Lögberg - 06.04.1916, Blaðsíða 5

LÖGBEKG, FIMTUDAGINN 6. APRIL 1916.
5
SEGID EKKI
“EG GET EKKI BOKGAÐ TANNLÆKNI NÖ.”
Vér vltum, aC nö gengur ekkl alt aö öskum og erfltt er aB eignaat
skildinga. Ef til vill, er oss þaB fyrlr beztu. paB kennir oas, sem
verBum aB vinna fyrlr hverju centi, aB meta gildi penlnga.
MINNIST þess, aB dalur sparaBur er d&lur unnlnn.
MINNIST þess etnnlg, aB TENNiIR eru oft melra virBi en peningar.
llEll.ltUIGOI er fyrsta spor tll hamlngju. pvt verBlB þér aB vernda
TENNLKNAIl — Nfi er tlminn—hér er staðurinu tll að láta gera vlð
tennur yðar.
Mik.ill sparnaður á vönduðu tannverki
EINSTAKAK TENNDR $5.00 IIVER BE8TA 22 KAR. GULL
$5.00, 22 KAKAT GULLTKNNUK
Verð vort évalt óbreytt. Mörg hundriifí manns nota sér hlð lága verð.
ÍIVEKS VEGNA EKKl pö ?
Fara yðar tilbúnu tennur vel?
eBa ganga þœr IBulega ör slcorBum ? Ef þœr gera þaB, flnnlB þé t&nn-
lækna, sem geta gert vel viB tennur yBar fyrir vægt verð.
FG elnni yður ajélfur—Notlð flmtán éra reynslu vora vlO tannlæknlngaf
$8.00 HVAI.BEIN OPIÐ A KVÖLDUM
JDTl. PARSONS
McGREEW BLOCK, PORTAGE AVE. Telefónn M. 699. Cppl yflr
Grand Trunk farbréfa skrifstofu.
Albert Gough Supply Co.
Wall Street and Kildonan West
ALSKONAR BYGGINGAEFNI
Talsimar: Sher. 3089 og St. Jonn 2904
er þannig variö aö hún er skrifuö
frá einhliöa pólitísku sjónarmiöi og
krefst langs svars. Lögberg telur
þaö sjálfsagt aö sannleikurinn eigi
aö koma þar í ljós hver sem sekur
sé, án tillits til flokka. Vill þar
enga Roblins aöferö.
Fyrirspurninni um þaö frá hverj-
um vísan “Sólin gyllir grund’’ sé,
er ekki hægt aö svara. Ritstjórinn
setti þaö ekki á sig og hefir eyðilagt
bréfiö sem henni fyigdi.
Gjafir til “Betel”.
Elías Elíasson............$ 2.00
Jón Thorlákson, Howerville 25.00
Kvenfél. “Sigurvon”, Gimli 30.00
Johannes Sigurdson, Gimli 50.00
Randver Sigurdson, Wpg .. 8.00
Fyrir þessar höföinglegu gjafir
er innilega þakkaö. Fyrir hönd
nefndarinnar.
J. Jóliannesson, féhiröir.
675 McDermot Ave.
KENNARA VANTAR, karl-
mann eöa kvenmann, viö Markland
skó’.a; veröur að hafa þriðja stigs
mentun og reynslu. Kaup $600 á
ári. Byrjar 1. maí 1916.
James Brown,
skrifari og féhiröir.
TAKIÐ EFTIR!
Þessar guösþjónustur veröa
haldnar í mínu prestakalli þennan
mánuö: 9. apríl, kl. 2. e.h., ferm-
>ng °g altarisganga á Gimli. 16.
april kl. 1 e.h. ferming og a'.taris-
ganga í Mikley. 21. apríl /föstu-
daginn langa) kl. 11 f.h. guösþjón-
usta og altarisganga í Árnes bygð-
inni. 23. apríl kl. 2. e.h., hátíöar
guðsþjónusta í Viðines bygðinni.
23. apríl kl. 7J4 e.h., hátíöar guös-
þjónusta á Gimli. 30. april kl. 2
e.h., ferming og altarisganga í Víði-
nes bygöinni.
