi.
Að líta yfir liðna æfitíð,
hún lifir hjá þér eins og vökudraumur,
það er oft hún elur innra stríð,
þo atburðina deyfi tímans stiaumur.
hjartkær, vin, sem endað hefir árin,
þú elskar hann stundum heitast gegnum tárin.
Og þegar loksins hólmgangan er háð
í heimi þessum, til að deyja’ og líða,
þá er undir herrans hjálp og náð,
hvað þín muni hinumegin bíða;
ferðin sú er flestum hulin saga,
þó full sé von um sælli’ og betri daga.
O. G.
1
I
svo að ætla má, að það verði bráð-
lega í förum milli landa, og er þá
félagið i fullri starfsrækslu, nákvæm-
lega á þeim tíma, sem upphaflega
var ákveðið.
Fjárlánið fengið.
Lántaka félagsins utanlands hefir
og gengið æskilega og samkv'æmt
upphaflegum samningum, svo að
hægt er að greiða verð beggja skip-
anna að þeim fullgerðum.
fslands hlnthafar borga að fullu.
Hluthafar félagsins á Islandi hafa
þegar fyrir nokkru borgað að fullu
alt hlutafé sitt, sem er rtokkuð á
fjórða hundrað þúsund krónur.
Vestur-íslendingar á eftir.
Það tekur íslands-nefndin fram í
bréfi tii banktstjóra Th. E. Thor-
steinssonar, féhirðis Winnipeg-
nefndarinnar — nýkomnu hingað —,
að sér “þyki leitt, að ekki skuli
ganga greiðar meö innborganir á
hlutafénu vestra, og verði hún því
enn á ný að biðja nefndina hér, að
gera alt sem í hennar valdi standi til
þess að afborganir fari ' reglulega
fram eins og um var samið.”
1 þessu sambandi óskar Islands-
nefndin þess, að hún megi gefa út
ávísanir á hlutasölunefndina hér
fyrir 4 þúsund dollars, sem borgist
15. Apríl næstícomandi.
í tilefni af þessu hefir Winnipeg-
nefndin ný'ega átt fund með sér, tih
þess að íhuga umkvörtun og tilmæli
íslands-nefndarinnar. Á þeim fundi
var samþykt, að verða við tilmælum
íslands-nefndarinnar, í því fulla
trausti að v'estur-íslenzkir hluthafar
reyni af ítrasta megni að greiða á-
fallnar afborganir sínar til féhirðis
nefndarinnar hér, svo tímanlega, að
féð verði til hans komið fyrir 15.
Aprii næstkomandiv
öllum hlýtur að vera það ljóst, að
einmitt nú er fjárþörf Eimskipafé-
lagsins afar brýn, og vér megum ekki
skorast undan þeirri skyldu vorri, að
borga það af hlutafé voru, sem vér
erum frekast færir um að# geiða og
nú er fallið í gjalddaga.
Islands-nefndin hefir í samning-
um sínum öllúm og fjárhagslegum
útreikningum alger'ega reitt sig á
hlýhug vorn til félagsins og gjald-
þol vort, til þess að standa í skilum,
ekki síður en þeir, sem búsettir eru
á tslandi.
íslenzkir hluthafar hafa reynst
skilvísir. Útlendir auömenn hafa
staðið nákvæmlega við lofórð sín um
lán til félagsins; og þeir, sem aö sér-
stöku smíöi skipanna hafa unniö,
hafa einnig staöið viö saming sinn
við félagið. Vestur-tslendingar einir
standa völtum fæti á sviði skilvís-
iiyiar við fé'agið. Þess vegna send-
ir stjórnamefnd félagsins hingað
hverja uinkvörtunina á fætur annari
og þess vegna hefir henni hugkvæmst
það ráð, að senda á oss ávlsan fyrir
nokkrum hluta þess fjár, sem átt
hefði fyrir nokkru að vera í hennar
höndum, en hefir til þessa tíma ekki
greiöst
í raun réttri stendur málið hér
vestra þannig að ýmsir þeir, sem
leyft höfðu að láta rita nöfn sín fyr-
ir hlutakaupum, hafa enn ekkert borg-
að í þeinv hlutum, og sumir beint út
tjáð sig fráhvorfna kaupunum; aðr-
ir eru ekki finnanlegir svo tilkynn-
inga-bréf, sem þeim era send, koma
ekki til skila, en mennirnir gefa sig
ekki fram til greiöslu á afborgunum
sem þeir skulda.
