Lögberg - 11.03.1915, Side 2

%
LÖGBEBG, FIMTUDAGINN 11. MABZ 1915
Tollmál Canada.
% hefi lesið i Heimskringlu
“Lauslegt ágrip” af þingraífiu herra
Sveins Þorvaldssonar ; og er eg hon-
um þar sammála í sumum atriöum;
t.d. því, ‘að meö tilstyrk Dominion
stjómarinnar gaetum vér haft not af
löndum þessum, hinum óteknu, til
þess aö gefa vinnu hinum mikla
skara atvinnulausra mannA í stór-
borgunum.”
Já, þaö væri rétt og nauösynlegt,
aö reyna aö koma fótunum undir
þessa iöjuleysingja stórborganna,
meö því aö koma þeim út á óbygðu
löndin og þrýsta þeim til nauðsyn-
legrar vinnu, svo þeir geti oröið
sjálfstæðir menn. Og sjálfsagt
þyrfti stjórnin að hjálpa þeim. f>ví
vegna óráövendni og ráðieysis er mest
af þessum löndum í höndum félaga
og gróðabfallsmanna, svo frí lönd,
eða heimilisréttarlönd munu varla
fáanleg fyr cn lengst norðvestur í
Peace River dalnum, og munu fæst-
ir af þessum mönnum hafa efni og
kringumstæöur til að komast þang-
aö hjálparlaust. Þótt ganga megi
að því vísu, að það sé þeirra 'eigin
skuld, aö þeir eru ekki sjálfstæðir
og sjálfbjarga menn. Því hér í
Canada er auðmagn landsins svo
mikiö og tækifærin nóg.'til þess, aö
hver maður, sem vill og nennir aö
hjálpa sér sjálfur, getur fljótt orðið
sjálfstæöur, ef hann h,efir allgóöa
heilsu og engin sérstök óhöpp koma ur
fyrir hann.
En hvaö sem þvt líöur, væri gott
aö nota nú tækifærið og koma svo
mörgum iðjuleysingjum út á þessi ó-
teknu lönd, því líklegt eir, að margir
þeirra yrðu með tímanúm góöir og
gildir jarðyrkjumenn. En stjómin
mætti þá heldur ekki undir neinum
kringumstæðum ofþyngja þá með
nýjum og ranglátum verndartolla-
álögum, eins og þeim, sem hún er
einmitt að koma i gegn á yfirstand-
andi þingi.
Mér virðist að hr. Sveinn Þor-
valdsson hafi ekki íhugaö tollmálið
nógu vandlega, ef Heimskringla
skýrir rétt frá, þar setn hún kemst
svo að orði: “Mr. Þorvaldsson lauk
“ræðu sinni með því að hvetja menn
“til að kaupa og halda fram canad-
“iskum vörutn. Kvað hafln leitt, að
“sjá menn ganga fram hjá canadisk-
itnt vörum og kaupa kanti ske dýr-
“ari vörur í öðrum löndttm:” -
Já, “kannske” dýrari. • Svo hr,
Sveinn er þá ekki viss ttin, að út-
lendu vörumar sctt dýraril. En
þetta á nú ltklega að vera þjóð-
rækni fpatriotism) á líkan hátt og
einkunnarorð og heróp’ einokunar-
rrianna: “Canada for iCanadians.”
En þessi þjóðrækní og föðurlandsást
er talsvert einhliða; hún verður öll
að kotna frá almenningi—sérstak-
lega jarðyrkjumönnunutn, og eink-
anlega í því, að kaupa allar nauð-
synjavörur sínar frá þcssum einok-
unar herrum, sem alt af heimta.
hærri og hærri tolla á • útlendum
vörum, það er að segja á þeim vör-
um, sem þeir þurfa ekki sjálfir að
katipa til verkstæða sinna.' Þær
vilja þeir helzt fá tollfriar. Og þaö
litur svo út, sem herra Sveinn og
Dominion stjórnin séu samtaka með
að hjálpa þeim. Stjórnin tneð þvi
Tariff” er ósanngjamt, og þaö þvt
fremur, þegar búið er aö hækka
tollinn. Þá verður hann nærri jafn
á brezktyn og Bandaríkja vörum.
Það lýsir bæði ósanngimi og tilfinn-
ingarleysi stjórnarinnar, að hækka
tollinn nú á þessutn neyðar og
hörmunga tímum, meðan stríðið
stendur yfir, og þá sérstaklega á
þeim vörunt, sent Bretar þurfa að
selja eöa kaujta.