Fólk er vinsamlega beöið aö veita
þessu eftirtekt og festa í minni.
Carl J. Olson.
Fréttabréf.
Langruth, Man. 3. apríl 1916.
Heiðraða Lögberg. ’
Þann 29. f.m. höföu hér fund aö
Langruth þeir herrar Jósef Þórson
og Kristján Jónsson Austmann, til
að gefa oss upplýsingar um Skandi-
navisku herdeildina No 223.
Vöktu þeir upp hjá oss íslenzka
þjóörækni enn heitari en hún áöur
var, og sýndu oss hvernig íslenzk
og canadisk einkenni geta runniö
saman í eitt. Eg má fullyröa aö
mál þeirra endurhljómaði eins og
tærasta bergmál í hverju íslenzku
hjarta. Þeim sagöist afbragðs vel.
Oss er mikill heiður að eiga slíka
íslendinga.
Afleiðingin af þeim fundi varö
aukinn áhugi fyrir hernaðarmálun-
um. Nokkrir ungir menn hafa
þegar innritast, þó áður væru
nokkrir famir í stríðið, og enn f’.eiri
innritast nýlega. Það mun von á
nokkrum enn.
Síðan þenna fund, hefir verið
kosin 9 manna nefnd, bæði fyrir
Langruth og Big Point til að
starfa að samkomum fyrir áður-
nefnda herdeild. Eru í þeirri nefnd j
þessir. Langruth: S. B. Olson,
Karl Lindal, Finnbogi Erlendson,!
S. B. Benedictsson, Geo. Langder.
Fyrir Big Point: Ágúst Eyjólfsson,
Böðvar Jónsson, Magnús Péturs-
son og Hal'grímur Hannesson.
Á báðum stöðunum hafa konurn-
ar tekiö að sér að standa fyrir veit-
ingunum á samkomunum. Er óhætt
að segja að allar hendur séu fúsar
að vinna aö þessu verki.
Einnig munu konur hér hafa í
huga að mynda með sér fé'Iag, sem j
hafi þann tilgang að hlynna að
særðum hermönnum eftir megni, þó
það félag sé ómyndað enn.
Dráttar prísa á samkomumar
gáfu þessir. Fyrir Langruth sam-
komuna: Geo. Lander, 1. prís,
hveitimjöls heilsekk; 2. prís, hveiti- ,
mjöl hálfsekk. Ivar Jónasson, 3. i
prís, $2.00 virði í einhverjum hlut I
til aktýgja.
Fyrir Pig Point samkomuna:
Böðvar Jónsson, 1. prís, veturgamla
kind; 2. prís, hveitimjöl hei’.sekk.
Svo er ekki fleira að skrifa að]
sinni, en síðar mun eg skýra ísl.1
blöðunum frá þvi er gerist hér hjá
oss, er þetta mál snertir.
Virðingarfylst.
S. B. Benedictsson.
Avarp.
“EHi, þú ert ekki þung”.
St. Thorsteinsson.
“Eg held ellin verði okkur ekki 1
þung, þegar þar að kemur, ef við
/áum þvílikan samastað og þvílíka
umönnun”, sögðum við hvor við
aðra eins og í einu hljóði, þegar við
snérum heim frá íslenzka Gamal-
menna heimilinu “Betel”, sem við
heimsóktum á ferð okkar til Gimli
í síðastliðinni viku.
Eftir að hafa mætt gestrisni og
góðri fyrirgreiðslu á erindi okkar
hjá hinum valinkunnu forstöðu-
konum heimilisins, þá áttum við
það bezta eftir, að sjá og kynnast
blessuðu t gamla fólkinu, og sitja
með því við íslenzkan föstu hús-
lestur og syngja úr Passíusálmun-
um, og bjóða síðan góðar stundir
með handabandi, að sið féðra og
mæðra okkar.
Allur svipur, látbragð og viðtal
aldurhnigna fólksins við okkur,
bar þetta með sér: Guði sé lof, ellin
er mér ekki þung, síðan eg kom
hingað að njóta hvildar og allrar
þeirrar ástúðar, sem kærleikurinn
einn getur veitt.