Alvarleg áakorun.
Winnipeg-nefndin skorar því hér
meö alvarlega á alla þá hluthafa,
sem ennþá eiga ógreiddar afborgan-
ir á hlutum þeirra, að þeir reyni nú
af ítrasta megni, að sinna kröfum fé-
lagsins og þörfum, með því að greiða
áfa'lnar afborganir af hlutum sínum
til féhirðis vors hér, svo tímanlega,
að hæg^ verði að mæta 4,000 dollara
ávísuninni þann 15. Apríl næstkom-
andi.
Sömuleiðis óskar nefndin, að þeir,
sem unna stofnun félags þessa og
finna sig efnalega færa til þess að
styrkja það, vildu gerast hluthafar í
félaginu sem allra fyrst, og að senda
hlutapantanir sinar með afborgunum
ti' féhirðis nefndarinnár. %
Ulutabréf félagsins nú útgefin.
Látiö skal þess getið, að nýkomin
em hingaö vestur lögformleg hlut-
eignarbréf til allra þeirrra, sem bún-
ir vom að borga hluti sína að fullu
svo tímanlega, aö féð væri komiö í
ttrnsjá stjórnamefndarinnar í Rvik
viö árslokin síöustu. Framvegis
veröa hlutabréfin send til hluthafa
hér eins ört og afborganir frá þeim
koma í hendur stjómarnefndarinnar
í Reykjavík.
- B. Li. ItaldwiiLsoii.
Winnipeg, 1. Marz 19X5.
Ung ráðskona.
Sá siöur hefir verið tekinn upp í
einum alþýöuskólanum í Brooklyn,
New York, aö veita þeim nemanda
verölaun á ári hverju, sem mesta
hugprýöi hefir sýnt á skólaárinu.
Þrettán vetra stúlka, Elizabeth
Jordan, hlaut verölaunin árið sem
leið. Blaöið sem frá þessu skýrir,
segir að Elizabeth hafi ekki búist
við neinum verölaunum. Það
hafði farið fyrir henni eins og
mörgum öörum sem taka fjöldan-
um fram í hugrekki, fómfýsi og
kærleika: hún vissi ekki sjálf, aö
hún hafði unniö þrekvirki sem
veröskuldaöi sérstaka viöurkenn-
ingu. Henni haföi aldrei virst
nema ein leiö opin, og ef hún heföi
vikið af þeirri braut heföi þaö ver-
iö líkt og aö hverfa af þjóðvegin-
um út í frumskógana, eöa vaöa yfir
ána undir brúnni.
Margir keptu um verðlaunin aö
þessu sinni, eins og að undanfömu.
Einn keppinautanna var John
Farley, 12 ára gamall drengur.
hann haföi bjargað tveim vinum
sínum í lífsháska. Tommy Omar-
endo, ári eldri, hafði dregið mann
í tæka tíð upp úr sundlaug; var sá
meövitundarlaus og að dauöa
kominn, en hjamaöi þó við.
Hanna Lewis, á sama aldri, hafði
Nýir hluthaíar óskast.
Af þessu leiðir, að um 25 þúsund
króna viröi af hlutum þarf enn aö
seljast hér vestra svo aö fullnægt
veröi óskum íslands-nefndarinnar,
og til þess verða nýir hluthafar að
bætast félaginu.
slökt eld sem mundi hafa gjöreytt
heimili foreldra hennar, ef snar-
ræöi hennar heföi ekki notiö við.
Elizabeth haföi hvorki dregið
menn dauövona upp úr ám né vötn-
D. D. W00D & SONS,
--------------LIMITED-------------------
verzla með beztn tegnnd af
— K O L U M =
Antracite og Bituminous.