Borden og fylgifiskar hans hljóta
Jtó að sjá og viðurkenna, aö enska
þjóöin leggur nú fram bæöi fé og
fjör ftegna sinna til aö vemda Can-
ada, og einkanlega vérzlun og sam-
göngufæri. Hún Ieggur skip sín og
líf mánna sinna í hættu fyrir þjóð
vora. Það lýsir ekki þjóðrækni,
heldur svívirðilegu vanþakklæti, að
hækka tollinn á þeim vörum, setn
Englendingar Jturfa nauðsynlega að
kaupa af Canadamönnum. Það
hljóta þvt að verða mikil vonbrjgöi
fyrir ensku þjóðina, sem hefir bor-
ið svo hlýjan hug og mikið traust til
Canadamanna. Það hefir litla þýð-
ingu, að syngja fagra þjóðræknis-
söngva og gera margar yfirlýsingar
og samþyktir uin Jijóðrækni og drott-
inhollustu, nema þv't sé framfylgt í
verki og framkvæmdum.
Þaö er ekki stríðsins vegna, að
vemdartollarnir eru hækkaðir—þótt
það sé látið t Veöri vaka til að hyljá
sannleikann . Stjórnin tekur sér-
stakt lán—$150,000,000—til aö mæta
stríðskostnaðinum. Það mun frem-
vera fyrir hóflausa eyðslu en
nc^ckuö annað, aö tekjurnar eru svo
langt fyrir neöan útgjöldin; og svo
mun tollurinii eiga mestan þátt í því
að tekjurnar féllu um $33,000,000
síðastliðið ár. Samkvæmt ríkis-
reikningum og fjármálaræöu Mr.
White, koma höfuð upphæðirnar út
þannig:
“Current expenditure $140,000,000
“Capital and Special
other than war. exp. 50,000,00
“Est. current
“Total
revenue
$190,000,000
130,000,000
munu verða nálægt $8,000,000.
Þannig sekkur rikið alt af dýpra og
dýpra i skuldadýið, fyrir vanspilun,
og óvíst er, nær lánardrotnar þess
segja: “hingað og ekki lengra.”
Það vSferi aum fyrirhyggja og ráð-
leysi, ef bændur og verzlunarmenn,
eða önnur starfsfélög, færu þannig
að ráði sínu—margfölduðu skuldirn-
ar, meðan nokkur vegtfr væri til
Jress; enda myndi þeim ekkj duga
slíkt til lengdar. Það er líka hið
mesta óráð og fyrirhyggjuleysi af
stjórninni, að gera slikt þótt hún
geti haldið þvi lengur áfram en ein-
staklingar og starfsfélög. Og þar
af leiðandi getur hún gert og gerir
margfalt meiri skaða ríkinu og
gjaldþegnum þess.
Þvi hefir verið haldið fram , og
það mun sönnu næst, að ef Canada-
stjórn hefði verið eða væri stöðu
sinni vaxin, hefði næga fjármála
þekking og hagnýtti ráðvandlega
auðmagn og afurðir landsins, tjiyndu
tekjumpr meira en mæta útgjöld-
unúm, þvi Canada væri eitt af auð-
ugustu löndum heimsins. Það er
því auðsætt, að það er fyrir van-
þekking stjómarjnnar §ða annað
verra, að rikið er i stórskuldum, sem
alt af fara vaxandi. Og þar að auki
er aðal auðmagn landsins mikið kom-
ið í hendur einstakra manna og auð-
félaga, svo sem stjórnarlöndin, .nátn-
ur, skógar o.s.frv,, án þess ríkið hafi
þar tekjur af svo teljandi sé.
Skyldi slikt eiga sér stað nokkurs
staðár i heiminum fyrir utan Can-
ada ?
Hér að auk er hin svtvirðilega
flokkapólitík þjoðfélaginu til skaða
og bölvunar, sem hefir þær afleið-
ingar, að óráðvandir flokksgæðing-
ar draga dollarana í miljóna tali úr
ríkissjóði undir ýmsu yfirskyni. Og
skyldi Canadastjórn ei leggja toll á 1 svo verða nú flokksblöðin að hafa
brezkar vörur, svo að frjáls verzl- sinn skerf. Eg hefi séð lista yfir
ttnar viðskifti gætu komist á og hald- þessa árs borgun til 13 conservative
ist milli landanna. F.n það er nú blaða, sem er samtals $357,477.00, og
öðm nær. “The British Preferential er Winnipeg Telegram eitt af þeim
að hækka tollinn, og Sveinn nteð þvi
að hvetja tnenn til að kaupa vörur
þeirra.