Eitt var hað samt sem okkur
virtist vanta á ánægju fyrir sumum
af gömlu konunum: starfslöngun-
in er lifandi, þó kraftamir séu
mjög að þrotum komnir, fingurnir
geta varla haldið sér í skefjum.
Þeir vita ekki hvaðan á sig stendur
veðrið þegar þeim er sagt að standa
kyrrir og hvíla sig, því sliku áttu
þeir ekki að venjast, og eiga jafnvel
bágt með að hlýða því boði. Þá
er ekkert eins hentugt íslenzkum
konum eins og ullin að spinna og
bandið að prjóna. En eins og eðli-
legt er á frumbýlings árum Betels,
þá er ullin ekki ætíð til, þegar
gömlu konurnar biðja um hana. V ð
leyfum okkur því að gefa vinsam-
Framleidsla
Sparsemi
> > /
AÐ SA I OPLÆGT
LAND 1916
Landið þarfnast vista enn þá meira í ár en í fyrra. I fyrra haust var minna
plægt en venjulega, og síðasta svrrar •vsr mir.ra tf Itrdi l.vílt tn venjulfga.
Af þessum ástæðum er það nauðsynlegt að tærdurnir í slétlufjlkj-
unum sái miklu í óplægt land í ár.
MR. J. H. GRISDALE, yfirumsjónarmaður og stjórnari við tilraunabú ríkisins leiðir
athygli bænda að því, sem hér segir:
ÓPLÆGÐUR AKUR ANNAÐ AR EFTIR HVfLD
Brenn hána (stubble) vel undir eins og nægílsga er þurt. Bezt er afc kveikja I um hádegisbiliS,
Þegar stBSugur vindur er; rif akurinn upp (cultivate) tafarlaust hér um bili2 þumlunga á dýpt; sá
sIBan hveitinu og herfa á eftir undir eins. Eí þvi verSur viB komiS, þar sem akur er stór. er bezt
aS herfa fyrst og rlfa svo upp á eftir, sá stSan og herfa svo aftur. 1 austurhluta Saskatchewan er
mátulegt aS sá 1 % mæli hveitis i hverja ekru; i vesturhluta fylkisins 1 % mæli. I léttan JarSveg
og þurt land má sá % minna úr mæli.
ÓPLÆGÐUR AKUR ANNAÐ ÁR EFTIR UPPSKERU.
Venjulega ætti aS hvila slíkt land, en i ár verSur aS sá i mikiS af þvi. paS þarf a brenna hána ef
mögulegt er. paS er hægra, ef strái er dreift um akurinn. Gott er aS vefja gömlum poka utan um
endann á fjögra feta spýtu, dýfa henni ofan I “gasolín", kveikja á og hrista spýtuna svo aS neist-
arnir hrökkvi út um stráiS og hána. Haf “gasoliniS” í opinni fötu. Ef háin er svo léleg, aS ekki
er hæpt að brenna hana, þá ríf upp akurinn, herf, og sá# heldur minna í ekruna en að ofan er sagt.
Hafrar og bygg þrifst betur I óplægSri jörB en hveiti. E£ skésáSvél er notuS, þá er ekki nóg aS rífa
U*P’.neldU.r veISur aS PlæSJa- Pegar búiS er aS plægja, þarf aS þjappa og herfa svo á eftir, ef gras
eSa illgresi er í akrinum. par sem þurlent er, ætti aS minsta kosti þriSjungur af öllum akri aS
vera hvílt á hverju ári. (
ÓPLÆGÐUR AKUR Á þ>RIÐJA ÁRI EFTIR UPPSKERU.
1 þetta land ætti ekki aS sá, heldur ættti aS plægja þaS. paS vinnuafl, sem til er, ætti heldur aS
nota á annaS land til þess aS fá sem mesta uppskeru 1916 og 1917. Um aS gera aS vinna þaS land
sem ltklegast er til aS gefa mesta uppskeru
ÚTSÆÐI
SáiS aS eins hreinu, stóru, reyndu útsæSi. Hreinsa vel og gæt þess, aS ekk'i sé rySgaS. HafiS hesta,
aktýgi, áhöld og vélar i góSu lagi áSur en byrJxS er aS vinna.