Flutt heim til yðar hvar sem er í baenum.
Vér æskjum verzlunar yðar,
SKRIFSTOFA: TALSfMI:
904 Ross Avenue Garry 2621
horni Arlington Prívate Excbange
EPLI! EPLI!
Þaú beztu sem til sölu eru boðin
$3.50 TUNNAN
Hér býðst bændum tækifærið til að fá þessi úrvals epli
send til næstu stöðvar við sig, með þessu lága verði.
Spy epli - - $3.50 tnnDan
Baldwin epli - - $3.40 tunnan
Greening epli - - $3.35 tunnan
þessir prízar eru F.O.B. Winnipeg
Sendið pöntun fyðar í dag. Allar pantanir af-
greiddar þann sama dag sem þær koma.
Fullkomnar birgðir af ávöxtum, sméri, eggjum
alifuglum og nýlenduvörum fyrir borgarbúa.
GOLDEN LION STORE
585 PORTAGE AVE., - WINNIPEG
.. - 1 ----- ... ■ i ——1
um né hrifið börn undan hestafót-
um eöa bifreiðlum. Hún haföi al-
drei séö nafn sitt á prenti fyr en
eftír aö henni vom veitt -verö-
launin og hún haföi enga minstu
hugmynd um aö hún væri hetja.
Elizabeth voru veitt verölaunin
fyrir þaö, að hún haföi gengið sjö
bömum í móöur stað eftir aö móö-
ir hennar dó frá hópnum og blind-
um manni sinum. Tvö af syst-
kinunum em svo gömul, að þau
vinna fyrir kaupi, tvö em heima
hjá fööur sínum á daginn, en þrjú
em í skóla auk EHzabeth sjálfrar.
Þessi þrettán ára gamla stúlka,
sem tók aö sér husmóðurstörfin og
stundar þó skólanám, býr til mat-
inn, sér um öll matar og fata-
kaup, bætir og stagar sokka, leysir
af hendi, í stuttu máU sagt, flest
þau störf er hvíla á héröum hús-
móðurinnar, einmitt þau störf sem
sumar húsmæöur þykjast ekki
færar um að leysa af hendi hjálp-
arlaust, þótt þær hafi ekki annaö
fyrir stafni. En Elizabeth gengur
í skóla, er ekki neöst í bekknum,
og gerir þetta í hjáverkum.
En nú er eftir að vita hvort
Elizabeth stendur eins vel, í stööu
sinni eftir aö hafa lesið öll lofs-
yrðin sem duniðl hafa yfir hana. í
blööum og tímaritum.
Ó. T. J.
“Eg læt ei yfir stríðið dynja dóm
Sem drottinn sjálfur væri hér að tala,
Eg kveð ei upp með skáldsins risa «5m
Sem ráðsnild stselir Vigfúsar á Hala,”
—Upphaf á kvæðinu “íslendingar”,
í jólablaði "Heimskringlu.” —
rr
Eg hef’ engan móð í mér
Meira um slíkt að tala—
Gott er, ef þeir gegna þér
Guö og Fúsi á Hala.
Sephan G.
$1.00 afsláttur á
tonni af kolum
Lesið afsláttarmiðann. Seudið hann
með pöntun yðar
Kynnist CHINOOK
Ný reyklaus kol
$9.50 tonnið!
Enginn reykur. Ekkert sét
Ekkert gjall.
Agaett fyrir eldavélar og
ofna, einnig fyrir aðrar
hitavélar haust og vor.
Þetta boð vort stendur til 7. oóv-
ember 1914.
Pantið sem fyrsL
J. G. HARGRAVE & CO., Ltd.
334 MAIN STRKET
Phone Main 432-431
Klipp ör og sýn með pöntun.
$1.00 Afslúttur ° $1.00
Ef þér kaupið eitt tonn af
Chinook kolum á $9.50, þá
glldir þessl mlðl elnn doliar,
ef einhver umboðsmaður fé-
lagsins skrifar undir hann.
J. G. Ilargrave A Co., EtCL
(ónýtur &n undirskrtftax.)
I