En þessi þjóðrækni og stefna hr.
Sveins er skaðleg fyrir rikið og
gjakljjegna Jjess. Veit ekki hr.
Sveinn, að samkvæmt reynsltt og á-
liti leiðandi stjórmnáiamanna er því
tTaklið fram, að raóti hverjunt dollar,
sent gengur í ríkissjóð, lendi þrir í
vasa innlendra verkstniðju-eigenda?
Altnenningur borgar háan toll af út-
lendum vörum, og rtkið hefir hann
sem tekjugrein; og almenningur
borgar engu lægri toll af innlendum
vörum, en ríkissjóður hefir ekki
gágn af hönutn, þvt liann lendir í
vasa versksmiðju eigenda Og Jjess
meir sent keypt er áf innlendum vör-
■útn, J>ví meira lendir t vasa einokun-
armanna, og Jjess minni verða tekj-
ur rtkisins.
Og nú á að gera vont v.erra, tncð
nýrri tollhækkun. Set eg nér dálítið
sýnishorn, sem sýnir ' tóllhækkun á
nattðsynja áhöldum jarðýrkjumanna
og kemur auðvitað harðast niður á
nýbyggjurunum. ,
, ganrtli toll. nýr toll.
20 prct. 27pnct.
30prct. , 37prct.
32^4pc. 40 prct.
20 prct.
25 prct.
20 prct.
maður
Ploughs.
Pumps ..
Shovels .
Thresh.
Wagons.........
Windmills .....
Hér getur hver
Mach,
27^2 prct.
32^ prct.
27’/2 prct.
séð hvað
jarðyrkjumennirnir borga gegn um
nýju tollalöggjöfina til verksmiðju-
eigenda. Til dæmis: gengur þriðj-
ungur af verði plóga í vasa Jæirra,
og fær ríkið engar tekjur af því. En
þrátt fyrir það vill hr. Sveinn hvetja
tnenn til að kaupa innlendar vörur.
T>essu næst er að athuga brezka
tollinn. 'Stjórn Englands leggur
ekki toll á vörur frá Canada, og því
“Balance ð60,000,00
samkvæmt þéssum reikningi er því
tekjuhallinn sextiu tniljónir doll. —
og þaö er óhætt að reiða sig á það,
að hann verður ekki ntinni þetta
reikningsár, þv't vanalega vilja fjár-
málaráögjafarnir láta reikninginn
kotna svo v'el fyfir J>ing og þjóð setn
unt ér, og hættir því ekki við að
gera meira úr skuldum rtkisins en
þær eni í raun og veru.
Þetta mun vera hinn mesti tekju-
halli í sögu Canada; enda ætlar nú
stjómin að liækka á okkttr útgjöld-
in. En það mun J>Ó varla hrökkva
til að jafna tekjuhallann; svo nú
verður að fylgja gömlti stjórnar-
reglunni: að taka nýtt lán á hverju
ári, til að jafna reikningana. Og
sannar það, að Borden hefir ekki
efnt sparsemis-loforð sín, og að
hann í því tilliti er engu betri en
fyrirrennarar hans En hvað lengi
rikið eða stjórnendur J>ess geta hald-
ið slíku áfram, er ekki hægt að
segja, þvt með vaxandi skuldum vaxa
útgjöldin. Þetta eina ár, munu
skuldimar aukast um $180,000,000,
eða nærri tvö hundruð miljónir; og
við þennan stórkostlega viðbætir
vaxa hinar árlegu rentur, svo að þær
meö $44,059 00; og mun það þó þar
að auki fá drjúga sleikju frá herra
stnum, R. P. Roblin, úr fylkissjóöi.
Og það er sannarlega hart aðgöngu
fyrir skattgreiðendur, er veita þessu
eftirtekt, aö láta stjórnirnar viðhalda
öðru eins blaði og Winnipeg Tele-
gram er, meö peningum þjóðarinnar
—svo skiftir tugum þúsunda doll-
ara — blaði I sem er til skaöa og ó-
lukku, eins og keypt flokksblöð
vanalega eru.