THE GOVERNMENT OF CANADA
AKURYRKJUDEILDIN FJÁRMÁLADEILDIN
lega bendingu þeim mannvinum úti
um íslenzkar bygðir, sem linur þess-
ar lesa og bera hlýjan hug til
Betel, að sénda því stöku sinnum,
ef kringumstæður leyfa, ullarpund
handa íslenzku tóskapar nunnunum
sínum að stytta sér stundir við.
Guð blessi Betel og alla þess
íbúa.
Mrs. Andrew S. Johnson
Mrs. G. Thorsteinson.
Sam Hughes neitaði að tala við
alla nokkra daga áður en hann fór
af stað til Canada. Kvað hann það
stafa af önnum og lokaði sig inni
á hóteli þvi, er hann gisti á.
PANTAGES
“The New Leader” og “The
Monday Momings Rehearsal” eru
tveir leikir sem þar verða sýndir
þessa viku og mikið þykir til koma.
“I Love My Wife, but oh, you
Kid”, er annar leikur ekki síður
spennandi. Auk þess ágætir söngv-
ar eins og “Sweet Adeline”.
DOMINION
“Baby Mine” verður þar aðal að-
dráttaraflið þessa viku, enda er það
fyrirtak; bæði lærdómsríkt og
skemtilegt og leikið af beztu leik-
endum. Þar skiftist á gleði og sorg
á hæsta stigi.
WALKER
“The Making of a Boy Scout”
heitir myndaleikur sem þar verður
þrjá siðustu dagana af þessari viku.
Á bak við leikinn er einkar fögur
saga; verður hann leikinn þrisvar
á dag kl. 3, 7.30 og 9, og er kveld-
leikurinn stöðugur.
“The Only Girl” verður al’.a
næstu viku á Walker; sá leikur er'
eftir Henry Blossom, og er alþekt-
ur fyrir snild sína.
Victor Herbert hefir samið
söngva og lög sem þar eru ofin inn-
an í. Leikurinn var fyrst sýndur
\ New York og þótti mikið til
koma. Síðdegis leikir á miðviku-
dag og laugardag. Seðlapantanir
með pósti undir eins, en Önnur sala
byrjar á föstudaginn.
ORPHEUM
Bert Clark og Miss Hamilton
verða þar leiðendur næstu viku.
Bert Clark er talinn einn bezti leik-
andi á Englandi í söng'.eikjum og I
CANQDAÍS
FINEST
THEATBS
I’lMTUl). FÖSTUD. og LAUGAKD.
6., 7. og 8. Apríl
verSur sýndur myndaleikurinn
“THE M.AKING OF A BOY SCOUT”
Leikurinn er í sjö þáttum og sýnir
“Boy Scout” viS verk og aS leik
Verð 50c. og 25c.
VIKUNA FRA 10. APRÍL
verSur I Walker hinn skemtilegasti
söngleikur, sem þektur er
“THE ONLY GIRL”
INNAN SKAMMS KEMÐR
fyrirtaks sýning af
—“FLOKODORA.”
Miss Hamilton er fræg söngstúlka
og dansmær.
Edward S. Ruskay heitir höf-
undur leiksins “Forty Winks”, sem
leikinn verður á Orpheum.
Fay Wallace og Regan Hughson
eru lika ágætir leikendur.
“Rags are royal raiment when
worn for laughter’s sake”, og þess
vegna er Jim Cook og Jack Lor i
konungsskrúða eins og miljónerar.
“Those Two Girls” er frábærlega
skemtilegur leikur.
S 6 L S K I N.
Skeyti
frá Jóhanni Sigurjónssym til Matt-
híasar Jóchumssonar á áttrœSis
afmceli hans.
Eg var á sjöunda árinu þegar eg
sá sjónleik í fyrsta skifti á æfinni.