En auðvitað er skuldin mest hjá
kjósendunum sjálfum, sem ekki taka
sér tíma til að íhuga stjórnmál
landsins nógu nákvæmlega, og láta
sér nægja það sem flokksblöðin bera
á borö fyrir þá, sem er haldið við og
cru alin á almennings kostnað, til að
slá ryki i augu kjósendanna, svo J>eir
kjósa ár eftir ár sömu dáðlausu og
ónýtu þingmennina, sem virðast
flestir “voting machines” í höndum
óhlutvandra stjórnmálamanna, svo
sem Roblins og fylgifiska hans. Og
það er sorglegt, að svo virðist, sem
herra S. Þorvaldsson sé einn t þeirra
flokki; sizt er þvi að undra, þó hon-
um sé fremur ant um flokkinn og
hag hinna vernduðu auðmanna en um
hag bændanna og almennings, sem
hann er að livetja til að kaupa hin-
ar tollfríu vörur einokunarfélag-
anna, þótt hann hljóti að vita, að
það tr skaði bæði fyrir bændur og
rtkið. Eg hefi reynslu í því tilliti,
og skal eg nú IeiSa rök að þvi.
Fyrir 19 árum keypti eg Canada
þreskivél í félagi viö tvo nágranna
mína. Hreinsunarvélin ('separatorj
reyndist illa, gerði ekki gott verk og
var óvönduð að efni og útbúnaði.
Eg. seldi minn hlut í vélunum og
keypti svö einn Bandaríkjavélar,
“Minnneapolis Threshing Machine”,
og er nú búinn að þreskja meö
]>eim í 16 haust, og enn eru þær í
góðu lagi—einkum gufufélin, enda
orti ]>ær að efni, smíði og öllutn út-
búnaði miklu fullkomnari en Canada
vélamar. Og svo er með fleiri
Bandaríkjavélar og vörur, að þær
eru vandaðri að efni og tilbúningi en
þessar “Canada vörur”, sem þing-
manninum J>ykir svo leitt að vér
skulutn ganga fram hjá og ekld
kaupa.
Árið sem eg keypti Bandaríkja-
Jjreskivélarnar keypti nágranni minn
Canada Jjreskivélar. Borgaði hann
]>ó engan toll í ríkissjóðinn. Þreski-)
vélafélagið tók hann til sín. En
jafnvel ]>ó eg borgaði mikið lægra
verð fyrir mínar vélar tók ríkið í
sinn hlut $525 00. Svo með því að
kaupa Bandaríkja vélar, fékk eg ó-
dýrari, en þó bétri vélar, og lagði
um leið nefnda upphæð í ríkissjóð-
inn. Eg vona þvi að herra Sveinn
misvirði það ekki, þótt eg káupi
Bandaríkja vélar og vörur, ]>egar
eg geri bæði mér og rtkinu gagn
með ]>vi.
T>að er lika mjklu hreinni og holl-
ari' Jijóðrækni, en sú þjóðrækni, sem
herra Sveinn prédikar, sem er: að
kattpa innlettdar v’örur af einokunar-
félögum, sem alt af vilja hærri og
hærri tollla, helzt svo háa, að þeir
útilokuðu allar útlendar vörur. Enda
ráðgera þeir að hækka verðið á
vörum sínum, auðvitað með hliðsjón
af hinni nýju tolla-löggjöf.
Að sjálfsögðu er bezt að hafa
frjálsa verzlun, svo hver maður sé
frjáls með að kaupa og selja þar sem
hann álítur bezt og hagkvæmast fyr-
ir sig. Það væri hægt án verndar-
tolla, að innheimta nægilegar tekj-
ur fyrir ríkið. Og þ>ótt til þess
kætni. að menn yrðu að borga í rikis-
sjóð beina skatta, myndi sú upphæð
varla verða meira en einn fjórði
partur móti Jteirri upphæð, sem nú
er borguð undir hinni núverandi há-
tollalöggjöf. Og þá borguðu skatt-
greiðendur beint og krókalaust t rík-
issjóðinn, svo að frá drægist allur sá
aukakostnaður, sem eftirlit og ipn-
heimting verndartollanna hefir i för
með sér.
Að vísu er ]>að sanngjarnt og eðli-
legt, að tollaðar séu þær vörur sem
konta frá þeim löndum sem leggja
toll á Canada vörur. En gamli toll-
urinnn er nægilega hár til að jafna
þá reikninga, og þvi ósanngjarnt að
hækka hann. En ]>ó er það tnarg-
falt meiri ósanngirni að hækka tolla
á brezkum vörum, sent skyldugt er
að séu tollfríar. Og það er sannar-
lega auömýkjandi og niðurlæging
fyrir ]>jóðina, ef stjórninni leyfist
að koma slíktt í framkvæmd.
Glenboro, 4. Marz 1915.
Arni Sveinsson.
Gleðjumst, þvi að guös í dýrðar-
sölum
grátblóm horfin inunura aftur sjá;
það er geisli’ í harma dimmum
dölum,
dýröleg von, sem hjarta-sorgin á.
Leyf oss, Guð, er ljóss við helgar
strendur
leiðin endar, sem aðskilur nú,
að öll við megum haldast þar í
hendur,
sem hjartans vinir, fölskvalaus og
trú.
Gleymist sorg við glaða endurfundi,
þá geislamörk á engin skugga-strik;
þar t fögrum friðar Edendundi
finnum okkar sólaraugna-blik.
IICIjD.
Hugar-korn.
Hye óft er ekki á dauðans dimtnum
vegi
dagurinn sóllaus, nóttin köld og
svört ?
En, þegar lýsir ljóss af blíðum degi,
leiðin v'erður rósum stráð og björt.
Hver fær skilið himins helgar rúnir?
Hugsun drottins er ráðgáta vönd;
öllu var frá byrjun vegir búnir,
hvar blindan leiðir ósýnileg hönd.
Drottinn líf i dufti jarðar vekur,
daggtár Sendir minsta rósalund.
Drottinn gefur, drottinn frá oss
tekur.
Drottins vilji sé vor óskastund.
Búskapar saga
frá Ontario.
Frásögn þessi er eftir nákunn-
ugan mann bæði hógum sveita-
bænda i Ontario og búskap yfir
höfuð, hún hljóðar ekki um( neinn
vissan mann, heldur er hún sniðin
eftir því sem höfundi þykir al
gengast vera í sveitum í hinu
nefnda fylki. Oss þykir hún eftir-
tektar verð og finst liklegt aö
mörgum þyki hún læsileg og verö
íhugunar.
Robert John — föðurnafni hans
er slept í þessari frásögn — sá
fyrst dagsins ljós í bóndabýli- í
Ontario nokkru eftir mið'ja síðast-
liðna öld. Foreldrar hans *voru í
flokki þeirra ótrauðu frumherja,
sem ruddu merkur og geröu akra
og ólu upp syni, sem nú ráða mestu
í verzlun og öðrum málefnum þessa
lands. Því fólki þóttu gamaldags
nöfn fullgóð handa sonum sínum,
og því er það, að J>eir ssm nú eru
herraðir og fá riddara tign hér í
landi, heita Sir Robert, William,
John og James. Þe'ir ent í stjóm-
um fylkja og landa, stýra bönkum,
stjóma jámbrautum, og setja stór
ar verzlanir á stofn. Það fólk sem
leitar uppi nýstárleg nöfn handa
bömiun sínum, elur þau tæplega
upjxtil að' stjóma öðram.
John Robert var heppinn með
valið á þeim stöðvum og tíma, sem
hann fæddist á. Ontano var gott
fylki; árið 1859 var góður tími,
þvi að þegar J>eir drengir sem þá
fæddust, voru uppkomnir, var erf-
iði frambýlingsáranna farið hjá,
ljár og orf og þreskiláfur voru úr
sögunni og nýju verkfærin komin
í brúk. Yngsti sonurinn stóð bezt
að vígi. Á Englandi erfir elzti
sonurinn bújörðina og mestan
hluta eignanna en þeir yngri hafa
um það að velja. að ganga í herinn
eða fara úú landi og reisa bú eða
vinna hjá bændum í Alberta. 1
Ontario voru eldri synimir sendir
á skóla í eitt ár eða tvö og stðan
látnir sjá fyrir sér sjáh'ir. eða þá
sendir vestur með nokkur hundruð
dali í vasanum. til að taka 'heimil-
isréttar land, en yngsti sonurinn,
sem vanalega verður fulltíða, um
það leyti sem foreldramir ieggjast
til sinnar síöustu hvíldar, tekur
jörðina í arf með allri áhöfn og
bús áhöldum.