Og það var í heimahúsum. Egill
bróðir var lifið og sálin i fyrirtæk-
inu, og hann lék aðallhutverkið —
sjálfan Skuggasvein.
Aldrei, hvorki fyr né síðar, hefir
nokkur leiklist gripið mig með jafn-
mikilli aðdáun og &kelfingu, eins
og þegar Skuggasveinn hristi at-
geirinn og kvað með ógurlegri
raust:
“Ógn sé þér í oddi,
i eggjum dauði,
hugur í fal,
en heift í skafti.”
Löngu seinna, þegar eg var kom-
inn til vits og ára, skildi eg, að þá
snart gyöja sorgarleiksins hjarta
mitt í fyrsta sinn með sínum vold-
uga væng.
IÞetta datt mér í hug í morgun,
þegar eg las í dönskum blöðum, að
nú hefði skáldjöfurinn mikli náð
áttræðisaldri.
Og í kvöld flaug hugurinn yfir
hafið og tók þátt í afmælisgleðinni.
Þegar eg stóð upp og lyfti glas-
inu, brosti heiðursgesturinn til mín,
og eg skildi, að hann gaf mér leyfi
til þess, að tala að skálda sið og
segja þú við konunginn:
“Sit þú heill, skáldkonungur, á
þínum heiðursdegi, í hásæti elztu
og ágætustu tungu Norðurlanda!
Sit þú heill, gœfumaður, þú, sem
berð átta áratugi léttstígur með lof-
söng á vörum!
Látnir skörungar og allir núlif-
andi íslendingar, stórmenni og
smælingjar, hafa fagnað ljóðum
þínum.
Komandi kynslóðir munu verma
hjörtun við eld þinna bjartsýnu
söngva—og gráta yfir þinni ógleym
anlegu “sorg”. —”
Salurinn hvarf. Eg sá norður-
Ijósin loga á himinhvolfinu. Boðs-
gestimir voru nú tugir þúsunda.
Þeir sungu allir:
“Ó, guð vors lands! Ó, lands vors
guð!
vér lofum þitt heilaga, heilaga nafn.
Mér varð litið á skáldið, áttræð-
an heiðursgestinn, og sá, að hon-
um vöknaði um augu — við að
heyra sin eigin ódauðlegu orð —
lofsönginn mikla — um æfi föður-
landsins — sunginn eintim munni
af allri þjóðinni.
Charlottenlund, 11. nóv. 1915.
Jóhann Sigurjónsson.
—Eimreiðin.
V iðskiftabálkur.
Kvæði sem Lögbergi barst með
undirskriftinni “J” verður ekki tek-
ið, því það flytur aðeins persónu-
legar ádeilur, án þess að rök séu til
færð, og mundi auka deilur.
“Fáfróður” spyr um það hvort
hann sé skyldur að borga auka
skatt sem þannig sé til kominn að
of lágt hafi verið reiknað upphaf-
Iega og skatturinn svo hækkaður 4
árum síðar. Þvi er þannig svarað
að hann verður að borga skattinn.
J. Janusson hefir sent Lögbergi
stutta grein um Saskatchewan mál-
in. Stefna Lögbergs í því atriði er
sú að segja sögun a eins og hún
gengur, jafnótt og hún gerist og
leggja engan dóm á það fyrir fram,
hvað rétt sé eða rangt, en grein Jóns
Þrjár spurningar konungsins.
Friðrik mikli Prússa konungur
hélt sérlega mikið upp á hermenn
sína, og þekti hvern einasta mann
persónulega.
Þegar einhver kom nýr í herinn
lét hann kalla hann fyrir sig og
spurði hann þriggja spurninga. Þær
voru þessar:
“Hversu gamall ertu?” “Hversu
lengi hefirðu verið í minni þjón-
ustu ?” og “Ertu ánægður með mála
ékaup) og meðferð?”
Einu sinni gekk ungur maður frá
Frakklandi i herinn hjá honum, og
af því hann kunni ekki þýzku, var
honum kent að svara spurningum
konungsins i þeirri röð sem hann
spurði.