Árið 1880 eignaðist Robert John
atkvæðisrétt, hundrað ekrur af
landi með fullri áhöfn og hjarta og
hug laglegustu dóttur nágranna
síns. Brúðkaupinu var ekki frest-
að lengi. Með mikilli rausn og við-
höfn var veizlan haldin og þann
sama dag byrjuðu hin ungu brúð-
hjón búskapinn, á þeim stað, þar-
sem fyrir J>eim lá aö vinna saman
í næstu þrjátíu ár. Daginn eftir
var 'heimanmundur brúðarinnar
færður henni, bezta kýrin úr gripa-
hóp foreldra liennar. Það- kann
að yera, að J>ær sem nú setjasö á
brúðarbekk, kaldar í hjarta og ver-
aldarvanar, brosi að slíkri heiman-
fylgju, þær sem £á bifreiðar búning
í heimangjöf og hugsa helzt um
J>ær skemtanir sem J>ær mun'i eiga
kost á að njóta í konustöðunni, en
heimanfylgjan kom sér betur en
nokkuð annað, fyrir ungu hjónin
og gaf þeim góðan arð' um allmöig
ár.
Þannig byrjaði nú hin langa lífs-
leið. ^að gerðust ekki stór tíðindi
meðan hún stóð yfír, engin stór
slys og heldur ekki nein stór ‘höpp.
Þau árin, sem prísar voru lágir eða;
uppskera rýr, var erfitt að Iáta
tekjur og gjöld standast á. Þegar
uppskera var rífleg eð'a prísar háir,
varð nokkur afgangur, til J>ess að
kaupa nýjan léttivagn eða gera um-
bætur á húsum. Happ var það. aðl
500 bushel fengust árið sem Leiter!
náði hnakkataki á markaðinum í j
Chicago og sprengdi prísana á j
‘hveiti upp í dollar bushelið. Fyrir
þá peninga var bygður steinmúr
undir gripahúsið og fjósið stækkað
og endurbætt. Bjálkahúsiö, sem
hinn fyrsti ábúanri hafði reist,
var nú oröið of lítiö fyrir hópinn
er nú var óöum að vaxa upp, ai
þegar góðu timamir komu, ly. ir
aiuamót, fengust ráð til að byggja
atarstórt hús, með tíu heroergjum,
sem brátt reyndist helmingi stær»a
en á þurfti að halda, rim árum
siðar, þegar bömin íóru að drífa
stg burtu og dreiíðust um ait
landiö. Hinar gömlu rengm girð-
ingar voru teknar niður og vir-
giröingar settar í þrírra stað.
Litill laukagarður var ræ^taður cg
epli og annar ávöxtur fenginn nuð
því móti, til heimilis nota. Robert
John gekk búskapurinn áltka og
oðrum; hann var einn af þeim
sparsömu þrifamönnum, er vér
hugsum til, þegar vér tolum um aö
bóndi sé bústólpi, bú lands.ólpi,
einn af J>eim staðföstu og áretöan-
legu mönnum, sem kosnir eru i
skólanefndir og sveitastjómir og
inna af hendi þýðingarnuKiö starf,
þá litið beri á, en era aldrei kosnir
til að sitja á löggjafarþingi, af
stéttarbræðrum sinum.
Vorið 1914 aíréð Robert að
hætta búskap. Dætur liars vora
farnar að vmna fyrir sér, og ékki
meira, með því að “slá” ritvéiar i
loftillum skritstofum í borginni
Þær höfðu þann áið að koma emu
sinni eða tvisar á ári á æskustöðv-
amar, leika sér J>ar i nokkra daga,
einsog skepnur sem skpt er úr
parraxi, og halda svo burt aftur i
sínar rykugu skrifstofur. Eldri
synir hans gáfu sig sumir viö
j verziun en sumir höfðu gengið
I læröa veginn og farnast allvei, en
| alt var farið að heiman ntma
! yngsti sonurinn er fæðst halði
j löngu seinna en hin börnin; hann
var svo ungur, að lítið gagn var aði
honum til bústarfa. Robert Jonn
liafði fengist dálítið viö aö selja
nágrönniun sínum verklæri og
hugsaði sér að með ágóðanum af
þeim viðiskiítum og voxtunum af
andviröi bús og jarðar, mundi hann
geta lifað það stm eftir væri æfinn-
ar án Jæss að leggja hart á sig.
Honum voru boðnir óooo dalir í
jörðina og því boöi tók hann. Fyr-
ir bú og verkfæri féxk ‘hann uin 2
þús. dali, og var nú aleiga hans
oröin 8oot> dalir. Búskapinn ltafði
hann byrjaö með eiföafé. Kveldið
sem hann tók brúður sína hina
ungu heim með sér, höföu þau
setið seman við eldhúsborðið og
hafði hann þá gert áætlun um hve
miklu næmu þau veraldargæði, sem
]>au settu saman með. Þau námu |
alls 4000 dölum. Sú upphæðl Jótti
beim báðum afarstór. Þau þrjá-
tíu og fjögur ár, sem síðan liðu,
hafði hann komið upp bömunum
og aukiö eigur sínar um helming.
Honum hafði famast vel.
En er þaö nú víst, aö svo hafi
verið? Vér skulum mæla velgengni
hans á þann einfaldasta business
mælikvarðá og sjá hver niðursfað-
an verður.
Til þess að búskapur beri sig,
verður sá sem fyrir ræður að hafa
nóg fyrir sig og sína, hafa nægar
tekjur til að mæta öllum útgjöld-
um og hæfilegan afgang fyrir
fymingu, svo og fyrir vöxtum af
andvirði jarðar og áhafnar. Þar
að auki ætti búið að gefa árlegna
ágóða, en }>ví skal nú sleft í þetta
sinn.
í fyrsta lagi hafði Robert John
gert betur en hafa fyrir fymingu
— hann ‘hafði skilið við jörðina í
betra standi heldur en hún var, þeg-
ar hann tók við. Þau fjögur þús-
und dalir, sem höfðu á. unnizt, frá
því að hann tók við og þangað til
hann seldi, lágu í því, að hús, g'irð-
ingar og áhöld öll voru betri J>egar
hannl hætti, en Jægar hann byrjaði
að búa. Hann liafði borgað áfall-
in útgjöld, þegar þurfti, jámsmiða
reikninga, verkfæra reikninga og
verkakaup. Hann og hans héima-
fólk hafði haft nóg til allra þarfa.
á’iðbúnaður }>ess var ekkert betri
en það líf sem húsmenn játtu, er
sveitavinnu stunduðu. Það hafði
unnið sömu verkin, búið sig eins,
haft sama viðurværi og álíka marga
frídaga og daglauna maðurinn og
hans skuldaliðj Meira að sogja,
kona daglaunamannsins, sem átti
heima í næsta þorpi liafði hægari
daga en sú bóndakona sem varð að
matbúa fyrir mann hennar alla vik-
una, nema á helgum, er hann var
heima hjá sér. Robert John hafði
uppfylt þrjár af þeim kröfum,
sem gerðar voru til góðs búskapar:
haft ofan af fyrir sér og sínum,
greitt allar skuldir er honum bar
og haft 4000 umfram í jarðarum-
bótum.
En hvar komu fram vextlr at
höfuðstólnum? Hann byrjaði með
4000 þúsundum, einsog áður er
sagt. Sú upphæð átti að vera orðk
in með 5 per cent og renturentum
20,000 dalir eftir þrjátíu og fjögur
Hann 'hafði tapað vöxtum, er
STOFNSETT 1882
LÖGGILT 1914
D. D. W00D & SONS,
---------LIMITED---------
verzla með beztn tegund af
= K O L U M =
Antracite og Ðituminous.
Flutt heim til yðar hvar sem er í bænum.
Vér æskjum verzlunar yðar,
SKRIFST0FA:
904 Ross Avenue
horni Arlington
TALSÍMI:
Garry 2620
Private Exchange
EPLI! EPLI!
Þaú beztu sem til sölu eru boðin
$3.50 TUNNAN
Hér býðst bændum tækifærið til að fá þessi úrvals epli
send til næstu stöðvar við sig, með þessu lága verði.
Spy epli
Baldwin epli
Greening epli
$3.50 tunnan
$3.40 tunnan
$3.35 tunnan
J>e3sir prízar eru F.O.B. Winnipeg
Sendið pöntun]|]yðar í dag. Allar pantanir af-
greiddar þann sama dag sem þær koma.
Fullkomnar birgðir af ávöxtum, sméri, eggjum
alifuglum og nýlenduvörum fyrir borgarbúa.
GOLDEN LION STORE
»85 PORTAGE AVE., - WINNIPEG
ar.
lxindi ,í 34 ár, — þann rétt að láta
vekjara-klukku vekja stg kl. 5 a
morgnana, í stað húsbónda.
En meðan Roberr jonn bjó,
voru tímar erfiðir fyrir bændur.