Skömmu síðar tók konungurinn
eftir þessum unga manni, kallaði
hann fyrir sig og spurði hann eins
og hann var vanur. En til allrar
ógæfu hafði hann í þetta skifti
spurningarnar i annari röð.
“Hversu lengi hefir þú verið í
minni þjónustu?” spurði hann.
“Tuttngu og eitt ár” svaraði
hermaðurinn.
“Tuttugu og eitt ár!” svaraði kon-
ungur. “Þú hlýtur þá að vera eldri
en þú lítur út fyrir. “Hversu
gamall ertu?”
“Eins árs” svaraði hermaðurinn.
“Scm eg er lifandi maður” svar-
aði konungur, “hlýtur annaðhvort
þú eða eg að vera vitlaus.”
“Hvort tveggja” svaraði hermað-
urinn, því þannig hafði honum ver-
ið kent að svara síðustu spuming-
unni.
Konungurinn varö auðvitað rjúk-
andi reiður, en veslings hermaður-
inn skýrði frá öllu á Frönsku og
skildi konungur það vel. Hann hló
hjartanlega að þessu og ráðlagði
hermanninum að tala einungis það
mál sem hann kynni.
VORVÍ'SUR.
Hverfur kuldi, hlínar blær,
heyrist fugla kliður;
blessuð sól á himni hlær.
horfir til vor niður.
Lifna fögur grös á grund,
grænka fóstru klæði
þegar vor af vetrarblund
vekur láð og græði.
Bráðum fæ eg, fífill minn,
fegurð þína að skoöa;
á gula kollinn glóir þinn
gyltan sólarroða.
SUMARVÍSUR.
Sæl og blessuð sumardís,
syngdu ljúft í eyra
só’.arljóð, er sálin kýs
seint og snemma að heyra.
Beindu hjarta himins til.
hlýjan láttu b’.æinn
flytja blessun, ást og yl
inn í litla bæinn.
Barns i hjarta hreint og gljúpt
helgað drotni sínum
guðspjall lífsins grafðu djúpt
geisla fingrum þínum.
SKRtTIÐ.
Þegar maður er barn, óskar
maður að vera orðinn stór og sterk-
ur; þegar maður er fullorðinn, ósk-
ar maður að vera orðinn barn, og
þegar maður er orðinn barn aftur,
óskar maðitr að vera orðinn stór
og sterkur. — Altaf eitthvað an-
að en maður er.
BARNABLAÐ LÖGBERGS
I. AR. WINNIPEG, 6 APRIL 1916 NK. 27
Skólaböm við
blómrœkt.
Það var undurfagur vordagur—
reglulegur sólskinsdagur. Kennar-
amir á skólanum höfðu mælt út
svo litla bletti skamt frá skólanum.
handa börnunum til að rækta í blóm
Þr.u áttu að ve;a tvö og tvo unt
Itvern blett.
Þau fengu sjálf a' ráða því
hverjtt þau si i hl-’Kintt sinn
Konnararnir svudu þeim bók nteð
ni' ndum af alls konar blómttm og
jarðarávöxtum og eftir livi áttu
þatt að velja.
Svo fengu þau lánaðar skóflur
og hrifur og alls kor.ar ahöld og
'tur.gu og börðu og muldu cg rók-
uðu, til þess að undirbúa blettinn
sent bezt, þvi öíl vtldti láta sinn
b'ett vera fallegastan Þau mokuðu
• vo götur og bjtiggtt til beð alla vcga
i b.ginu, eftir því sem blómblettur-
irtn átti að vera St'tn eins og
hjörtu, önnur ein-. og akkeri. sum
cins og bók, og sitm eins og dýr cða
stafi.
Og þau fengu sér tágar og sviga
til þess að búa til svolitlar girðing-
ar alla vega í laginu í kring um beð-
in sín.
Og kennarinn horföi á litla hóp-
inn, þar sem öll andlitin vom eins
og brosandi sólir; og litlu hendurnar
sem héldu fast utan um verkfærin,