Hann viasi hvað það var, að fá að-
eins seytján cent fyrir bushel af
höfrum og $3.30 fyrir vættina í lif-
andi svíni. Kona hans seldi egg í
búð í næsta Jtorpi fyrir sjö cent
tylftina og fékk andvirðið í vörum,
aldrei peninga. Hún hafði mjólk-
að sumar kýmar, sett mjólkina í
trogum, fleytt rjómann ofan af, eða
réttara sagt rent honum undan,
skekið í strokk og gert úr smérinu
langa og mjóa snúða sem hún rák-
aði að ofan, til prýðis. Smérinu
skifti hún i búð1 i næsta þorpi fyrir
vörur til heimilisjtarfa og fékk tíu
cent fyrir pundið. Hagur bænda
hefir batnað síðan, vegna þess að
fólk hefir hópast saman í borgir og
þannig hefir Jæim mönnum fjölg-
að, sem fæða þarf á afurðum I
sveitabúa, og jafnframt hefir þeimj
fækkað, sem að framleiðslunni
vinna. En aldrei hafa prísar orð-
ið svo háir, að búskapur í sveit hafi
oiðið of arðvænlegur. Sá sem
flytur sig út í sveit, meðl glæsileg-
um vonum, lun stóran gróða, mun
komast að raun um f>að, að það‘ er
ekki auðvelt að taka skjótan og
mikinn gróða með þvi móti. Hann
kann að græða á búskapnum enda
gerir margur það, en í Ontario
standa bændur sig vel, aðallega
vegna þess, að Jteir hafa mjög
margir fengið jarðir sínar að erfð-
um og standa vel að vígi fyrir það,
að þeir þurfa ekki að' svara rentum
og afborgunum af þeim höfuðstól
sem i jörðum þeirra liggur. Feð-
ur þeirra eða afar fengu jarðimar
fyrir ekki meitt eða sama sem ekki
néitt, hjá stjórninni, síðan hafa J>ær
gengið mann fram af manni, að
sér peninga en ferst svo höfðing-
lega, að þeir stryka út skuldina.
Ef þeir léigðu landið eða tækjii
peninga að láni til að kaupa J>að
fyrir, hjá lánfélagi, }>á mundá
verða annað uppi á teningnum. Ef
Robert John og 'hans Iíkar hefðu
ekki búið á jörðum sínum endur-
gjaldslaust, þá hefðu J>eir flosnað
upp eða orðið neyddir til að breyta
um búskaparlag. Verð búsafuíða
er nú komið nærri þvi að jafnast á
við kostnaðinn sem framleiðslu
Jteirra er samfara, og hagur bœnda
því batnað að miklum mun á siðari
áram. Borgarbúar mega trúa þvi,
að ef naglegar nauðsynjar hans eru
dýrari en hóflegt er, þá er orsakar-
innar að leita milli }>ess að matvæl-
in era flutt frá sveitabúinu, og
þangaðtil þau korna innum eldhús-
dymar hjá þeim.
____, _ gjöf, og hafa ekki kostað þann sem
námu 16,000 dölum, af Jteim höf- nú býr á þeim meira en óbygðin
uðstól sem hann byrjaði m-eð. Ef
stjómina. Þessir bændttr geta lif-
frá þeirri upphæð eru dregnir }>eir að góðu lífi, J>ó að þeir tapi þremnrr
$4000 sem hann vann upp á jarða- til fjóram hundruðum dala á ári
bótum, þá verðúr beint tap hans hvcrju, aðeins vegna Jæss, að þeir
$12.000. Þetta horgaði hann fyrir borga ekki sjálfum sér vexti og
þann rétt, að vera sinn eigin hús- vaxtavexti. Þeir skulda sjálfum
$1.00 afsláttur
tonni af kolum
Lesið'afsláttarmiðann. SeudiO hann
með pöntun yðar
Kynnist CH1N00K
Ný reyklaus kol
$9.50 tonnið
Engínn reykur. Ekkert sót
Lkkert gjall.
Agaett fyrir eldavélar og
ofna, einnig fyrir aðrar
hitavélar haust og vor.
Þetta boð vort stendur til 7. nóv-
erabet 1914.
Pantið sem fyrst.
J.G. HARGRAVE & CO., Ltd.
334 MAIN STREJET
Phone Matn 432-431
Kllpp úr og aýn með pöntun.
$1.00
Afsl&ttur
$1.00
Ef þér kauplð eltt tonn af
Chfnook kolum A $9.50, þ&
glldir þesai miðl elnn dollar,
ef einhver umboðsmaður fé-
lagslns skrlfar undlr hann.
J. G. Hargrave A Oo., Etd.
(ónýtur &n undirskriftar.)
I